No Kasano a Makatulong Dagiti Kristiano Kadagiti Nataenganen

“SAANKAM a maupay, ngem uray no kumapuy la a kumapuy ti tao a makinruar, inaldaw met a mapabaro ti tao a makin-uneg. . . . Dikam kitaen dagiti bambanag a makita, no di ket dagiti bambanag a saan a makita. Ta apagbiit laeng dagiti bambanag a makita, ngem mataginayon dagiti bambanag a saan a makita.” Kasta ti kuna ni apostol Pablo iti maikadua a suratna kadagiti taga-Corinto.​—2 Corinto 4:16-18.

Idi un-unana nga aldaw, dagiti matalek a lallaki ken babbai minatmatanda dagiti bambanag a saan a makita, a pakairamanan ti amin nga inkari ti Diosda, ni Jehova, nga aramidenna iti naituding a panawenna. Iti libro a Hebreo, pinadayawan ida ni Pablo gapu iti panangsalimetmetda iti pammatida agingga iti ipapatayda​—ket dadduma kadakuada ti naunday ti biagna. Tinukoyna ida kas pagulidanantayo, a kunkunana: “Kas mayannurot iti pammati natayda amin dagitoy, a dida pay inawat ti pannakatungpal dagiti karkari, ngem nakitada ket linugayanda ida manipud iti adayo.”​—Hebreo 11:13.

Itatta asideg unayen a matungpal dagitoy a kari. Ngem adda dagiti masakit ken nataenganen kadatayo a saan a makasiguro no makitada ti panungpalan daytoy dakes a sistema. Mabalin a matay a simamatalek ti dadduma kadagitoy a dida makita ti pannakatungpal dagiti amin a kari kabayatan ti panagbiagda. Kadagiti kasta a tattao, mabalin a makaparegta unay dagiti sasao ni Pablo idiay 2 Corinto 4:16, 18.

Silalagip ni Jehova kadagiti amin a nasungdo kenkuana, agraman dagiti masakit ken dagiti nataenganen. (Hebreo 6:10) Iti sumagmamano a lugar iti Biblia, nadayaw ti pannakadakamat dagiti matalek a lallakay ken babbaket, ket iti Linteg ni Moises, naipaganetget ti panagraem kadagiti nataenganen. (Levitico 19:32; Salmo 92:12-15; Proverbio 16:31) Kadagiti immuna a Kristiano, mararaem dagiti lallakay ken babbaket. (1 Timoteo 5:1-3; 1 Pedro 5:5) Iti maysa a libro ti Biblia, nagimnas ti pannakailadawan ti naayat a panangaywan ken makapikapik a panagsakripisio nga impakita ti maysa nga agkabanuag a babai iti baketen a katuganganna. Maitutop la unay a naipasurot iti nagan ti agkabanuag a babai, ni Ruth, ti nagan ti libro.

Napudno a Katulongan

Nasaem ti biag ni baketen a Noemi. Gapu iti bisin, napilitan ni Noemi, a kaduana ti bassit a pamiliana, a mangpanaw kadagiti gagayyemda ken iti tawidda idiay Juda ken agnaed iti daya ti Karayan Jordan iti daga ti Moab. Idiay Moab, natay ti lakayna, ket nabati ni Noemi ken dagiti dua nga annakna a lallaki. Iti panaglabas ti panawen, dimmakkel dagitoy ket nangasawada, ngem natayda met. Nabati ni Noemi nga awanan iti agtawid a mangaywan kenkuana.

Baket unayen ni Noemi tapno maaddaan iti baro a pamilia, ket awanen ti namnamana a makalung-aw pay iti kasasaadna. Kayatna nga agsubli da Ruth ken Orfa, dagiti balo dagiti dua nga annakna, iti innada tapno maasawaanda manen. Inkeddengna ti agsubli a bukbukod iti pagilianna. Kasta met ita, maldaangan dagiti dadduma a nataenganen, aglalo no mapanawan ida dagiti patpatgenda. Kas ken Noemi, mabalin a kasapulanda ti mangaywan kadakuada, ngem saanda a kayat ti agbalin a dadagsen.

Nupay kasta, saan a pinanawan ni Ruth ti katuganganna a babai. Patpatgenna daytoy a baket, ken ay-ayatenna met ni Jehova, ti Dios a pagdaydayawan ni Noemi. (Ruth 1:16) Isu a nagrubbuatda a dua a nagsubli idiay Juda. Iti dayta a daga, adda naayat nga urnos iti sidong ti Linteg ni Jehova a mapalubosan dagiti nakurapay nga agadas, wenno agurnong, kadagiti aniaman a nabati kadagiti taltalon kalpasan ti panagani. Ni Ruth, nga ub-ubing, situtulok nga impaayna ti bagina a mangaramid iti daytoy a trabaho, a kunkunana: “Palubosannak koma a mapan.” Inggaedna ti nagtrabaho agpaay iti pagimbaganda a dua.​—Ruth 2:2, 17, 18.

Ti kinamatalek ken panagayat ni Ruth ken Jehova ti nangpabileg iti pakinakem ni Noemi, a simmayaat ken nagbalin a positibo ti panagpampanunotna. Makatulong ita ti pannakaammona iti Linteg ken kadagiti ugali iti pagilianna. Inikkanna ti napudno a katulonganna iti nainsiriban a balakad, iti kasta masubbot ti ub-ubing a babai, babaen ti pannakiasawa iti bayaw, ti tawid ti pamilia ken maaddaan iti anak a lalaki a mangtaginayon iti kaamaan. (Ruth, kapitulo 3) Maysa a nasayaat a pagwadan ni Ruth kadagiti agsakripisio a mangaywan kadagiti masakit wenno nataenganen. (Ruth 2:10-12) Iti uneg ti kongregasion ita, adu met ti maaramidan tapno matulongan dagiti masakit ken dagiti nataenganen. Kasano?

Napateg ti Panangorganisar

Iti immuna a kongregasion Kristiano, adda listaan dagiti amin a balo nga agkasapulan iti material a tulong. (1 Timoteo 5:9, 10) Kasta met ita, iti dadduma a kasasaad, mabalin a mangaramid dagiti panglakayen iti listaan dagiti masakit ken nataenganen nga agkasapulan iti naipangruna a pannakaasikaso. Iti dadduma a kongregasion matudingan ti maysa a panglakayen a mangasikaso iti daytoy kas naisangsangayan a rebbengenna. Yantangay adu a nataenganen, kas ken Noemi, ti agkedked nga agpatulong, ti kasta a kabsat ket masapul a nasigo a mangusig iti kasasaad ken​—iti nataktika ken naannad a pamay-an​—siguraduenna a maasikaso dagiti nasken a bambanag. Kas pangarigan, mabalinna a kitaen no addaan ti Kingdom Hall iti umdas a kasapulan dagiti masakit ken nataenganen. No praktikal, mabalinna nga iraman dagiti bambanag a kas iti rampa para kadagiti wheelchair, maitutop a pasilidad iti kasilias, earphone para kadagiti nakapsut unay ti panagdengngegna, ken maysa a lugar a pakaipuestuan dagiti naisangsangayan a tugaw. Mabalin met a siguraduen daytoy a kabsat nga amin dagiti di makaumay idiay Kingdom Hall mabalinda ti bumulod iti tape recording dagiti gimong wenno dumngeg kadagitoy babaen ti telephone hookup.

Mabalin a kasapulan met ti panangiyurnos iti lugan a mangitulod kadakuada kadagiti gimong ken kumbension. Naaddaan iti parikut ti maysa a baketen a kabsat agsipud ta awan daydiay regular a mangdagas kenkuana tapno makatabuno kadagiti gimong. Adu ti tinawaganna sakbay a nakasarak iti maysa a nagboluntario a mangilugan kenkuana, iti kasta nariknana nga isu ket maysa a dadagsen. Saan koma a nabainan no naaramid ti maysa nga urnos nga imatonan ti maysa a panglakayen a mangas-asikaso kadagita a banag.

Mabalin met a damagen daytoy a panglakayen kadagiti nadumaduma a pamilia no mabalinda ti agsisinnublat a sumarungkar kadagiti nataenganen. Iti kastoy a wagas masursuro dagiti annak a ti panangaywan kadagiti nataenganen ket paset ti biag ti maysa a Kristiano. Nasayaat a masursuro dagiti ubbing ti mangibaklay iti daytoy a rebbengen. (1 Timoteo 5:4) Kuna ti maysa a manangaywan ti sirkito: “Sigun iti kapaliiwak, manmano dagiti ubbing wenno agtutubo a sumarungkar a naknakemda kadagiti nataenganen wenno masakit.” Nalabit saanda a mapanunot dayta, wenno nalabit saanda nga ammo ti aramidenda wenno ibagada; mabalin nga isuro dagiti nagannak daytoy kadakuada.

Nupay kasta, laglagipenyo nga apresiaren ti kaaduan a nataenganen no maipakpakauna nga adda sumarungkar kadakuada. Magagaranda la ketdi a mangpadaan iti bisitada. No mangitugot dagiti bumisita iti merienda, kas iti kape wenno cake, ken dagus nga agisinupda kalpasanna, maliklikan ti kanayonan a pakadagsenan kadagiti nataenganen. Maysa a nataenganen a pagassawaan, a napigsa pay laeng, ti addaan iti regular nga aldaw iti kada lawas a sumarungkar kadagiti nataenganen a kameng ti kongregasion. Kargaanda ti maysa a bassit a basket a pangpiknik nga isagutda kadagiti sarungkaranda. Maapresiar unay ti isasarungkarda.

Agpaay iti pagimbagan dagiti nataenganen, adu dagiti kongregasion nga addaan iti Panagadal ti Libro ti Kongregasion iti aldaw. Iti maysa a lugar, napagdamagan dagiti sumagmamano a pamilia ken agibumbunannag nga awan pay asawana no kayatda ken kabaelanda a tulongan ti kasta a grupo, ket ti resultana, nabuangay ti maysa a grupo iti panagadal ti libro nga iti dayta maipakita dagiti nataenganen ken dagiti agtutubo ti pannakaseknan iti maysa ken maysa.

Saantay koma nga ipabiang lattan kadagiti panglakayen daytoy a banag. Masapul a sipapanunottayo amin kadagiti kasapulan dagiti masakit ken nataenganen. Kablaawantay ida idiay Kingdom Hall ken iwayaantayo ti makisarita kadakuada. Mabalin a maragsakanda no awisentay ida iti impormal a panagtitipon. Wenno mabalintay ida nga awisen a makipiknik wenno kumuyog iti bakasion. Masansan nga ikuyog ti maysa a Saksi dagiti nataenganen nga agibumbunannag iti kotsena tunggal rummuar iti ili iti isasarungkarna kadagiti klientena. Napateg ti panangtulong kadagiti nataenganen a kanayon a makarikna a karamanda. Diyo ipalubos nga umikayda, kas iti kayat nga aramiden ni Noemi, a mangpadaras iti panaglakay wenno panagkabaw.

Kasapulan met dagiti agtutubo a baldado wenno masakit ti pannakaasikaso. Kastoy ti kuna ti maysa a Saksi a dagiti tallo nga annakna a lallaki ket addaan iti di maagasan a sakit, dua kadakuada ti pimmusayen: “Mabalin a narigat para iti maysa a kongregasion ti mangaywan iti masakit iti napaut a tiempo. Apay a dikay mangtuding kadagiti sumagmamano a mapangnamnamaan nga agtutubo nga agibumbunannag a mangsalaysay iti inaldaw a teksto ken mangbasa iti maysa a kapitulo ti Biblia iti inaldaw a kaduada ti naidalit a gayyemda? Mabalin nga agsisinnublat dagiti agtutubo, agraman dagiti payunir.”

No Agparang a Saanen a Malapdan ti Ipapatay

Natibker ti pakinakem dagiti adipen ni Jehova iti sango ti ipapatay, gapu man iti sakit wenno iti pannakaidadanes. No ammo dagiti masakit wenno nataenganen a dandanin ti ipapatayda, natural kadakuada ti makarikna iti nadumaduma nga emosion. Kalpasan ti ipapatayda, aglasat met dagiti kabagianda iti maysa a periodo ti panagbalbaliw, panagladingit, ken panangaklon. Gapuna, masansan a nasayaat no sipapanayag nga ibaga ti masakit a tao a mariknana a dandanin ti ipapatayna, kas iti inaramid da Jacob, David, ken Pablo.​—Genesis, kapitulo 48 ken 49; 1 Ar-ari 2:1-10; 2 Timoteo 4:6-8.

Nagsurat ti maysa a Saksi a mangngagas: “Masapul a saantay nga aglibak no maipapan itoy a banag. Kas maysa a mangngagas, awan a pulos ti makitak a pagsayaatan ti panangilibak iti pasiente nga awanen namnamana nga umimbag pay.” Nupay kasta, kasapulan a maawatantayo no ania ti kayat a maammuan ti pasiente a mismo, ken no kaano a kayatna a maammuan daytoy. Dagiti dadduma a pasiente sipapanayag nga ipariknada a dandanida matayen, ket kayatda nga ipakaammo ti pampanunot ken rikriknada maipapan itoy. Dagiti dadduma ipapilitda nga adda pay namnamada, ket nasayaat no makipangnamnama dagiti gagayyemda.​—Idiligyo ti Roma 12:12-15.

Mabalin a mautoyan wenno mariribukan iti kasta unay ti maysa a dandani matayen ta marigatan nga agkararag. Nalabit maliwliwa ti kasta a pasiente iti pannakaammona manipud iti Roma 8:26, 27 a maawatan ti Dios “dagiti un-unnoy a di mayebkas.” Ammo ni Jehova nga iti sidong ti kasta a pakarigatan mabalin a marigatan ti maysa a tao a makasarak kadagiti sasao para iti kararag.

No ipalubos ti kasasaad, napateg ti pannakipagkararag iti pasiente. Kuna ti maysa a kabsat a lalaki: “Idi dandani matayen ni nanangko ken saanen a makapagsao, impasimudaagna babaen ti panangiyakobna kadagiti imana a kayatna ti makipagkararag kadakami. Kalpasan ti panagkararagmi, nagkantakami iti maysa a Kingdom song, ta paggugusto ngamin ni nanang ti musika. Indayyengmi ti tono iti damo, ket kalpasanna siaalumamay nga inkantami dagiti sasao. Nalawag a naay-ayo iti dayta. Awan duadua, dagitoy a kanta nga inaigtayo iti biagtayo kas Saksi ni Jehova ket naglaon iti karikrikna a mabalin a narigat nga iyebkas.”

Ti pannakisarita iti tao a dandani matayen sapulenna ti ayat, kinataktika, ken pannakipagrikna. Mabalin a mangisagana ti bumisita kadagiti makaparegta ken makapabileg-pammati a bambanag a dakamatenna, ket rumbeng a liklikanna ti negatibo a panagsao maipapan kadagiti dadduma a tattao ken kadagiti parikutda. Rumbeng met a rasonable ken tumutop ti kapaut ti isasarungkar. No kasla awan puot ti pasiente, nasayaat a laglagipen a mabalin a mangngegna pay laeng ti ibagbagayo. Isu a naannadkayo koma iti aniaman nga isaoyo.

Maysa a Rebbengen a Pakiramanantayo

Maysa a nadagsen a rebbengen ti panangaywan kadagiti masakit ken nataenganen. Kadagidiay kasingedan iti pasiente, makautoy dayta, agpadpada iti pisikal ken iti emosional. Kasapulanda ken maikarida iti pannakaawat ken tulong dagiti dadduma iti kongregasion. Dagidiay mangay-aywan kadagiti masakit a kameng ti pamilia wenno kapammatian umiso ti ar-aramidenda, uray no kaipapanan dayta ti pananglangan iti sumagmamano a gimong wenno makissayan ti pannakipasetda iti ministerio iti tay-ak iti sumagmamano a tiempo. (Idiligyo ti 1 Timoteo 5:8.) Mapakiredda gapu iti kinamannakaawat ti kongregasion. No dadduma mabalin a sublatan pay laeng ti maysa a kabsat a lalaki wenno babai ti regular a mangay-aywan tapno makatabuno iti gimong wenno matagiragsakna ti sumagmamano a makapabang-ar nga oras iti panangasaba.

Siempre, no dakayo a mismo ti masakit, adda met maaramidanyo. Mabalin a pagsakitenna ti nakemyo ti kinaawan namnama ken kinaawan gaway gapu iti an-annayenyo, ngem ti sakit ti nakem yadayona ti maysa a tao ken abugenna dagiti sabsabali. Imbes ketdi, iyebkasyo ti apresasionyo ken makikooperarkayo. (1 Tesalonica 5:18) Ikararaganyo dagiti dadduma nga agsagsagaba. (Colosas 4:12) Mennamennaenyo dagiti nakaay-ayat a kinapudno iti Biblia, ket isarsaritayo dagitoy kadagiti sumarungkar kadakayo. (Salmo 71:17, 18) Sigagagar a makidanggaykayo iti makapabileg-pammati nga irarang-ay ti ili ti Dios. (Salmo 48:12-14) Agyamankayo ken Jehova gapu kadagitoy a naragsak a pasamak. Ti panangut-utob kadagitoy a banag ikkanna dagiti maudi nga aldaw ti biagtayo iti naisangsangayan a kinapintas, kas iti lumlumnek nga init a mangipapaay iti napimpintas marisna ken nabarbara a lawag ngem ti init iti tengnga ti aldaw.

Rumbeng nga ikagumaantay amin a salimetmetan ti namnama a mangsaluad iti isiptayo a kas iti helmet, nangruna kadagiti panawen ti pakasuotan. (1 Tesalonica 5:8) Nasayaat nga utoben ti namnama iti panagungar ken ti natibker a pundasion dayta. Mabalintay ti mangnamnama iti masanguanan buyogen ti pammatalged ken sigagagar a padaanan ti aldaw iton awanen ti sakit wenno panagkapuy gapu iti kinalakay. Iti dayta a panawen, nasalun-atto ti tunggal maysa. Uray dagiti natay agsublidanto. (Juan 5:28, 29) Makitatayo dagitoy a “bambanag a saan a makita” babaen ti mata ti pammatitayo ken pusotayo. Sikikitatay koma a kanayon kadagita a banag.​—Isaias 25:8; 33:24; Apocalipsis 21:3, 4.