OMRI

1. Ti maikalima a nailista kadagiti siam nga annak wenno kaputotan ni Bequer, anak ni Benjamin.​—1Cr 7:6, 8.

2. Prinsipe ti tribu ni Isacar bayat ti panagturay ni David; anak ni Miguel.​—1Cr 27:18, 22.

3. Maikanem nga ari ti makin-amianan a sangapulo-tribu a pagarian ti Israel. Saan a nailanad ti kapuonan ni Omri, uray pay ti nagan ti amana wenno tribuna. Inrugi ni Omri ti maikatlo a dinastia ti Israel (immun-una dagiti dinastia da Jeroboam ken Baasa), a sinunuan ti anakna a ni Acab ken ti appokona a da Ocozias ken Jehoram, a ti dagup ti panagturayda amin nga uppat ket agarup 46 a tawen (a. 951-905 K.K.P.). Ni Athalia nga apoko a babai ni Omri ket nagturay iti innem a tawen iti trono ti Juda. (2Ar 8:26; 11:1-3; 2Cr 22:2) Ni Jehu, a nangpunas iti balay ni Acab ken nangirugi iti simmaruno a dinastia ti Israel, ket naawagan “anak [kayatna a sawen, suno] ni Omri” kas nailanad iti Nangisit nga Obelisko ni Salmaneser III. (Ancient Near Eastern Texts, inurnos ni J. Pritchard, 1974, p. 281) Kinapudnona, “daga ni Omri” ti nagtultuloy nga inyawag dagiti Asirio maipaay iti Israel, ket “balay ni Omri” ti inyawagda iti ar-ari ti Israel, uray pay idi nabayagen a nagpatingga ti panagturay dagiti kaputotan ni Omri​—kas panangbigbigda iti pannakabalinna.

Ti panagtugaw ni Omri iti trono ket saan a gapu ta tinawidna dayta, no di ket nagaramat iti kampilan. Nagserbi a panguluen ti buyot ti Israel iti babaen ni Ari Elah (ken nalabit iti babaen ti sinukatanna a ni Baasa) idi a ni Zimri a panguluen ti kagudua kadagiti karuahe pinapatayna ni Elah, isu a mismo ti nagari, ken tinalipuposna ti balay ken gagayyem ni Baasa. Apaman a naipadamag daytoy iti buyot ti Israel, bayat a sipapakarsoda idiay Gibbeton maibusor kadagiti Filisteo, “ti intero nga Israel,” awan duadua dagiti panguluen ti tribu “idiay pakarso,” pinagbalinda ni Omri kas arida. Madagdagus a pimmanawda idiay Gibbeton ket dinarupda ti Tirza a kabesera ni Zimri. Idi makita ni Zimri nga awanen ti panangabakna, pinuoranna ti “balay ti ari” bayat ti kaaddana a mismo iti uneg dayta, iti kasta nakalkaldaang a nagpatingga ti pito-aldaw a panagturayna.​—1Ar 16:8-20.

Ngem adda timmaud a baro a kabinnalubal ni Omri iti panagturay​—ni Tibni nga anak ni Ginat. Iti uneg ti agarup uppat a tawen, nabingay dagiti umili a nalabit rimmubrob ti sibil a gubat iti daydi a tiempo agingga a dagiti mangsupsuporta ken Omri inabakda dagiti mangsupsuporta ken Tibni, iti kasta awanen ti kalaban ni Omri iti panagturay. Natay ni Zimri iti maika-27 a tawen ni Ari Asa ti Juda (a. 951 K.K.P.). (1Ar 16:15-18) Kamaudiananna, iti maika-31 a tawen ni Asa (a. 947 K.K.P.), natay ni Tibni ngem saan nga ammo no kasano ti ipapatayna, iti kasta maymaysan ni Omri a nagturay iti agarup pito a tawen.​—1Ar 16:21-23, 29; kitaenyo ti KRONOLOHIA.

Nadakamat a ‘mannakabalin’ ni Ari Omri. (1Ar 16:27) Sigun iti maika-4 agingga iti maika-8 a binatog ti Bato a Moabita, pinagbalin ni Omri a sakupna ti Moab, ket intultuloy ni Acab daytoy a panangdominar. (2Ar 3:4) Iti ngalay ti panagturayna, sisisikap nga inikkat ni Omri ti kabeserana idiay Tirza, ta nakitana a naglaka a makautibo dayta. Ginatangna ti bantay a kukua ni Semer, a nagsayaat unay a maikkan iti sarikedked, ket sadiay ti nangibangonanna iti baro a siudad, ti Samaria, a makapagbayag kadagiti napaut a pananglakub. (1Ar 16:23, 24) Ni Omri ti nangbuangay iti dayta sigun met kadagiti cuneiform a kitikit, ken sadiay met a naitabon. (1Ar 16:28) Bayat ti panagturayna, naglak-am ni Omri iti nadumaduma a pannakapaay, kas ti panangisukona iti sumagmamano a siudad iti ari ti Siria (1Ar 20:34) ken ti panagbayadna iti impuesto iti Asiria, nga isu ti kaunaan nga Israelita nga ari a nangaramid iti kasta.

Intultuloy ni Omri ti dumakdakes a narelihiosuan a kasasaad ti makin-amianan a pagarian; intultuloyna ti idolatria ni Jeroboam; ket kinapudnona, “inar-aramid ni Omri no ania ti dakes kadagiti mata ni Jehova ket nagaramid a dakdakes ngem kadagiti amin nga immun-una kenkuana.” (1Ar 16:25, 26) Agarup 200 a tawen kalpasanna, kinondenar ni Jehova ti Israel babaen ken Mikias gapu ta sinurotda “dagiti paglintegan ni Omri.”​—Mik 6:16.

4. Maysa a Judaita a makinkaputotan iti nagnaed idiay Jerusalem kalpasan ti pannakaidestiero idiay Babilonia.​—1Cr 9:3, 4.