Ni Jehova ket Nainkalintegan!

‘Ti sirib manipud ngato ket . . . nainkalintegan.’​—SANTIAGO 3:17.

 1. Kasano ti panangiladawan dagiti dadduma iti Dios kas di nainkalintegan, ken kasanot’ panagriknayo iti kasta a panangmatmat iti Dios?

ANIA a kita ti Dios ti daydayawenyo? Mamatikayo kadi nga isu ket maysa a Dios a natangken, istrikto no iti kinahustisia, serioso ken nainget? Impagarup ti repormador a Protestante a ni John Calvin a kasta ti Dios. Patien ni Calvin nga addaan ti Dios iti “agnanayon ken di mabalbaliwan a plano” iti tunggal tao, nga inkeddengna a no ti maysa ket saan nga agbiag nga agnanayon iti kinaragsak, matutuok nga agnanayon iti apuy iti impierno. Panunotenyo: No pudno daytoy, pulos nga awan ti maaramidyo, uray no kasanot’ panangikagumaanyo, a mangbalbaliw iti nabayagen, di mabalbaliwan a plano ti Dios kadakayo ken iti masakbayanyo. Maallukoykay aya iti kasta a di nainkalintegan a Dios?​—Idiligyo ti Santiago 4:8.

2, 3. (a) Kasanotay a mayilustrar ti di kina-nainkalintegan dagiti institusion ken organisasion ti tao? (b) Kasano nga ipakita ti sirmata ni Ezequiel maipapan iti nailangitan a karuahe ni Jehova ti kinamannakibagayna?

² Anian a makapabang-ar a maammuan a ti Dios iti Biblia ket nainkalintegan unay! Saan a ti Dios no di ket dagiti tattao ti addaan pagannayasan nga agbalin a nainget ken natangken, gapu kadagiti pagkapuyanda. Mayarig dagiti organisasion ti tao kadagiti nadadagsen ken dadakkel a tren a pangkargamento. No agtartaray ti dakkel a tren iti nasagbenan a riles, saan a makakurba daytoy, ken marigatan met a sumardeng. Adda dagiti tren a nakapegpegges ti tarayda nga uray no naiprenon, sada la sumardeng kalpasan ti nasurok a maysa a kilometro! Kasta met, ti maysa a supertanker mabalin nga agtultuloy ti panagpaigidna iti walo pay a kilometro kalpasan a maiddep ti makina. Uray pay no maibaw-ing dagitoy iti sungani a direksion, mabalin nga agtaray pay laeng daytoy iti tallo a kilometro! Ngem ita usigenyo ti maysa a lugan nga ad-adda a nakaskasdaaw ngem kadagitoy a dua, a mangiladawan iti organisasion ti Dios.

³ Nasurok a 2,600 a tawenen ti napalabas, inikkan ni Jehova ni mammadto Ezequiel iti maysa a sirmata a mangiladawan iti nailangitan nga organisasionna a buklen dagiti espiritu a parsua. Maysa dayta a karuahe a nakaskasdaaw ti kadakkelna, ti bukod a “lugan” ni Jehova a kanayon nga iturturongna. Makapainteres unay ti panaggunay daytoy. Uppat ti sikigan ken napno iti mata dagiti nagdadakkel a pilid, isu a makitada ti amin a suli ken mabalinda ti agbaliw a dagus iti direksion, a di kasapulan a sumardeng wenno agpusipos. Saan a kas iti maysa a supertanker wenno tren a pangkargamento, saan a marigatan nga aggunay daytoy nagdakkelan a lugan. Mabalinna ti aggunay iti kapardas ti kimat, a kabaelanna pay ti agbaw-ing iti right angle! (Ezequiel 1:1, 14-28) Naiduma ni Jehova iti Dios nga inkaskasaba ni Calvin, no kasano a naiduma ti karuahena kadagiti nadadagsen a lugan nga aramid ti tao. Isu ket nalaing a makibagay. Ti panangapresiar iti daytoy a paset ti personalidad ni Jehova rebbeng a tulongannatay nga agtalinaed a mannakibagay ken mangliklik iti silo ti di kina-nainkalintegan.

Ni Jehova​—Ti Kalaingan a Makibagay a Persona iti Uniberso

 4. (a) Iti ania a pamay-an a ti mismo a nagan ni Jehova ipakitana nga isu ket maysa a mannakibagay a Dios? (b) Ania dagiti sumagmamano a titulo nga agaplikar ken Jehova a Dios, ken apay a maitutop dagitoy?

⁴ Ti mismo a nagan ni Jehova ipasimudaagna ti kinamannakibagayna. “Isut’ Mamagbalin” ti literal a kayat a sawen ti “Jehova.” Nalawag a kaipapanan daytoy a mapagbalin ni Jehova ti bagina a Manangtungpal iti amin a karina. Idi dinamag ni Moises ti nagan ti Dios, inlawlawag ni Jehova ti kaipapanan ti naganna iti kastoy a pamay-an: “Agbalinakto sigun iti pagbalinakto.” (Exodo 3:14) Kastoy ti sibabatad a panangipatarus ni Rotherham: “Pagbalinek ti Bagik iti aniaman a kayatko a pagbalinan.” Paneknekan wenno pagbalinen ni Jehova ti bagina iti aniaman a kayatna a pagbalinan tapno matungpal dagiti nalinteg a panggep ken karina. Gapuna, nagadu a nadadaeg a titulo ti ik-ikutanna, kas ti Namarsua, Ama, Soberano nga Apo, Pastor, Jehova dagiti buybuyot, Manangipangag iti kararag, Ukom, Naindaklan nga Instruktor, Mannubbot. Pinagbalinna ti bagina kadagitoy amin ken dadduma pay tapno maibanagna dagiti naayat a panggepna.​—Isaias 8:13; 30:20; 40:28; 41:14; Salmo 23:1; 65:2; 73:28; 89:26; Oc-ocom 11:27; kitaenyo met ti New World Translation, Appendix 1J.

 5. Apay a ditay koma ipato a ti kinamannakibagay ni Jehova ipasimudaagna nga agbaliwbaliw ti personalidad wenno dagiti pagalagadanna?

⁵ No kasta, kayat kadi a sawen daytoy nga agbaliwbaliw ti personalidad wenno dagiti pagalagadan ti Dios? Saan; kas ilawlawag ti Santiago 1:17, “kenkuana awan ti panagbaliw ti pagturongan ti anniniwan.” Adda aya panagsupadi ditoy? Awan a pulos. Kas pagarigan, adda aya naayat a naganak a di mangbalbaliw iti akem a maipaay iti pagimbagan dagiti annak? Iti agmalem, ti maysa a naganak ket mabalin nga agakem kas mammagbaga, kusinero, agtagibalay, mannursuro, disiplinario, gayyem, mekaniko, agtagtagibi​—ken dadduma pay. Saan a balbaliwan ti naganak ti personalidadna iti panangakemna kadagitoy; makibagay laeng kadagiti agdama a kasapulan. Kasta met ni Jehova iti adayo a dakdakkel a pamay-an. Awan pagpatinggaan ti kayatna a pagbalinan a maipaay iti pagimbagan dagiti parsuana. Talaga a nakaskasdaaw ti kauneg ti siribna!​—Roma 11:33.

Ti Kina-nainkalintegan ket Maysa a Galad ti Nadiosan a Sirib

 6. Ania ti literal a kayulogan ken ipasimudaag ti Griego a sao nga inaramat ni Santiago a mangiladawan iti nadiosan a sirib?

⁶ Nangaramat ni adalan a Santiago iti maysa a makapainteres a sao a mangiladawan iti sirib daytoy nalaing a makibagay a Dios. Insuratna: ‘Ti sirib manipud ngato ket . . . nainkalintegan.’ (Santiago 3:17) Narigat nga ipatarus ti Griego a sao nga inaramatna ditoy (e·pi·ei·kesʹ). Inaramat dagiti managipatarus dagiti sao a kas ti “naalumamay,” “napanuynoy,” “naanus,” ken “nakonsiderasion.” Iti New World Translation, naipatarus daytoy a “nainkalintegan,” nga addaan iti footnote a mangipasimudaag a ti literal a kayuloganna ket “natulok.”a Ti sao ipamatmatna met ti di panangipapilit iti panangannurot iti amin a babassit a detalye ti naisurat nga instruksion, saan nga istrikto wenno nainget. Kinuna ni eskolar a William Barclay iti New Testament Words: “Nagtaud iti Dios ti kangrunaan ken ti pamunganayan a banag maipapan iti epieikeia. No ipapilit ti Dios dagiti kalinteganna, no dagiti laeng nainget a pagalagadanna ti ipaannurot ti Dios kadatayo, sadino koma itan ti yantayo? Ti Dios ti kasayaatan nga ulidan ti maysa nga epieikēs ken makilangen kadagiti dadduma a buyogen ti epieikeia.”

 7. Kasano nga imparangarang ni Jehova ti kina-nainkalintegan idiay minuyongan ti Eden?

⁷ Usigenyo ti tiempo idi nga immalsa ti sangatauan iti kinasoberano ni Jehova. Mamin-ano met la koma nga inkisap ti Dios dagidiay tallo nga awanan panagyaman a rebelde​—da Adan, Eva, ken Satanas! Anian a nagadu a saem ti naliklikanna koma! Ket asino ti makasupiat nga awan karbenganna a mangiwayat iti kasta a nainget a hustisia? Nupay kasta, saan a naikapet ti kasla karuahe a nailangitan nga organisasion ni Jehova iti nainget, di maibagaybagay a pagalagadan ti hustisia. Isu a saan a siuulpit a pinukaw dayta a karuahe ti natauan a pamilia ken amin a namnama ti sangatauan iti naragsak a masakbayan. Ngem ketdi, inmaniobra ni Jehova ti karuahena a kas kapardas ti kimat. Kalpasan la unay ti yaalsa, nangbukel ni Jehova a Dios iti agpaut a panggep a mangipaay iti asi ken namnama iti amin a kaputotan ni Adan.​—Genesis 3:15.

 8. (a) Kasano a maigidiat ti di umiso a panangmatmat ti Kakristianuan iti kina-nainkalintegan iti pudpudno a kina-nainkalintegan ni Jehova? (b) Apay a maikunatayo a ti kina-nainkalintegan ni Jehova dina ipasimudaag a mabalin nga ikompromisona dagiti nadiosan a prinsipiona?

⁸ Nupay kasta, ti kina-nainkalintegan ni Jehova dina ipasimudaag a mabalin nga ikompromisona dagiti nadiosan a prinsipiona. Mabalin a panunoten dagiti iglesia ti Kakristianuan ita a nainkalinteganda no palugodanda ti imoralidad tapno maay-ayoda dagiti nasukir nga arbanda. (Idiligyo ti 2 Timoteo 4:3.) Pulos a di salungasingen ni Jehova dagiti bukodna a linteg, wenno ikompromiso dagiti prinsipiona. Ngem ketdi, sidadaan nga agpabus-oy, makibagay kadagiti kasasaad, tapno maipakat dagidiay a prinsipio iti nainkalintegan ken naasi a pamay-an. Kanayon a natimbeng iti ayat ken nainkalintegan a sirib ti panangipakatna iti hustisia ken pannakabalinna. Intay usigen dagiti tallo a wagas a panangiparangarang ni Jehova iti kina-nainkalintegan.

‘Sisasagana a Mamakawan’

9, 10. (a) Ania ti pakainaigan ti panagbalin a ‘sisasagana a mamakawan’ iti kina-nainkalintegan? (b) Kasano a nagunggonaan ni David iti panagbalin ni Jehova a sisasagana a mamakawan, ken apay?

⁹ Insurat ni David: “Ta sika, O Jehova, naimbagka ken sisasaganaka a mamakawan; ken aglaplapusanan ti naayat a kinamanangaasim kadagiti amin nga umawag kenka.” (Salmo 86:5) Idi naipatarus ti Hebreo a Kasuratan iti Griego, naipatarus ti sao para iti ‘sisasagana a mamakawan’ kas e·pi·ei·kesʹ, wenno “nainkalintegan.” Wen, ti panagbalin a sisasagana a mamakawan ken naasi ket nalabit isu ti kangrunaan a wagas a panangipakita iti kina-nainkalintegan.

¹⁰ Pagaammo unay ni David a mismo no kasanot’ kina-nainkalintegan ni Jehova iti daytoy a banag. Idi nakikamalala ni David ken ni Bat-seba ken inyurnosna ti pannakapapatay ni lakayna, maikarida ken Bat-seba a matay. (Deuteronomio 22:22; 2 Samuel 11:2-27) No dagiti nainget a natauan nga ukom ti nangtaming iti kaso, mabalin a natayda koman. Ngem impakita ni Jehova ti kina-nainkalintegan (e·pi·ei·kesʹ), a sigun iti Vine’s Expository Dictionary of Biblical Words, “mangyeb-ebkas iti kinamannakaawat a mangikonsiderar ‘kadagiti bambanag a mainaig iti maysa a kaso iti naasi ken nainkalintegan a pamay-an.’” Karaman kadagiti banag a nangimpluensia iti naasi a pangngeddeng ni Jehova ti napasnek a panagbabawi dagiti nakabasol ken ti asi nga impakita ni David a mismo kadagiti dadduma. (1 Samuel 24:4-6; 25:32-35; 26:7-11; Mateo 5:7; Santiago 2:13) Nupay kasta, maitunos iti panangiladawan ni Jehova iti bagina idiay Exodo 34:4-7, nainkalintegan a tubngaren ni Jehova ni David. Imbaonna ni mammadto Natan ken ni David a mangipakaammo iti nadagsen a mensahe, a mangipaganetget ken David iti kinapudno nga inumsina ti sao ni Jehova. Nagbabawi ni David, isut’ gapuna a saan a natay iti basolna.​—2 Samuel 12:1-14.

11. Kasano nga impakita ni Jehova nga isu ket sisasagana a mamakawan iti kaso ni Manases?

¹¹ Iti daytoy a banag, ad-adda a naidumduma ti kaso ni Ari Manases ti Juda, tangay ni Manases, saan a kas ken David, ket naan-anay a dakes iti napaut a tiempo. Intandudo ni Manases dagiti makarimon a relihiuso nga aramid iti daga, agraman ti panangidaton iti tao. Mabalin nga isu met ti ‘nangiparagadi’ ken ni matalek a mammadto Isaias. (Hebreo 11:37) Kas pannusa ken Manases, impalubos ni Jehova a maipanaw daytoy a kas balud idiay Babilonia. Nupay kasta, nagbabawi ni Manases idiay pagbaludan ken nagpakpakaasi. Kas sungbat iti daytoy napasnek a panagbabawi, ‘sisasagana [ni Jehova] a mamakawan’​—uray iti daytoy nakaro a kaso.​—2 Cronicas 33:9-13.

Panangbalbaliw iti Tignay Bayat a Rumsua Dagiti Baro a Kasasaad

12, 13. (a) Mainaig iti Nineve, ania a panagbalbaliw ti kasasaad ti nangtignay ken Jehova a mangbalbaliw iti pinanggepna nga aramiden? (b) Kasano nga impakita ni Jonas nga isut’ di nainkalintegan no idilig ken Jehova a Dios?

¹² Maipakita met ti kina-nainkalintegan ni Jehova iti sidadaan a panangbalbaliwna iti pinanggepna nga aramiden bayat a rumsua dagiti baro a kasasaad. Kas pagarigan, idi sinursor ni mammadto a Jonas dagiti lansangan ti kadaaanan a Nineve, nakasimsimple ti naipaltiing a mensahena: Madadael ti nabileg a siudad kalpasan ti 40 nga aldaw. Nupay kasta, dakkel ti namalbaliwan dagiti kasasaad! Nagbabawi dagiti taga Nineve.​—Jonas, kapitulo 3.

¹³ Adda maadaltayo iti panamaggidiat ti panagtignay ni Jehova ken ti panagtignay ni Jonas iti daytoy a panagbalbaliw dagiti kasasaad. No arigen, binaliwan ni Jehova ti turong ti nailangitan a karuahena. Iti daytoy a banag, nakibagay [ni Jehova], a pinagbalinna ti bagina a maysa a manangpakawan kadagiti basol imbes a maysa a “mananggubat.” (Exodo 15:3) Iti sabali a bangir, saan a nakibagay ni Jonas. Imbes a makidanggay iti karuahe ni Jehova, isut’ nagtignay a kas iti tren a pangkargamento wenno iti supertanker a nadakamat itay. Inwaragawagna ti pannakadadael, isu a masapul a dumteng ti pannakadadael! Nalabit impagarupna a no agbalbaliw dagiti bambanag awanen ti rupana a sumango pay kadagiti taga Nineve. Nupay kasta, siaanus a sinuruan ni Jehova ti natangken-ulona a mammadtona iti di malipatan a leksion iti kina-nainkalintegan ken asi.​—Jonas, kapitulo 4.

14. Apay a binaliwan ni Jehova ti tignayna mainaig ken ni mammadto Ezequiel?

¹⁴ Binaliwan ni Jehova ti tignayna iti sabali pay a gundaway​—uray kadagiti babassit a banag. Kas pagarigan, idi imbilin [ni Jehova] ken ni mammadto Ezequiel a yaktona ti maysa a naimpadtuan a drama, imbilin ni Jehova nga agusar ni Ezequiel iti ibleng ti tao a panglutona iti taraonna. Aglablabes daytoy para iti mammadto, a nangipukkaw, “Ay, O Soberano nga Apo Jehova!” ket indawatna a di koma maipaaramid kenkuana ti maysa a banag a kadurmenna. Saan nga inyaleng-aleng ni Jehova ti rikna ti mammadto kas di nainkalintegan; ngem ketdi, pinalubosanna ni Ezequiel nga agusar iti ibleng ti baka, a kadawyan a mausar a sungrod iti adu a daga agingga kadagitoy a tiempo.​—Ezequiel 4:12-15.

15. (a) Aniada a pagarigan ti mangipakita a madadaan ni Jehova a dumngeg ken mangipangag kadagiti tattao? (b) Ania a leksion ti isuro daytoy kadatayo?

¹⁵ Saan kadi a makaparagsak a panunoten ti kinapakumbaba ni Jehova a Diostayo? (Salmo 18:35) Isu ket natantan-ok nga adayo ngem datayo; kaskasdi siaanus a dumngeg kadagiti imperpekto a tattao ken adda dagiti gundaway a balbaliwanna pay ketdi ti tignayna. Pinalubosanna ni Abraham nga agpakpakaasi kenkuana iti napaut maipanggep iti pannakadadael ti Sodoma ken Gomorra. (Genesis 18:23-33) Ken pinalubosanna ni Moises a sumupiat iti panggepna a mangdadael kadagiti nasukir nga Israelita ken pagbalinenna ketdi [ni Moises ken dagiti kaputotanna] a maysa a nabileg a nasion. (Exodo 32:7-14; Deuteronomio 9:14, 19; idiligyo ti Amos 7:1-6.) No kasta, isut’ nangipakita iti perpekto nga ulidan kadagiti tattao nga adipenna, a rumbeng a sidadaan met a dumngeg kadagiti dadduma no nainkalintegan ken posible nga aramiden dayta.​—Idiligyo ti Santiago 1:19.

Kina-nainkalintegan iti Panangwatwat ti Autoridad

16. Kasano a naiduma ni Jehova kadagiti adu a tattao iti panangwatwatna iti autoridad?

¹⁶ Mapalpaliiwyo kadi a bayat a dumakdakkel ti autoridad dagiti tattao, adu ti kasla agbalbalin a di nainkalintegan? Iti sabali a bangir, ik-ikutan ni Jehova ti kangatuan nga autoridad iti uniberso, kaskasdi isu ti kasayaatan nga ulidan iti kina-nainkalintegan. Kanayon a nainkalintegan ti panangwatwatna iti autoridadna. Saan a kas kadagiti adu a tattao, saan a yam-amak ni Jehova ti autoridadna, isu a dina salsalakniban dayta a siiimon​—a kas man la ti panangipaay iti autoridad kadagiti dadduma ket mabalin a pagpeggadenna ti autoridadna. Kinapudnona, idi maymaysa pay laeng ti kadua [ni Jehova] iti uniberso, inikkanna dayta a maysa iti dakkel nga autoridad. Pinagbalinna ti Logos a “mamangulo nga agobra,” ket manipud idin pinaaddana amin a banag babaen daytoy patpatgen nga Anak. (Proverbio 8:22, 29-31; Juan 1:1-3, 14; Colosas 1:15-17) Idi kamaudiananna intedna kenkuana ti “isuamin a kinaturay . . . idiay langit ken ditoy daga.”​—Mateo 28:18; Juan 5:22.

17, 18. (a) Apay a nangibaon ni Jehova kadagiti anghel idiay Sodoma ken Gomorra? (b) Apay a kiniddaw ni Jehova kadagiti anghel a mangipaay kadagiti singasing no kasano nga allilawen ni Acab?

¹⁷ Kasta met, adu kadagiti parsua ni Jehova ti inikkanna kadagiti rebbengen a kabaelanna koma nga aramiden a mismo a nasaysayaat pay ketdi. Kas pagarigan, idi imbagana ken Abraham, “Umulogak [iti Sodoma ken Gomorra] tapno kitaek no kas iti ariwawada a dimmanon kaniak inaramidda met laeng,” dina kayat a sawen a mapan a mismo sadiay. Ngem ketdi, pinili ni Jehova ti mangipaay iti autoridad, a dinutokanna dagiti anghel a gumun-od iti kasta nga impormasion para kenkuana. Inikkanna ida iti autoridad a mangammo iti pudno a kasasaad sada agsubli a mangipadamag kenkuana.​—Genesis 18:1-3, 20-22.

¹⁸ Iti sabali a gundaway, idi inkeddeng ni Jehova a dusaen ni nadangkes nga Ari Acab, inawisna dagiti anghel iti nailangitan a taripnong tapno mangipaayda kadagiti singasing no kasano nga ‘allilawen’ dayta nga apostata nga ari a makiraman iti dangadang a manggibus iti biagna. Awan duadua, di kasapulan ni Jehova, ti Gubuayan ti amin a sirib, ti tulong a mangiplano iti kasayaatan nga aramiden! Kaskasdi, pinadayawanna dagiti anghel babaen ti panangipaayna kadakuada iti gundaway a mangisingasing kadagiti solusion ken iti autoridad a mangibanag iti pinilina.​—1 Ar-ari 22:19-22.

19. (a) Apay a kinedngan ni Jehova ti kaadu dagiti linteg nga inaramidna? (b) Kasano nga ipakpakita ni Jehova ti kina-nainkalintegan no maipapan iti namnamaenna kadatayo?

¹⁹ Saan nga us-usaren ni Jehova ti autoridadna a mangtengngel kadagiti dadduma iti di nainkalintegan a pamay-an. Iti daytoy a banag, ipakpakitana met ti awan kaaspingna a kina-nainkalintegan. Siaannad a kinednganna ti kaadu dagiti linteg nga impaulogna ken pinaritanna dagiti adipenna a “lumbes kadagiti bambanag a naisurat” babaen ti panangnayon kadagiti makapadagsen a kabukbukodanda a linteg. (1 Corinto 4:6; Aramid 15:28; idiligyo ti Mateo 23:4.) Pulos a dina kalikaguman ti bulsek a panagtulnog dagiti parsuana, no di ket masansan a mangipapaay iti umdas nga impormasion a mangidalan kadakuada ken ikkanna ida iti pagpilian, nga ipakaammona kadakuada dagiti gunggona ti panagtulnog ken dagiti pagbanagan ti panagsukir. (Deuteronomio 30:19, 20) Imbes a pilitenna dagiti tattao babaen ti panangkonsiensia, panangpabain, wenno panangbutbuteng, ikagkagumaanna a danonen dagiti puso; kayatna nga agserbi dagiti tattao kenkuana gapu iti napaypayso nga ayat, saan ket a mapilpilit. (2 Corinto 9:7) Ti kasta nga amin-kararua a panagserbi paragsakenna ti puso ti Dios, isu a [ni Jehova] ket saan a di nainkalintegan a “narigat nga ay-aywen.”​—1 Pedro 2:18; Proverbio 27:11; idiligyo ti Mikias 6:8.

20. Kasanonakay nga apektaran ti kina-nainkalintegan ni Jehova?

²⁰ Saan aya a nakaskasdaaw ta ni Jehova a Dios, nga adayo a nabilbileg ngem iti asinoman a parsua, pulos a dina usaren ti pannakabalinna iti di nainkalintegan a pamay-an, pulos a dina usaren dayta a mangpilit wenno mamutbuteng kadagiti dadduma? Nupay kasta, dagiti tattao, a nakanumnumo no idildilig, iturturayanda dagiti padada a tattao. (Eclesiastes 8:9) Nalawag, ti kina-nainkalintegan ket maysa a napateg a kababalin, a mangtignay kadatayo a mangayat nga ad-adda ken Jehova. Sapay koma ta dayta ti manggutugot kadatayo a mangsukay iti daytoy a kababalin. Kasanotay a maaramid dayta? Salaysayen ti sumaganad nga artikulo daytoy a banag.

[Footnote]

Kasanoyo a Sungbatan?

◻ Kasano nga ipaganetget ti nagan ni Jehova ken ti sirmata maipapan iti nailangitan a karuahena ti kinamannakibagayna?

◻ Ania ti kina-nainkalintegan, ken apay a maysa dayta a galad ti nadiosan a sirib?

◻ Kadagiti ania a pamay-an nga impakita ni Jehova nga isu ket ‘sisasagana a mamakawan’?

◻ Apay a binaliwan ni Jehova ti tignayna iti dadduma a kasasaad?

◻ Kasano nga ipakpakita ni Jehova ti kina-nainkalintegan iti panangwatwatna iti autoridad?

[Ladawan iti panid 10]

Apay a pinakawan ni Jehova ni nadangkes nga Ari Manases?