PANAGIPASALISTA

Ti panangirehistro iti nagan ken linia ti kapuonan sigun iti tribu ken sangakabbalayan. Saan laeng a simple a panagsensus wenno panangbilang kadagiti indibidual. Dagiti natukoy iti Biblia a panagipasalista ti intero a nasion nagpaayda iti nadumaduma a panggep, kas iti panagbuis, kadagiti annong iti panagserbi iti militar, wenno (kadagidiay nairaman a Levita) kadagiti pannakadutok iti annongen iti santuario.

Idiay Sinai. Iti panagbilin ni Jehova napasamak ti damo a panagipasalista bayat ti panagpakarso idiay Sinai iti maikadua a bulan ti maikadua a tawen kalpasan ti Ipapanaw iti Egipto. Tapno mabadangan ni Moises iti daytoy a gannuat, maysa a panguluen ti napili manipud tunggal tribu a mangala iti rebbengen ken panangimaton iti panagipasalista iti tribuna. Saan laeng a nailista dagiti amin a lallaki a 20 ti tawenda ken agpangato​—kualipikadon nga agserbi iti buyot​—no di ket ti Linteg nangipatay met kadagidiay naipasalista iti maysa a panguluen a buis a kagudua a siklo ($1.10) maipaay iti panagserbi iti tabernakulo. (Ex 30:11-16; Nu 1:1-16, 18, 19) Ti pakabuklan a bilang dagiti nailista ket nagdagup iti 603,550, malaksid kadagiti Levita, a saan a maaddaan iti tawid iti daga. Saan a nagbayad dagitoy iti buis iti tabernakulo ket saan a naikalikagum nga agserbida iti buyot.​—Nu 1:44-47; 2:32, 33; 18:20, 24.

Ti rekord iti libro ti Numeros ipakitana nga adda met naaramid a pannakabilang dagiti inauna a lallaki manipud iti 12 a tribu, ken ti amin a Levita a lallaki, manipud maysa a bulanna ken agpangato. (Nu 3:14, 15) Gapu daytoy iti pananggatang ni Jehova kadagidiay inauna kas kukuana idi insalakanna ida manipud pannakadadael dagiti inauna idiay Egipto. Tarigagayanna itan nga usaren dagiti Levita kas kukuana a naisangayan ti pannakasantipikarda maipaay iti panagserbi iti santuario. Ngarud ti Israel itedna ken Jehova dagiti Levita a pangsubbot kadagiti inauna ti dadduma pay a tribu. Impakita ti panagbilang nga adda 22,000 a lallaki a Levita ken 22,273 nga inauna a di Levita. (Nu 3:11-13, 39-43) Tapno masubbot ti 273 nga inauna a surok dagiti Levita, nakalikaguman ti lima-siklo ($11) a bayad iti santuario maipaay iti tunggal maysa.​—Nu 3:44-51.

Nabilang met dagiti Cohatita, Gersonita, ken Merarita nga adda iti nagbaetan ti edad a 30 ken 50 a tawen. Naikkan dagitoy kadagiti naisangayan nga annongen ti panagserbi iti santuario.​—Nu 4:34-49.

Iti Tantanap ti Moab. Ti maikadua a nailanad a panagipasalista isu daydiay naaramid iti Tantanap ti Moab, kalpasan ti pannaplit gapu iti basol ti Israel mainaig ken Baal ti Peor. Naammuan iti daydi a ti bilang ti lallaki a 20 ti tawenda ken agpangato ket 601,730, bimmassit iti 1,820 manipud panagsensus agarup 39 a tawen a nasapsapa. (Nu 26:1, 2, 51) Ti bilang dagiti Levita manipud maysa a bulan ken agpangato ket 23,000, wenno 1,000 nga ad-adu ngem iti damo a panagsensus.​—Nu 26:57, 62.

Makadidigra a Panagipasalista ni David. Nailanad met ti panagipasalista a naaramid iti panagngudo ti panagturay ni Ari David, daydiay nangyeg iti didigra. Mabasa iti salaysay iti 2 Samuel 24:1: “Ket bimmara manen ti unget ni Jehova iti Israel, idi a ti maysa ginargarina ni David maibusor kadakuada, a kunkunana: ‘Inka, bilangem ti Israel ken Juda.’” Saan a nayam-ammo sadiay daydiay “maysa” a nanggargari. Natauan kadi a manangbalakad dayta? Ni kadi Satanas? Wenno ti Dios pay ketdi? Tumulong ti 1 Cronicas 21:1 a mangsungbat iti saludsod, a kunkunana: “Ni Satanas timmakder maibusor iti Israel ket ginargarina ni David a mangbilang iti Israel.” Dayta a patarus iti Baro a Lubong a Patarus tumunos iti Hebreo a teksto ken kadagiti patarus iti Griego, Syriac, ken Latin. Tumunos met dayta kadagiti patarus iti dadduma pay a patarus.​—AT, NE, RS, JB, Mo.

Nupay kasta, kas ipatuldo ti footnote iti 1 Cronicas 21:1, ti Hebreo a sao a sa·tanʹ mabalin met a maipatarus a “maysa a manangsupiat.” Ni Byington ipatarusna dayta kas “maysa a Satanas”; mabasa iti patarus ni Young, “maysa a kabusor.” Isu a posible a daydiay “maysa” a nangtignay ken David a mangikeddeng iti makadidigra a dana ket maysa a dakes a natauan a manangbalakad.

Makapainteres, ipakita ti footnote iti 2 Samuel 24:1 a daytoy a teksto mabalin a maipatarus a: “Ket bimmara manen ti unget ni Jehova maibusor iti Israel, idi isu ginargarina ni David maibusor kadakuada.” Mabasa iti patarus iti The Bible in Basic English: “Manen ti pungtot ti Apo simged maibusor iti Israel, ket tinignayna ni David maibusor kadakuada, a kinunana, Inka, alaem ti bilang ti Israel ken Juda.” Gapuna ibilang ti sumagmamano a komentarista a ni Jehova daydiay “maysa” wenno “isu” a nanggargari ken David nga agsensus. Ti ‘ungetna maibusor iti Israel,’ sigun iti daytoy a panangmatmat, immun-una ngem iti panagsensus ken maigapu dayta kadagiti kallabes a panagrebeldeda ken Jehova ken iti dinutokanna nga ari, ni David, idi immuna a sinurotda ni ambisioso nga Absalom ken kalpasanna ti awan kaes-eskanna a ni Sheba, ti anak ni Bicri, maibusor ken David. (2Sm 15:10-12; 20:1, 2) Ti kasta a panangmatmat mabalin a maitunos iti panangmatmat a ni Satanas wenno ti maysa a dakes a natauan a manangbalakad ti nanggargari ken David no ti pananggargari ket mamatmatan kas banag nga inranta nga impalubos ni Jehova, kas babaen ti panangikkatna iti pannalaknibna wenno mangmedmed nga imana.​—Idiligyo ti 1Ar 22:21-23; 1Sm 16:14; kitaenyo ti NASAKBAY A PANNAKAAMMO, NASAKBAY A PANANGITUDING (Maipapan iti sumagmamano nga indibidual).

Iti biang ni David, mabalin nga adda dakes a motibo maigapu iti panagpannakkel ken panagtalek kadagiti bilang ti buyotna, ngarud maysa dayta a pannakapaay a mangiparangarang iti naan-anay a panagtalek ken Jehova. Aniaman ti kaso, nalawag nga iti daytoy a pasamak, ti kangrunaan a pakaseknan ni David ket saan a ti panangidaydayaw iti Dios.

Pinagkedkedan ni Joab. Idi nabilin nga aramidenna ti panagipasalista, nagkedked ti heneral ni David a ni Joab, a kinunana, “Ni Jehova a Diosmo inayonna koma kadagiti umili uray ti maminggasut ti kaaduda bayat a kitkitaen dayta ti mismo a matmata ti apok nga ari. Ngem no maipapan iti apok nga ari, apay a naragsakan itoy a banag?” (2Sm 24:3) Ipasimudaag ti sasao ni Joab a ti bileg ti nasion saan a nagpannuray kadagiti bilang no di ket ken Jehova, a makaipaay kadagiti bilang no dayta ti pagayatanna. Ni Joab, iti panangpilit ni David, nagsensus, ngem saan a sitatallugod, ta kunaen ti damag: “Ti Levi ken ti Benjamin saanna nga impasalista iti tengngada, agsipud ta ti sao ti ari nakarimrimon idi ken Joab” (saan a nabilang ti Levi, maitunos iti linteg iti Numeros 1:47-49). Mabalin a nagsardeng ni Joab sakbay ti panangipasalistana iti Benjamin wenno intantanna ti panagtultuloy ti panagipasalista, ket nakapagpampanunot ni David ket impaisardengna dayta sakbay a naturpos ni Joab. (1Cr 21:6) Mabalin a ni Joab liniklikanna ti Benjamin agsipud ta saanna a kayat a sulbogen daytoy a tribu a tribu idi ni Saul, a nakirupak iti buyot ni David iti sidong ni Joab sakbay a nakikaykaysa iti dadduma pay a tribu iti sidong ni David. (2Sm 2:12-17) Awan duadua a gapu ta dakes dayta a panagbilang, saan a nailanad iti “salaysay dagiti pasamak iti al-aldaw ni Ari David.”​—1Cr 27:24.

Impalgak ti panagbilang nga addaan idi ti Israel iti 1,100,000 a lallaki ket ti Juda addaan iti 470,000, sigun iti rekord iti 1 Cronicas 21:5. Kunaen ti damag iti 2 Samuel 24:9 nga adda 800,000 a lallaki ti Israel ken 500,000 a lallaki ti Juda. Patien ti sumagmamano nga adda biddut dagiti eskriba. Ngem saan a nainsiriban a kunaen a biddut ti rekord idinto ta saan met a naan-anay a matarusan dagiti kasasaad, pamay-an ti panagbilang, ken dadduma pay. Dagiti dua a salaysay mabalin nga inkeddengda ti bilang manipud kadagiti nagduma a panangmatmat. Kas pagarigan, posible a naibilang wenno saan a nairaman dagiti kameng ti permanente a buyot a matangtangdanan ken/wenno dagiti opisialda. Ket ti nagduma a pamay-an iti panangpattapatta ti mabalin a nakaigapuan ti panagduma iti panangilista iti sumagmamano a lallaki, kas no addada iti sidong ti Juda wenno iti Israel. Masarakantayo ti mabalin a kasta a kasasaad iti 1 Cronicas 27. Nailista ditoy ti 12 a benneg iti panagserbi iti ari, nga inagananna dagiti amin a tribu malaksid iti Gad ken Aser, ken inagananna ti Levi ken ti dua a kagudua a tribu ni Manases. Mabalin a gapu daytoy iti pannakapagtipon dagiti lallaki ti Gad ken Aser iti sidong ti dadduma pay a pannakaulo iti daydi a tiempo, wenno gapu iti sabali pay a rason a saan a naibaga.

Panangukom ni Jehova. Ti mammadto ni Jehova a ni Gad naibaon ken David, a pinagpilina ni David, ti nangautorisar iti panagsensus, iti maysa kadagiti tallo a porma ti dusa: nakaro a bisin iti tallo a tawen, ti kampilan dagiti kabusor ti Israel kamakamenna ti Israel iti tallo a bulan, wenno angol iti tallo nga aldaw. Ni David, a nagkammatalek iti asi ti Dios imbes nga iti asi ti tao, pinilina a “matnag iti ima ni Jehova”; iti angol a simmaruno, 70,000 a tattao ti natay.​—1Cr 21:10-14.

Ditoy sabali pay a panagduma ti masarakan iti nagbaetan dagiti salaysay ti Samuel ken Cronicas. Nupay ti 2 Samuel 24:13 dakamatenna ti pito a tawen a nakaro a bisin, ti 1 Cronicas 21:12 dakamatenna ti tallo. (Iti Griego a Septuagint mabasa ti “tallo” iti salaysay ti Samuel.) Ti maysa a naisingasing a panangilawlawag ket ti pito a tawen a natukoy iti Maikadua a Samuel, iti kapasetna, kanayonan iti tallo a tawen a nakaro a bisin a dimteng gapu iti basol ni Saul ken ti sangakabbalayanna maikaniwas kadagiti Gabaonita. (2Sm 21:1, 2) Ti agdama idi a tawen (ti panagipasalista nagpaut iti 9 a bulan ken 20 nga aldaw [2Sm 24:8]) isu ti maikapat, ket ti tallo a tawen nga umay ti mamagbalin a pito. Nupay ti panagduma mabalin a maigapu iti biddut ti managkopia, mabalin a maikuna manen a rumbeng a maaddaan iti naan-anay a pannakaammo iti amin a kinapudno ken kasasaad sakbay a makagteng ti maysa iti kasta a konklusion.

Maipaay iti Panagserbi iti Templo. Iti maysa a tiempo idi agangay, ni David, a lakay unayen, impabilangna dagiti Levita maipaay iti masanguanan a panagserbi iti templo, buyogen ti nalawag nga anamong ni Jehova. Impalgak daytoy a panagbilang nga adda 38,000 a Levita nga agedad iti 30 a tawen ken agpangato, amin ket nababaneg a lallaki. Nailistada kas iti sumaganad: 24,000 a manangimaton, 6,000 nga opisial ken uk-ukom, 4,000 nga agay-aywan iti ruangan, ken 4,000 a musikero.​—1Cr 23:1-5.

Mabasatayo mainaig iti pannakaibangon ti templo: “Kalpasanna binilang ni Solomon dagiti amin a lallaki a ganggannaet nga agnanaed, nga adda idi iti daga ti Israel, kalpasan ti panangsensus kadakuada ni David nga amana; ket nasarakan nga adda sangagasut limapulo ket tallo a ribu innem a gasut. Gapuna ti pitopulo a ribu kadakuada pinagbalinna nga agbumbunag iti awit ket ti walopulo a ribu agtagtaga idiay bantay ket ti tallo ribu innem a gasut manangaywan iti panamagtalinaed kadagiti umili nga agserbi.”​—2Cr 2:17, 18.

Dagiti Naud-udi a Panagipasalista. Adda dadduma pay a panagipasalista nga inaramid ti simmuno nga ar-ari ti Israel ken Juda. Idi kaaldawan ni Ari Amazias, dagiti lallaki ti Juda ken Benjamin manipud 20 a tawen nga agpangato nagdagupda iti 300,000. (2Cr 25:5) Iti panagipasalista ni Ari Ozias, dagiti puersa ti buyot ket 307,500 a lallaki, nga adda mamangulo kadakuada a 2,600 a pannakaulo iti balbalay dagiti amma.​—2Cr 26:11-13.

Nabilang met dagiti nagsubli a destiero iti sidong ni Zorobabel, idi 537 K.K.P. Inramanda ti 42,360 a lallaki, kasta met ti 7,337 nga adipen ken 200 a kumakanta (ti Masoretiko a teksto ti Nehemias dakamatenna ti 245 a kumakanta).​—Esd 2:64, 65; Ne 7:66, 67; kitaenyo ti NEHEMIAS, LIBRO TI.

Idi Tiempo ti Pannakaipasngay ni Jesus. Dua a panagipasalista ti nadakamat iti Kristiano a Griego a Kasuratan kas napasamak kalpasan a ti Judea naipasakup iti Roma. Dagita ket saan laeng a tapno masinunuo dagiti bilang ti populasion no di ket, imbes ketdi, kangrunaanna a maipaay kadagiti panggep iti panagbuis ken panangipasalista kadagiti lallaki maipaay iti panagserbi iti militar. Mabasatayo maipapan iti umuna kadagitoy: “Ita kadagidiay nga aldaw [a. 2 K.K.P.] rimmuar ti bilin manipud ken Cesar Augusto a maipasalista ti intero a mapagnaedan a daga; (daytoy nga umuna a panagpasalista naaramid idi a ni Quirinio ti gobernador ti Siria;) ket amin a tattao nagdaliasatda tapno maipasalistada, tunggal maysa iti bukodna a siudad.” (Lu 2:1-3) Daytoy a bilin ti emperador ket napaneknekan nga inwanwan ti Dios, ta indagadagna kada Jose ken Maria nga agdaliasatda manipud siudad ti Nazaret nga agturong idiay Betlehem agpapan pay iti kinapudno a ni Maria agdadagsen iti ubing; iti kasta naipasngay ni Jesus iti siudad ni David kas kaitungpalan ti padto.​—Lu 2:4-7; Mik 5:2.

Dua a panagpasalista iti sidong ni Quirinio. Kinuna dagiti kritiko ti Biblia a ti laeng panagsensus bayat a ni Publio Sulpicio Quirinio ti gobernador ti Siria ket idi agarup 6 K.P., a dayta a pasamak ti nangpasged iti panagrebelde ni Judas a taga Galilea ken dagiti Napeklan. (Ara 5:37) Pudno a daytoy ti maikadua a panagpasalista iti sidong ni Quirinio, ta dagiti kitikit a nasarakan iti las-ud ken iti asideg ti Antioquia impalgakda a sumagmamano a tawen a nasapsapa nagserbin ni Quirinio kas opisial a pannakabagi ti emperador iti Siria. (The Bearing of Recent Discovery on the Trustworthiness of the New Testament, ni W. Ramsay, 1979, p. 285, 291) Maipapan itoy, kunaen ti Dictionnaire du Nouveau Testament iti Pranses a Biblia ni Crampon (1939 nga edision, p. 360): “Dagiti nalaing a panagsirarak ni Zumpt (Commentat. epigraph., II, 86-104; De Syria romana provincia, 97-98) ken ni Mommsen (Res gestæ divi Augusti) di mapagduaduaan nga ipalgakda a namindua a naggobernador ni Quirinio iti Siria.” Adu nga eskolar ti mangisaad iti tiempo ti umuna a kinagobernador ni Quirinio kas adda iti nagbaetan ti tawtawen 4 ken 1 K.K.P., nalabit manipud 3 agingga iti 2 K.K.P. Nupay kasta, saan a natibker ti pamay-anda iti pannakagteng kadagitoy a petsa, ket ti aktual a periodo daytoy a kinagobernador agtalinaed a di masinunuo. (Kitaenyo ti QUIRINIO.) Ti maikadua a kinagobernadorna, nupay kasta, inramanna ti 6 K.P., sigun kadagiti detalye nga impadamag ni Josephus.​—Jewish Antiquities, XVIII, 26 (ii, 1).

Gapuna umiso ti historiador ken mannurat ti Biblia a ni Lucas idi kinunana maipapan iti panagpasalista idi tiempo ti pannakaipasngay ni Jesus: “Daytoy nga umuna a panagpasalista naaramid idi a ni Quirinio ti gobernador ti Siria,” nga idumana dayta iti maikadua, a napasamak idi agangay iti sidong ti isu met laeng a Quirinio ken iti daydiay tinukoy ni Gamaliel kas impadamag ni Lucas iti Aramid 5:37.