“Addaak Aya iti Saad ti Dios?”

NAKATAKDER ni Jose iti hardinna bayat a sumipngeten. Mabalin a kitkitaenna dagiti palma ken dadduma pay nga agbungbunga a kayo, ken dagiti nalawa a pagurnongan ti danum nga addaan mulmula. Iti bangir ti pader, masirsirpatanna met ti palasio ni Faraon. Adda mangmangngegna nga uni manipud iti balayna; ni Manases nga anakna rayray-awenna ti bassit nga adingna a ni Efraim. Kasla makitkitana ti mapaspasamak iti uneg ti balayna, agkatkatawa ni baketna iti panagginnantil dagiti annakna. Immisem. Ammona nga isu ket bembendisionan ti Dios.

Pinanaganan ni Jose ti inauna nga anakna iti Manases a kaipapananna daydiay pakaigapuan a makalipat. (Genesis 41:51) Sigurado a nailiwliwag ni Jose ti iliwna iti lugarda, kadagiti kakabsatna, ken ni tatangna gapu kadagiti bendision a naawatna iti kallabes a tawtawen. Ti gura dagiti manongna ti nangbalbaliw iti biagna. Dinangran ken implanoda a papatayen, sada inlako kas tagabo kadagiti komersiante. Manipud idin, nagsasarunon dagiti narigat a kasasaad a napadasanna. Iti nasurok a 10 a tawen, inibturanna ti pannakaadipen sa kalpasanna naibalud​—adda tiempo nga uray la nakawaran. Ngem ita, isun ti sumaruno iti saad ni Faraon kas agturay iti nabileg a nasion ti Egipto!a

Iti adu a tawen, nakita ni Jose a napasamak dagiti impakpakauna ni Jehova a Dios. Addan ti Egipto iti katengngaan ti naipadto a pito a tawen ti nawadwad nga apit ket ni Jose ti nangidaulo iti pannakaipempen dagiti nakaad-adu a bukbukel. Kabayatan dayta a tiempo, naaddaanda ken baketna nga Asenat iti dua nga annak a lallaki. Ngem malaglagipna latta ti pamiliana a ginasut a kilometro ti kaadayoda​—nangruna ti adingna a ni Benjamin ken ti dungdungnguenna nga ama a ni Jacob. Mabalin a pampanunotenna no ania ti kasasaaddan. Nalabit pampanunotenna met no nagbalbaliwen dagiti manongna wenno no makapagkakappia ken makapagkaykaysada pay a pamilia.

No napukaw ti talna ti pamiliayo gapu iti imon, panangtraidor, wenno gura, mabalin nga adda pagpadaanyo ken Jose. Kasano a sinango ni Jose ti kasta a kasasaad ti pamiliana, ket ania ti masursurotayo iti dayta?

Kasla nagpartak ti panaglabas ti tawtawen gapu iti kinaadu ti asikasuen ni Jose. Natungpalen ti impakpakauna ni Jehova a Dios iti tagtagainep ni Faraon. Kalpasan ti nawadwad nga apit iti pito a tawen, bigla a nagbaliw ti kasasaad. Awanen ti maapit! Kalpasanna, nagsaknap ti bisin iti amin nga asideg a pagpagilian. Ngem kuna ti Biblia nga “iti intero a daga ti Egipto adda idi masarakan a tinapay.” (Genesis 41:54) Awan duadua a nakatulong kadagiti Egipcio ti impadto ni Jose ken ti impakitana a nasayaat a panangorganisar.

Mabalin a binigbig dagiti Egipcio a dakkel ti utangda ken Jose ket pinadayawanda ti laingna a mangorganisar. Ngem kayat ni Jose nga amin a pammadayaw ket maiturong laeng iti Diosna a ni Jehova. No sipapakumbaba met nga usarentayo dagiti talento ken abilidadtayo iti panagserbitayo iti Dios, mabalin nga ad-adda a mausartayo dagita iti pamay-an a ditay pulos ninamnama.

Idi agangay, agbisin metten dagiti Egipcio. Nagpatulongda ken Faraon, ngem kinunana kadakuada: “Mapankayo ken Jose. Aniaman a sawenna kadakayo, aramidenyo.” Rinugian ni Jose a luktan dagiti bodega a nakaipempenan dagiti nakaad-adu a bukbukel, isu a makagatangen dagiti umili iti kasapulanda.​—Genesis 41:55, 56.

Ngem mabisbisinan dagiti tattao iti pagpagilian nga adda iti aglawlaw. Idiay Canaan a ginasut a kilometro ti kaadayona, agrigrigat ti pamilia ni Jose. Nadamag ti lakayen a ni Jacob nga adu ti bukbukel idiay Egipto, isu nga imbaonna dagiti annakna a mapan sadiay tapno gumatang iti kanenda.​—Genesis 42:1, 2.

Imbaon ni Jacob ti 10 nga annakna, malaksid iti buridek a ni Benjamin. Malagipna pay laeng idi imbaonna ti dungdungnguenna a ni Jose a mapan mangkita kadagiti manongna. Daydin ti maudi a pannakakita ni Jacob iti barona. Dagiti in-inauna nga annakna inyawidda a pisangpisang ken daradara ti elegante a kagay ni Jose, nga inted idi ni Jacob kenkuana kas tanda ti ayat ken pammategna. Nakombinsirda ti amada a mamati a ni Jose ket kinnan ti narungsot nga animal.​—Genesis 37:31-35.

Kalpasan ti nawatiwat a panagdaliasat, nakadanon dagiti annak ni Jacob iti Egipto. Idi nagsaludsodda maipapan iti paggatangan iti bukbukel, naiturongda iti nangato nga opisial ti gobierno a ni Zafenat-panea. (Genesis 41:45) Nabigbigda kadi nga isu dayta ni Jose? Saan a pulos. Ti laeng nakitada ket maysa a nangato ti saadna nga agturay iti Egipto, nga isu ti makatulong kadakuada. Impakitada ti pammadayaw a kas iti gagangay: “Nagruknoyda kenkuana a ti ruprupada dumanon iti daga.”​—Genesis 42:5, 6.

Ni ngay Jose? Dagus a nabigbigna dagiti kakabsatna! Idi makitana nga agrukruknoyda kenkuana, naipalagip ti kinaubingna. Kuna ti salaysay a “dagus a nalagip ni Jose dagiti tagtagainep” nga inted kenkuana ni Jehova a Dios idi ubing pay, dagiti tagtagainep a nangipakpakauna iti tiempo nga agruknoyto dagiti kakabsatna iti sanguananna​—apag-isu a daytan ti mapaspasamak! (Genesis 37:2, 5-9; 42:7, 9) Ania ngata ti aramiden ni Jose? Arakupenna ida? Agibales ngata?

Ammo ni Jose a masapul a saan nga agtignay a sidadarasudos, aniaman ti katataoda. Nalawag a ni Jehova a Dios ti mangimanmaniobra iti daytoy a nakapatpateg a panagbalbaliw ti pasamak. Nairaman dita ti panggepna. Inkarina a pagbalinenna a nabileg a nasion ti kaputotan ni Jacob. (Genesis 35:11, 12) No naranggas, managimbubukodan, ken mananggundaway latta dagiti kakabsat ni Jose, dakesto la ketdi dagiti epektona! Ket no sidadarasudos nga agtignay ni Jose, mabalin a mangpataud iti problema iti pamiliada ken amangan no agpeggad ti biag ni tatangna ken ni Benjamin. Ngem sibibiagda pay ngata? Inkeddeng ni Jose nga ilimed ti kinasiasinona tapno masubok ken maammuanna no ania ti ug-ugalida itan. Iti kasta, maammuanna no ania ti kayat ni Jehova a Dios nga aramidenna.

Nalabit saan met a kasta ti situasionmo. Ngem gagangay itan ti panagririri ken pannakasinasina ti pamilia. No maipasangotayo kadagiti kasta a problema, posible a surotentayo lattan ti idikdiktar ti pusotayo ket agdesisiontayo a sidadarasudos. Ngem nasaysayaat a tuladentayo ni Jose ken ikagumaantayo a tarusan no ania ti kayat ti Dios a panangsolbar kadagiti problema. (Proverbio 14:12) Laglagipentayo a nagpateg ti pannakikappia kadagiti miembro ti pamilia, ngem napatpateg ti pannakikappia ken Jehova a Dios ken iti Anakna.​—Mateo 10:37.

Inrugi ni Jose dagiti implanona a pannubok tapno makitana ti pudno a katatao dagiti kakabsatna. Babaen ti maysa a paraipatarus, sigugubsang nga inakusaranna ida kas espia. Ngem tapno maikalinteganda ti bagbagida, imbagada kenkuana ti maipapan iti pamiliada. Naibagada pay ti napateg nga impormasion maipapan iti adingda a nabati idiay balayda. Pinadas ni Jose nga ilemmeng ti ragsakna. Talaga kadi a sibibiag pay ni adingna? Ita, ammon ni Jose ti sumaruno nga aramidenna. Kinunana: “Babaen iti daytoy masubokkayto,” ket imbagana a masapul a makitana ti buridekda. Idi kuan, pinalubosanna ida nga agawid tapno alaen ti buridek nga adingda no la ket ta agbati ti maysa kadakuada kas balud.​—Genesis 42:9-20.

Bayat a pagsasaritaanda dayta, babbabalawenda ti bagbagida gapu iti dakes nga inaramidda 20 a tawenen ti napalabas, ngem dida ammo a maaw-awatan ida ni Jose. Kinunada: “Di pagduaduaan a nakabasoltayo maipapan iti kabsattayo, agsipud ta nakitatayo ti tuok ti kararuana idi nagkiddaw iti panangngaasitayo, ngem saantayo nga immimdeng.” Naawatan ni Jose ti pagsasaritaanda, ket immadayo kadakuada tapno dida makita ti panagsangitna. (Genesis 42:21-24) Ngem ammona a ti pudno a panagbabawi ket saan laeng a basta panagladingit kadagiti epekto ti dakes nga aramid. Isu nga intuloyna a sinubok ida.

Pinagawidna ida ket imbatina ni Simeon kas balud. Nagpaikabil met iti kuarta kadagiti sako ti taraonda. Idi nakaawiden dagiti agkakabsat, inkarigatanda a kombinsiren ni Jacob a palubosanna nga ikuyogda ti dungdungnguenna a ni Benjamin idiay Egipto. Idi nagsublida idiay Egipto, imbagada iti agay-aywan iti balay ni Jose ti nakitada a kuarta kadagiti supotda ket kinunada nga isublida dayta. Nagsayaat dayta nga inaramidda, ngem kayat pay ni Jose nga ad-adda a maammuan ti pudno nga ugalida. Insaganaanna ida iti maysa a padaya, ngem narigatan a mangilemmeng iti rikriknana idi nakitana ni Benjamin. Kalpasanna, pinagawidna idan nga addaan manen iti awit a taraon, ngem ita, impaikabilna ti pirak a kopana iti sako ni Benjamin.​—Genesis 42:26–44:2.

Intuloy ni Jose ti planona. Impakamat, impatiliw, ken inakusaranna dagiti kakabsatna a nangtakaw iti kopana. Idi nasarakanda dayta iti sako ni Benjamin, nagsublida manen amin ken Jose. Addaan itan ni Jose iti tsansa a mangammo no ania a kita ti tattao dagiti kakabsatna. Ni Juda ti nagserbi a pannakangiwatda. Nagpakpakaasi, nga urayna la kinuna nga aminda a 11 ket agbalin a tagabo iti Egipto. Ngem kinuna ni Jose a ni laeng Benjamin ti masapul nga agbati iti Egipto kas tagabo ket masapul nga agawidda aminen.​—Genesis 44:2-17.

Kas sungbat, naimpusuan a kinuna ni Juda: “Isu laeng ti nabati ni inana, ket isu ay-ayaten ni amana.” Natukay la ketdi ti puso ni Jose gapu kadagita a sasao ta isu ti inauna nga anak ni Jacob iti ay-ayatenna nga asawa a ni Raquel, a natay bayat nga ipaspasngayna ni Benjamin. Kas ken tatangna, sigurado nga ipatpateg ni Jose dagiti pakalaglagipan ni nanangna. Mabalin a dayta ti gapu nga ad-adda nga inayat ni Jose ni Benjamin.​—Genesis 35:18-20; 44:20.

Intultuloy nga impakaasi ni Juda nga isu laengen ti agbalin a tagabo imbes a ni Benjamin. Ingngudona dayta babaen ti makalunag-puso a sasao: “Kasano a sumang-atak a mapan ken amak nga awan ti ubing a kakuyogko, ta amangan no kalpasanna makitak ti didigra a dumtengto iti amak?” (Genesis 44:18-34) Makita itan ti pammaneknek a nagbaliwen ni Juda. Saan laeng a nangipakita iti panagbabawi no di ket nangipakita pay iti pannakipagrikna, kinamanagsakripisio, ken asi.

Saanen a mateppelan ni Jose ti riknana. Masapul nga ipeksanan dayta. Pinapanawna amin nga adipenna ket naganug-og nga uray la nangngeg agingga iti palasio ni Faraon. Ditan nga inyam-ammona ti bagina: “Siak ni Jose a kabsatyo.” Inarakupna dagiti kakabsatna a di nakasao gapu iti siddaawda ket siaayat a pinakawanna ida. (Genesis 45:1-15) Tinuladna ngarud ni Jehova a Dios a sibubulos a mamakawan. (Salmo 86:5) Kastatayo met kadi?

Idi naammuan ni Faraon ti intero nga estoria maipapan iti napasamak iti uneg ti balay ni Jose, imbagana ken Jose nga alaenna ni tatangna ken ti pamiliana tapno agyan iti Egipto. Di nagbayag, nagkita met laengen ni Jose ken ti dungdungnguenna nga ama. Nagsangit ni Jacob ket kinunana: “Ita, nakasaganaakon a matay, ta nakitakan a sibibiag.”​—Genesis 45:16-28; 46:29, 30, Ti Baro a Naimbag a Damag Biblia.

Kinapudnona, nagbiag pay ni Jacob iti 17 a tawen iti Egipto. Naikkan iti gundaway a mangipadto kadagiti bendision a sagrapen ti 12 nga annakna a lallaki. Ken Jose a maika-11 nga anakna, intedna ti doble a bingay a gagangay a maited iti inauna. Agtaudto kenkuana ti dua a tribu ti Israel. Ni ngay Juda a maikapat nga anak a nangnangruna a nangipakita iti panagbabawi? Dakkel a bendision ti inawatna: Agtaudto ti Mesias iti pamiliana!​—Genesis, kapitulo 48, 49.

Idi natay ni Jacob iti edad a 147, nagbuteng dagiti kakabsat ni Jose ta amangan no agibales. Ngem impasigurado ni Jose a saanna nga aramiden dayta. Masapul a lipatenen dagiti kakabsatna ti napasamak ta idi pay a patien ni Jose a ni Jehova a Dios ti nangimaniobra iti ipapan ti pamiliada iti Egipto. Ita, dinamagna ti maysa a napateg a saludsod: “Addaak aya iti saad ti Dios?” (Genesis 15:13; 45:7, 8; 50:15-21) Para ken Jose, ni Jehova ti perpekto nga Ukom. Siasino koma ni Jose tapno dusaenna dagidiay pinakawanen ni Jehova a Dios?​—Hebreo 10:30.

Marigatanka kadi a mamakawan? Posible a narigat aglalo no inggagaradaka a saktan. Ngem no naimpusuan a pakawanentayo dagidiay pudpudno nga agbabbabawi, makatulongtayo a mangpaimbag iti adu a sugat​—uray ti mismo a sugattayo. Ket matuladtayo ti pammati ni Jose ken ti ulidan ti naasi nga Amatayo a ni Jehova.