Salsaludsod Dagiti Agbasbasa
Ni kadi David, a makaay-ayo iti puso ti Dios, trinatona a sirurungsot dagiti kautibona, kas iti pannakaawat ti dadduma iti 2 Samuel 12:31 ken 1 Cronicas 20:3?
Saan. Kinalikagumanna laeng nga agtrabaho dagiti nakautibo nga Ammonita. Saan nga umiso ti pannakaawat ti dadduma iti inaramid ni David gapu iti saan nga umiso a pannakaipatarus dagita a teksto kadagiti dadduma a bersion ti Biblia.
Iti panangiladawanda iti pannakatrato dagiti Ammonita, dagita a bersion ti Biblia pagparangenda a narungsot ni David. Kas pagarigan, kastoy ti panangipatarus Ti Biblia (Philippine Bible Society) iti 2 Samuel 12:31: “Innalana dagiti umili nga adda idi kenkuana, ket insaadna ida iti baba dagiti ragadi, ken baba dagiti pang-or a landok, ken baba dagiti waswasay a landok, ket pinalasatna ida iti tengnga ti urno ti ladrilio: ket kasta met ti inaramidna kadagiti isuamin nga il-ili dagiti annak ni Ammon.” Umasping met laeng iti dayta ti salaysay iti 1 Cronicas 20:3.
Ngem kas kinuna ti eskolar ti Biblia a ni Samuel Rolles Driver, ti kinarungsot “ket adayo iti ammotayo a personalidad ken disposision ni David.” Gapuna, kuna ti maysa a komento ti The Anchor Bible: “Mangur-urnong idi ni David kadagiti trabahador a kautibo nga usarenna a mangsamsam kadagiti material a kinabaknang a mabalinna nga alaen manipud iti naparmek a teritoria, nga agparang a kadawyan nga ar-aramiden dagiti nagballigi nga ar-ari.” Maitunos iti dayta, kuna ni Adam Clarke: “No kasta, kaipapananna nga inadipen ni David dagiti tattao, ket pinagtrabahona ida kas agragragadi, agar-aramid kadagiti landok a pang-or, wenno kas minero, . . . parapukan iti kayo, ken paraaramid iti ladrilio. Awan ti ipasimudaag daytoy a teksto a naragadi wenno natagtagbat dagiti tattao, ket sigurado a saan a kasta ti panangtrato ni David kadagiti Ammonita.”
Iti panangipatarusda iti daytoy mas umiso a pannakaawat, imbatad ti dadduma a moderno a patarus a saan a rumbeng a maakusar ni David iti inaanimal a panangtrato.a Imutektekanyo ti panangipatarus Ti Baro a Naimbag a Damag Biblia: “Pinagtalawna dagiti umili iti siudad; adda dagiti pinagtrabahona a kas kantero, mammanday ken karpintero, ket adda met dagiti pinilitna nga agaramid iti ladrilio. Kastoy ti inaramidna kadagiti tattao iti amin nga ili ti Ammon.” (2 Samuel 12:31) “Intalawna dagiti tattao ti siudad. Adda dagiti pinagtrabahona a kas kantero, mammanday ken karpintero. Kastoy pay ti inaramidna kadagiti tattao iti amin nga ili ti Ammon.” (1 Cronicas 20:3) Ti panangipatarus ti Baro a Lubong a Patarus ket maitunos met iti agdama a pannakaawat dagiti eskolar iti Biblia: “Dagiti tattao nga adda iti dayta, inruarna tapno isaadna ida iti panagragadi iti batbato ken kadagiti natadem nga alikamen a landok ken kadagiti wasay a landok, ket pinagserbina ida iti panagaramid iti ladrilio. Ket kasta ti inaramidna kadagiti amin a siudad ti annak ni Ammon.” (2 Samuel 12:31) “Dagiti tattao nga adda iti dayta inruarna, ket pinagtrabahona ida iti panagragadi iti batbato ken kadagiti natadem nga alikamen a landok ken kadagiti wasay; ket kasta ti inaramid ni David kadagiti amin a siudad ti annak ni Ammon.”—1 Cronicas 20:3.
Saan a sidadangkok a tinuok ken saan a nakaam-ames a pinapatay ni David dagiti pinarmekda nga Ammonita. Saanna a tinulad ti sadistiko nga aramid mainaig iti gubat idi kaaldawanna.
[Footnote]
a Gapu iti panagduma iti maysa a letra, mabalin a maipatarus ti Hebreo a teksto kas “impanna ida iti pagragadian” wenno “linasanglasangna (rinagadina) ida.” Maysa pay, ti sao para iti “urno ti ladrilio” kaipapananna met “pagsukogan iti ladrilio.” Ti kasta a pagsukogan ket nakaak-akikid tapno paglasatan ti asinoman.