Surotenyo ti Silaw ti Lubong

“Ti sumurot kaniak . . . addanto kenkuana ti silaw ti biag.”​—JUAN 8:12.

 1. Kasano kapateg ti lawag?

ANIAT’ aramidentayo no awan ti lawag? Panunotenyo laengen ti agriing iti tunggal aldaw ti makatawen iti 24 oras a kinasipnget. Panunotenyo ti lubong nga awanan kolor, ta no awan lawag, awan met ti kolor. Wen, no awan ti lawag, awantayo met! Apay a kasta? Agsipud ta iti photosynthesis, us-usaren dagiti berde a mula ti lawag a mangaramid iti taraontayo​—binukel, natnateng, ken prutas. Pudno, no dadduma agsidatayo ti karne dagiti animal. Ngem dagiti mula wenno dadduma nga animal a nagkaan kadagiti mula ti kinnan dagidiay nga animal. No kasta, naan-anay nga agpannuray ti pisikal a biagtayo iti lawag.

 2. Ania dagiti napigsa a gubuayan ti lawag, ket aniat’ ipamatmat daytoy maipapan ken Jehova?

² Ti lawagtayo aggapgapu iti init, a maysa a bituen. Nupay nakapigpigsa ti lawag nga ipapaay ti init, maysa laeng dayta a bituen a kalalaingan ti kadakkelna. Adu ti adayo a daddadakkel. Ket ti grupo dagiti bituen a yantayo, ti galaksi a Milky Way, naglaon iti nasurok a sangagasut a bilion a bituen. Kanayonanna, di mabilang dagiti binilion a galaksi iti uniberso. Anian a nagdakkel a buyot dagiti bituen! Anian a nagdakkel a kantidad ti lawag ti agtataud kadagitoy! Anian a nabileg a gubuayan ti lawag ni Jehova, a namarsua kadagitoy amin! Kuna ti Isaias 40:26: “Itangadyo dagiti matayo idiay ngato ket kitaenyo. Asino ti namarsua kadagitoy? Isu Daydiay babaen ti panangbilangna iruarna dagiti buyotda, isu inagananna ida amin. Gapu iti kinadakkel ti dinamiko nga enerhiana, ken agsipud ta napigsa iti pannakabalin, awan ti agkurang uray no maysa kadakuada.”

Sabali a Kita ti Lawag

 3. Kasano kapateg ti naespirituan a lawag nga aggapu ken Jehova?

³ Ni Jehova ti Gubuayan met ti sabali a kita ti lawag, a mangpaadda ti naespirituan a panagkitatayo, naespirituan a pannakalawlawag. Kastoy ti panangdepinar ti maysa a diksionario iti “lawlawagan”: “Mangted pannakaammo iti: mangisuro; mangted naespirituan a pannakaawat iti.” Depinarenna ti “nalawlawagan” kas: “naluk-atan iti kinakuneng ken di umiso a pannakaammo.” Maipapaay ti naespirituan a pannakalawlawag manipud ken Jehova babaen ti umiso a pannakaammo iti Saona, ti Biblia. Daytat’ nakaammuantayo no asino ti Dios ken no ania dagiti panggepna. “Ta ti Dios ti nagkuna iti: ‘Agraniag koma ti silaw manipud iti kasipngetan,’ ket pinaglawagna kadagiti pusotayo tapno malawlawaganda iti nadayag a pannakaammo iti Dios iti rupa ni Kristo.” (2 Corinto 4:6) Gapuna, luk-atannatayo dagiti kinapudno iti Sao ti Dios iti kinakuneng ken di umiso a pannakaammo. Kinuna ni Jesus: “Maammuanyonto ti kinapudno, ket ti kinapudno luk-atannakayto.”​—Juan 8:32.

 4, 5. Kasano a ti pannakaammo nga aggapu ken Jehova agserbi a kas silaw iti biagtayo?

⁴ Ni Jehova, ti Gubuayan ti pudno a naespirituan a pannakalawlawag, ket “naan-anay iti pannakaammo.” (Job 37:16) Kasta met, kuna ti Salmo 119:105 maipapan iti Dios: “Ti saom pagsilawan kadagiti sakak, ken silaw iti danak.” Isu a malawlawaganna iti naespirituan saan laeng a ti sumaruno nga addang iti biagtayo no di pay ket ti dana a pagnaantayo. No awan dayta, ti biag arignat’ panagmaneho iti kotse iti agsikkosikko a dalan iti bantay iti nasipnget a rabii nga awan silaw iti kotse wenno uray sadino. Maiyasping iti silaw ti kotse ti naespirituan a silaw nga aggapu iti Dios. Lawagan ti silaw ti dalan tapno makitatayo a naimbag ti papanantayo.

⁵ Ipakita ti padto idiay Isaias 2:2-5 nga iti panawentayo ur-urnongen ti Dios manipud iti amin a nasion dagiti tattao a mayat a malawlawagan iti naespirituan tapno masursuro ken maalagadda ti pudno a panagdaydayaw. Kuna ti bersikulo 3: “Isuronatayto kadagiti dalanna, ket magnatayto kadagiti danana.” Awisen ti bersikulo 5 dagiti agsapsapul iti kinapudno: “Umaykayo ket magnatayo iti lawag ni Jehova.”

 6. Sadino ti pangiturongan kadatayo ti lawag nga aggapu ken Jehova?

⁶ No kasta, ni Jehova ti gubuayan ti dua a kita ti lawag a nasken iti biag: ti pisikal ken ti naespirituan. Ti pisikal a lawag tulonganna ti pisikal a bagitayo nga agbiag itatta, nalabit iti 70 wenno 80 a tawen wenno at-atiddog pay. Ngem ti naespirituan a lawag mangiturong iti biag nga agnanayon iti paraiso a daga. Kas kinuna ni Jesus iti kararagna iti Dios: “Daytoy kaipapananna ti biag nga agnanayon, ti pananggun-odda ti pannakaammo kenka a maymaysa a pudno a Dios, ken ni Jesu-Kristo nga imbaonmo.”​—Juan 17:3.

Ti Lubong Adda iti Naespirituan a Kasipngetan

 7. Apay a nangnangruna a kasapulantayo ita ti naespirituan a pannakalawlawag ngem idi?

⁷ Nangnangruna a kasapulantayo ita ti naespirituan a lawag ngem idi. Ipakita dagiti padto kas ti Mateo kapitulo 24 ken 2 Timoteo kapitulo 3 nga asidegtayon iti panungpalan daytoy sistema dagiti bambanag. Impakauna dagitoy ken dadduma pay a padto dagiti nakaam-amak a pasamak iti kaaldawantayo, a mangipakpakaammo nga addatayon iti “maudi nga al-aldaw.” Kas kaitungpalan dagita a padto, masapsaplit daytoy a siglo iti adu a didigra. Nakabutbuteng ti ilalanlan ti krimen ken kinaranggas. Nasurok a sangagasut a milion a biag ti pinukaw dagiti gubat. Riniwriw ti bikbiktimaen dagiti sakit a kas ti pagam-amkan nga AIDS, agarup 160,000 ti natayen iti AIDS idiay laeng Estados Unidos. Nagrakayan ti biag ti pamilia ket ti seksual a moralidad matmatanda a nagpason.

 8. Ania ti situasion a sangsanguen ti sangatauan ita, ken apay?

⁸ Kinuna ti dati a sekretario-heneral ti Naciones Unidas a ni Javier Pérez de Cuéllar: “Mangipapaay ti situasion ti lubong iti naruay a pammaneknek a [daddadaelen] ti kinapanglaw ti panagkaykaysa dagiti kagimongan.” Impadamagna a “nasurok a maysa a bilion ti agbibiagen iti naan-anay a kinapanglaw” ket “daytoy ti nangpakaro kadagiti pakaigapuan ti naranggas a panaglalaban.” Kinunana a “lalaisen dagitoy nakaro a panagsagaba dagiti remedio nga iwaywayat ti gobierno.” Pinatalgedan met ti pangulo ti maysa a nalatak nga organisasion: “Ti panagbalinna a di maiturayan ti kangrunaan a parikut a sangsanguen ti kagimongan.” Pudno unay ti kuna ti Salmo 146:3: “Dika agkammatalek kadagiti prinsipe, ken iti anak ti tao, a kenkuana awan pannakaisalakan.”

 9. Siasino ti pagtaudan ti kinasipnget a nangabungot iti sangatauan, ket siasino ti makaikkat iti daytoy nga impluensia kadatayo?

⁹ Ti situasion ita ket kas iti impadto ti Isaias 60:2: “Adtoy! ti kinasipnget abungotanna ti daga, ket ti napuskol a kinasipnget dagiti il-ili.” Naabungotan ti kinasipnget ti kaaduan nga agnaed iti daga gapu ta dida awaten ti naespirituan a lawag nga aggapu ken Jehova. Ket ti pagtaudan ti naespirituan a kinasipnget isu ni Satanas a Diablo ken dagiti demoniona, dagiti kangrunaan a kabusor ti Dios ti lawag. Isuda “dagiti agturay iti lubong daytoy a sipnget.” (Efeso 6:12) Kuna ti 2 Corinto 4:4 a ti Diablo “ti dios daytoy a sistema dagiti bambanag,” a “binulsekna dagiti isip dagiti saan a mamati, tapno di agraniag kadakuada ti lawag ti naimbag a damag maipapan ken Kristo, isu a ladawan ti Dios.” Awan natauan a turay a makaikkat iti impluensia ni Satanas ditoy lubong. Dios laeng ti makaaramid iti dayta.

“Dakkel a Lawag”

10. Kasano nga impadto ni Isaias nga iti kaaldawantayo agsilnag ti lawag iti sangatauan?

¹⁰ Kaskasdi, bayat a salsallukoban ti napuskol a kinasipnget ti kaaduan a tattao, impadto met ti Sao ti Dios idiay Isaias 60:2, 3: “Ni Jehova lumtuadto kenka, ket ti dayagna makitanto iti rabawmo. Ket dagiti nasion umaydanto ita lawagmo.” Maitunos daytoy iti Isaias kapitulo 2, a nangikari a maipasdek kadagitoy maudi nga al-aldaw ti nalawlawagan, pudno a panagdaydayaw ken Jehova ket, kas kuna ti bersikulo 2 ken 3, “isuamin a nasion agayusdanto agingga kenkuana. Ket adu dagiti inilin-ili a mapanto ken agkuna: ‘Umaykayo, dakayo nga umili, ket umulitayo iti bantay ni Jehova,’” kayatna a sawen, iti naitan-ok a pudno a panagdaydayaw kenkuana. Isu a nupay kontrolado ni Satanas ti lubong, agsilsilnag ti lawag nga aggapu iti Dios ken riniwriw ti lukluk-atanna iti kasipngetan.

11. Siasino ti kangrunaan a mangisilsilnag ti lawag ni Jehova, ket kasano nga impabigbig ni Simeon?

¹¹ Impadto ti Isaias 9:2 a mangibaonto ti Dios ditoy lubong iti mangisilnag ti lawagna. Kunana: “Ti umili a nagnagna iti kasipngetan nakakita iti maysa a dakkel a lawag. Dagiti nagtaeng iti daga ti anniniwan ni patay, naglawag ti silaw kadakuada.” Daytoy “dakkel a lawag” isu ti Pannakangiwat ni Jehova, ni Jesu-Kristo. Kinuna ni Jesus: “Siak ti silaw ti lubong. Ti sumurot kaniak saanto a magna iti sipnget, no di ket addanto kenkuana ti silaw ti biag.” (Juan 8:12) Ammo ti dadduma daytoy uray idi ubing pay laeng ni Jesus. Kuna ti Lucas 2:25 nga adda idi lakay nga agnagan Simeon a “nalinteg ken managdaydayaw” ket ti “nasantuan nga espiritu adda kenkuana.” Idi nakita ni Simeon ni ubing a Jesus, kinunana iti kararagna iti Dios: “Dagitoy matak nakitadan ti pakaisalakanan isu nga insaganam iti sanguanan dagiti amin a tattao, maysa a silaw a manglawag kadagiti nasion.”​—Lucas 2:30-32.

12. Kaano ken kasano a rinugian ni Jesus nga ikkaten ti kinasipnget a nangabungot kadagiti tattao?

¹² Rinugian ni Jesus nga ikkaten ti kinasipnget a nangabungot iti sangatauan kalpasan ti pannakabautisarna. Kunaen kadatayo ti Mateo 4:12-16 a tinungpal daytoy ti Isaias 9:1, 2, a nagsao maipapan iti “dakkel a lawag” a manglawag kadagiti tattao a magmagna iti kasipngetan. Kuna ti Mateo 4:17: “Manipud iti dayta a tiempo rinugian ni Jesus ti nangasaba ken nagkuna: ‘Agbabawikayo, dakayo a tattao, ta ti pagarian ti langit asidegen.’” Babaen ti panangikaskasabana ti naimbag a damag ti Pagarian ti Dios, linawlawagan ni Jesus dagiti tattao maipapan iti pangpanggep ti Dios. “Imparangarangna ti lawag iti biag ken ti saan nga ipapatay gapu iti naimbag a damag.”​—2 Timoteo 1:10.

13. Kasano a dineskribir ni Jesus ti bagina, ket apay a naaramidanna dayta nga awan panagduadua?

¹³ Simamatalek nga insilnag ni Jesus ti lawag ti Dios. Kinunana: “Siak immayak a kas silaw ditoy lubong, tapno amin a mamati kaniak saanda nga agtaeng iti sipnget. . . . Saanak a nagsao a sisiak, no di ni Ama a nangibaon kaniak, isu imbilinna kaniak no ania ti ibagak ken sawek. Kasta met, ammok a ti bilinna kaipapananna ti biag nga agnanayon.”​—Juan 12:44-50.

“Adda Idi Kenkuana ti Biag”

14. Kasano a naipabigbig ni Jesus idiay Juan 1:1, 2?

¹⁴ Wen, imbaon ni Jehova ti Anakna ditoy daga kas silaw a mangipakita kadagiti tattao ti dana nga agturong iti biag nga agnanayon. Imutektekanyo no kasano a naitampok daytoy idiay Juan 1:1-16. Kuna ti bersikulo 1 ken 2: “Idi punganay adda ti Verbo, ket ti Verbo adda iti Dios, ket ti Verbo maysa a dios. Isu met laeng adda idi punganay iti Dios.” Ditoy inawagan ni Juan ni Jesus kasakbayan ti panagbalinna a tao iti titulo a “Verbo.” Ipabigbig daytoy ti akemna a kas Pannakangiwat ni Jehova a Dios. Ket iti panangikuna ni Juan nga “idi punganay adda ti Verbo,” kaipapananna a ti Verbo ti immuna a pinarsua ni Jehova, “ti punganay ti pinarsua ti Dios.” (Apocalipsis 3:14) Ti natan-ok a saadna kadagiti pinarsua ti Dios ti pakaibatayan ti pannakaawagna a “maysa a dios,” mannakabalin. Idiay Isaias 9:6, isut’ maawagan “Mannakabalin a Dios,” nupay saan a Mannakabalin-amin a Dios.

15. Ania a kanayonan nga impormasion ti ipaay kadatayo ti Juan 1:3-5 maipapan ken Jesus?

¹⁵ Kuna ti Juan 1:3: “Dagiti isuamin napaaddada gapu kenkuana, ket no isu awan, awan ti napaadda kadagiti adda.” Kuna ti Colosas 1:16 a “kenkuana naparsua dagiti amin a dadduma a bambanag idiay langit ken ditoy daga.” Kuna ti Juan 1:4 nga “adda idi kenkuana ti biag, ket ti biag isu idi ti silaw dagiti tao.” Isu a babaen ti Sao, naparsua dagiti amin a dadduma pay a kita ti biag; kasta met, babaen ti Anakna, pinagbalin ti Dios a posible para iti managbasol, matmatay a sangatauan a makagun-od iti biag nga agnanayon. Nalawag, ni Jesus daydiay mannakabalin nga aw-awagan ti Isaias 9:2 a kas “dakkel a lawag.” Ket kuna ti Juan 1:5: “Ti silaw aglawag iti sipnget, ngem ti sipnget isu dina naparmek.” Ti lawag itakderanna ti kinapudno ken kinalinteg, a maigiddiat iti sipnget, a mangitakder iti basol ken kinakillo. No kasta, ipakpakita ni Juan a di maparmek ti sipnget ti lawag.

16. Kasano nga intudo ni Juan a Mammautisar ti masaklaw ti trabaho ni Jesus?

¹⁶ Ita kunaen ni Juan idiay bersikulo 6 inggat’ 9: “Adda idi ti maysa a tao a naibaon a kas pannakabagi ti Dios: Juan [a Mammautisar] ti naganna. Daytoy immay maipuon iti panangpaneknek, tapno paneknekanna ti maipapan iti silaw, tapno amin a tattao mamatida koma gapu kenkuana. Saan nga isu [ni Juan] ti silaw, no di ket immay tapno paneknekanna ti maipapan iti silaw [ni Jesus]. Adda idi ti silaw a pudno a manglawag iti amin a tao nga umay ditoy lubong.” Intudo ni Juan ti yaay ti Mesias ken inturongna dagiti pasurotna Kenkuana. Idi agangay, naikkan ti amin a kita ti tao iti gundaway nga umawat iti lawag. Isu a saan nga immay ni Jesus nga agpaay laeng iti pagimbagan dagiti Judio no di ket iti pagimbagan ti amin a sangatauan​—nabaknang wenno napanglaw, aniaman ti rasada.

17. Aniat’ kunaen kadatayo ti Juan 1:10, 11 maipapan iti naespirituan a kasasaad dagiti Judio idi kaaldawan ni Jesus?

¹⁷ Ituloy ti bersikulo 10 ken 11: “Isu adda idi iti lubong, ket ti lubong napaadda gapu kenkuana, ngem ti lubong dina nailasin. Immay kadagiti kukuana, ket dagiti taona isu saanda nga inawat.” Ni Jesus, sakbay ti panagbalinna a tao, isu daydiay babaen kenkuana naparsua ti lubong ti sangatauan. Ngem idi adda ditoy daga, linaksid ti kaaduan a kailianna, dagiti Judio. Dida kayat a maibutaktak ti kinadakes ken kinamanaginsisingpetda. Kinaykayatda ti sipnget ngem ti lawag.

18. Kasano nga ipakita ti Juan 1:12, 13 a dagiti dadduma mabalinda ti agbalin nga annak ti Dios nga addaan naisangsangayan a tawid?

¹⁸ Kuna ni Juan iti bersikulo 12 ken 13: “Ngem, kadagiti amin nga immawat kenkuana, inikkanna ida ti kalintegan nga agbalin nga annak ti Dios, kadagidiay a mamati iti naganna; ket nayanakda, saan nga iti dara wenno iti nakem ti lasag wenno iti nakem ti tao, no di ket iti Dios.” Ipakita dagitoy a bersikulo nga idi damo saan pay nga annak ti Dios dagiti pasurot ni Jesus. Sakbay ti yaay ni Kristo ditoy daga, saan pay a naluktan kadagiti tao ti kasta a panagbalin nga annak wenno ti nailangitan a namnama. Ngem gapu iti panamatida iti daton a subbot ni Kristo, dadduma a tattao ti naawat a kas annak ken naaddaanda iti namnama nga agbiag a kas ar-ari a kadua ni Kristo iti nailangitan a Pagarian ti Dios.

19. Apay a ni Jesus ti kualipikado unay a mangisilnag ti lawag ti Dios, kas ipakita ti Juan 1:14?

¹⁹ Kuna ti bersikulo 14: “Ket daydi Verbo nagbalin a lasag ket nakipaggian kadatayo, ket nakitami ti dayagna, a kasla iti dayag ti bugbugtong nga anak ti ama.” Ditoy daga, insilnag ni Jesus ti dayag ti Dios ta ti laeng inauna nga Anak ti Dios ti makaaramid iti dayta. Gapuna, iti naisalsalumina a pamay-an, isut’ kualipikado unay a mangipanayag iti Dios ken iti pangpanggepna kadagiti tattao.

20. Kas nailanad idiay Juan 1:15, aniat’ kunaen kadatayo ni Juan a Mammautisar maipapan ken Jesus?

²⁰ Sumanagad, kuna ni apostol Juan idiay bersikulo 15: “Ni Juan [a Mammautisar] pinaneknekanna ti maipapan kenkuana, ket nagikkis​—daytoy isu daydi nagkuna​—a kunkunana: ‘Dayta umay sumaruno kaniak unaannak, ta immun-una idi ngem siak.’” Agarup innem a bulan nga immun-una a nayanak ni Juan a Mammautisar ngem ni Jesus. Ngem ad-adu ti inaramid ni Jesus ngem ni Juan, gapuna nga immun-una kenkuana iti amin a wagas. Ken inannugot ni Juan a ni Jesus immun-una a napaadda ngem isu, yantangay addan ni Jesus sakbay a timmao.

Dagiti Sagut a Naggapu Ken Jehova

21. Apay a kunaen ti Juan 1:16 nga inawattayo ti “di kaikarian a kinamanangaasi a mainayon iti di kaikarian a kinamanangaasi”?

²¹ Kuna ti Juan 1:16: “Iti pannakapunnona immawattay amin, ket ti di kaikarian a kinamanangaasi a mainayon iti di kaikarian a kinamanangaasi.” Nupay nayanak dagiti tao iti basol gapu ta natawidda dayta ken Adan, panggep ni Jehova a dadaelen daytoy dakes a sistema, ilasat dagiti riniwriw iti baro a lubong, pagungaren dagiti natay, ken pukawen ti basol ken ipapatay, nga agresulta iti biag nga agnanayon iti paraiso a daga. Di kaikarian, di mategged dagiti managbasol a tao amin dagitoy a bendision. Dagitoy ket sagut a naggapu ken Jehova baeten ken Kristo.

22. (a) Aniat’ pagbalinen a posible ti kadakkelan a sagut ti Dios? (b) Aniat’ iyaw-awis kadatayo ti maudi a libro ti Biblia?

²² Ania ti kadakkelan a sagut a mamagbalin a posible kadagitoy amin? “Ta kasta la unay ti panagayat ti Dios iti lubong [ti sangatauan] nga intedna ti Anakna a bugbugtong, tapno amin a mamati kenkuana saan a mapukaw no di ket adda biagna nga agnanayon.” (Juan 3:16) Nasken ngarud kadagidiay agtarigagay iti naespirituan a lawag ken iti biag nga agnanayon ti umiso a pannakaammo iti Dios ken iti Anakna, “ti Kangrunaan nga Ahente ti biag.” (Aramid 3:15) Isut’ gapuna a ti maudi a libro ti Biblia awisenna dagiti amin nga agayat iti kinapudno ken agtarigagay iti biag: “‘Umayka!’ Ket siasinoman a makangngeg kunana koma: ‘Umayka!’ Ket siasinoman a mawaw umay koma; siasinoman a mayat awatenna koma ti libre a danum ti biag.”​—Apocalipsis 22:17.

23. Aniat’ aramiden dagiti marakarnero a tattao no umayda iti lawag?

²³ Dagiti napakumbaba, marakarnero a tattao saanda laeng nga umay iti silaw ti lubong no di pay ket surotenda dayta a silaw: “Dagiti karnero sumurotda, ta mailasinda [ti kinapudno] ti timekna.” (Juan 10:4) Wen, pagragsakanda a ‘suroten a naimbag dagiti addangna’ agsipud ta ammoda a ti panangaramid ti kasta kaipapananna ti biag nga agnanayon kadakuada.​—1 Pedro 2:21.

Kasanoyo a Sungbatan?

◻ Ania dagiti dua a kita ti lawag nga aggapu ken Jehova?

◻ Apay a nakapatpateg ita ti naespirituan a pannakalawlawag?

◻ Iti ania a wagas a ni Jesus ket maysa a “dakkel a lawag”?

◻ Aniat’ ipalnaad kadatayo ti Juan kapitulo 1 maipapan ken Jesus?

◻ Ania dagiti sagut nga agayus kadagidiay sumurot iti silaw ti lubong?

[Ladawan iti panid 10]

Inawagan ni Simeon ni Jesus a “silaw a manglawag kadagiti nasion”