EVA

[Daydiay Sibibiag; nalawag a nainaig iti Heb. a berbo a cha·yahʹ, “agbiag”].

Ti umuna a babai ken ti kaudian a nadakamat a gapuanan ti Dios iti ar-aramidna a panagparsua ditoy daga.

Ni Jehova a Namarsua ammona a saan a nasayaat nga agtultuloy nga agmaymaysa ti tao. Nupay kasta, sakbay a pinarsuana ti babai, ti Dios inyegna iti lalaki ti nadumaduma nga animal iti daga ken agtaytayab a parparsua. Pinanaganan ni Adan dagitoy ngem saan a nakasarak kadagitoy iti katulonganna. Iti daydin a ni Jehova impaayanna ni Adan iti nargaan a turog, nangala iti maysa a paragpag iti bakrangna, ket kalpasan nga inserrana ti lasag, pinagbalinna a babai ti paragpag nga innalana iti lalaki. Awan duadua a babaen iti direkta a paltiing manipud iti Dios a Namarsuana ken Amana, naammuan ni Adan no kasano a napaadda ti babai. Naragsakan ni Adan a nangawat iti babai kas asawana, ket kinunana: “Daytoy iti kamaudiananna ti tulang dagiti tulangko ken lasag ti lasagko,” kas nalawag a nabigbigna babaen kadagiti mismo a sentidona. Kas komplimentona, inawagan ni Adan ti asawana a babai iti ʼish·shahʹ (babai, wenno, iti literal, babai a tao), “agsipud ta iti lalaki ti nakaalaan daytoy.” (Ge 2:18-23) Idin insawang ti Dios ti naamaan a pamendisionna kadakuada a dua: “Agbungakayo ken agadukayo ket punnuenyo ti daga ken parukmaenyo.” Kasta met, pagpasakupenda pay ti animal a parparsua. (Ge 1:28) Kas gapuanan dagiti ima ti Dios, naan-anay a mayataday ti babai a kas komplimento ti asawana a ni Adan ken kas maysa nga ina.

Ti Pannakaallilaw ken Panagsukir. Idin dimteng ti maysa nga aldaw a ti babai, bayat a saanna a kadua ti asawana, adda iti asideg ti kayo ti pannakaammo iti naimbag ken dakes. Sadiay, ti nakaan-annad ken nanumo a serpiente, nga inaramat ti maysa a di makita nga espiritu kas makita a pannakangiwatna, nagsaludsod a kasla awan ammona: “Pudno kadi a kinuna ti Dios a dikay mangan manipud iti tunggal kayo iti minuyongan?” Umiso ti sungbat ti babai, yantangay awan duadua a binilin ti asawana nga ulona, ti kamaymaysana iti lasag. Ngem idi a ti serpiente binarusngina ti kinuna ti Dios ket imbagana a ti panangsalungasing iti bilin ti Dios ibungana ti panagbalin a kasla Dios, a makaammo iti naimbag ken dakes, ti babai rinugianna a matmatan ti kayo iti naiduma a panirigan. Ay ket, “ti kayo nasayaat a pagtaraon ken . . . banag a pakailiwan dagiti mata, wen, ti kayo makaay-ayo a matmatan.” Kanayonanna, kinuna ti serpiente iti babai nga agbalin a kas iti Dios no isu mangan. (Idiligyo ti 1Jn 2:16.) Yantangay naan-anay nga inallilaw ti serpiente ken naaddaan iti napalalo a tarigagay kadagiti mainanama nga itden ti pannangan iti maiparit a bunga, isu nagbalin a managsalungasing iti linteg ti Dios. (1Ti 2:14) Iti kasta, inasitganna ni lakayna ket inuyotanna a makikadua kenkuana a sumukir iti Dios. Impangag ni Adan ti timek ni asawana.​—Ge 3:1-6.

Panagbain ti dagus nga epekto ti panagsalungasingda. Gapuna, nagusarda iti bulbulong ti higos tapno iyaramidanda ti bagbagida kadagiti abbong ti lomo. Ni Adan ken ti asawana agpadada a naglemmeng iti nagbabaetan dagiti kayo iti minuyongan idi nangngegda ti timek ni Jehova. Idi direkta a sinaludsodan ti Dios no ania ti inaramidna, kinuna ti babai nga isu nangan gapu ta inallilaw ti serpiente. Idi insawang ni Jehova ti sentensia kenkuana, impasimudaagna a ti panagsikog ken panagipasngay iti anak mabuyoganto iti nakaro nga ut-ot; gartemannanto ti asawana, ken dominaranto ni lakayna.​—Ge 3:7-13, 16.

Kalpasan ti panagsalungasingda iti linteg ti Dios, naikuna a pinanaganan ni Adan ti asawana iti Eva, “agsipud ta isu ti agbalin nga ina ti isuamin a sibibiag.” (Ge 3:20) Sakbay a pinagtalawna da Adan ken Eva iti minuyongan ti Eden tapno sanguenda dagiti rigat iti nailunod a daga, impaayan ni Jehova ida a dua kadagiti nagayad a kawes a lalat kas panangipakita kadakuada iti di kaikarian a kinamanangngaasi.​—Ge 3:21.

Umiso kadi ni Eva iti panangibagana a napataudna ni anakna a Cain “iti tulong ni Jehova”?

Idi maipasngay ti inauna nga anakna a ni Cain iti ruar ti Paraiso, inyebkas ni Eva: “Nakapataudak iti maysa a lalaki iti tulong ni Jehova.” (Ge 4:1) Ni Eva ti kaunaan a naisurat a nangaramat iti nagan ti Dios, a mangipamatmat a ti mismo nga immuna a tattao pagaammoda ti nagan a Jehova. Idi agangay, impasngayna ni Abel kasta met ti dadduma pay nga annak a lallaki ken babbai. Idi agtawen ni Adan iti 130, nangipasngay ni Eva iti anak a lalaki a pinanagananna iti Set, a kunkunana: “Ti Dios nangituding maipaay kaniak iti sabali pay a bin-i a mangsandi ken Abel, agsipud ta pinapatay ni Cain.” Mayanatup dagiti ebkas ni Eva idi naipasngay da Cain ken Set, ta ti Dios ti nangted kadakuada ken Adan kadagiti pannakabalin nga agpaadu, ken nabaelanna ti agpasngay gapu iti di kaikarian a kinamanangngaasi ti Dios iti saanna a dagus a panangpapatay kenkuana idi sinalungasingna ti bilin ti Dios. Iti pannakayanak ni Set, agpatinggan ti rekord ti Genesis maipapan ken Eva.​—Ge 4:25; 5:3, 4.

Pudpudno a Persona. Pinaneknekan ni Jesu-Kristo a pudno a nagbiag ni Eva ken saan a parparbo a karakter. Idi pinagsaludsodan dagiti Fariseo maipapan iti diborsio, inturong ni Jesus ti atension iti salaysay ti Genesis mainaig iti pannakaparsua ti lalaki ken babai. (Mt 19:3-6) Kanayonanna pay, adda sasao ni Pablo kadagiti taga Corinto, nga iyeb-ebkasna ti panagamak di la ket ta dagiti panunotda mapagbalin a rinuker, “kas iti panangallilaw ti serpiente ken Eva babaen ti kinasikapna.” (2Co 11:3) Kalpasanna, idi salsalaysayenna ti maiparbeng a saad ti babai iti kongregasion Kristiano, kas rason iti saan a panangipalubos “a ti babai mangisuro, wenno mangwatwat iti autoridad iti lalaki,” indatag ni Pablo ti kinapudno a ni Adan ti immun-una a nabukel, ket isu saan a naallilaw, “no di ket ti babai naan-anay a naallilaw ket nagsalungasing.”​— 1Ti 2:12-14.