TANI

Maysa a kabukbukodan a sanikua, kas iti singsing wenno kawes, nga ited ti nakautang iti daydiay nagpautang kenkuana kas pammatalged a ti utang mabayadan iti masanguanan. Iti Mosaiko a Linteg, dagiti alagaden maipapan kadagiti tani sinalaknibanda ti pagimbagan dagiti nakurapay ken dagiti awan gawgawayna a kameng ti nasion. Impakitada a ti Dios maawatanna dagiti pakarigatan dagiti napanglaw ken dagiti balo a babbai. Ti dua a Hebreo a berbo a cha·valʹ ken ʽa·vatʹ, ken dagiti nainaig a nombreda, adda pakainaiganda iti tani.

No ti napanglaw a tao intedna ti makinruar a kawesna kas tani wenno garantia iti maysa nga utang, ti nagpautang saanna idi nga ikutan dayta iti agpatnag. (Ex 22:26, 27; De 24:12, 13) Nalabit usaren ti napanglaw a tao ti makinruar a kawesna kas abbongna iti rabii; no awanan iti dayta, mabalin nga agsagaba gapu iti lamiis. Ti tao a di mangikankano iti daytoy a linteg ket maibilang a naagum ken naulpit. (Job 22:6; 24:9) Bayat ti panagapostasia ti Israel, adda dagiti tattao a nagagaw kadagiti kawes manipud kadagiti napanglaw kas tani, nga inaramatda pay ketdi dagita bayat dagiti idolatroso a piestada.​—Am 2:8.

Iti Ezequiel 18:10-13, ti di panangisubli iti “naitani a banag” ket nailanad a karaman ti panagtakaw ken panagibukbok iti dara, a ti sangsangkamaysa a pannakaaramat dagitoy a banag paneknekanda a ti maysa a di agbabawi a managbasol ket maikari iti ipapatay. Iti sabali a bangir, no ti nadangkes a tao panawanna ti basbasolna babaen ti panangisublina iti “mismo a naitani a banag,” malaksid pay iti panangaramidna iti dadduma a makalikaguman, “di bumurong nga agtultuloyto nga agbiag.” (Eze 33:14-16) Naiparit met ti panangala iti paggilingan a pusiposen ti ima wenno ti makinngato a gilingan a batona tapno aramaten kas tani, ta gagangay nga inaldaw idi ti panagluto iti tinapay, ket ti panangala kadagiti alikamen a kasapulan iti pannakagiling ti bukbukel kaipapananna ti panangagaw iti “kararua,” wenno biag.​—De 24:6.

Nangnangruna a nasalakniban dagiti balo a babbai, yantangay masansan nga awan asinoman a mangikanawa wenno mangtulong kadakuada. Impawil ti Linteg ti panangagaw iti kawes ti maysa a balo a babai kas tani.​—De 24:17; idiligyo ti Job 24:3.

Kasta met, ti maysa saanna a mabalin ti sumrek iti balay ti maysa a tao tapno alaenna kenkuana ti maysa a naitani a banag. Ti nakautang iruarna idi nga ipan ti tani iti nakautanganna. (De 24:10, 11) Iti kastoy a pamay-an, masaluadan ti pagtaengan dayta a tao manipud pannakabasakbasak, ket mataginayonna ti dignidadna, nga imposible koma a kasta no ti nakautanganna mabalinna lattan ti sumrek iti pagtaengan dayta a tao nga awan pammakada. Gapuna, karaman iti pannakipagrikna ken kinamanagparabur (De 15:8), dagiti linteg maipapan kadagiti tani imparegtada ti panagraem iti tao ken kadagiti kalintegan ti dadduma.

Mangiladawan nga Usar. Kas ipakita ti Deuteronomio 15:6, ti pamendision ti Dios ket tanda a maaddaan dagiti Judio iti umdas a sanikua tapno ‘makapagpautangda nga addaan tani iti adu a nasion.’

No ti maysa a tao ‘inumsina ti sao,’ babaen ti saanna a panangbayad iti utangna, saanna a mapasubli ti impaayna kas tani; iti umasping a pamay-an, ti maysa a tao agsagaba iti pukaw no saanna a pagtulnogan ti bilin ti Dios.​—Pr 13:13.

Iti Hebreo a Kasuratan, maulit-ulit a naipaay ti balakad maibusor iti panagserbi kas pammasiguro maipaay iti ganggannaet, iti kasta agkari a bayadanna ti utang dayta a tao no saan a makabayad dayta a tao. (Pr 11:15; 22:26, 27; kitaenyo ti PAMMASIGURO.) Gapuna, dakamaten ti Proverbio 20:16 ti ‘panangala iti kawes’ daydiay agserbi a pammasiguro maipaay iti sangsangaili. Maisupadi la unay daytoy iti mannakipagrikna a konsiderasion a maipakita iti napanglaw a tao nga inkapilitan nga umutang iti sabali gapu iti dakes a kalak-amanna. Daydiay agserbi a pammasiguro maipaay iti sangsangaili saan laeng a dakes ti kalak-amanna no di ket maag; ti proverbio nabatad a kunaenna a ‘bay-an a sagabaenna dagiti ibunga dayta.’ Ti maudi a paset ti bersikulo kalikagumanna ti ‘panangala iti tani’ iti “kasasaad ti ganggannaet a babai.” Ti lalaki a makirelasion iti kasta a babai mabalin a pumanglaw (idiligyo ti Pr 5:3, 8-10), ket iti kasta kasapulan nga ikarina dagiti nabatbati a sanikuana kas garantia maipaay kadagiti utangna. Nalawag a kunaen ti proverbio nga isu saan a makaasian, yantangay saan a nagtignay maitunos kadagiti isuamin a nasayaat a balakad mainaig iti pannakilangenlangen iti “ganggannaet a babai.”