ABIRAM
[Ni Ama ket Nangato (Natan-ok)].
1. Maysa a Rubenita, ti anak ni Eliab ken kabsat da Datan ken Nemuel. Pannakaulo ti pamilia ken maysa kadagiti kangrunaan a lallaki iti Israel idi tiempo ti Ipapanaw iti Egipto.—Nu 26:5-9.
Ni Abiram ken ti kabsatna a ni Datan sinuportaranda ti panagrebelde ni Kore a Levita maibusor iti autoridad da Moises ken Aaron. Ti maikatlo a Rubenita nga agnagan On ket karaman met idi rugrugi ti panagrebelde ngem kalpasanna saanen a nadakamat. (Nu 16:1) Idi nakaummongda iti maysa a bunggoy dagiti “agdindinamag a lallaki” a buklen ti 250 a papanguluen, dagitoy a tattao pinabasolda da Moises ken Aaron a sikukuspag nga itantan-okda ti bagbagida iti ngatuen ti dadduma iti kongregasion. (Nu 16:1-3) Sigun iti sasao ni Moises nga imbagana ken Kore, nalawag a ni Kore ken dagiti pasurotna a kameng dagiti Levita kayatda nga alaen ti kinapadi a naipaayen ken Aaron (Nu 16:4-11); ngem nalawag a saan a kasta ti kayat da Abiram ken Datan, nga agpada a Rubenita. Naiduma ti panangtaming kadakuada ni Moises, ket ti saanda a panagparang idi pinaayabanna ida ket nabuyogan kadagiti pammabasol a naiturong laeng ken Moises, a saanen a nadakdakamat ni Aaron. Binabalawda ti panangidaulo ni Moises iti nasion ket kinunada a ‘padpadasenna met nga akmen ti kinaprinsipe kadakuada agingga iti pagpatinggaan,’ ken saanna a tinungpal ti karina nga ipanna ida iti maysa a daga a pagay-ayusan ti gatas ken diro. Idi nagkararag ken Jehova kas sungbat kadagidiay a pammabasolda, dagiti bukodna met a tignay ti dinepensaan ni Moises saan ket a dagiti tignay ni Aaron.—Nu 16:12-15.
Manipud iti daytoy, agparang a dua ti puntiria ti panagrebelde, saan laeng a ti Aaroniko a kinapadi no di ket uray pay ti saad ni Moises kas administrador kadagiti pammilin ti Dios. (Sal 106:16) Kasla nagsayaat dayta a gundaway tapno sugsoganda ti kaaduan a mangikalikagum iti panagbalbaliw, yantangay sakbay unay daytoy, napalalo ti panagreklamo dagiti umili maibusor ken Moises, a nagsasaritaanda ti panangdutok iti baro a pannakaulo a mangidaulo iti nasion nga agsubli idiay Egipto, ken nagsasaritaanda pay ketdin ti panangubor kada Josue ken Caleb gapu iti panangsuportada kada Moises ken Aaron. (Nu 14:1-10) Ni Ruben ti inauna nga anak ni Jacob ngem napukawna ti kalinteganna iti panagtawid gapu iti dakes a tignay. (1Cr 5:1) Iti kasta, mabalin nga ipekpeksa idi da Datan ken Abiram ti sakit ti nakemda ken Moises iti panangituray kadakuada dagiti Levita, gapu ta kayatda a mapasubli ti napukaw a kinaulo ti inapoda. Nupay kasta, ipakita ti Numeros 26:9 a saan laeng a da Moises ken Aaron ti pakidangdangadanganda no di ket kasta met “ken Jehova,” nga isu ti nangdutok kada Moises ken Aaron kadagiti saad ti autoridad.
Yantangay ti pamilia dagiti Cohatita (a nakairamanan ti pamilia ni Kore) nagpakarsoda iti makin-abagatan a deppaar ti tabernakulo, nga ayan met dagiti Rubenita, mabalin a ti tolda ni Kore ket adda iti asideg dagiti tolda da Datan ken Abiram. (Nu 2:10; 3:29) Idi tiempo a panangipakat ti Dios iti panangukomna, nagtakder da Datan ken Abiram iti pagserkan dagiti toldada, idinto ta ni Kore ken ti 250 a rebelde a paspasurotna ket naummong iti pagserkan ti tolda ti gimong a siiiggemda kadagiti pagikkan ti insienso. Kalpasanna, idi a dagiti umili ket napaadayon ni Moises manipud iti aglawlaw dagiti tolda dagiti tallo a dadaulo ti panagrebelde, imparangarang ti Dios ti panangkondenarna iti kinaawan panagraemda babaen ti panamagngangana iti daga nga ayan dagiti tolda dagitoy a lallaki, a nangalun-on kada Datan ken Abiram, ken kadagiti sangakabbalayanda. (Nu 16:16-35; De 11:6; Sal 106:17) Nadadael met ti sangakabbalayan ni Kore, malaksid dagiti annakna. Natay a mismo ni Kore agraman ti 250 a rebelde, a dinadael ida ti apuy iti sanguanan ti tabernakulo. (Nu 16:35; 26:10, 11) Iti kasta dagus a nagsardeng ti panagrebelde iti autoridad nga intuding ti Dios, ket napunas ti nagan ni Abiram iti Israel gapu iti pannakiramanna iti dayta.
2. Ti inauna nga anak ni Hiel a taga Bethel. Nailanad iti Josue 6:26 ti sapata ni Josue maipapan iti nadadael a siudad ti Jerico, nga impadtona a mapukaw ti inauna nga anak ti siasinoman a mangibangon manen iti dayta. Ti ama ni Abiram a ni Hiel, saanna nga inkankano daytoy a sapata ket insaadna dagiti pamuon ti Jerico bayat ti panagturay ni Ari Acab (a. 940-920 K.K.P.) agarup lima a siglo kalpasan ti panawen ni Josue. Ni Abiram nga anakna nalawag a nasapa a natay kas nailanad iti historia a kaitungpalan ti padto.—1Ar 16:34.