BERANDA
Iti Hebreo a Kasuratan, ti sao maipaay iti beranda, ʽeh·lamʹ (wenno ʽu·lamʹ), ket saan a naaramat a tumukoy iti maysa a benneg dagiti pagtaengan ken pribado a balbalay agpaay kas disenio mainaig iti arkitektura. Narigat a masinunuo no adda naiduma a kita ti beranda dagiti pagtaengan dagiti Israelita. Ngem ti arkeolohikal a tedtedda iti sumagmamano a balay idiay Megiddo ipasimudaagda a naaramid dagitoy iti uneg ti maysa a paraangan ket “ti maysa a siled iti umuna a kadsaaran nagpaay kas pagserkan a bestibulo.” (The Biblical Archaeologist, Mayo 1968, p. 46, 48) Iti Kasuratan, nayaplikar ti ʽeh·lamʹ iti dua kadagiti publiko a patakder nga imbangon ni Solomon, iti makinsango a paset ti templo ni Solomon, ken iti sumagmamano a paset dagiti pagserkan ken templo a naipakita ken Ezequiel iti sirmata.
Beranda Dagiti Adigi. Ti Beranda dagiti Adigi ket maysa kadagiti opisial a patakder nga imbangon ni Solomon iti lugar ti templo maysa a tiempo kalpasan a naileppasna ti templo. (1Ar 7:1, 6) Yantangay ti Beranda dagiti Adigi nadakamat iti nagbaetan dagiti komento maipapan iti Balay ti Bakir ti Libano ken dagiti komento maipapan iti Beranda ti Trono, posible unay a ti Beranda dagiti Adigi ket abagatan ti templo ken adda iti nagbaetan dagitoy dua a sabali pay nga opisial a patakder. Gapuna, ti maysa a tao nga um-umay manipud iti abagatan mabalin a dumalan iti Balay ti Bakir ti Libano wenno manglikaw iti dayta ket kalpasanna sumrek iti Beranda dagiti Adigi, a dayta ti pagnaanna nga agturong iti Beranda ti Trono.
Ti patakder ket 50 a kasiko (22.3 m; 72.9 pie) ti kaatiddogna ken 30 a kasiko (13.4 m; 43.7 pie) ti kaakabana. Ipasimudaag ti mismo a naganna a dayta ket buklen dagiti intar ti makapasiddaaw nga ad-adigi. Dakamaten ti 1 Ar-ari 7:6 nga iti sango dagita adda sabali pay a beranda nga addaan ad-adigi ken balawbaw. Nalabit kayat a sawen daytoy a maysa a beranda nga addaan dimmalawadaw a balawbaw a nagbatay iti ad-adigi ti umuna a madalanan ti maysa a tao. Kalpasanna kimmamang daytoy a beranda iti mismo a Beranda dagiti Adigi. No dagiti naipaay a rukod agaplikar laeng iti Beranda dagiti Adigi, ngarud saan a naipaay ti kadakkel ti paset a nabalawbawan.
Mabalin a nagpaay daytoy a patakder kas nadaeg a pagserkan iti Beranda ti Trono ken kas lugar a nangasikasuan ti ari iti kadawyan a tamtamingenna iti pagarian ken nangawatanna iti sumagmamano a sangaili.
Beranda ti Trono. Ti Beranda ti Trono ket sabali pay a patakder nga imbangon ni Solomon kalpasan ti pannakaileppas ti templo. (1Ar 7:1, 7) Ti “beranda ti panangukom” a natukoy iti teksto ket agparang a pumadpada iti “Beranda ti Trono.” Gapuna nabatad a ti “Beranda ti Trono” ti nangikabilan ni Solomon iti nalabor a marfil ken balitok a tronona ken sadiay a nangeddeng kadagiti kaso.—1Ar 10:18-20.
Ti intero a pannakailadawan daytoy a patakder ket: “Inaramidna ti beranda ti panangukom; ket inakkubanda dayta iti sedro a kayo manipud suelo agingga kadagiti pasanggir.” (1Ar 7:7) Aktual a kunaen ti Masoretiko a teksto, “manipud suelo agingga iti suelo,” a makagapu a ti sumagmamano patienda nga adda sedro manipud suelo daytoy a patakder agingga iti suelo ti Beranda dagiti Adigi a nadakamat iti immun-una a bersikulo. Nupay kasta, iti Syriac a Peshitta mabasa ti “manipud suelo agingga iti bobida,” ket ti Latin a Vulgate kunaenna ti “manipud suelo agingga iti tuktok.” Gapuna, adda dagiti managipatarus a mamati a ti sedro ket maysa a kita ti nangayed a pannakadiding manipud suelo ti Beranda agingga kadagiti pasanggir wenno bobida dayta. (NW, RS, JB, Ro) Nupay awan dagiti dadduma a detalye mainaig iti arkitektura, isingasing daytoy ti maysa a patakder nga awanan kadagiti agpaparang nga adigi iti maysa a sikigan wenno ad-adu pay sikigan, kas mabalin a kasasaad ti Balay ti Bakir ti Libano ken ti Beranda dagiti Adigi.
Yantangay ti Beranda ti Trono nailanad kalpasan a mismo ti Beranda dagiti Adigi, posible a daytoy a naud-udi a patakder ket nagpaay kas naindaklan a pagserkan iti Beranda ti Trono. Ti tao nga um-umay manipud abagatan mabalin a kasapulan a lumasat iti Beranda dagiti Adigi tapno makastrek iti beranda a pangukoman.
Templo ni Solomon. Nupay ti benneg ti Nasantuan ken ti Kasasantuan isuda ti kangrunaan a paset ti templo, iti sango ti Nasantuan (agpadaya) adda nakalawlawa a beranda a nagpaay kas pagserkan iti templo. Ti beranda ket 20 a kasiko (8.9 m; 29.2 pie) ti kaatiddogna (nayintar a kabatog ti pagakabaan ti templo) ken 10 a kasiko (4.5 m; 14.6 pie) ti kaunegna. (1Ar 6:3) Sangagasut duapulo a kasiko (53.4 m; 175 pie) ti kangatona. Iparang ti 2 Cronicas 3:4 ti kangato ti beranda iti konteksto ti dadduma pay a rukod maipaay iti balay, dagiti rukod a gagangay a maawat ken tumunos kadagiti rukod nga adda iti Umuna nga Ar-ari. (Idiligyo ti 2Cr 3:3, 4 iti 1Ar 6:2, 3, 17, 20.) Gapuna agparang a ti beranda ket maysa a natayag ken nabatad a rektanggulo a torre a nangatngato ngem iti dadduma pay a patakder iti templo. Iti sango dayta, nagtakder ti dua a nagdadakkelan nga adigi a gambang a napanaganan Jaquin ken Boaz. (1Ar 7:15-22; 2Cr 3:15-17) Ti beranda addaan met kadagiti ruangan (inserra ni Ari Acaz dagitoy, ngem idi agangay linuktan ti anakna a ni Ezekias ket tinarimaanna ida). (2Cr 28:24; 29:3, 7) Nangnangruna iti agsapa no ti init a sumingising iti daya direkta a masilnaganna dayta, ti nangato a beranda ti templo ket maysa la ketdi a makapasiddaaw unay a buya.
Templo iti Sirmata ni Ezequiel. Adda sumagmamano a beranda a nadakamat iti sirmata ni Ezequiel maipapan iti templo a santuario. Ti mismo a patakder ti templo addaan iti beranda iti sango (agpadaya), kas iti templo ni Solomon. Nupay kasta, daytoy a beranda ket 20 a kasiko (10.4 m; 34 pie) ti kaatiddogna ken 11 a kasiko (5.7 m; 18.7 pie) ti kaakabana; saan a naibaga ti kangatona. (Dagitoy a rukod ket naibatay iti atiddog a kasiko nga agarup 51.8 cm [20.4 pul.]; kitaenyo ti Eze 40:5, Rbi8 ftn.) Daytoy a beranda addaan kadagiti makintengnga nga adigi kasta met kadagiti makin-igid nga adigi, ket adda kayo a balawbaw, nalabit iti asideg ti tuktok. (Eze 40:48, 49; 41:25, 26) Ti tunggal maysa kadagiti tallo a naranga a makinruar a pagserkan (manipud iti daya, abagatan, ken amianan) ket addaan iti beranda nga adda tawtawana nga umak-akikid dagiti baskagda. Nalawag a ti maysa a tao nga umuli kadagiti agdan nga agturong iti pagserkan malabsanna ti tallo a siled-ti-guardia iti tunggal sikigan ket kalpasanna, apaman a makaballasiw iti maysa nga arsadanan, makagteng iti beranda sakbay a makastrek iti makinruar a paraangan. (Eze 40:6-17) Addaan met iti beranda ti tunggal maysa kadagiti tallo a makin-uneg a pagserkan, nalabit apaman a makasagpat ti maysa a tao kadagiti tukad ken makastrek iti ruangan. Ti beranda iti pagserkan a masungad manipud amianan ket naglaon iti uppat a lamisaan maipaay a pangpartian iti sibubukel a daton a mapuoran.—Eze 40:35-42.