Ni Rahab​—Naibilang a Nalinteg Gapu Kadagiti Aramid ti Pammati

AGASENYO! Maysa a balangkantis naibilang a nalinteg iti imatang ti Dios. “Saan a mapasamak ti kasta!” kunaen dagiti adu. Ngem, dayta ti napasamak iti balangkantis a ni Rahab ti Jerico, maysa a kadaanan a siudad ti Canaan.

Inlanad ti mannurat ti Biblia a ni Santiago: “Ti tao maibilang a nalinteg gapu kadagiti aramid, ket saan a gapu iti pammati laeng. Kasta met ni Rahab a balangkantis, saan aya a naibilang a nalinteg gapu kadagiti aramid, idi inawatna dagidi naibaon, ket inturongna ida iti sabali a dalan? Kinapudnona, no kasano a ti bagi nga awanan espiritu, natay, kasta met ti pammati nga awanan ar-aramid, natay.” (Santiago 2:24-26) Apay a ni Rahab naibilang a nalinteg? Aniat’ inaramidna tapno magun-odna ti kasta a naparaburan a takder iti imatang ti Dios?

Umayen Dagiti Israelita!

Sublianantayo ti tawen 1473 K.K.P. Iladawanyo ti aglawlaw. Nasarikedkedan a naimbag ti Jerico. Iti rabaw ti bakud ti siudad ti nakaisaadan ti balay ni Rahab a balangkantis. Manipud iti daytoy a posision, nalabit matannawaganna dagiti agliplippias a danum ti karayan Jordan iti daya. (Josue 3:15) Iti akindaya nga igid ti karayan, mabalin a makitana ti pakarso dagiti Israelita, nga addaan nasurok nga 600,000 a buyot. Sumagmamano laeng a milia ti kaadayoda!

Naammuan ni Rahab ti kinatured ti Israel iti pannakigubat. Nadamagna met dagiti nakaskasdaaw nga inaramid ni Jehova, nangruna iti panangipaayna ti pagnaan dagiti Israelita iti Nalabaga a Baybay. Ngarud, sigurado a saan a makalapped dagiti agliplippias a danum ti Jordan. Tiempo daytoy ti panaglagaw! Kasano ti panagtignay ni Rahab?

Dimmasig ni Rahab

Di nagbayag, immawat ni Rahab iti dua a di ninamnama a sangaili​—dagiti managsimisim manipud kampo dagiti Israelita. Agbirbirukda ti pagdagusan, ket inawatna ida iti pagtaenganna. Ngem naipadamag ti kaaddada iti Ari ti Jerico. Imbaonna a dagus dagiti opisialna nga addaan kalintegan a mangaresto kadakuada.​—Josue 2:1, 2.

Idi dimteng dagiti opisial ti ari, dimmasigen ni Rahab ken ni Jehova a Dios. “Iruarmo dagiti lallaki nga immay kenka,” immandar dagiti opisial ti ari. Inlemmeng ni Rahab dagiti managsimisim kadagiti puon ti lino nga impamagana iti atep ti balayna. Kinunana: “Wen, dagiti lallaki immayda kaniak, ngem diak ammo ti naggapuanda. Ket naaramid nga idi umadani ti pannakairikep ti ruangan [ti siudad], idi nasipngeten, dagidi a lallaki rimmuarda. Diak ammon no sadino ti napananda. Surotenyo ida iti madaras, tapno makamakamyo ida.” (Josue 2:3-5) Kasta ti inaramid dagiti soldado ti ari​—ngem nagbambannogda laeng.

Inallilaw ni Rahab dagiti kabusor. Nagtignay a dagus iti sumaganad a mangipakita ti pammatina ken Jehova babaen kadagiti aramid. Immuli iti atep ket imbagana kadagiti managsimisim: “Ammok nga itden ni Jehova daytoy a daga kadakayo.” Inamin ni Rahab a mabuteng dagiti amin nga agnaed iti daga gapu ta nadamagda a “pinagmaga [ti Dios] dagiti danum ti Nalabaga a Baybay” iti sango dagiti Israelita 40 a tawenen ti napalabas. Ammo met dagiti tattao a pinapatay dagiti Israelita dagiti dua nga ari dagiti Amorreo. “Idi nangngeganmi daydi,” kuna ni Rahab, “nagrunaw ti pusomi, ket awanen ti natda nga ingel iti uray maysa a gapu kadakayo ta ni Jehova a Diosyo isu ti Dios idiay ngato sadi langit ken iti baba ditoy daga.”​—Josue 2:8-11.

Nagpakaasi ni Rahab: “Agdawatak ngarud kadakayo itatta, a pagsapataandak gapu ken ni Jehova a kas iti panangngaasik kadakayo, kasta met ti aramidenyo iti sangakabbalayan ni amak, ket ikkandak iti napudno a tanda. Ket biagenyonto ni amak ken ni inak ken dagiti kakabsatko a lallaki ken babbai ken amin daydiay a kukuada.”​—Josue 2:12, 13.

Immanamong dagiti lallaki ket imbagada ken ni Rahab ti aramidenna. Manipud iti tawana, masapul nga ibitinna ti nalabaga a tali a nausar tapno makaulog dagiti managsimisim agingga iti daga iti ruar dagiti bakud ti Jerico. Masapul nga ummongenna ti pamiliana iti pagtaenganna, ket masapul nga agtalinaedda sadiay tapno masalaknibanda. Inwanwan ni Rahab dagiti managsimisim maipapan kadagiti pagnaan ken imbagana kadakuada no kasano a maliklikanda dagiti kumamkamat kadakuada. Iti kasta saan a naan-ano dagiti managsimisim. Kalpasan ti panangibitinna ti nalabaga a tali ken panangummongna kadagiti kameng ti sangakabbalayanna, naguray ni Rahab kadagiti sumaganad a mapasamak.​—Josue 2:14-24.

Aniat’ naaramidan ni Rahab? Ay ket, pinaneknekanna a dakkel ti pammatina iti Mannakabalin-amin a Dios, ni Jehova! Agbiagto a maitunos kadagiti pagalagadan [ni Jehova]. Wen, ket maibilangto a nalinteg gapu kadagita nga aramid ti pammati.

Narba Dagiti Bakud!

Naglabas ti sumagmamano a lawas. Kaduada dagiti papadi​—sumagmamano ti addaan kadagiti tangguyob a sara dagiti karnero ket dadduma ti mangaw-awit ti sagrado a lakasa ti tulag​—lawlawlawen dagiti soldado ti Israel ti Jerico. Ar-aramidenda daytoy iti maminsan iti kada aldaw iti innem nga aldaw itan. Nupay kasta, iti daytoy maikapito nga aldaw, nalawlawdan ti siudad iti namin-innem a daras. Ket addaytada manen!

Idi nalpasen ti maikapito a panagmartsa, nagallangogan ti napaut nga aweng manipud kadagiti tangguyob. Kalpasanna nagriaw iti natbag dagiti Israelita. Ket narba a namimpinsan dagiti makasalaknib a bakud ti Jerico babaen ti pannakabalin ni Jehova. Ti laeng paset a nakaisaadan ti balay ni Rahab ti nagtalinaed. Nadadael ti intero a siudad ken natalipupos dagiti agnaed. Gapu ta impakitana ti pammatina babaen kadagiti aramid, naitalimeng ti managbabawi a balangkantis agraman ti sangakabbalayanna, ket rinugianna ti makipagnaed iti ili ni Jehova.​—Josue 6:1-25.

Panangadal Kadagiti Kababalin ni Rahab

Saan a napanuynoyan, nasadut a babai ni Rahab, gapu ta iti tuktok ti balayna adda dagiti naibilag a puon dagiti lino. Dagiti linabag ti lino ket mausar a pagaramid ti lienso. Adda met abasto a nalabaga a panait iti balay ni Rahab. (Josue 2:6, 18) Isu a mabalin a maysa isuna kadagiti agar-aramid ti lienso ken nalabit a nalaing iti panagtalimago. Wen, maysa a nagaget a babai ni Rahab. Kangrunaan ti amin, nagbalin a managbuteng ken ni Jehova.​—Idiligyo ti Proverbio 31:13, 19, 21, 22, 30.

Ti ngay sabali a pagsapulan ni Rahab? Isu ket saan la a maysa a manangsangaili. Inladawan ti Kasuratan isuna babaen ti panagusar kadagiti Hebreo ken Griego a sasao a tumukoy iti balangkantis. Kas pangarigan, ti Hebreo a sao a zoh·nahʹ kankanayon a mainaig iti narugit a pannakirelasion. Ngem, para kadagiti taga-Canaan ti panagbalangkantis ket saan a narugit a pagsapulan.

Ti panangusar ni Jehova iti maysa a balangkantis ipakitana ti dakkel nga asina. Mabalinnatay nga allilawen ti akinruar a langa, ngem ti Dios “kitaen[na] ti puso.” (1 Samuel 16:7) Gapuna, dagiti nalinteg panagpuspusona a balangkantis nga agbabawi iti kinabalangkantisda pakawanen ida ni Jehova a Dios. (Idiligyo ti Mateo 21:23, 31, 32.) Tinallikudan ni Rahab a mismo ti basolna ket sinurotna ti nalinteg a kabibiag nga addaan nadibinuan nga anamong.

Salsalimetmetan dagiti Israelita a managsimisim ti Linteg ti Dios, isu a dida simmangbay iti balay ni Rahab maipaay kadagiti imoral a panggep. Nalabit a napanunotda a saanda unay a maatap no addada iti balay ti maysa a balangkantis. Ti nakaisaadan ti balay iti bakud ti siudad ket makatulong met iti panaglibas. Nabatad nga inturong ida ni Jehova iti maysa a managbasol nga addaan puso a natignay kadagiti damag maipapan iti pannakilangen ti Dios kadagiti Israelita a nanggapuanna a nagbabawi ken nangbalbaliw iti panagbiagna. Ti bilin ti Dios a talipuposen ti Israel dagiti Cananeo gapu kadagiti imoral nga aramidda, ken ti panangbendisionna ken ni Rahab ken ti pannakaparmek ti Jerico, paneknekanna a saan a nakaaramid dagiti managsimisim iti imoralidad.​—Levitico 18:24-30.

Ti ngay panangallilaw ni Rahab kadagiti mangbirbiruk kadagiti managsimisim? Inanamongan ti Dios ti inaramidna. (Idiligyo ti Roma 14:4.) Impeggadna ti bagina tapno masalakniban dagiti adipen [ti Dios], a pinaneknekanna nga isut’ addaan pammati. Nupay basol ti panagulbod iti imatang ni Jehova, saan nga obligado ti maysa a tao a mangipalgak ti kinapudno kadagiti tattao a di pakaikarian dayta. Uray ni Jesu-Kristo saan a nangipaay kadagiti naan-anay a detalye wenno direkta a sungbat no dayta ti mangituggod iti di nasken a pannakadangran. (Mateo 7:6; 15:1-6; 21:23-27; Juan 7:3-10) Nabatad, ti panangallilaw ni Rahab kadagiti kabusor nga opisial masapul koma a mamatmatan iti dayta a lawag.

Ti Gunggona ni Rahab

Kasano a nagunggonaan ni Rahab gapu iti pammatina? Ti pannakasalaknibna kabayatan ti pannakadadael ti Jerico ket sigurado a maysa a bendision manipud ken Jehova. Idi agangay, nakiasawa ken ni Salmon (Salma), nga anak a lalaki ti pangulo iti let-ang a ni Nahason iti tribu ni Juda. Kas nagannak ni managbuteng-Dios a Booz, nagbalin da Salmon ken ni Rahab a kapuonan ni Ari David ti Israel. (1 Cronicas 2:3-15; Ruth 4:20-22) Napatpateg pay, ti sigud a balangkantis a ni Rahab ket maysa kadagiti uppat laeng a babbai a nainaganan iti listaan ti kapuonan ni Jesu-Kristo nga inrekord ni Mateo. (Mateo 1:5, 6) Anian a bendision manipud ken Jehova!

Nupay saan a maysa nga Israelita ken sigud a balangkantis, ni Rahab ket maysa a naisangsangayan nga ulidan ti maysa a babai a nangpaneknek babaen kadagiti aramidna nga isut’ addaan naan-anay a pammati ken ni Jehova. (Hebreo 11:30, 31) Kas kadagiti dadduma, a nangidian iti kabibiag kas balangkantis, umawatto pay ti sabali a gunggona​—panagungar kadagiti natay ket agbiagto iti maysa a paraiso a daga. (Lucas 23:43) Gapu iti pammatina a napakuyogan kadagiti aramid, nagun-odan ni Rahab ti anamong ti naayat ken manangpakawan a nailangitan nga Amatayo. (Salmo 130:3, 4) Ket sigurado a ti nasayaat nga ulidanna paregtaenna dagiti amin a managayat ti kinalinteg a mangnamnama ken Jehova a Dios iti biag nga agnanayon.

[Ladawan iti panid 23]

Naibilang ni Rahab a nalinteg agsipud ta pinaneknekan dagiti aramidna nga isu ket addaan pammati

[Dagiti ladawan iti panid 24]

Nakakabakab dagiti arkeologo kadagiti tidda ti kadaanan a Jerico, agraman ti bassit a paset ti nagkauna a bakud

[Credit Line]

Pictorial Archive (Near Eastern History) Est.