TIEMPO A DI NAKEDNGAN

Ti Hebreo a sao nga ʽoh·lamʹ ipaawatna ti ideya ti awan patinggana wenno di masinunuo ti kapautna a tiempo. Ti leksikograpo a ni Gesenius depinarenna dayta kas kaipapananna ti “naitalimeng a tiempo, kayatna a sawen, di nalawag ken napaut, a di masinunuo wenno di maikeddeng ti pangrugian wenno pagnguduan dayta.” (A Hebrew and English Lexicon of the Old Testament, impatarus ni E. Robinson, 1836, p. 746) Gapuna, ti sasao a kas ti “tiempo a di nakedngan” (Sal 25:6), “di nakedngan ti kapautna” (Hab 3:6), “idi ugma” (Ge 6:4), “nakabaybayagen a tiempo,” “nabayagen a tiempo” (Jos 24:2; Pr 22:28; 23:10), ken “agpaut” (Ec 12:5) mayanatup nga ipaawatda ti ideya ti termino iti orihinal a pagsasao.

Ti sao nga ʽoh·lamʹ ket no dadduma nainaig iti daydiay agnanayon. (1Ar 2:45, Rbi8 ftn) Insurat ni mammadto Isaias: “Ni Jehova, ti Namarsua kadagiti ungto ti daga, ket Dios agingga iti tiempo a di nakedngan.” (Isa 40:28) Ni Jehova ket “manipud . . . iti tiempo a di nakedngan agingga iti tiempo a di nakedngan.” (Sal 90:2) Yantangay ni Jehova ket imortal ken saan a matay, isu agtultuloy a kas Dios iti kinaagnanayon. (Hab 1:12; 1Ti 1:17) Nupay kasta, ti Hebreo a sao nga ʽoh·lamʹ saanna a mismo a kayat a sawen ti “agnanayon.” Masansan a tumukoy dayta iti bambanag nga adda pagnguduanna, ngem ti periodo ti kaadda ti kasta a bambanag maikuna nga “agingga iti tiempo a di nakedngan” agsipud ta ti tiempo a panagngudoda ket saan nga espesipiko a nadakamat. Kas pagarigan, ti “di nakedngan ti kapautna” a Linteg ti tulag nagpatingga iti ipapatay ni Jesus ken iti pannakaiserrek ti maysa a baro a tulag. (Ex 31:16, 17; Ro 10:4; Ga 5:18; Col 2:16, 17; Heb 9:15) Umasping iti dayta, nagpatingga ti “di nakedngan ti kapautna” nga Aaroniko a kinapadi.​—Ex 40:15; Heb 7:11-24; 10:1.

Ti sabali pay a Hebreo a termino, ʽadh, ipasimudaagna ti di nakedngan a tiempo iti masanguanan, kinaawan patinggana, wenno kinaagnanayon. (1Cr 28:9; Sal 19:9; Isa 9:6; 45:17; Hab 3:6) No dadduma, kas iti Salmo 45:6, agpada nga agparang ti sasao nga ʽoh·lamʹ ken ʽadh ken mabalin a maipatarus nga “agpatpatuloy a panawen, ken iti agnanayon” (Yg), “agtalinaed iti pampanawen ken iti labes pay” (Ro), ken “tiempo a di nakedngan, iti mismo nga agnanayon” (NW). Maipapan iti daga, indeklara ti salmista: “Saanto a mapagdiwengdiweng dayta agingga iti tiempo a di nakedngan, wenno iti agnanayon.”​—Sal 104:5.

Ti Hebreo a termino a neʹtsach mabalin nga ipasimudaagna met ti kinaagnanayon. Karaman kadagiti pamay-an a mabalin a pannakaipatarusna ket “agnanayon” (Job 4:20; 14:20; Isa 57:16), ken “kanayon.” (Sal 9:18) No dadduma, ti neʹtsach ken ʽoh·lamʹ agparangda kas agkatupag (Sal 49:8, 9), wenno agpada nga agparang ti termino a neʹtsach ken ʽadh. (Am 1:11) Amin dagitoy a tallo a sao ket masarakan iti Salmo 9:5, 6: “Binabalawmo dagiti nasion . . . Ti naganda pinunasmo agingga iti tiempo a di nakedngan [leʽoh·lamʹ], iti mismo nga agnanayon [wa·ʽedhʹ]. O sika a kabusor, dagiti panaglangalangmo dimteng iti agnanayon [la· neʹtsach] a panagpatinggada.”

Iti Kristiano a Griego a Kasuratan, ti sao nga ai·onʹ mabalin a tumukoy iti periodo ti tiempo a di nakedngan wenno di masinunuo ti kaatiddogna, maysa a periodo ti nabayagen a tiempo, ngem adda pagpatinggaanna. Kas pagarigan, iti Lucas 1:70 ken Aramid 3:21, mabalin a maipatarus ti ai·onʹ kas “idi ugma,” “idi un-unana a tiempo,” “kadagiti kadaanan a tiempo.” (RS, NW, AT) Nupay kasta, masansan nga ipasimudaag ti konteksto a ti ai·onʹ ket tarusan a tumukoy iti periodo ti tiempo a di masinunuo ti kaatiddogna agsipud ta awan pagpatinggaan ti kapaut ti kasta a periodo. (Lu 1:55; Jn 6:50, 51; 12:34; 1Jn 2:17) Umasping iti dayta, ti pangiladawan a sao nga ai·oʹni·os (naadaw iti ai·onʹ) mabalin nga ipasimudaagna ti “nabayag a tiempo; napaut a tiempo; nabayagen a tiempo” (Ro 16:25; 2Ti 1:9; Tit 1:2) ken “agnanayon” (Mt 18:8; 19:16, 29), kas ibatad ti konteksto. Ti sabali pay a Griego a pangiladawan a sao, a·iʹdi·os, espesipiko a kaipapananna ti “agnanayon.”​—Ro 1:20; Jud 6, NW, RS, AT; maipaay iti kanayonan a pannakailawlawag ti ai·onʹ, kitaenyo ti SISTEMA TI BAMBANAG.