TOFET

Maysa a disso iti ruar ti Jerusalem a nabayag a nangar-aramidan dagiti apostata nga Israelita iti panagidaton iti annakda, agraman da Acaz ken Manases. Kamaudiananna, pinagbalin ni Ari Josias a di rumbeng nga aramaten iti panagdaydayaw. (2Ar 23:10; 2Cr 28:3; 33:6; Jer 7:31-33; 19:3-14; 32:35) Nalabit saklawen ti Tofet ti maysa a benneg ti makindaya a paset ti Ginget ti Hinnom iti asideg ti Ruangan dagiti Ribak.​—Jer 19:2, 6, 14; kitaenyo ti HINNOM, GINGET TI.

Mainaig iti 2 Ar-ari 23:10, kastoy ti kuna ni David Kimhi (1160?-1235?), maysa a Judio a komentarista, a posible a pannakailawlawag ti Tofet: “Ti nagan ti disso a nangipalasatanda iti annakda [iti apuy] ken Molec. Ti nagan ti disso ket Tofet, ken inawaganda iti kasta gapu ta iti tiempo ti panagdaydayaw, agsasalada ken banugbogenda dagiti pandereta [Heb., tup·pimʹ] tapno saan a mangngeg ti ama dagiti ikkis ti anakna no maipalasat iti apuy, ken tapno saan a mariribukan ti pusona ket bawyenna ti anakna iti im-imada. Ket maysa idi daytoy a ginget a kukua ti lalaki nga agnagan Hinnom, ken naawagan ‘Ginget ti Hinnom’ ken ‘Ginget ti Anak ni Hinnom’ . . . . Ket tinulawan ni Josias dayta a disso, ket pinagbalinna a narugit a disso tapno sadiay ti pakaibellengan dagiti bangkay ken amin a kinarugit, iti kasta saanen a pulos tumpuar iti puso ti tao nga ipalasatna ti anakna a lalaki ken ti anakna a babai iti apuy ken Molec.”​—Biblia Rabbinica, Jerusalem, 1972.

Iti Isaias 30:32, 33 naikuna a ti dusa nga ipataw ni Jehova iti Asiria “sigurado a buyogento dagiti pandereta [Heb., bethup·pimʹ] ken dagiti arpa . . . . Ta ti Tofetna nayurnos manipud kadagiti nabiit pay a tiempo . . . . Ti apuy ken kayo naruayda. Ti anges ni Jehova, kas iti naapres nga ayus ti asupre, sumsumged a maibusor iti dayta.” Ditoy, ti Tofet ket nausar iti piguratibo a pamay-an kas disso a sumsumged, a mangirepresentar iti pannakadadael a dumteng iti Asiria.