ISACAR

[Isu ket Tangdan [kayatna a sawen, lalaki a mangyeg kadagiti tangdan]].

1. Ti maikasiam nga anak ni Jacob ken ti maikalima kadagiti pito nga annak ni Lea a naipasngay idiay Padan-aram. Imbilang ni Lea daytoy nga anak kas subad wenno tangdan kenkuana ni Jehova iti panangipalubosna iti maysa nga adipen a babai a mangipasngay iti annak babaen iti asawana bayat ti kinalupesna.​—Ge 29:32–30:21; 35:23, 26; 1Cr 2:1.

Nalabit walo ti tawen ni Isacar idi immakar ti pamiliana idiay Canaan idi 1761 K.K.P. Kalpasan dayta awanen ti ammo maipapan iti biagna malaksid kadagiti nairekord a pasamak a nakiramananna, kas maysa kadagiti “annak ni Jacob.” (Ge 34:5-7, 13, 27; 37:3-27; 42:1-3; 45:15) Idi 1728 K.K.P., idi agarup 41 ti tawen ni Isacar, immakar idiay Egipto agraman ti annakna a da Tola, Puva (Pua), Yob (Jasub), ken Simron kas paset ti ‘pitopulo a kararua’ iti sangakabbalayan ni Jacob.​—Ge 46:13, 27; Ex 1:1-3; 1Cr 7:1.

Idi matmatayen ni Jacob, ni Isacar ti maika-6 kadagiti 12 nga annak nga immawat iti pamendision ni amana: “Ni Isacar maysa a natibker-tulangna nga asno, nga agid-idda iti baet ti dua a kados. Ket makitananto a ti lugar a paginanaan nasayaat ken ti daga makaay-ayo; ket irukobnanto ti abagana tapno agbaklay kadagiti awit ket maipasakupto iti mangadipen a pinuersa a panagtrabaho.” (Ge 49:14, 15) Idi inyebkas ni Jacob daytoy a bendision, saanna laeng nga intampok ti sumagmamano a galad ken paspasamak iti personal a biag ni Isacar no di ket, kas kadagiti bendision a naited kadagiti kakabsatna, impadto met ni Jacob dagiti ugali ken kababalin ti tribu nga iparangarangto dagiti kaputotan ni Isacar iti “kamaudianan a paset ti al-aldaw.”​—Ge 49:1.

2. Maysa kadagiti 12 a tribu ti Israel; dagiti kaputotan ni Jacob babaen iti anakna a ni Isacar.

Idi naisayangkat ti umuna a panagsensus kalpasan ti ipapanaw idiay Egipto, addaan daytoy a tribu iti 54,400 a nabaneg a lallaki a 20 ti tawenna ken agpangato a makabael a makigubat. (Nu 1:17-19, 28, 29) Iti umasping a panagsensus agarup 39 a tawen kalpasanna, nagbalin nga 64,300 ti naipasalista iti daytoy a tribu, ket idi panawen ni David, ti pakirupak a puersana nagdagup iti 87,000. (Nu 26:23-25; 1Cr 7:5) Dua gasut a pannakaulo daytoy a tribu ti napan idiay Hebron idi 1070 K.K.P. idi napagbalin ni David nga ‘ari iti intero nga Israel.’​—1Cr 12:23, 32, 38.

Iti urnos ti dakkel a pakarso iti let-ang, dagiti pamilia ti Isacar, agraman ti kabsatda a tribu ni Zabulon, naisaadda iti agsumbangir nga abay ti Juda iti makindaya a sikigan ti tabernakulo (Nu 2:3-8); no umakar ti pakarso, daytoy a tallo a tribu a benneg ti naituding nga umuna nga agluas. (Nu 10:14-16) Kadagiti pammakada a pamendision ni Moises kadagiti tribu, pinagtiponna ti Isacar ken Zabulon (De 33:18), ngem sumagmamano a tawen kalpasanna napagsina dagitoy idi nabingay dagitoy a tribu tapno dumngegda iti pannakaibasa dagiti bendision ken dagiti lunod ti Linteg iti nagbaetan dagiti bantay ti Gerizim ken Ebal.​—De 27:11-13; Jos 8:33-35; kitaenyo ti EBAL, BANTAY.

Iti pannakabingbingay ti Naikari a Daga, ti Isacar ti maikapat a tribu a napili (babaen ti binnunot) nga umawat iti tawidna, a kangrunaanna nga adda iti nadam-eg a Ginget ti Jezrael. Dagiti naibeddeng iti Isacar isu dagiti teritoria ti tribu ti Zabulon ken Neftali iti amianan, ti Karayan Jordan iti daya, ti teritoria ti Manases iti abagatan, ken ti maysa a paset ti bingay ti Aser iti laud. Iti igid ti makin-amianan a beddengna ti ayan ti Bantay Tabor ken ti teritoria ti Zabulon, idinto ta nagsaad ti siudad ti Megiddo iti asideg ti makin-abagatan a laud a beddengna ket ti Bet-sean adda iti makin-abagatan a daya a beddengna. Iti las-ud daytoy a teritoria adda sumagmamano a Canaanita a siudad agraman dagiti sakupda nga il-ili. (Jos 17:10; 19:17-23) Iti daytoy a napili a ginget, ‘nagrag-o ti tribu ni Isacar kadagiti toldada’ maitunos iti pamendision nga insawang ni Moises.​—De 33:18.

Ti pannakaipadis ti anak ni Jacob a ni Isacar iti “maysa a natibker-tulangna nga asno” nabatad nga ipamatmatna ti maysa a kualidad nga imparangarang met ti tribu a nagtaud kenkuana. (Ge 49:14, 15) Ti daga a naituding kadakuada ket pudno a “makaay-ayo,” maysa a nadam-eg a paset ti Palestina, a nasayaat maipaay iti panagtalon. Agparang nga inawat ti Isacar ti nadagsen a trabaho a nainaig dayta nga aramid. Naipasimudaag ti kinatulokna iti ‘panangirukobna iti abagana tapno agbaklay kadagiti awit.’ Gapuna, nupay saan met a naisangsangayan daytoy a tribu, nabatad a mapadayawan gapu iti panangawatna iti pagrebbengan a nagpaay a binglayna.

Ti sumagmamano a siudad nga adda iti uneg ti teritoria ti Isacar ket naituding kas naipasngat a siudad a kukua ti kabangibang a tribu ni Manases, a pakairamanan dagiti nalatak a siudad ti Megiddo ken Bet-sean. (Jos 17:11) Ti sumagmamano nga ili iti teritoriana, agraman dagiti pagpaaraban iti aglikmutda, ket nailasin met agpaay iti tribu ni Levi. (Jos 21:6, 28, 29; 1Cr 6:62, 71-73) Idi agangay, impaay ti Isacar ti binglayna (apagkasangapulo ket dua kadagiti tinawen a kasapulan) kas sustento iti palasio ni Solomon.​—1Ar 4:1, 7, 17.

Karaman kadagiti natatan-ok nga indibidual iti Isacar isu ni Igal, ti napili a managsimisim manipud iti daytoy a tribu ken kimmadua iti dadduma iti panangibalakad a saan a sumrek ti Israel iti Naikari a Daga. (Nu 13:1-3, 7, 31-33) Kas papanguluen ti tribu, nagserbi ni Netanel kalpasan ti Ipapanaw (Nu 1:4, 8; 7:18; 10:15), ni Paltiel idi simrek ti Israel iti Naikari a Daga (Nu 34:17, 18, 26), ken ni Omri kabayatan ti panagturay ni David.​—1Cr 27:18, 22.

Nailista ti Isacar kas karaman kadagidiay nangsaranay ken Ukom Barak iti panangduprak kadagiti puersa ni Jabin nga indauluan ni Sisera. (Uk 4:2; 5:15) Idi agangay, ni Tola iti tribu ni Isacar ket maysa kadagiti nagbalin nga ukom ti Israel a nagserbi iti 23 a tawen. (Uk 10:1, 2) Kalpasan a nagsina ti nagkaykaysa a pagarian, ni Baasa iti Isacar ti nagbalin a maikatlo nga agturay iti makin-amianan a pagarian. Ti nadangkes a ni Baasa pinapatayna ti ari a sinukatanna tapno magun-odna ti trono ket inikutanna dayta iti 24 a tawen. (1Ar 15:27, 28, 33, 34) Agarup 200 a tawen kalpasanna, inawis ni Ezekias nga ari ti Juda dagidiay adda iti makin-amianan a pagarian tapno makiramanda a mangngilin iti Paskua, ket adu manipud Isacar ti nagtignay ken simmang-at idiay Jerusalem maipaay iti panangrambak.​—2Cr 30:1, 13, 18-20.

Kadagiti libro ti Ezequiel ken Apocalipsis, nadakamat ti Isacar agraman ti dadduma pay a tribu, ket nalawag nga addaan dayta iti simboliko a kaipapanan yantangay dagita a sirmata nainaigda kadagiti padto.​—Eze 48:25, 26, 33; Apo 7:7.

3. Maysa a Levita nga agay-aywan iti ruangan; maikapito nga anak ti Korita a ni Obed-edom. Ni Isacar, agraman dagiti kabagianna, ket naituding nga agbantay iti makin-abagatan a sikigan ti santuario idiay Jerusalem.​—1Cr 26:1-5, 13, 15.