Ti Panangmatmat ti Biblia

Panagmennamenna a Makagunggona

“DAGITI SASAO TI NGIWATKO KEN TI PANAGMENNAMENNA TI PUSOK AGBALINDA KOMA A MAKAPARAGSAK ITI SANGUANAM, O JEHOVA A BATOK KEN MANNUBBOTKO.”—SALMO 19:14, NW.

ANIA ti kaipapananna kenka ti “panagmennamenna”? No al-alagadem dagiti pannursuro ti sumagmamano a relihion iti Daya, nalabit patiem a mangipaay dayta iti nalawlawag a kapanunotan wenno espesial a pannakaawat. Ti panagmennamenna a maal-alagad iti Budismo iparegtana ti panangiwaksi iti isip iti aniaman a kapanunotan. Iparparegta kano ti dadduma pay a kita ti panagmennamenna a punnuem ti panunotmo “kadagiti sapasap a kinapudno ti kinasirib.”

Naiduma kadagitoy ti panangmatmat ti Biblia maipapan iti panagmennamenna. Kasano? Amirisem ti pagarigan ti Biblia maipapan iti maysa a lalaki nga agnagan Isaac, a nagadut’ minennamennana idi agtawen iti 40. Kuna ti Genesis 24:63, (NW): “Ni Isaac rimmuar nga agpagnapagna tapno agmennamenna idiay tay-ak iti agarup sarsardam.” Awan ti rason tapno ipagaruptayo nga inwaksi ni Isaac iti isipna ti amin a kapanunotan wenno basta nagpanunot laeng iti di nalawag a ‘sapasap a kinapudno ti kinasirib.’ Mabalin nga adda dagiti espesipiko a banag a pinanunot ni Isaac, kas ti masakbayanna, ti ipapatay ni nanangna, wenno no siasino ti agbalin nga asawana. Inusarna ti sumagmamano nga oras a panagmaymaysana iti sardam tapno mennamennaenna, nalabit dagita a napateg a bambanag. Iti Biblia, saan laeng a basta panagdarepdep ti panagmennamenna.

Saan Laeng a Panagdarepdep

Alaem a pagarigan ni salmista a David. Nagtutupatop dagiti parikutna, ket ammona unay a kas imperpekto a tao, kasapulanna ti tulong ti Dios tapno makaaramid iti umiso. Ania ti nangpabileg ken David kadagiti narigat a kasasaad? Kas nailanad iti Salmo 19:14 (NW), kinuna ni David: “Dagiti sasao ti ngiwatko ken ti panagmennamenna ti pusok agbalinda koma a makaparagsak iti sanguanam, O Jehova a Batok ken Mannubbotko.” Ti Hebreo a sao a naipatarus ditoy nga “agmennamenna” ket naggapu iti pamunganayan a sao a literal a kayatna a sawen, “kasarita ti bagi.” Wen, ‘kinasarita ni David ti bagina’ maipapan ken Jehova, maipapan iti aktibidadna, ar-aramidna, linlintegna, ken kinalintegna.—Salmo 143:5.

Umasping iti dayta, imbilang dagiti immuna a Kristiano a paset ti pudno a panagdayaw ti panangiwaya iti panagmennamenna kadagiti naespirituan a banag. Kastoy ti pammagbaga ni apostol Pablo: “Aniaman ti bambanag a napudno, aniaman ti bambanag a serioso a pakaseknan, aniaman ti bambanag a nalinteg, aniaman ti bambanag a nadalus, aniaman ti bambanag a maay-ayat, aniaman ti bambanag a naimbag ti pakasarsaritaanda, aniaman ti adda a kinasingpet ken aniaman ti adda a banag a nadayaw, itultuloyyo nga imutektekan dagitoy a banag.” (Filipos 4:8) Siempre, tapno makapanunottayo iti naimbag, adda tiempo a dagitoy a “bambanag” nga imbaga ni Pablo ti rumbeng a panunotentayo. Kasano?

Mangipaay ti salmista iti sungbat. Mabasatayo iti Salmo 1:1, 2 (NW): “Naragsak ti tao a saan a nagna iti pammatigmaan dagidiay nadangkes . . . Ti pakaragsakanna adda iti linteg ni Jehova, ket iti lintegna isu agbasa iti nababa a timek iti aldaw ken rabii.” Wen, sao ti Dios ti regular a binasa ti salmista. Isu a nakapagmennamenna kadagiti banag a nasursurona maipapan iti Namarsua.

Panagmennamenna iti Kaaldawantayo

Nagpateg ti panagbasa iti Biblia, ngem kalpasan ti panagbasa, masapul nga agmennamennatayo, agpanunottayo iti nauneg, wenno “kasaritatayo ti bagitayo” maipapan iti nabasatayo. No kasano a kasapulan ti panangrunaw tapno magunggonaantayo a naimbag iti kinnantayo, kasapulan ti panagmennamenna tapno maawatantayo a naimbag ti binasatayo iti Biblia. Ad-adu pay ti maaramidan ti umiso a panagmennamenna ngem ti panangiwaksi laeng kadagiti dakes a kapanunotan. Ikkannatayo iti gundaway a mangutob kadagiti naibasar iti Biblia a solusion dagiti problematayo. Matulongannatayo ti kasta a panagmennamenna a mangtaming a sibaballigi kadagiti pakaringgoran iti inaldaw a panagbiag.—Mateo 6:25-32.

Binigbig ni salmista a David ti maaramidan ti panagmennamenna tapno maay-ayo ti Dios. Kinunana: “Ti ngiwat ti nalinteg isu daydiay mangisao ti sirib iti nababa a timek.” (Salmo 37:30, NW) Wen, ti panagmennamenna ket maysa a pakailasinan ti matalek a managdaydayaw. Talaga a bendision ti panangibilang ti Dios kadatayo a nalinteg, ken mangipaay dayta kadagiti naespirituan a gunggona. Kas pagarigan, kuna ti Biblia a “ti dana dagidiay nalinteg ket kas iti naraniag a lawag a lumawlawag a lumawlawag agingga nga immaldaw unayen.” (Proverbio 4:18, NW) Gapuna, manamnama ti natulnog a Kristiano a “mangisao ti sirib iti nababa a timek” a rumang-ay ti pannakaawatna iti Biblia.

Bagbagaan met ti Biblia dagiti Kristiano a mennamennaenda dagiti Nainkasuratan a rebbengenda. Kinuna ni apostol Pablo ken Timoteo: “Utobem dagitoy a banag; maipamaysaka kadakuada, tapno ti panagrang-aymo maiparangarang iti amin a tattao. Itultuloymo nga asikasuen ti bagim ken ti isursurom. Agtalinaedka kadagitoy a banag, ta babaen ti panangaramidmo iti daytoy maisalakanmonto agpadpada ti bagim ken dagidiay agimdeng kenka.” (1 Timoteo 4:15, 16) Wen, ti ibaga ken aramidentayo dakkel ti epektona iti sabsabali.

Nalawag nga adu ti pamkuatantayo a mangaramid iti nauneg, naipamaysa a panagpanunot maipapan kadagiti napateg a banag. Nagpateg a lagipentayo dagiti napalabas a kapadasantayo, utobentayo dagiti agdama a pasamak, ken panunotentayo a naimbag ti masakbayantayo. Ngem kangrunaanna, ti panagmennamennatayo ti mangipaay kadatayo iti kapatgan a pannakaawat no naipamaysa dagiti panunottayo iti kinasirib ti Namarsua kadatayo a ni Jehova a Dios.

[Ladawan iti panid 20]

Ti “The Thinker,” nga inukit ni Rodin