Pinanggep ti Dios a Tagiragsaken ti Tao ti Biag iti Paraiso
“Ket ni Jehova a Dios innalana ti tao ket insaadna iti minuyongan idiay Eden tapno talonenna ken aywananna.”—GENESIS 2:15.
1. Aniat’ orihinal a panggep ti Namarsua maipapan kadagiti natulnog a tattao?
PANGGEP ti Namarsua idi pungangay, ken isu pay met laeng ti panggepna, a tagiragsaken dagiti natulnog a tattao ti biag a saanto a lumaklakay, nga agay-ayus a kanayon ti kinasalibukag ti kinaagtutubo, nga awan panagsiksikorna, a kanayon addaan ti maikari a panggep a tungpalen, maysa a biag ti panagayat ken pannakaayat iti pudpudno, awan agumna a pamay-an, a naan-anay—iti maysa a paraiso!—Genesis 2:8; idiligyo ti Lucas 23:42, 43.
2. (a) Ania ngatat’ napasamak idi naaddaan puot ti immuna a tao? (b) Kaanot’ pannakaparsua ti immuna a tao, sadino, ken iti ania a tiempo iti tawen?
2 Tapno mabigbig dayta, tumaliawkayo iti kaparparsua nga Adan idi damo a naaddaan ti puotna, idi sinukimatna ti mismo a bagina ken amin a nakitana ken nangngegna iti aglawlawna, idi damo a malasinna nga isut’ sibibiag! Napasamak daytoy agarup 6,000 a tawen ti napalabasen, idi tawen 4,026 kasakbayan ti Kadawyan a Panawentayo, sigun iti panagbilang ti panawen a naited iti Santa Biblia. Daytat’ napasamak idiay paset ti daga a makunkuna itattan kas Turkia, wenno iti abagatan a laud a paset iti makunkuna itan nga Asia, idiay kaparanget ti Karayan Eufrates ken Karayan Tigris, ket ngarud idiay umamianan a kagudua ti naindagaan a globotayo. Ti panawen ket agarup Oktubre 1, yantangay kaaduan a kadaanan a kalendario ti sangatauan ti nangrugi nga agbilang ti panawen nga as-asideg iti dayta a petsa.
3. (a) Iti ania a kasasaad a naaddaan biag ti immuna a tao? (b) Aniat’ nagbalin a nagan ti immuna a tao, ken aniat’ kaipapananna?
3 Ti immuna a tao nagbiag a naan-anay a dakkelen, perpekto ti pannakapormana, nasalun-at a naan-anay, perpekto iti moral. Ti nagan a maulit-ulit a naited kenkuana idiay Biblia ti mangipalagip kadatayo iti sustansia a nagtaudanna. Ti naganna ket ’A·dhamʹ.a Ti daga, wenno soil, nga isut’ nakabuklanna ket maaw-awagan ’a·dha·mahʹ. Gapuna ti naganna mabalin maikuna a kaipapananna “Tao a Naindagaan.” Daytoy ti nagbalin a personal a nagan daytoy immuna a tao—Adan. Ania ngatan a nakaay-ayat ken Adan idi isut’ nagbiag, naaddaan puot, nagbalin a nasaririt a persona!
4. Ania a karkarna a panagriing iti biag ti awan iti immuna a tao, gapuna isut’ saan nga anak ti ania?
4 Idi daytoy immuna a tao, ni Adan, ti nagbiag, nakariing iti nasaririt a kinaaddat’ puotna, ken linuktanna dagiti matana, saanna a nakita ti bagina a nakaidda iti nakabarbarbon a saklut, nga ar-arakupen dagiti napipigsa nga atitiddog nga ima ti maysa a babai a kasla bakes a parsua, a kumkumpet kenkuana ken kumitkita kadagiti matana ken buyogen ti kinalailo nga aw-awagannat’ Nanang. Ti immuna a tao, a ni Adan, awanan ti kasta a karkarna a pannakariing iti biag. Awan nariknana a nainlasagan a pannakirelasion iti maysa a bakulaw, ni uray iti kamaudiananna idi nga isut’ makakita ti maysa. Idi aldaw ti pannakaparsuana, awan aniaman a mangisingasing nga isut’ kaputotan, adayon nga anak, ti maysa a bakulaw wenno aniaman a parsua a kaasping dayta. Kaskasdi, ti kadi immuna a tao, a ni Adan, agtalinaed a masdaawan no kasanot’ itataona? Saan.
5. Aniat’ piho nga ammo ni Adam maipapan iti sinan-parke a minuyonganna ken maipapan iti bagina?
5 Maawatan laeng, nga isut’ nasdaawan no kasanot’ iyaadda amin dagiti napipintas a bambanag a nakitkitana. Nasarakanna ti bagina nga adda iti sinan-parke a minuyongan, maysa a paraiso a saanna a dinisdisenio, inaramid, wenno inyurnos. Kasanot’ iyaadda dagitoy? Kas perpekto nga intelihente, managrason a tao, kayatna a maammuan dayta. Isut’ awanan immuna a kapadasan. Ammona nga isut’ saan a naaramid a kabukbukodanna, tao a timmaud nga is-isuna. Isut’ saan a rimkuas iti daytoy a kasasaad iti kabukbukodanna a panagregget.—Idiligyo ti Salmo 100:3; 139:14.
6. Kasanot’ mabalin a panagrikna ni Adan iti panagbiagna iti maysa a perpekto a naindagaan a pagtaengan?
6 Ti immuna a tao, a ni Adan, nalabit maragragsakan unay idi pangrugian daytoy orihinal a naragsak a panagbiag iti maysa a perpekto a naindagaan a pagtaengan tapno mapampanunotna pay no sadinot’ naggapgapuanna ken no apay. Dina matmatngelan a di agaramid kadagiti naragsak a panagdir-i. Nasarakanna ti sasao a rummuar iti ngiwatna. Nangngegna ti bagina nga agsasao iti pagsasao ti tao, a nagsao maipapan kadagiti nakaay-ayat a bambanag a nakitana ken nangngeganna. Anian a nagsayaat ti kaaddana a sibibiag iti daytoy Paraiso a minuyongan! Ngem bayat a maay-ayo unay a mangpumpunno ti bagina kadagiti impormasion manipud kadagiti amin a makitkitana, dagiti aweng, maang-angotna, ken pannakarikna kadagiti bambanag, isut’ maallukoy itan nga agpanunot. Kadatayo, no datay koma ti naikabil iti kasasaadna, nalabit adda koma misterio maipapan iti intero a banag, maysa a misterio a ditay koma nasolbar a bukbukodtayo.
Awan Misterio Maipapan ti Kaadda ti Tao
7. Apay a saan a nasdaawan iti nabayag ni Adan maipapan iti pannakakitana nga isut’ sibibiag ken adda iti maysa a paraiso a minuyongan?
7 Di nagbayag a ti immuna a tao, a ni Adan, masmasdaawan maipapan ti kasasaad a nakasarakanna iti bagina a sibibiag ken agmaymaysa, nga awan ti kaas-aspingna a makita idiay Paraiso a minuyongan. Isut’ nakangngeg ti maysa a timek, adda maysa nga agsasao. Naawatan ti tao dayta. Ngem sadino ti yan ti agsasao? Awan nakita ti tao nga agsasao. Ti timek naggapu manipud iti di makita a pagturayan, ket daytat’ agsasao kenkuana. Daytat’ timek ti Nangaramid ti tao, ti Namarsuana! Ket ti tao mabalinna ti sumungbat kenkuana iti isu met laeng a pagsasao. Nasarakanna ti bagina a makisasao iti Dios, ti Namarsua. Awan kasapulan ti tao a moderno a sientipiko a radio receiver tapno mangngeganna ti nasantuan a timek. Ti Dios nakipatang kenkuana a direkta kas ti parsuana.
8, 9. (a) Ania a salsaludsod dagiti nasungbatan ken Adan, ket ania a naamaan a panangaywan ken interes ti naipakita kenkuana? (b) Ania a sungbat ti inawat ni Adan manipud nailangitan nga Amana?
8 Itan ammo ti tao nga isut’ di agmaymaysa, ket gapu itoy mabalin a nasaysayaat ti panagriknana. Ti isipna ket napunno ti salsaludsod. Mabalinna a maiyimtuod dagita iti Daydiay di makita a makisasao kenkuana. Asinot’ nangaramid kenkuana ken daytoy minuyongan ti ragsak? Adda aya aniaman a panggep iti panagbiag? Ti panangaywan ken interes ti maysa nga ama naipakita iti daytoy immuna a tao, a ni Adan, ta ti salsaludsodna ket nasungbatan iti kapkapnekan ti managpalutpot nga isipna. Ania ngatan a ragsak iti Nangaramid kenkuana, ti Manangted-Biagna, ti nailangitan nga Amana, a mangngegan ti tao a mangrugi nga agsao ken iyebkas dagiti umuna a sasaona! Anian a ragsak ti inted dayta iti nailangitan nga Ama a makangngeg iti anakna a makisasao kenkuana! Ti gagangay nga umuna a saludsod ket, “Kasanot’ iyaaddak?” Maragsakan a sinungbatan ti nailangitan nga Ama daytoy ket iti kasta binigbigna a daytoy immuna a tao ket anakna. Isu ti “anak ti Dios.” (Lucas 3:38) Ni Jehova impabigbigna ti bagina kas ti Ama daytoy immuna a tao, a ni Adan. Manipud nailangitan nga Amana, adtoy ti kababagas iti sungbat nga inawat ni Adan iti saludsodna ken isut’ inyallatiwna kadagiti annakna:
9 “Ket ni Jehova binukelna ti tao iti tapuk ti daga ket impuyotna iti agongna ti anges ti biag, ket ti tao nagbalin a kararua a sibibiag. Ket ni Jehova a Dios inkabilna iti maysa a minuyongan iti daya, idiay Eden, ket insaadna idiay ti tao a binukelna. Ket ni Jehova a Dios pinatubona iti daga amin a kayo a nakaay-ayo a makita ken naimbag a kanen, kasta met ti kayo ti biag iti tengnga ti minuyongan ken ti kayo ti pannakaammo ti imbag ken ti dakes. Ket nagayus idiay Eden ti maysa a karayan a mangsibug iti minuyongan ket nanipud idiay nagkapat ti ayusna.”—Genesis 2:7-10.b
10, 11. (a) Ania dagiti kinapudno a nalawag a naammuan ni Adan, ngem ania pay a dadduma a salsaludsod a kasapulanna ti masungbatan? (b) Ania dagiti sungbat nga inted ti nailangitan nga Ama ken Adan?
10 Ti nasaririt, kabarbaro nga isip ni Adan ti sigagagar a nangsagepsep iti daytoy makapnek nga impormasion. Ita ammonan nga isut’ di naggapu manipud iti dayta di makita a pagturayan nga isut’ paggapgapuan ti panagsasao ti Nangaramid ken Nangbukel kenkuana. Imbes ketdi, isut’ nabukel manipud iti daga nga isut’ pagnanaedanna ket gapu itoy isut’ naindagaan. Ti Manangted-Biagna ken Amana isu ni Jehova a Dios. Isu ti maysa a “kararua a sibibiag.” Gapu ta inawatna ti biagna manipud ken Jehova a Dios, isu idi ti “anak ti Dios.” Dagiti kayo iti aglawlawna idiay minuyongan ti Eden ti nangpataud ti bungbunga a naimbag a pagtaraon, nga isut’ kanenna ken agbiag kas maysa a kararua a sibibiag. Kaskasdi, apay nga isut’ agtalinaed a sibibiag, ken apay nga isut’ naikabil iti daga, iti daytoy minuyongan ti Eden? Isut’ naan-anay ti pannakabukelna a tao nga addaan kinasaririt ken kadagiti pisikal nga abilidad, ket rebbeng a maammuanna. Kasano, ngarud, ti panangtungpalna iti panggep ti biagna ket iti kasta ay-ayuen ti Nangaramid kenkuana ken Amana babaen iti panangaramid iti nadiosan a pagayatan? Dagiti sungbat kadagitoy maiyanatup a salsaludsod ket naited kadagiti sumaganad nga impormasion:
11 “Ket ni Jehova a Dios innalana ti tao ket insaadna iti minuyongan idiay Eden tapno talonenna ken aywananna. Ket ni Jehova a Dios imbilinna idi tao a kinunana: ‘Kadagiti amin a kayo iti minuyongan mangankanto a siwayawaya. Ngem ti aggapu iti kayo ti pannakaammo ti imbag ken ti dakes saanmonto a kanen, ta iti aldaw a pannanganmo iti daydiay mataykanto a di bumurong.’”—Genesis 2:15-17.
12. Agpaay iti ania ti nagyamanan ni Adan iti Namarsuana, ken kasano a maipadayag ti tao ti Dios?
12 Mabalin a nagyamanan ni Adan iti Namarsuana iti panangtedna kenkuana ti maysa a banag a mamagbalin kenkuana nga okupado a naimbag iti daytoy nagpintas a minuyongan ti Eden. Itan ammonan ti pagayatan ti Namarsuana, ket mabalinna ti mangaramiden ti maysa a banag ditoy daga nga agpaay Kenkuana. Isu itan ti addaan naipabaklay a responsabilidad, ti panangtalon iti minuyongan ti Eden ken panangaywan iti dayta, ngem daytat’ banag a makaparagsak nga aramiden. Babaen iti panangaramid iti daytoy, mabalinna a pagbalinen ti minuyongan ti Eden a nakapimpintas a mangyeg dayag ken dayaw iti Nangaramid iti dayta, a ni Jehova a Dios. Kaanoman a mabisin ni Adan manipud panagtartrabahona, mabalinna ti mangan a kapkapnekanna manipud kadagiti kayo iti minuyongan. Iti daytoy a pamay-an mabalinna a pabaruen ti pigsana ket maitultuloyna ti naragsak a biagna a di nakedngan—awan inggana.—Idiligyo ti Eclesiastes 3:10-13.
Panginanamaan ti Biag nga Agnanayon
13. Ania a panginanamaan ti adda iti immuna a tao, ken apay a kasta?
13 Awan inggana? Anian a di ngangngani nakapappapati a kapanunotan daytoy iti daydiay perpekto a tao! Ngem apay a saan? Ti Namarsuana ket awanan ideya wenno panggep a mangdadael iti daytoy obra maestra ti pannakadiseniona a minuyongan ti Eden. Apay ketdin a dadaelenna daytoy mismo nga aramidna, idinto a nakasaysayaat ken ebkas ti artistiko a panamarsuana? Nainkalintegan laeng, a saanna a panggep nga aramiden ti kasta. (Isaias 45:18) Ket yantangay daytoy di maartapan a minuyongan ket agtalinaedto a matalon, kasapulan dayta ti mannalon ken manangaywan kas ti perpekto a tao, a ni Adan. Ket no ti tao a manangaywan dinanto kankanen ti bunga ti naiparit a “kayo ti imbag ken ti dakes,” pulos a dinto matmatay. Ti perpekto a tao mabalinna ti agbiag nga agnanayon!
14. Kasano koma a naaddaan ti biag nga agnanayon ni Adan idiay Paraiso?
14 Ti biag nga agnanayon iti Paraiso a minuyongan ti Eden ket naipasango ken Adan! Daytat’ mabalinna a tagiragsaken iti agnanayon, la ketdi no isut’ naan-anay nga agtulnog iti Namarsuana, a di pulos mangmangan iti bunga nga imparit ti Namarsua iti tao. Tarigagay ti Dios a ti perpekto a tao agtalinaed a natulnog ken agtultuloy nga agbiag nga agnanayon. Ti panangiparit ti bunga “ti kayo ti pannakaammo ti imbag ken ti dakes” ket pulos a di makapapatay. Daytat’ maysa laeng a subok iti naan-anay a panagtulnog ti tao ken Amana. Daytat’ nangted ti gundaway para iti tao a paneknekanna ti ayatna iti Dios, ti Namarsua kenkuana.
15. Apay a mabalinan ni Adan ti kumita iti naraniag a masakbayan, nga adda kinaimbag kadagiti im-ima ti Namarsuana?
15 Buyogen ti naimpusuan a pannakapnek nga isut’ saan a basta naiparna laeng ti itataudna no di ket isut’ addaan ti nailangitan nga Ama, a ti isipna ti nalawlawagan iti pannakaawat iti panggep ti panagbiagna, a matmatmatanna ti biag nga agnanayon idiay Paraiso, ti perpekto a tao kumitkita iti naraniag a masakbayan. Isut’ nangan kadagiti kaykayo a naimbag a kanen, a linislisianna “ti kayo ti pannakaammo ti imbag ken ti dakes.” Kayatna a maammuan ti naimbag kadagiti im-ima ti Namarsuana. Ti trabaho, a saan a makadangran, no di ket ti panangtalon iti minuyongan ti Eden ket naimbag, ket ti perpekto a tao nagtrabaho.
Awan Obligasion a Narikna a Mangilawlawag kadagiti Bambanag
16-18. Ania a makunkuna a misterio ti saan a nakaobligaran ni Adan a solbaren, ken apay?
16 Ti lawag ti aldaw kimmapuy idi ti dakkel a silaw iti aldaw, a maawatanna iti panaggarawna iti tangatang, ket limneken. Nagtinnag ti kinasipnget, nga isu ti rabii, ket ti bulan malasinnan. Daytat’ di nangted ti rikna ti panagbuteng kenkuana; daytat’ basbassit a silaw a mangsaknap iti rabii. (Genesis 1:14-18) Awan duadua, nagtaytayab dagiti kulalanti iti aglawlaw ti minuyongan, ket mangisilnagda kadagiti agiddep-iddep a nalamiis a silaw kas babassit a lampara ti silaw.
17 No rumabiin ket ti sipnget ti nangringbawen kenkuana, mariknanan a makaturog a kas kadagiti animal iti aglawlawna. No mariingen mariknana a mabisin ket naimas ti pannanganna manipud kadagiti naipalubos a bunga ti kaykayo a mabalin a maawagan ti pammigat.
18 Napabaro ti pigsana ken nabang-aran unay iti panaginanana iti rabii, inturongnat’ atensionna iti trabaho iti aldaw. Bayat a palpaliiwenna amin dagiti berde iti aglawlawna, saanna a narikna a masapul a palutpotenna ti misterio nga aw-awagan dagiti tattao rinibribo a tawen iti kamaudiananna a photosynthesis, ti kasla burtia a panagandar a sadiay ti berde a kolkolor ti mulmula, daydiay chlorophyll da, tiliwenda ti enerhia ti lawag ti init tapno mangpataud kadagiti taraon a kanen iti tao ken animal, a maigiddan iti dayta ipaunegda met ti carbon dioxide nga iruruar ti tao ken animal ket sada met mangted oksihena nga isut’ angsenda. Mabalin a daytat’ awagan ti tao a misterio, ngem di kasapulan a solbaren dayta ni Adan. Daytat’ milagro ti Namarsua ti tao. Naawatanna dayta ket pinagtignayna dayta nga agpaay a pakagunggonaan ti naparsua a biag ditoy daga. Gapuna, supisienten para iti perpekto a kinasaririt ti immuna a tao a ti Dios, a Namarsua, pinatubona dagiti bambanag, ket ti inted-Dios a trabaho ti tao isut’ panangaywan kadagitoy nadumaduma a kita ti mulmula nga agtubtubo idiay minuyongan ti Eden.—Kitaenyo ti Genesis 1:12.
Agmaymaysa—Ngem Saan a Di Naragsak
19. Nupay nalasinna nga isut’ agmaymaysa, nga awan kaas-aspingna ditoy daga, aniat’ di inaramid ni Adan?
19 Ti edukasion ti tao kadagiti im-ima ti nailangitan nga Amana ket saan pay a nalpas. Inaywanan ti tao ti minuyongan ti Eden nga awanen sabali a kas kenkuana ditoy daga a kimmuyog kenkuana wenno timmulong kenkuana. No maipapan iti kakikitana, ti natauan a kita, isut’ agmaymaysa. Isut’ di napan nagsapsapul tapno agbiruk ti kaas-aspingna nga isut’ pakikadkaduaanna ditoy daga. Saanna a kinalikaguman ti Dios, ti nailangitan nga Amana, a mangted ti kabsatna a lalaki wenno babai. Ti panagmaymaysana kas tao ti saan a nangabug kenkuana nga agmauyong iti kamaudianan nga isut’ nangikkat ti rag-o ti panagbibiag ken panagtartrabahona. Isut’ addaan ti pannakikadua iti Dios.—Idiligyo ti Salmo 27:1.
20. (a) Aniat’ tampok ti rag-o ken ragsak ni Adan? (b) Apay a ti panagtultuloy iti daytoy a wagas ti panagbiag ket saan koma a makapapatay a rigat ken Adan? (c) Aniat’ salaysayen ti sumaganad nga artikulo?
20 Ammo ni Adan nga isu ken ti trabahona ket suksukimaten ti nailangitan nga Amana. Ti tampok ti ragsakna ket adda iti panangay-ayona iti Dios ken Namarsuana, a ti kinanakaskasdaawna ti naipanayag babaen kadagiti amin a napipintas nga ar-aramid ti panamarsua nga adda amin iti aglawlaw ti tao. (Idiligyo ti Apocalipsis 15:3.) Ti panagtultuloy iti daytoy a wagas ti panagbiag saan koma a makapapatay ti rigatna wenno makapasikor nga oras para iti daytoy perpekto ti kinatimbengna a tao a mabalinna a kapatpatang ti Diosna. Ket inkeddeng ti Dios iti sanguanan ni Adan ti makapainteres a trabaho, makakayaw a trabaho, a mangyeg dakkel a pannakapnek ken ragsak kenkuana. Ti sumaganad nga artikulo ti mangibaga ti ad-adda pay maipapan kadagiti bendision ken panginanamaan iti Paraiso a tinagiragsak ni Adan manipud im-ima ti naayat a Namarsuana.
[Dagiti Footnote]
a Daytoy ti sao iti orihinal a pagsasao ti salaysay ti panamarsua iti Santa Biblia.—Genesis 1:26, New World Translation Reference Bible, footnote.
b Ni mammadto a Moises, a nangikor-it ti impormasion iti libro ti Genesis idi maika-16 a siglo kasakbayan ti Kadawyan a Panawentayo, ti nanginayon iti sumaganad nga impormasion maipapan iti daytoy Edeniko a karayan, sigun iti pannakaammona idi kaaldawanna:
“Ti nagan ti umuna Pishon; daytoy isu ti manglawlaw iti amin a daga ti Havila, isu a yan ti balitok. Ket ti balitok iti daydiay a daga nasayaat. Adda idiay dagiti batbato a bedelio ken onix. Ti nagan ti maikadua a karayan Gijon; daytoy ti manglawlaw iti amin a daga ti Cus. Ket ti nagan ti maikatlo a karayan Hiddekel; daytoy ti agturong iti sanguanan ti daga nga Asiria. Ket ti maikapat a karayan isu ti Eufrates.”—Genesis 2:11-14.
Ania dagiti Sungbatyo?
◻ Apay a di nasdaawan iti nabayag ni Adan maipapan iti kaaddana?
◻ Ania a trabaho ti inted ti Dios ken Adan, ken kasano ngata ti panagtignayna?
◻ Ania a panginanamaan ti tinagiragsak ti perpekto a tao, ken apay?
◻ Apay a di pinagbalin ni Adan a trabaho iti panagbiagna ti panangsolbar kadagiti misterio?
◻ Apay a ti panagmaymaysa ni Adan kas tao ti di nangikkat ti ragsak iti panagbiagna?
[Gubuayan ti ladawan iti panid 10]
Ladawan ti NASA