RAG-O

Ti karirikna a patauden ti pannakagun-od wenno panangnamnama iti naimbag; kinaragsak; panagdir-i. Ti Hebreo ken Griego a sasao a naaramat iti Biblia maipaay iti rag-o, panagragsak, panagrag-o, ken maay-ayatan ket mangiparangarang iti nadumaduma a kaipapanan, nagduduma a kinapalalo ken rukod ti rag-o. Dagiti nairaman a berbo ipasimudaagda ti makin-uneg a rikna ken ti makinruar a parangarang ti rag-o ken nadumaduma ti kaipapananda kas “agrag-o; agragsak; agpukkaw gapu iti rag-o; aglagto gapu iti rag-o.”

Ni Jehova a Dios ken ni Jesu-Kristo. Naawagan ni Jehova iti “naragsak a Dios.” (1Ti 1:11) Sirarag-o nga agparsua ken agaramid maipaay iti bagina ken iti parparsuana. Makaparag-o kenkuana ti aniaman a pataudenna. (Sal 104:31) Kayatna a tagiragsaken met dagiti parsuana ti ar-aramidna ken tagiragsakenda ti bukodda nga aramid. (Ec 5:19) Yantangay isu ti Gubuayan ti amin a naimbag a bambanag (San 1:17), amin a nasaririt a parparsua, agpadpada ti tattao ken dagiti anghel, masarakanda ti kangrunaan a ragsakda babaen ti panangammo kenkuana. (Jer 9:23, 24) Kinuna ni Ari David: “Ti panangut-utobko maipapan kenkuana makaparagsak koma. Siak, iti biangko, agrag-oakto ken Jehova.” (Sal 104:34) Inkantana pay: “Daydiay nalinteg agrag-onto ken Jehova ket pudno nga agkamangto kenkuana; ket amin dagiti napalungdo iti puso agpasindayagdanto.” (Sal 64:10) Indagadag ni apostol Pablo kadagiti Kristiano a pagrag-oanda iti amin a tiempo ti pannakaammoda ken Jehova ken ti pannakilangenna kadakuada, nga insuratna kadakuada: “Kankanayon nga agrag-okayo iti Apo [“Jehova,” iti sumagmamano a bersion]. Maminsan pay a kunaek, Agrag-okayo!”​—Fil 4:4.

Ni Jehova ket am-ammo unay ti kasinningedna a ni Jesu-Kristo (Mt 11:27), ken kabaelan ni Jesu-Kristo nga ilawlawag kadagiti pasurotna ti maipapan ken Jehova. (Jn 1:18) Ngarud, narag-o ni Jesus, yantangay naawagan iti “naragsak ken maymaysa a Mannakabalin nga Agturay.” (1Ti 6:14, 15) Gapu ta ay-ayatenna ni Amana, magagaran a mangaramid a kanayon iti bambanag a makaay-ayo Kenkuana. (Jn 8:29) Gapuna, idi naidatag kenkuana ti pagrebbengan nga umay ditoy daga, agsagaba, ken matay tapno maikkatna ti umsi iti nagan ni Amana, “gapu iti rag-o a naikabil iti sanguananna inibturanna ti kayo a pagtutuokan, nga inumsina ti bain.” (Heb 12:2) Ay-ayatenna met unay ken pagrag-oanna ti sangatauan. Iti panangiladawan kenkuana kas sirib sakbay a nagbalin a tao, isu inrepresentar ti Kasuratan kas agkunkuna: “Iti kasta addaak idi iti sibay [ni Jehova] kas nasigo a managobra, ket siak daydiay pakaay-ayatanna unay iti inaldaw, yantangay maragragsakanak iti sanguananna iti isuamin a tiempo, yantangay maragragsakan iti nabunga a disso iti dagana, ket ti bambanag a pakaay-ayatak mainaig iti annak ti tattao.”​—Pr 8:30, 31.

Kayat ni Jesus a kasta met laeng a rag-o ti marikna dagiti pasurotna, nga imbagana kadakuada: “Sinaok kadakayo dagitoy a banag, tapno ti rag-ok adda koma kadakayo ken ti rag-oyo maan-anay koma.” Nagrag-o dagiti anghel idi naparsua ti daga. (Jn 15:11; 17:13; Job 38:4-7) Palpaliiwenda met ti dana ti ili ti Dios, a pagrag-oanda no agmatalek dagitoy ken nangnangruna nga agrag-oda no pagpanawan ti maysa a tao dagiti managbasol a danana ket agturong iti nasin-aw a panagdaydayaw ken panagserbi iti Dios.​—Lu 15:7, 10.

No ania ti makaparag-o iti Dios. Dagiti adipen ni Jehova maparagsakda ti pusona babaen ti panagmatalekda ken panagsungdoda kenkuana. Patinayon a karkariten ni Satanas a Diablo ti kinanainkalintegan ti soberania ti Dios ken ti kinatarnaw dagidiay amin nga agserserbi iti Dios. (Job 1:9-11; 2:4, 5; Apo 12:10) Agaplikar kadakuada ti sasao nga: “Agmasiribka, anakko, ket pagrag-oem ti pusok, tapno makaipaayak iti sungbat iti daydiay mangrurrurod kaniak.” (Pr 27:11) Ti ili ni Jehova nga adda ditoy daga mapagrag-oda ti Dios babaen ti kinamatalek ken kinasungdo kenkuana.​—Isa 65:19; Sof 3:17.

Maysa a Bunga ti Espiritu. Yantangay ni Jehova ti Gubuayan ti rag-o ken kayatna nga agrag-o ti ilina, ti rag-o ket maysa a bunga ti nasantuan nga espirituna. Ti rag-o nadakamat a dagus kalpasan ti ayat iti listaan iti Galacia 5:22, 23. Ti apostol insuratna kadagiti Kristiano idiay Tesalonica: “Nagbalinkayo a tumutulad kadakami ken iti Apo, yantangay inawatyo ti sao iti sidong ti adu a rigat buyogen ti rag-o ti nasantuan nga espiritu.” (1Te 1:6) Gapuna, impatigmaan ni Pablo kadagiti Kristiano idiay Roma a ti Pagarian ti Dios “kaipapananna ti kinalinteg ken talna ken rag-o buyogen ti nasantuan nga espiritu.”​—Ro 14:17.

Ti pudpudno a rag-o ket kualidad ti puso ken apektaranna ti intero a bagi. “Ti narag-o a puso adda nasayaat nga ibungana iti rupa,” ket “ti puso a narag-o nasayaat a pangagas [wenno, “makapasayaat iti bagi”],” kuna ti masirib a mannurat iti Proverbio.​—Pr 15:13; 17:22, Rbi8 ftn.

Rag-o iti Panagserbi iti Dios. Saan a makapadagsen ti kidkiddawen ni Jehova kadagiti adipenna. (1Jn 5:3) Kayatna a matagiragsakda ti panagserbi kenkuana. Masapul a tagiragsaken idi ti ilina nga Israel dagiti naipanapanawen a piesta nga inyurnosna agpaay kadakuada, ken masapul nga agrag-oda iti dadduma pay a paset ti panagbiag ken panagdaydayawda iti Dios. (Le 23:40; De 12:7, 12, 18) Sirarag-o a sawenda idi ti maipapan iti Dios. (Sal 20:5; 51:14; 59:16) No saanda a nagserbi buyogen ti rag-o ti puso, adda parikut iti pusoda ken iti panangtagipategda iti naayat a kinamanangngaasina ken kinaimbagna. Ngarud kastoy ti impakdaarna a mapasamak no agsukirda ken saanda a pagrag-oan ti panagserbi kenkuana: “Amin dagitoy a lunod sigurado a dumtengdanto kenka . . . agsipud ta saanmo nga inimdengan ti timek ni Jehova a Diosmo babaen ti panangsalimetmet kadagiti bilinna ken kadagiti paglinteganna . . . Ket agtalinaeddanto kenka ken iti putotmo . . . gapu iti kinapudno a saanka a nagserbi ken Jehova a Diosmo buyogen ti panagragsak ken rag-o ti puso iti kinaruay ti amin a banag.”​—De 28:45-47.

Masapul met a tagiragsaken ti Kristiano ti panagserbina iti Dios. Ta no saan, adda kurang iti panangtagipateg ti pusona. (Sal 100:2) “Ti rag-o ni Jehova isu ti salindegyo,” kinuna ti maysa kadagiti matalek nga adipen ti Dios. (Ne 8:10) Ti naimbag a damag nga iwaragawag ti Kristiano ket impakaammo ti anghel ti Dios kas “naimbag a damag ti dakkel a rag-o a maaddanto iti amin a tattao.” (Lu 2:10) Rebbeng a pagrag-oanda ti mismo a nagan ni Jehova nga adda kadagiti saksina ken ti kinapudno a masarakan iti Biblia. Kinuna ni mammadto Jeremias: “Ti saom agbalin kaniak a panagragsak ken panagrag-o ti pusok; ta ti naganmo naipanagan kaniak, O Jehova a Dios ti buybuyot.”​—Jer 15:16.

Mainayon pay, dagiti nainkalintegan, umiso a hudisial a pangngeddeng ni Jehova a maipatpatungpal iti kongregasion Kristiano ken kadagiti biag dagiti Kristiano ket pakaigapuan ti panagrag-o, nangnangruna no ti lubong linaksidnan ti kinahustisia ken kinalinteg. (Sal 48:11) Kalpasanna, ti nakaskasdaaw a namnama iti masanguanan sigurado a mangipaay met iti natibker a pakaigapuan ti panagrag-o. (“Agrag-okayo iti namnama”; Ro 12:12; Pr 10:28.) Ti pannakaisalakanda ket maysa a pangibatayan iti panagrag-o. (Sal 13:5) Kanayonanna pay, pagrag-oan ti adipen ti Dios dagidiay matulonganna a maaddaan iti pannakaammo ken agserbi ken Jehova. (Fil 4:1; 1Te 2:19) Ti pannakitaripnong ken pannakipagtrabaho a sangsangkamaysa iti ili ti Dios ket pakaigapuan ti maysa kadagiti kadakkelan a panagrag-o.​—Sal 106:4, 5; 122:1.

Ti pannakaidadanes pakaigapuan ti panagrag-o. Ti maysa a Kristiano a mangsalsaluad iti pusona rebbeng a matmatanna a sirarag-o, uray ti pannakaidadanes, nupay saan a makaparagsak a mismo dayta, ta ti sitatarnaw a panangibtur iti dayta ket maysa a balligi. Ti Dios tulongannanto ti matalek a tao. (Col 1:11) Kanayonanna pay, pammaneknek dayta nga isu ket inanamongan ti Dios. Kinuna ni Jesus a no dumteng ti pannakaumsi ken pannakaidadanes, rebbeng nga ‘aglagto ti Kristiano gapu iti rag-o.’​—Mt 5:11, 12; San 1:2-4; 1Pe 4:13, 14.

Dadduma Pay a Rag-o nga Impaay ti Dios. Nangipaay ni Jehova iti adu a sabsabali pay a banag a mabalin a pagrag-oan ti tattao iti inaldaw. Ti sumagmamano kadagitoy ket panagasawa (De 24:5; Pr 5:18), panagbalin nga ama wenno ina ti nalinteg ken masirib nga anak (Pr 23:24, 25), taraon (Ec 10:19; Ara 14:17), arak (Sal 104:14, 15; Ec 10:19), ken ti nakaad-adu a banag a pinarsua ti Dios (San 1:17; 1Ti 6:17).

Dagiti Di Agpaypayso Wenno Di Agpaut a Rag-o. Dinakamat ni Jesus nga adda dagidiay dumngeg iti kinapudno ket awatenda dayta a sirarag-o ngem saanda a maala ti pudno a kababagas dayta. Ti kakasta a tattao saanda a sukayen ti naimula a sao iti puspusoda ket, kas pagbanaganna, di agbayag mapukawda ti rag-oda gapu ta maitibkolda no tumaud ti rigat wenno pannakaidadanes maigapu iti sao. (Mt 13:20, 21) Ti rag-o a naibatay iti materialismo ket di agpaypayso a rag-o, a dayta ket di umiso ken apagbiit laeng. Kasta met, ti maysa a tao a pagragrag-oanna ti pannakadidigra ti sabali, uray daydiay manggurgura kenkuana, sungsungbatannanto ken Jehova ti basolna. (Job 31:25-30; Pr 17:5; 24:17, 18) Minamaag a panunoten ti maysa nga agtutubo a tapno matagiragsakna ti biag masapul a situtulok a sumurot “kadagiti tarigagay a naikasigudan iti kinaagtutubo.” (2Ti 2:22; Ec 11:9, 10) Umasping iti dayta, ti panagayat iti panagraragsak iturongnanto ti maysa a tao iti dakes a kasasaad. (Pr 21:17; Ec 7:4) Agbasbasol met ti maysa a Kristiano no pagrag-oanna nga ipadis ti bagina iti sabsabali. Imbes ketdi, rebbeng a paneknekanna no ania ti bukodna nga aramid ket maaddaan iti pakaigapuan ti panagrag-o iti bagina laeng.​—Ga 6:4.

Agnanayon a Rag-o. Inkari ni Jehova nga isublina ti ilina nga Israel kalpasan ti pannakaidestieroda idiay Babilonia.Pudno nga insublina ida idiay Jerusalem idi 537 K.K.P., ket nagrag-oda iti kasta unay idi naisaad ti pamuon ti templo. (Isa 35:10; 51:11; 65:17-19; Esd 3:10-13) Ngem adda dakdakkel a kaitungpalan ti padto ni Isaias (65:17) inton maipasdek ti “maysa a baro a langit ken maysa a baro a daga,” a ti urnos dayta ket agnanayonto a pagrag-oan ti intero a sangatauan iti sidong ti “Baro a Jerusalem.”​—Apo 21:1-3.

Iti sidong dagiti agdama a kasasaad, malaplapdan ti naan-anay ken di agpukaw a panagrag-o gapu iti kinadakes, panagsakit, ken ipapatay. Ngem maitunos iti pagannurotan ti Biblia, “Ti masirib nga ari iwarawarana dagiti nadangkes a tattao,” ni Jesu-Kristo kas Ari pagpatinggaennanto amin a kabkabusor ti Dios ken kabkabusor ti kinalinteg. (Pr 20:26; 1Co 15:25, 26) Iti kasta maikkatto ti amin a manglaplapped iti naan-anay a panagrag-o, ta uray ‘ni patay awanton, awanto metten ti panagleddaang wenno panagsangit wenno ut-ot.’ (Apo 21:4) Ti panagladingit gapu kadagiti natayen ket naan-anayton a mapukaw, maikkat babaen ti pannakapagungar dagiti natay. Uray pay itan, makaliwliwa kadagiti Kristiano daytoy a pannakaammo, a daytoy ti makagapu a saanda nga “agladingit a kas met iti dadduma nga awanan namnama.”​—1Te 4:13, 14; Jn 5:28, 29.