TERAFIM

Didios wenno idolo ti pamilia. (Ge 31:30, 34) Nupay adda iti porma a pangadu, ti awag a “terafim” mabalin nga agaplikar met iti maymaysa nga idolo. Mabalbalin nga adda sumagmamano kadagitoy nga idolo ti kas iti kadakkel ken sukog ti maysa a tao. (1Sm 19:13, 16) Adayo a babbabassit la ketdi ti dadduma, nga umanay iti uneg ti silia a labba ti babai. (Ge 31:34) Adda idi gundaway a dagiti terafim ti umumanan maipaay kadagiti partaan.​—Eze 21:21; Zac 10:2.

Dagiti takuat dagiti arkeologo idiay Mesopotamia ken kadagiti kaparanget a lugar ipasimudaagda a ti panagikut kadagiti ladawan a terafim ket adda pakainaiganna iti daydiay umawat iti tawid ti pamilia. Sigun iti maysa a tapi a nasarakan idiay Nuzi, ti panangikut kadagiti didios ti sangakabbalayan, iti sidong ti sumagmamano a kasasaad, maipaayanna ti manugang a lalaki iti karbengan a dumatag iti pangukoman ket tagikuaenna ti sanikua ti pimmusay a katuganganna a lalaki. (Ancient Near Eastern Texts, inurnos ni J. Pritchard, 1974, p. 219, 220, ken ftn 51) Nalabit sipapanunot idi ni Raquel iti daytoy, iti kasta inrasonna a nainkalintegan laeng ti panangalana iti terafim gapu kadagiti inaallilaw a pannakilangen ni amana ken Jacob nga asawana. (Idiligyo ti Ge 31:14-16.) Ti kinapateg ti terafim mainaig kadagiti kalintegan iti panagtawid ibatadna met no apay a maringgoran unay ni Laban a mangbawi kadagita, ta inkuyogna pay dagiti kakabsatna ket kinamatna ni Jacob iti distansia a pito nga aldaw a panagbaniaga. (Ge 31:19-30) Siempre, saan a pulos ammo ni Jacob ti inaramid ni Raquel (Ge 31:32), ket awan ti pasimudaag a ginandat ni Jacob nga aramaten ti terafim tapno magun-odna ti tawid manipud iti annak a lalaki ni Laban. Awan ti pakibiangan ni Jacob kadagiti idolo. Sakbay pay daytoy, mabalin a naibelleng koma ti terafim idi inlemmeng ni Jacob ti amin a ganggannaet a didios nga inyawat kenkuana ti sangakabbalayanna iti sirok ti dakkel a kayo nga adda iti asideg ti Siquem.​—Ge 35:1-4.

Idiay Israel, ti pannakaaramat ti terafim iti idolatria ket addan idi kaaldawan ti Uk-ukom, kasta met idi kaaldawan ti ar-ari. (Uk 17:5; 18:14, 17, 20; Os 3:4) Nupay kasta, imposible a mainaig iti panagtawid iti Israel ti panggep ti kaadda ti terafim, maigapu iti nabatad a bilin ti Dios maibusor iti panagaramid kadagiti ladawan. (Ex 20:4) Kasta met, ni mammadto Samuel nagsao maipapan iti terafim kas kapadpada ti karkarna a pannakabalin, a ti panangaramat kadagita a dua impadisna iti panagtignay a sidudursok (1Sm 15:23), ket ti terafim karaman idi kadagiti ramit ti idolatria nga inikkat ni matalek nga Ari Josias manipud Juda ken Jerusalem. (2Ar 23:24) Ngarud, ti kaadda ken Mical, asawa ni David, ti maysa a ladawan a terafim a karaman kadagiti sanikuana ipasimudaagna a saan a naan-anay ti pusona maipaay ken Jehova ket ni David mabalin a saanna nga ammo nga addaan ni Mical iti ladawan a terafim wenno mabalin a pinanuynoyanna dayta gapu ta ni Mical ket anak ni Ari Saul.​—1Sm 19:12, 13.