Panagraem ken Dignidad iti Panangaywan ti Dios
IDI adda ditoy daga ni Jesus, naan-anay nga imparangarangna ti personalidad ti nailangitan nga Amana ken iti panangaramidna kadagiti bambanag. Kinunana: “Awan ti aramidek iti bukodko a nakem; no di ket kas iti insuro kaniak ni Ama sawek . . . kankanayon nga aramidek ti bambanag a makaay-ayo kenkuana.” (Juan 8:28, 29; Colosas 1:15) Isu a no ammuentayo ti pannakilangen ken panangtrato ni Jesus kadagiti babbai, matarusantayo met ti panangmatmat ti Dios ken ti namnamaenna a pannakatrato dagiti babbai.
Bigbigen dagiti iskolar a naiduma unay ti panangmatmat ni Jesus kadagiti babbai no idilig iti panangmatmat dagiti tattao idi maisursurat dagiti Ebanghelio. Ania ti nakaidumaanna? Mangipaay pay laeng kadi ita iti ad-adu a wayawaya dagiti babbai ti pannursuro ni Jesus?
No Kasano a Nakilangen ni Jesus Kadagiti Babbai
Saan nga imbilang ni Jesus dagiti babbai nga agpaay laeng iti seksual a panggep. Sigun iti dadduma a Judio a panguluen ti relihion, mangituggod iti imoralidad ti pannakilangen kadagiti babbai. Gapu ta ibilangda dagiti babbai a pakagargarian, naparitanda a makisarita kadagiti lallaki iti publiko wenno rummuar nga awan ti abbungotda. Iti sabali a bangir, binalakadan ni Jesus dagiti lallaki a teppelanda ti riknada ken tratuenda koma dagiti babbai iti nadayaw a pamay-an imbes a liklikanda a kalangen ida.—Mateo 5:28.
Kinuna pay ni Jesus: “Siasinoman a mangidiborsio iti asawana a babai ket mangasawa iti sabali makaaramid iti pannakikamalala maibusor kenkuana.” (Marcos 10:11, 12) Kinontrana ti pannursuro dagiti rabbi a mangipalubos kadagiti lallaki a mangidiborsio kadagiti assawada “iti tunggal kita ti pangibatayan.” (Mateo 19:3, 9) Saan nga ammo ti kaaduan a Judio ti kapanunotan a pannakikamalala maibusor iti asawa a babai. Isursuro ngamin dagiti rabbi a di pulos maibilang a nakikamalala ti lalaki uray saan a matalek, dagiti laeng babbai ti maibilang a nakabasol iti pannakikamalala! Kas kunaen ti maysa a komentario ti Biblia, “Impaayan ni Jesus dagiti babbai iti dayaw ken dignidad ta pinagpadana ti karbengan ti lalaki ken babai.”
Ti pagimbagan ti pannursurona ita: No aggigimong dagiti Saksi ni Jehova, nawaya dagiti babbai a makilangen kadagiti lallaki. Dida maamak a di umiso ti panangmatmat ken pannakilangen dagiti Kristiano a lallaki kadakuada, gapu ta dagiti lallaki tratuenda ti ‘babbaket a kas inna, dagiti ub-ubing a babbai a kas kakabsat a babbai buyogen ti isuamin a kinadalus.’—1 Timoteo 5:2.
Sinuruan ni Jesus dagiti babbai. Saan a kas iti panangmatmat dagiti rabbi nga awan ti ammo dagiti babbai, insuro ken pinaregta ida ni Jesus a mangyebkas iti opinionda. Impakita met ni Jesus a saan laeng a panagtagibalay ti akem dagiti babbai. Imbes ketdi, adda met kalinteganda nga agsursuro kas iti inaramidna ken Maria. (Lucas 10:38-42) Nagunggonaan met ni Marta a kabsat ni Maria iti pannursurona kas ipakita ti sungbatna ken Jesus kalpasan ti ipapatay ni Lazaro.—Juan 11:21-27.
Napateg ken Jesus dagiti kapanunotan ti babbai. Patien idi dagiti babbai a Judio a ti kaadda ti anak a lalaki ket gubuayan ti ragsak, nangruna no maysa a propeta. Idi kinuna ti maysa a babai: “Naragsak ti aanakan a nangawit kenka!” impakita ni Jesus nga adda pay banag a nasaysayaat. (Lucas 11:27, 28) Dinakamat ni Jesus a napatpateg ti panagtulnog iti Dios ngem iti gagangay nga akem dagiti babbai.—Juan 8:32.
Ti pagimbagan ti pannursurona ita: Dagiti mannursuro iti kongregasion Kristiano ikkanda iti gundaway dagiti babbai nga agkomento kadagiti gimong ti kongregasion. Mararaem dagiti nataengan a babbai kas “mannursuro iti naimbag,” iti man tigtignay ken ulidanda. (Tito 2:3) Ammoda met a dakkel ti maaramidanda a mangiwaragawag iti naimbag a damag ti Pagarian ti Dios.—Salmo 68:11; kitaem ti kahon nga “Imparit Kadi ni Apostol Pablo nga Agsao Dagiti Babbai?” iti panid 9.
Impateg ni Jesus dagiti babbai. Idi tiempo ti Biblia, saan unay a maipatpateg dagiti annak a babbai a kas kadagiti annak a lallaki. Iparangarang ti Talmud daytoy a panangmatmat a kunana: “Naragsak daydiay lallaki ti annakna ken asi pay daydiay babbai ti annakna.” Ibilang ti dadduma a nagannak a dadagsen dagiti annak a babbai ta isapulanda iti asawa a makaipaay iti sab-ong, ken saanda a manamnama ti tulongna inton lumakay ken bumaketda.
Impakita ni Jesus nga agpada a napateg ti ubing a babai ken ubing a lalaki ta pinagungarna ti balasang ni Jairo kas iti panangpagungarna iti baro nga anak ti balo idiay Nain. (Marcos 5:35, 41, 42; Lucas 7:11-15) Kalpasan a pinaimbagna ti babai a riniribuk ti maysa nga ‘espiritu ti kinakapuy iti sangapulo ket walo a tawen,’ inawagan ni Jesus ti “babai nga anak ni Abraham,” termino a saan a pagaammo iti sursurat dagiti Judio. (Lucas 13:10-16) Idi inusarna dayta a nadayaw ken naasi a sasao, binigbigna ti nabileg a pammati ti babai nga imbilangna a napateg a kameng ti kagimongan a kas met iti dadduma.—Lucas 19:9; Galacia 3:7.
Ti pagimbagan ti pannursurona ita: Kuna ti maysa a pagsasao iti Asia: “Ti panangpadakkel iti anak a babai kayariganna ti panangsibug iti hardin ti kaarruba.” Dagiti naayat a Kristiano nga amma saanda koma a maimpluensiaan iti dayta a kapanunotan no di ket aywananda koma a naimbag dagiti annakda a lallaki ken babbai. Siguraduen dagiti Kristiano a nagannak a maaddaan iti umdas nga edukasion ken maaywanan ti salun-at dagiti annakda.
Nagtalek ni Jesus kadagiti babbai. Iti pangukoman dagiti Judio, maibilang ti testimonia ti maysa a babai a kasla testimonia ti maysa nga adipen. Kuna ti historiador idi umuna a siglo a ni Josephus maipapan kadakuada: “Saan koma a maawat ti pammaneknek dagiti babbai gapu ta saanda a mapagtalkan.”
Naiduma ni Jesus gapu ta pinilina dagiti babbai a mangsaksi iti panagungarna. (Mateo 28:1, 8-10) Nupay naimatangan dagitoy matalek a babbai ti pannakapapatay ken pannakaitabon ti Apoda, kasla saan a nakappapati kadagiti apostol ti sasao dagiti babbai. (Mateo 27:55, 56, 61; Lucas 24:10, 11) Ngem babaen ti panagparangna nga immuna kadagiti babbai, imbilang ti napagungar a Kristo a maikarida a mangsaksi a kas iti dadduma pay nga apostolna.—Aramid 1:8, 14.
Ti pagimbagan ti pannursurona ita: Dagiti lallaki nga addaan responsabilidad iti kongregasion dagiti Saksi ni Jehova, ipakpakitada ti konsiderasion kadagiti babbai babaen ti panangikabilanganda iti kapanunotanda. Kadagiti met Kristiano nga assawa a lallaki, padayawanda dagiti assawada babaen ti panagimdengda kadakuada.—1 Pedro 3:7; Genesis 21:12.
Dagiti Prinsipio ti Biblia—Mangparagsak Kadagiti Babbai
No tuladen dagiti lallaki ti ulidan ni Kristo, maipaayanda ti panagraem ken wayawaya dagiti babbai sigun iti orihinal a panggep ti Dios agpaay kadakuada. (Genesis 1:27, 28) Imbes nga ibilangda a nalalaing ti lallaki ngem iti babbai, agpaiwanwan dagiti Kristiano nga assawa a lallaki kadagiti prinsipio ti Biblia a mangparagsak met kadagiti assawada.—Efeso 5:28, 29.
Idi nangrugi ni Yelena nga agadal iti Biblia, inib-ibturanna ti naranggas a panangtrato ni lakayna. Dimmakkel ni lakayna iti naranggas nga aglawlaw. Gagangay iti lugarda ti panangkabil, ken ti panangkidnap kadagiti babbai a kayatda nga agbalin nga asawa. “Nakapagibturak gapu kadagiti nasursurok iti Biblia,” kuna ni Yelena. “Ammok nga adda mangay-ayat, mangipatpateg, ken maseknan unay kaniak. Ammok nga agbalbaliwto ni lakayko no agadal iti Biblia.” Natungpal ti arapaapna idi immanamong ni lakayna a mayadalan iti Biblia ken nagpabautisar kas maysa kadagiti Saksi ni Jehova. “Mapagwadan ti panagteppelna,” kuna ni Yelena. “Nasursuromi ti sibubulos nga agpinnakawan.” Ti konklusionna? “Nariknak a napateg ti akemko ken masalsalaknibanak kas asawa a babai gapu kadagiti prinsipio ti Biblia.”—Colosas 3:13, 18, 19.
Saan laeng a ni Yelena ti makapaspasar iti kasta. Adu a Kristiano nga assawa a babbai ti naragsak gapu ta ikagkagumaanda ken ti assawada nga iyaplikar dagiti prinsipio ti Biblia iti panagasawada. Naragsakda a makitimpuyog kadagiti padada a Kristiano gapu ta adda panagraem, pannakaliwliwa ken wayawayada.—Juan 13:34, 35.
Bigbigen dagiti Kristiano a lallaki ken babbai a gapu iti kinaimperpekto, karamanda kadagiti parsua ti Dios a “naipasakup iti kinabarengbareng.” Ngem babaen ti panagbalinda a nasinged iti naayat a Dios ken Amada a ni Jehova, addaanda iti namnama a “mawayawayaanto iti pannakaadipen iti panagrupsa” ken tagiragsakendanto ti “nadayag a wayawaya ti annak ti Dios.” Nagsayaat ketdin dayta a namnama dagiti lallaki ken babbai nga adda iti panangaywan ti Dios!—Roma 8:20, 21.