“Ikapetyo ti Naan-anay a Kabal Manipud iti Dios”
“Ikapetyo ti naan-anay a kabal manipud iti Dios tapno mabalinanyo ti agtakder a sititibker maibusor kadagiti pangallilaw a pamuspusan ti Diablo.”—EFESO 6:11.
1, 2. Iti bukodyo a sasao, deskribirenyo ti naespirituan a kabal a nasken nga isuot dagiti Kristiano.
NADANON ti Roma ti alimpatok ti panagturayna idi umuna a siglo K.P. Gapu iti bileg ti buyot ti Roma, nakontrol dayta a siudad ti dakkel a paset ti pagaammo idi a lubong. Maysa a historiador ti nangdeskribir iti dayta a buyot kas “ti kaballigian nga organisasion ti militar iti intero a historia.” Ti propesional a buyot ti Roma ket buklen dagiti disiplinado a soldado a limmasat iti nainget a pannakasanay. Nupay kasta, naballigida met kas maysa a puersa militar gapu iti kabalda. Inaramat ni apostol Pablo ti kabal dagiti Romano a soldado kas panangiladawan iti naespirituan a kabal a kasapulan dagiti Kristiano tapno sibaballigi a masarangetda ti Diablo.
2 Mabasatayo ti pannakailadawan dayta a naespirituan a kabal iti Efeso 6:14-17. Insurat ni Pablo: “Agtakderkayo a sititibker a dagiti lomoyo nabariksan iti kinapudno, ken sikakapet ti kabal ti barukong nga isu ti kinalinteg, ket dagiti sakayo nasapatosan iti alikamen ti naimbag a damag ti kappia. Kangrunaan iti amin, alaenyo ti dakkel a kalasag ti pammati, a babaen iti dayta mabalinanyonto a depdepen amin dagiti sumsumged a gayang daydiay nadangkes. Kasta met, awatenyo ti kabal ti ulo ti pannakaisalakan, ken ti kampilan ti espiritu, a dayta ti, sao ti Dios.” Iti pisikal a panangmatmat, umanayen a mangsalaknib iti maysa a Romano a soldado dagiti kabal a dinakamat ni Pablo. Adda met kampilanna, ti kangrunaan nga igam iti indibidual a pannakiranget.
3. Apay a nasken nga agtulnogtayo kadagiti bilin ni Jesu-Kristo ken tuladen ti ulidanna?
3 Malaksid iti igam ken pannakasanay, ti balligi ti buyot ti Roma ket agpannuray iti panagtulnog dagiti soldado iti komandanteda. Umasping iti dayta, nasken nga agtulnog dagiti Kristiano ken Jesu-Kristo, a dineskribir ti Biblia kas “komandante kadagiti nasional a bunggoy.” (Isaias 55:4) Isu pay ti “ulo ti kongregasion.” (Efeso 5:23) Isuronatayo ni Jesus mainaig iti naespirituan a pannakigubattayo ken mangipaay iti perpekto nga ulidan no kasano nga isuot ti naespirituan a kabal. (1 Pedro 2:21) Yantangay ti personalidad ni Kristo ket umasping unay iti naespirituan a kabaltayo, ibalakad ti Kasuratan a ‘kabalantayo’ ti bagitayo iti isip ni Kristo. (1 Pedro 4:1) Bayat a sukimatentayo ti tunggal paset ti naespirituan a kabaltayo, usarentayo ti ulidan ni Jesus a mangipakita iti kinapateg ken kinaepektibo dayta a kabal.
Panangsaluad Kadagiti Lomo, Barukong, ken Saka
4. Ania ti usar ti barikes ti soldado, ken ania ti iladawanna?
4 Dagiti lomo a nabariksan iti kinapudno. Idi panawen ti Biblia, agusar dagiti soldado iti lalat a barikes nga addaan iti kaakaba a dua agingga innem a pulgada. Para iti dadduma a managipatarus, kastoy ti pannakaisao dayta a teksto: “Ti kinapudno a siiirut a naibarikes iti siketyo.” Ti barikes ti soldado salaknibanna dagiti lomona, ken kombiniente a pagisuksokan iti kampilan. No bariksan ti soldado dagiti lomona, isu ket agsagsagana a makigubat. Inusar ni Pablo ti barikes ti soldado tapno iladawanna no kasano a rumbeng nga apektaran ti Nainkasuratan a kinapudno ti panagbiagtayo. Nasken a siiirut a naibarikes dayta kadatayo, no ar-arigen, tapno maitunos ti panagbiagtayo iti kinapudno ken maidepensa dayta iti aniaman a gundaway. (Salmo 43:3; 1 Pedro 3:15) Tapno maaramid dayta, masapul a siaanep nga adalentayo ti Biblia ken mennamennaen dagiti linaonna. ‘Adda kadagiti makin-uneg a paset’ ni Jesus ti linteg ti Dios. (Salmo 40:8) Gapuna, nasungbatanna ti saludsod dagiti bumusbusor babaen ti panangadawna kadagiti memoriadona a Kasuratan.—Mateo 19:3-6; 22:23-32.
5. Ilawlawag no kasano a makatulong ti balakad ti Kasuratan no maipasangotayo kadagiti pannulisog wenno pakasuotan.
5 No agpaiwanwantayo iti kinapudno a linaon ti Biblia, maliklikantayo dagiti balinsuek a panagrasrason ken makaaramidtay kadagiti nainsiriban a desision. No maipasango kadagiti pannulisog wenno pakasuotan, dagiti pagannurotan ti Biblia pabilgenda ti determinasiontayo nga agaramid iti umiso. No an-anagen, kasla kitkitaentayo ti Naindaklan nga Instruktortayo, ni Jehova, a kunkunana kadatayo: “Daytoy ti dalan. Magnakayo iti dayta.”—Isaias 30:20, 21.
6. Apay a kasapulan a masalakniban ti piguratibo a pusotayo, ken kasano a saluadan dayta ti kinalinteg?
6 Kabal ti barukong ti kinalinteg. Ti kabal ti barukong ti soldado salaknibanna ti maysa a napateg nga organo, ti puso. Ti piguratibo a pusotayo—ti makin-uneg a kinataotayo—kasapulanna ti naisangsangayan a proteksion gapu ta agannayas dayta nga agaramid iti dakes. (Genesis 8:21) Nasken ngarud nga ammuen ken ayatentayo dagiti nalinteg a pagalagadan ni Jehova. (Salmo 119:97, 105) Ti panagayattayo iti kinalinteg tulongannatayo a mangilaksid iti nailubongan a panagpampanunot a di mangikankano wenno mangtagtagilag-an kadagiti nalawag a pagalagadan ni Jehova. Maysa pay, no ayatentayo ti naimbag ken guraentayo ti dakes, likliklikantayo ti agaramid iti pakaisagmakantayo. (Salmo 119:99-101; Amos 5:15) Mapagwadan ni Jesus iti daytoy a banag, ta no maipapan kenkuana, kuna ti Kasuratan: “Inayatmo ti kinalinteg, ket ginuram ti kinakillo.”—Hebreo 1:9.a
7. Apay a ti Romano a soldado kasapulanna ti maysa a nalagda a sapatos, ken ania ti iladawan dayta?
7 Saksaka a nasapatosan iti alikamen ti naimbag a damag ti kappia. Dagiti Romano a soldado kasapulanda ti nalagda a sapatos wenno palloka yantangay no mapanda makibakal, masansan nga agmartsada iti 30 a kilometro kada aldaw a nakaaruat wenno awit-awitda ti agarup 27 a kilo a kabal ken alikamenda. Maitutop ti panangusar ni Pablo iti sapatos a mangiladawan iti sidadaan a panangikasabatayo iti mensahe ti Pagarian iti asinoman nga umimdeng. Napateg dayta yantangay kasano koma a dagiti tattao maam-ammoda ni Jehova no ditay nakasagana ken sidadaan a mangasaba?—Roma 10:13-15.
8. Kasanotay a matulad ti ulidan ni Jesus kas manangikasaba iti naimbag a damag?
8 Ania ti kapatgan nga aktibidad iti biag ni Jesus? Kinunana iti Romano a Gobernador a ni Poncio Pilato: ‘Immayak iti lubong tapno saksiak ti kinapudno.’ Nangasaba ni Jesus iti sadinoman nga adda dumngeg, ken nagragsakanna unay ti ministeriona ta impangpangrunana dayta ngem kadagiti pisikal a kasapulanna. (Juan 4:5-34; 18:37) No sigagagar nga ideklaratayo ti naimbag a damag a kas ken Jesus, adu ti gundaway a mairanudtayo. Maysa pay, ti panagbalintayo nga okupado iti ministerio tulongannatayo nga agtalinaed a napigsa iti naespirituan.—Aramid 18:5.
Ti Kalasag, Kabal ti Ulo, ken ti Kampilan
9. Kasano a masalakniban ti maysa a Romano a soldado babaen ti dakkel a kalasag?
9 Ti dakkel a kalasag ti pammati. Ti Griego a sao a naipatarus kas “dakkel a kalasag” tukoyenna ti dakkel a kalasag a makabael a mangsaluad iti dandani intero a bagi. Mangsalaknib dayta manipud kadagiti “sumsumged a gayang daydiay nadangkes” a nadakamat iti Efeso 6:16. Idi panawen ti Biblia, nagaramat dagiti soldado kadagiti runo a pana nga addaan iti landok a makargaan iti umap-apuy a lana. Maysa nga eskolar ti nangdeskribir kadagita a pana kas “maysa kadagiti kapeggadan nga igam iti gubat idi ugma.” No awan ti dakkel a kalasag ti soldado a mangsalaknib kenkuana kadagita a pana (wenno gayang), mabalin a nakaro a madangran wenno mapapatay pay ketdi.
10, 11. (a) Aniada a “sumsumged a gayang” ni Satanas ti mabalin a mangpakapuy iti pammatitayo? (b) Kasano a ti ulidan ni Jesus ipakitana ti kinapateg ti pammati kabayatan dagiti panawen ti pannakasuot?
10 Aniada a “sumsumged a gayang” ti usaren ni Satanas tapno pakapuyenna ti pammatitayo? Mabalin a rubrubanna ti panangidadanes wenno panangbusor ti pamilia, katrabahuan, wenno kaeskuelaan. Nadadael met ti espiritualidad ti dadduma gapu iti tarigagay nga agurnong iti ad-adu pay a material, ken nagargari nga agaramid iti imoralidad. Tapno masalakniban ti bagitayo kadagita a peggad, “kangrunaan iti amin, alaen[tayo] ti dakkel a kalasag ti pammati.” Mapatanor ti pammati babaen ti panagadal maipapan ken ni Jehova, regular a pannakisarita kenkuana iti kararag, ken panangutob no kasano a salsalakniban ken bembendisionannatayo.—Josue 23:14; Lucas 17:5; Roma 10:17.
11 Idi adda ditoy daga ni Jesus, imparangarangna ti kinapateg ti panangsalimetmet iti napigsa a pammati bayat dagiti narigat a panawen. Naan-anay a nagtalek kadagiti desision ni Amana ken nagragsakanna nga inaramid ti pagayatan ti Dios. (Mateo 26:42, 53, 54; Juan 6:38) Uray idi nakapasar iti nakaro a panagtutuok iti minuyongan ti Getsemani, kinuna ni Jesus iti Amana: “Saan a kas iti pagayatak, no di ket kas iti pagayatam.” (Mateo 26:39) Silalagip ni Jesus iti kinapateg ti panangtaginayon iti kinatarnaw ken panangparagsak ken ni Amana. (Proverbio 27:11) No kasta ti panagtalektayo ken ni Jehova, ditay ipalubos a kumapuy ti pammatitayo gapu iti panangumsi wenno ibubusor. Imbes ketdi, mapabileg ti pammatitayo no agpannuraytayo iti Dios, iparangarangtayo ti panagayattayo kenkuana, ken salimetmetan dagiti bilinna. (Salmo 19:7-11; 1 Juan 5:3) Awan pakaimudingan dagiti material a pagnam-ayan wenno apagbiit a ganas iti sekso no idilig kadagiti bendision nga ipaay ni Jehova kadagidiay agayat kenkuana.—Proverbio 10:22.
12. Ania a napateg a pasettayo ti saluadan ti piguratibo a kabal ti ulo, ken apay a napateg dayta a pannalaknib?
12 Ti kabal ti ulo ti pannakaisalakan. Ti kabal ti ulo saluadanna ti ulo ti soldado ken ti utekna—ti sentro ti panunot. Ti Nakristianuan a namnamatayo ket mayarig iti kabal ti ulo gapu ta saluadanna ti isiptayo. (1 Tesalonica 5:8) Nupay naaturen ti isiptayo babaen ti umiso a pannakaammo iti Sao ti Dios, ditay mailibak a nakapuy ken imperpektotayo a tattao. Nalaka a maallilaw ti isiptayo. Mabalin a masingatayo kadagiti kalat daytoy a sistema ti bambanag wenno dadaelenda pay ketdi ti nadiosan a namnamatayo. (Roma 7:18; 12:2) Napaay ti panangikagumaan ti Diablo a mangyaw-awan ken ni Jesus idi intukonna kenkuana “dagiti amin a pagarian ti lubong ken ti dayagda.” (Mateo 4:8) Naminpinsan a linaksid ni Jesus ti tukon ti Diablo, isu a kinuna ni Pablo maipapan ken ni Jesus: “Gapu iti rag-o a naikabil iti sanguananna [ni Jesus] inibturanna ti kayo a pagtutuokan, nga inumsina ti bain, ket nagtugaw iti makannawan ti trono ti Dios.”—Hebreo 12:2.
13. Kasanotay a mataginayon ti panagtalek iti namnama iti masanguanan?
13 Saan nga automatiko ti kita ti panagtalek nga adda ken ni Jesus. No punnuentayo ti isiptayo kadagiti arapaap ken kalat daytoy a sistema ti bambanag imbes a sipapanunot iti namnama iti masanguanan, kumapuy ti pammatitayo kadagiti kari ti Dios. Inton agangay, mabalin pay ketdi a naan-anay a malipatantayon ti namnamatayo. Iti sabali a bangir, no regular a mennamennaentayo dagiti kari ti Dios, makapagtultuloytayo nga agragsak iti namnama nga agur-uray kadatayo.—Roma 12:12.
14, 15. (a) Ania ti piguratibo a kampilantayo, ken kasanotayo nga usaren dayta? (b) Iyilustrar no kasano a ti kampilan ti espiritu matulongannatayo a mangsaranget iti pannulisog.
14 Ti kampilan ti espiritu. Ti sao wenno mensahe ti Dios a nailanad iti Biblia ket mayarig iti dua ti tademna a kampilan a makabael a mangpaksiat kadagiti narelihiosuan a kinaulbod ken mangipaay iti naespirituan a wayawaya kadagiti nasingpet ti panagpuspusoda a tattao. (Juan 8:32; Hebreo 4:12) Masalaknibannatayo met dayta a naespirituan a kampilan no sumangbay dagiti pannulisog wenno panagregget dagiti apostata a mangdadael iti pammatitayo. (2 Corinto 10:4, 5) Anian a yamantayo ta ‘ti amin a Kasuratan impaltiing ti Dios ken naan-anay a kabalannatayo iti tunggal naimbag nga aramid’!—2 Timoteo 3:16, 17.
15 Idi sinulisog ni Satanas idiay let-ang, sieepektibo nga inusar ni Jesus ti kampilan ti espiritu a nangparmek iti ulbod a panagrasrason ken nasikap a pannulisog. Iti tunggal pannulisog ni Satanas, insungbatna: “Adda a naisurat.” (Mateo 4:1-11) Uray ni David, maysa kadagiti Saksi ni Jehova idiay Espania, nakatulong met kenkuana ti Kasuratan tapno madaeranna ti sulisog. Idi isu ket agtawen iti 19, maysa a napintas a babai a katrabahona iti kompania ti nangisingasing nga “aglinglingayda a dua.” Pinagkedkedan ni David ti pananggargari ti babai ket kiniddawna iti superbisorna a mayakar iti sabali a trabaho tapno maliklikan a maulit ti kasta a pasamak. “Nalagipko ti ulidan ni Jose,” kinuna ni David. “Liniklikanna ti imoralidad ket dagus a pinanawanna ti situasion. Kasta met laeng ti inaramidko.” —Genesis 39:10-12.
16. Ilawlawag no apay a kasapulantayo ti agsanay a ‘mangaramat a siuumiso iti sao ti kinapudno.’
16 Inaramat met ni Jesus ti kampilan ti espiritu tapno ruk-atanna dagiti dadduma manipud iti impluensia ni Satanas. “Ti isursurok saanko a kukua,” kinuna ni Jesus, “no di ket kukua daydiay nangibaon kaniak.” (Juan 7:16) Tapno matuladtayo ti kinasigo ni Jesus a mangisuro, kasapulantayo ti agsanay. No maipapan kadagiti Romano a soldado, insurat ti Judio a historiador a ni Josephus: “Inaldaw nga agensayo ti tunggal soldado buyogen ti napalalo a kinapinget, a kunam la no panawenen ti gubat isu a nalakada nga anduran dagiti rigat ti gubat.” Iti naespirituan a pannakidangadangtayo, masapul nga usarentayo ti Biblia. Kanayonanna, masapul nga ‘aramidentayo ti amin a kabaelan a mangiparang iti bagitayo a naanamongan iti Dios, mangmangged nga awan ti aniaman nga ibainna, nga aramatentayo a siuumiso ti sao ti kinapudno.’ (2 Timoteo 2:15) Ken anian a pannakapnek ti mariknatayo no usarentayo ti Kasuratan a mangsungbat iti napasnek a saludsod ti maysa nga interesado a tao!
Agkararag iti Amin a Gundaway
17, 18. (a) Kasano a makatulong ti kararag iti panangsaranget ken ni Satanas? (b) Mangted iti pagarigan a mangipakita iti kinapateg ti kararag.
17 Kalpasan ti panangilawlawagna kadagiti amin a paset ti naespirituan a kabal, adda sabali pay a napateg a balakad ni Pablo. Iti panangsaranget ken ni Satanas, masapul nga aprobetsaren dagiti Kristiano ti “amin a langa ti kararag ken araraw.” Kasano kasansan? “Itultuloyyo ti agkararag iti espiritu iti amin a gundaway,” insurat ni Pablo. (Efeso 6:18) No maipasangotayo kadagiti sulisog, pakasuotan, wenno pannakaupay, dakkel ti maitulong kadatayo ti kararag. (Mateo 26:41) “Nangidaton ni Kristo kadagiti araraw ken kasta met kadagiti dawat iti Daydiay a makabalin a mangisalakan kenkuana iti ipapatay, buyogen dagiti napigsa nga ikkis ken lulua, ket isu naipangag buyogen ti pannakaanamong gapu iti nadiosan a butengna.”—Hebreo 5:7.
18 Ni Milagros, a nasurok a 15 a tawen a mangtartaripato iti masakit unay nga asawana, kunana: “No nakaro ti leddaangko, agkararagak ken ni Jehova. Isu ti kangrunaan a makatulong kaniak. Pudno, adda dagiti gundaway a kasla diak makapagibturen. Ngem basta malpasak nga agkararag ken ni Jehova, mariknak a napabaro manen ti pigsak ken lumag-an ti riknak.”
19, 20. Ania ti masapul nga aramidentayo tapno masarangettayo ni Satanas?
19 Ammo ti Diablo nga ababan ti tiempona, ket agporporsegi a mangparmek kadatayo. (Apocalipsis 12:12, 17) Masapul a sarangtentayo dayta a nabileg a kabusor ken ‘makirupak iti nasayaat a dangadang iti pammati.’ (1 Timoteo 6:12) Agkalikagum dayta iti bileg a nalablabes ngem iti gagangay. (2 Corinto 4:7) Kasapulantayo ti tulong ti nasantuan nga espiritu ti Dios isu a masapul nga ikararagtayo dayta. Kinuna ni Jesus: “No dakayo, nupay nadangkeskayo, ammoyo no kasano ti mangted iti naimbag a sagsagut iti annakyo, anian a nangnangruna pay a ti Ama sadi langit mangtedto iti nasantuan nga espiritu kadagidiay agdawdawat kenkuana!”—Lucas 11:13.
20 Nalawag, masapul nga isuottayo ti kompleto a kabal nga ipapaay ni Jehova. Ti panangisuot iti naespirituan a kabal kalikagumanna a patanorentayo dagiti nadiosan a galad, kas iti pammati ken kinalinteg. Kalikagumanna met nga ayatentayo ti kinapudno nga arigna nakabarikes kadatayo, a sidadaantayo a mangisaknap iti naimbag a damag iti amin a gundaway, ken silalagip iti namnama iti masanguanan. Masapul nga ammotayo nga usaren a sieepektibo ti kampilan ti espiritu. Babaen ti panangisuot iti kompleto a kabal manipud iti Dios, makapagballigitayo iti pannakidangadangtayo kadagiti dakes nga espiritu a puersa ket maidaydayawtayo ti nasantuan a nagan ni Jehova.—Roma 8:37-39.
[Footnote]
a Iti padto ni Isaias, nadeskribir ni Jehova a siaaruat iti “kinalinteg kas maysa a nagsasaip a kabal.” No kasta, kalikagumanna dagiti manangaywan iti kongregasion nga ipakatda ti kinahustisia ken agtignayda a sililinteg.—Isaias 59:14, 15, 17.
Ania ti Sungbatyo?
• Siasino ti kasayaatan nga ulidan iti panangisuot iti naespirituan a kabal, ken apay a nasken nga usigentayo a naimbag ti ulidanna?
• Kasanotay a masalakniban ti isip ken piguratibo a pusotayo?
• Kasanotay a sisisigo a maaramat ti kampilan ti espiritu?
• Apay a nasken nga itultuloytayo ti agkararag iti amin a gundaway?
[Dagiti Ladawan iti panid 17]
Ti naanep a panagadal iti Biblia tignayennatayo a mangiwaragawag iti naimbag a damag iti amin a gundaway
[Dagiti Ladawan iti panid 18]
Ti natalged a namnamatayo tulongannatayo a mangsaranget kadagiti pakasuotan
[Dagiti Ladawan iti panid 19]
Us-usarenyo kadi “ti kampilan ti espiritu” iti tay-ak ti ministerio?