“Dika Palubosan a Kumapuy Koma Dagita Im-imam”
“Dika palubosan a kumapuy koma dagita im-imam. Ni Jehova a Diosmo adda iti nagtengngaam. Ti maingel a mangisalakanto.”—SOFONIAS 3:16, 17.
1. Aniat’ kinuna ti maysa nga eskolar ti Biblia maipanggep iti padto ni Sofonias?
NALAWLAWA pay ti saklawen ti padto ni Sofonias ngem ti immuna a kaitungpalanna idi maikapito ken maikanem a siglo K.K.P. Iti komentariona iti Sofonias, insurat ni Propesor C. F. Keil: “Ti padto ni Sofonias . . . saan laeng a mangrugi buyogen ti pakaammo maipapan iti sapasap a pannakaukom ti intero a lubong, a pagtaudan ti panangukom nga umapay iti Juda gapu kadagiti basolna, ken iti lubong dagiti nasion gapu iti panangbusorda iti ili ni Jehova; no di ket agaplikar dayta iti intero a dakkel ken nakaam-amak nga aldaw ni Jehova.”
2. Aniat’ pagaspingan dagiti kasasaad idi kaaldawan ni Sofonias ken ti kasasaad ti Kakristianuan ita?
2 Ita, ti hudisial a pangngeddeng ni Jehova isut’ panangurnongna kadagiti nasion agpaay iti pannakadadael iti tukad a nalawlawa nga amang ngem idi kaaldawan ni Sofonias. (Sofonias 3:8) Ad-adda a mababalaw iti imatang ti Dios dagidiay nasion nga agkuna a Kristianoda. Kas iti nakaro a pannakadusa ti Jerusalem gapu iti saanna a kinamatalek ken Jehova, kasta met a masapul nga agsungbat ti Kakristianuan iti Dios gapu kadagiti kinadakesna. Ti nadiosan a panangukom a naipataw maibusor iti Juda ken Jerusalem idi kaaldawan ni Sofonias ti agaplikar a buyogen ti nabilbileg pay a puersa kadagiti simbaan ken sekta ti Kakristianuan. Tinulawanda met ti nasin-aw a panagdayaw babaen kadagiti mangibabain iti Dios a doktrinada, nga adu ti namunganay iti pagano. Indatonda ti riniwriw a nasasalun-at nga annakda tapno agbalin a sosoldado, a nakatayan ti adu. Maysa pay, ginamporan dagiti agnaed iti antitipiko a Jerusalem ti makunkuna a Kinakristiano iti astrolohia, espiritistiko nga ar-aramid, ken nakababain a seksual nga imoralidad, a katupag ti panagdayaw ken Baal.—Sofonias 1:4, 5.
3. Aniat’ maikuna kadagiti adu a sekular a pangulo ken napolitikaan a gobierno ita, ket ania ti impadto ni Sofonias?
3 Pagaayat ti adu kadagiti napolitikaan a pangulo ti Kakristianuan ti agbalin a nalatak iti iglesia. Ngem kas iti “piprinsipe” ti Juda, adu kadakuada ti manggunggundaway kadagiti tattao a kas kadagiti “ngumerngernger a leon” ken garamugam a “lobo.” (Sofonias 3:1-3) Dagiti napolitikaan a pasurot dagiti kasta a tattao ‘puspusekenda ti balay ni apoda iti panangranggas ken allilaw.’ (Sofonias 1:9) Nasaknap ti panangpasuksok ken kinakunniber. No maipapan kadagiti napolitikaan a gobierno iti uneg ken ruar ti Kakristianuan, adu kadakuada ti ‘nangitan-ok iti bagbagida’ maibusor iti ili ni Jehova dagiti buybuyot, kadagiti Saksina, a tratuenda ida kas malalais a “sekta.” (Sofonias 2:8; Aramid 24:5, 14) Maipapan amin kadagita a napolitikaan a pangulo ken kadagiti pasurotda, impadto ni Sofonias: “Uray ti pirakda uray ti balitokda didanto mabalin ti mangispal kadakuada iti aldaw ti pungtot ni Jehova; ngem ti isuamin a daga malamutto iti apuy ti imunna, ta aramidennanto ti panungpalan, wen, nakakigkigtot a panungpalan ti isuamin nga agnaed iti daga.”—Sofonias 1:18.
‘Maitalimeng iti Aldaw ti Pungtot ni Jehova’
4. Aniat’ mangipakita nga addanto makalasat iti dakkel nga aldaw ni Jehova, ngem aniat’ masapul nga aramidenda?
4 Saan nga amin nga agnaed iti Juda ti nadadael idi maikapito a siglo K.K.P. Kasta met, addanto dagiti makalasat iti dakkel nga aldaw ni Jehova. Kadagiti kakasta a tattao, kinuna ni Jehova babaen ken mammadtona a Sofonias: “Iti kasakbayan ti pannakaibanag ti naikeddeng, iti kasakbayan ti panaglabas ti aldaw a kas iti taep, iti kasakbayan ti iyaay kadakayo ti narungsot a pungtot ni Jehova, iti kasakbayan ti iyaay kadakayo ti aldaw ti pungtot ni Jehova, birukenyo ni Jehova, dakayo amin a naemma iti daga, a nagtungpal kadagiti bilbilinna. Birukenyo ti kinalinteg, birukenyo ti kinaemma. Nalabit a dakayo maitalimengkayto iti aldaw ti pungtot ni Jehova.”—Sofonias 2:2, 3.
5. Iti daytoy panawen ti panungpalan, siasino dagiti immuna a nangipangag iti pakdaar ni Sofonias, ket kasanot’ panangaramat ni Jehova kadakuada?
5 Iti daytoy panawen ti panungpalan ti lubong, ti immuna a nangipangag iti naimpadtuan nga awis isu ti natda dagiti naespirituan nga Israelita, dagiti napulotan a Kristiano. (Roma 2:28, 29; 9:6; Galacia 6:16) Gapu ta nabirokandan ti kinalinteg ken kinaemma ken impakitada ti panagraem kadagiti hudisial a pangngeddeng ni Jehova, naluk-atanda manipud iti Babilonia a Dakkel, ti sangalubongan nga imperio ti ulbod a relihion, ket naisublida iti nadiosan nga anamong idi 1919. Sipud idin, ken nangruna sipud pay idi 1922, situtured nga ipakpakaammo daytoy matalek a natda ti panangukom ni Jehova maibusor kadagiti iglesia ken sekta ti Kakristianuan ken kadagiti napolitikaan a nasion.
6. (a) Aniat’ impadto ni Sofonias maipanggep kadagiti matalek a natda? (b) Kasanot’ pannakatungpal daytoy a padto?
6 Iti daytoy matalek a natda, impadto ni Sofonias: “Tiddaekto iti tengngam ti maysa a naparigat ken napanglaw nga ili, ket isuda agkamangdanto iti nagan ni Jehova. Ti matda ti Israel didanto agaramid iti kinadakes, didanto met agsao kadagiti ulbod, ti naulbod a dila saanto met a masarakan iti ngiwatda; ta isuda agtaraondanto ken agiddadanto, ket awanto ti mangpabuteng kadakuada.” (Sofonias 3:12, 13) Kanayon nga intan-ok dagitoy a napulotan a Kristiano ti nagan ni Jehova, ngem nangnangruna a kasta sipud pay idi 1931, idi inabrasada ti nagan a Dagiti Saksi ni Jehova. (Isaias 43:10-12) Babaen ti panangitampokda iti isyu ti kinasoberano ni Jehova, pinadayawanda ti nadiosan a nagan, ket daytoy ti napaneknekan a sarikedked kadakuada. (Proverbio 18:10) Nawadwad ti panangtaraon ni Jehova kadakuada iti naespirituan, ket agtataengda nga awanan buteng iti maysa a naespirituan a paraiso.—Sofonias 3:16, 17.
“Nagan ken Madaydayaw Kadagiti Isuamin nga Il-ili”
7, 8. (a) Ania pay a kanayonan a padto ti natungpal iti natda ti naespirituan nga Israel? (b) Aniat’ nabigbig dagiti riniwriw a tattao, ket aniat’ riknayo a mismo maipanggep itoy a banag?
7 Nakadidillaw ti nasged a pannakaisinggalut dagiti natda iti nagan ni Jehova ken kadagiti nalinteg a prinsipio ti Saona. Makita dagiti napasnek a tattao ti naggidiatan ti kababalin dagiti natda ken ti kinarinuker ken panaginsisingpet daytoy napolitikaan ken narelihiosuan a panangituray daytoy a lubong. Binendisionan ni Jehova dagiti “matda ti [naespirituan nga] Israel.” Pinadayawanna ida iti pribilehio a mangawit iti naganna, ken pinagbalinna a maaddaanda iti nasayaat a pakasarsaritaan kadagiti il-ili ti daga. Daytoy ti kas iti impadto ni Sofonias: “‘Iti daydiay a panawen iserrekkanto, ken iti daydiay a panawen urnongenkanto. Ta aramidenkanto a nagan ken madaydayaw kadagiti isuamin nga il-ili ti daga, intono pagbaliwek ti pannakakayawmo iti sango dagiti matayo,’ kuna ni Jehova.”—Sofonias 3:20.
8 Sipud pay idi 1935, literal a riniwriw a tattao ti nangbigbig a bembendisionan ni Jehova dagiti natda. Siraragsak a simmurotda kadagitoy a naespirituan a Judio, wenno Israelita, a kunkunada: “Dakami kumuyogkaminto kenka, ta nangngegmi a ti Dios adda kenka.” (Zacarias 8:23) Binigbig dagitoy a “sabsabali a karnero” ti napulotan a natda kas “ti matalek ken masirib nga adipen,” a dinutokan ni Kristo “nga agaywan kadagiti amin a [naindagaan a] sanikuana.” Siraragsakda a makiramraman iti naespirituan a taraon nga isagsagana ti klase adipen “iti umiso a tiempo.”—Juan 10:16; Mateo 24:45-47.
9. Ania a “pagsasao” ti nasursuro a sawen dagiti riniwriw tattao, ket iti ania a naindaklan a trabaho a makipagserserbi a “situtunos” dagiti sabsabali a karnero kadagiti napulotan a natda?
9 Kaduada dagiti natda, dagitoy a riniwriw a sabsabali a karnero ad-adalenda ti agbiag ken agsao maitunos iti “nadalus a pagsasao.”a Impadto ni Jehova babaen ken Sofonias: “Iti kasta isublikton kadagiti il-ili ti nadalus a pagsasao, tapno isuda amin awaganda koma ti nagan ni Jehova, tapno agserbida a situtunos kenkuana.” (Sofonias 3:9) Wen, nakikaykaysa dagiti sabsabali a karnero nga agserbi ken Jehova a “situtunos” kadagiti napulotan a kameng ti “bassit nga ipastoran” iti naganat a trabaho a panangikasaba iti “daytoy naimbag a damag ti pagarian . . . maipaay a pangsaksi kadagiti isuamin a nasnasion.”—Lucas 12:32; Mateo 24:14.
“Ti Aldaw ni Jehova Umayto”
10. Iti ania a kankanayon a kombinsido ti napulotan a natda, ket kas maysa a klase, ania ti makitadanto?
10 Sangkapanunot dagiti napulotan a natda ti naipaltiing a sasao ni apostol Pedro: “Saan a nabannayat ni Jehova maipapan iti karina, kas iti panangibilang dagiti dadduma a tattao a kinabannayat, no di ket an-anusannakayo agsipud ta saanna a tarigagayan a madadael ti asinoman no di ket tarigagayanna a makagteng dagiti isuamin iti panagbabawi. Ngem ti aldaw ni Jehova umayto a kasla mannanakaw.” (2 Pedro 3:9, 10) Pulos a di nagduaduaan dagiti kameng ti matalek a klase adipen ti iyaay ti aldaw ni Jehova iti tiempotayo. Mangrugi dayta a dakkel nga aldaw babaen ti pannakaibanag ti panangukom ti Dios iti Kakristianuan, ti antitipiko a Jerusalem, ken ti nabati pay a paset ti Babilonia a Dakkel.—Sofonias 1:2-4; Apocalipsis 17:1, 5; 19:1, 2.
11, 12. (a) Ania ti dadduma pay a paset ti padto ni Sofonias ti natungpal iti natda? (b) Kasanot’ panangipangag ti napulotan a natda iti awis a, “Dika palubosan a kumapuy koma dagita im-imam”?
11 Nagrag-o ti matalek a natda iti pannakaluk-atda idi 1919 manipud iti naespirituan a pannakakautibo iti Babilonia a Dakkel, ti sangalubongan nga imperio ti ulbod a relihion. Napasaranda ti kaitungpalan ti padto ni Sofonias: “Agkantaka, O anak a babai ti Sion! Agdir-ika, O Israel! Agrag-oka ken agragsakka iti isuamin a puso, O anak a babai ti Jerusalem! Ni Jehova inikkatna dagiti pannakaukommo. Impurruakna ti kabusormo. Ti Ari ti Israel, a ni met laeng Jehova, adda iti nagtengngaam. Dikanto agbutengen iti dakes uray kaano. Iti daydiay nga aldaw makunamto iti Jerusalem: ‘Dika agbuteng, O Sion. Dika palubosan a kumapuy koma dagita im-imam. Ni Jehova a Diosmo adda iti nagtengngaam. Ti maingel a mangisalakanto.’”—Sofonias 3:14-17.
12 Buyogen ti kumbiksion ken naruay a pammaneknek a tultulongan ida ni Jehova, situtured nga immabante ti napulotan a natda a mangipatungpal iti nadiosan a komisionda. Inkasabada ti naimbag a damag ti Pagarian ken impakaammoda ti panangukom ni Jehova iti Kakristianuan, iti dadduma pay a paset ti Babilonia a Dakkel, ken ti intero a dakes a sistema dagiti bambanag ni Satanas. Iti laksid amin dagiti pakarigatan, iti adu a dekada sipud pay idi 1919, nagtulnogda iti nadiosan a bilin: “Dika agbuteng, O Sion. Dika palubosan a kumapuy koma dagita im-imam.” Nakagaggagetda nga agiwaras kadagiti binilion a tract, magasin, libro, ken bokleta a mangipakpakaammo iti Pagarian ni Jehova. Nagbalinda a makaparegta a pagwadan kadagiti sabsabali a karnero a, sipud pay idi 1935, timmipon kadakuada.
“Dika Palubosan a Kumapuy Koma Dagita Im-imam”
13, 14. (a) Apay a simiasi ti dadduma a Judio manipud iti panagserbi ken Jehova, ket kasanot’ pannakaiparangarang daytoy? (b) Aniat’ di nainsiriban nga aramidentayo, ken iti ania a trabaho a saantay koma nga itulok a kumapuy dagiti imatayo?
13 Bayat nga ‘ur-urayentayo’ ti dakkel nga aldaw ni Jehova, kasanotay a makagun-od iti praktikal a tulong manipud iti padto ni Sofonias? Umuna, liklikantayo koma ti agbalin a kas kadagiti Judio idi kaaldawan ni Sofonias a simiasi iti isusurot ken Jehova gapu ta nagduaduaanda ti kinaasideg ti aldaw ni Jehova. Dina kayat a sawen nga inyebkas a sipapanayag dagidiay a Judio ti panagduaduada, ngem ti tigtignayda impalgakna a saanda a talaga a patien nga asidegen ti dakkel nga aldaw ni Jehova. Impamaysada ti agurnong iti kinabaknang imbes a manginanamada ken Jehova.—Sofonias 1:12, 13; 3:8.
14 Saan a tiempo ita a palubosantay dagiti panagduadua a rumamut kadagiti pusotayo. Minamaag unay no itungtungkuatay kadagiti panunot wenno pusotayo ti iyaay ti aldaw ni Jehova. (2 Pedro 3:1-4, 10) Liklikantay koma ti sumiasi iti isusurot ken Jehova wenno ‘palubosantay dagiti im-imatayo nga agkapuy’ iti panagserbi kenkuana. Karaman daytoy ti saan a ‘panagtrabaho buyogen ti naliway nga ima’ iti panangikasabatayo iti “naimbag a damag.”—Proverbio 10:4; Marcos 13:10.
Panangsaranget iti Kinaaleng-aleng
15. Aniat’ mangpakapuy iti imatayo iti panagserbi ken Jehova, ket kasano a naipakpakauna daytoy a parikut iti padto ni Sofonias?
15 Maikadua, agridamtayo koma maibusor kadagiti makapakapuy nga epekto ti kinaaleng-aleng. Iti adu a pagpagilian iti Lumaud, ti di pannakaseknan kadagiti naespirituan a banag ti mabalin a mangupay kadagiti dadduma a manangaskasaba iti naimbag a damag. Adda kasta a kinaaleng-aleng idi kaaldawan ni Sofonias. Kinuna ni Jehova babaen iti mammadtona: “Dusaekto dagiti tattao . . . a kunada kadagiti pusoda, ‘Ni Jehova saanto nga agaramid iti naimbag, saanto met nga agaramid iti dakes.’” (Sofonias 1:12) Iti panagsuratna iti daytoy a kasuratan iti Cambridge Bible for Schools and Colleges, kinuna ni A. B. Davidson nga agaplikar dayta kadagiti tattao a “naigamer iti nakaro a kinaaleng-aleng wenno uray pay iti di panamati maipanggep iti aniaman nga ibaballaet ti nangatngato a puersa kadagiti gannuat ti sangatauan.”
16. Aniat’ kapanunotan ti adu a kameng dagiti iglesia ti Kakristianuan, ngem ania a pammaregta ti ipaay ni Jehova kadatayo?
16 Nasaknap ita ti kinaaleng-aleng iti adu a paset ti daga, nangruna kadagiti nabakbaknang a nasion. Uray ti kamkameng dagiti iglesia ti Kakristianuan saanda pay a patien a bumallaetto ni Jehova a Dios kadagiti gannuat ti tao iti kaaldawantayo. Iwaksida ti panangikagumaantayo a mangidanon kadakuada iti naimbag a damag ti Pagarian buyogen man iti naatap nga isem wenno ababa a sungbat a “Saanak nga interesado!” Iti sidong dagitoy a kasasaad, talaga a maysa a karit ti panagtultuloy iti trabaho a panangasaba. Suotenna ti kinaanustayo. Ngem babaen ti padto ni Sofonias, pabilgen ni Jehova ti matalek nga ilina, a kunkunana: “Dika palubosan a kumapuy koma dagita im-imam. Ni Jehova a Diosmo adda iti nagtengngaam. Ti maingel a mangisalakanto. Agrag-onto kenka a mabuyogan iti panagragragsak. Aginananto iti ayatna. Agragsakto kenka a mabuyogan iti panagkankanta.”—Sofonias 3:16, 17.
17. Ania a nasayaat a pagwadan ti suroten koma dagiti kabbaro kadagiti sabsabali a karnero, ken kasano?
17 Maysa a kinapudno iti moderno-aldaw a pakasaritaan ti ili ni Jehova a ti natda, kasta met dagiti nataengan kadagiti sabsabali a karnero, nakaaramidda iti naindaklan a panangurnong a trabaho kadagitoy maudi nga al-aldaw. Impakita amin dagitoy a matalek a Kristiano ti panagibtur iti adu a dekada. Saanda nga intulok ti kinaaleng-aleng ti kaaduan iti Kakristianuan a mangupay kadakuada. Gapuna, sapay koma ta saan nga itulok dagiti kabbaro kadagiti sabsabali a karnero a maupayda gapu iti kinaaleng-aleng kadagiti naespirituan a banag a nakasaksaknap unay ita iti adu a dagdaga. Sapay koma ta saanda nga itulok a ‘kumapuy dagiti im-imada,’ wenno agliway. Sapay koma ta usarenda ti tunggal gundaway a mangiparang iti Pagwanawanan, Agriingkayo!, ken dadduma pay a nasasayaat a publikasion a nangnangruna a nairanta a tumulong kadagiti marakarnero a tattao a mangadal iti kinapudno maipapan iti aldaw ni Jehova ken kadagiti bendision kalpasanna.
Umabante Bayat nga Ur-urayentay ti Dakkel nga Aldaw!
18, 19. (a) Ania a pammaregta iti panagibtur ti masarakantayo iti Mateo 24:13 ken Isaias 35:3, 4? (b) Kasanotayto a mabendisionan no sangsangkamaysa nga umabantetay iti panagserbi ken Jehova?
18 Kinuna ni Jesus: “Ti nakapagibtur agingga iti panungpalan isunto ti maisalakan.” (Mateo 24:13) Gapuna, awan “dagiti napaksuyan nga im-ima” wenno “nakapuy a tumtumeng” bayat nga ur-urayentayo ti dakkel nga aldaw ni Jehova! (Isaias 35:3, 4) Ipanamnama ti padto ni Sofonias maipanggep ken Jehova: “Ti maingel a mangisalakanto.” (Sofonias 3:17) Wen, isalakanto ni Jehova ti “dakkel a bunggoy” agingga iti maudi a paset ti “dakkel a rigat,” inton ibilinna iti Anakna a burakburakenna dagiti napolitikaan a nasion a ‘mangitantan-ok iti bagbagida’ maibusor iti ilina.—Apocalipsis 7:9, 14; Sofonias 2:10, 11; Salmo 2:7-9.
19 Bayat nga umad-adani ti dakkel nga aldaw ni Jehova, sapay koma ta umabantetayo a sipipinget, nga agserbi kenkuana a “situtunos”! (Sofonias 3:9) No aramiden dayta, mairamantayto ken ti adu a sabsabali pay a ‘maitalimeng iti aldaw ti pungtot ni Jehova’ ken masaksiantayo ti pannakasantipikar ti nasantuan a naganna.
[Footnote]
a Maipaay iti naan-anay a panangusig iti “nadalus a pagsasao,” kitaenyo Ti Pagwanawanan, Abril 1, 1991, pinanid 20-5, ken Mayo 1, 1991, pinanid 10-20.
Iti Panangrepaso
◻ Kadagiti ania a banag ti pagaspingan ti narelihiosuan a kasasaad iti uneg ti Kakristianuan no idilig idi kaaldawan ni Sofonias?
◻ Kasano nga umasping ti adu a napolitikaan a papangulo ita kadagiti sekular a “piprinsipe” idi panawen ni Sofonias?
◻ Ania dagiti kari iti Sofonias ti natungpal iti natda?
◻ Aniat’ nabigbig dagiti riniwriw a tattao?
◻ Apay a ditay koma itulok a kumapuy dagiti imatayo iti panagserbi ken Jehova?
[Dagiti ladawan iti panid 15]
Kas ken Sofonias, situtured ti matalek a natda dagiti napulotan a Kristiano a mangiwarwaragawag iti panangukom ni Jehova
[Dagiti ladawan iti panid 18]
Saan nga intulok dagiti “sabsabali a karnero” ti kinaaleng-aleng dagiti tattao a mangupay kadakuada