Determinado nga Agserbi ken Jehova iti Naan-anay a Puso
“Agserbika kenkuana a buyogen ti naan-anay a puso a sipapalungdo ken iti maysa a nakem a natulnog; ta ni Jehova sukimatenna dagiti amin a puspuso, ken maawatanna amin dagiti ar-arapaap dagiti pampanunot.”—1 CRONICAS 28:9.
1. Ania a salsaludsod ti pinataud ti 1 Cronicas 28:9?
TI KASURATAN a naadaw iti ngato ti mangpataud iti sumagmamano a saludsod maipapan iti puso. No tuktukoyen dayta ti pisikal a puso, kasano nga agbiag ti maysa a tao iti nakurkurang ngem ti naan-anay a puso? Mabalin aya ti maysa ti agbiag, kas pangarigan, a kagkagudua ti pusona? Ni kadi Jehova, kas iti moderno-aldaw nga espesialista ti puso, suksukimatenna ti pisikal a puso a maipaay kadagiti pagkuranganna? No maipapan iti ar-arapaap dagiti pampanunot, agtataeng kadi dagiti pampanunot iti pusotayo? Ti sumagmamano a reperensia iti Biblia ti kasla mangibagbaga ti kasta, a sarsaritaenda ti ‘arapaap dagiti panunot ti pusona.’ (Genesis 6:5; 1 Cronicas 29:18) Matmatmatan aya ni Jehova dagiti pisikal a puspusotayo tapno maawatanna ti pampanunottayo? Ania a talaga ti kaipapanan ti ‘panagserbi kenkuana iti naan-anay a puso’?
2. Ania a pammati maipapan ti puso ti sinalsalimetmetan dagiti Egipcio, dagiti taga Babilonia, ken ti Griego a pilosopo a ni Aristotle idi ugma?
2 Patien dagiti Egipcio idi ugma a ti pisikal a puso isu ti pagtaudan ti kinasaririt ken dagiti emosion. Pampanunotenda met a daytat’ addaan kabukbukodan a pakinakemna. Kuna dagiti taga Babilonia a ti puso ti pagtataengan ti kinasaririt ken kasta met ti ayat. Insuro ti pilosopo a Griego a ni Aristotle a daytat’ pagtaengan dagiti sentido ken ti pagturayan ti kararua. Ngem bayat ti panaglabas ti panawen ken idudur-as ti pannakaammo, dagitoy a panangmatmat ti imbelbellengdan. Kamaudiananna nagbalinen ti puso kas iti adda a kasasaadna, maysa a bomba a mangiparikos iti dara iti intero a bagi.
3. Ania dagiti kinapudno a mamagbalin iti puso a nakaskasdaaw?
3 Wen, kangrunaanna daytat’ maysa a bomba, ngem anian a nakaskasdaaw a bomba, a simamatalek a mangipugpugso iti nalabaga a karayan ti biag iti kada segundo ti panagbiagtayo! Dakdakkel la bassit ngem ti maysa a gemgem, nga agtimbang ti kurang pay ngem maysa a libra, ti natauan a puso ti agbitik iti 100,000 a daras iti maysa nga aldaw, a mangibombomba iti dara ti biag iti intero a 60,000-milia a cardiovascular a sistema ti bagi—agarup 2,000 a galon iti inaldaw, pinulpullo a milion a galon iti intero a panagbiag.a Ti panagbitik ti puso ti rugrugian ti maysa a konsentrasion dagiti selula a mangbukel iti kupkupikupanna a pacemaker, a daytat’ mangiparuar kadagiti elektrikal a bitik nga isut’ mangituray iti kaadu ti panagbitik ti puso. Awanen ti piskel iti bagi a nagaggaget pay nga agtrabaho, a nabaybayag, a dayta ti agtultuloy, iti agsasaruno a dekada, no di ti puso. No dayta ti maiyeg iti emosional a pakaparigatanna wenno iti napigsa a panagwatwat mapaaduna dayta iti uray maminlima a daras. Ikkatenyo ti puso manipud iti barukong ket daytat’ agtultuloy nga agbitik iti apagbiit pay. Uray dagiti selula a naguped manipud iti puso, iti sidong dagiti nasayaat a kasasaad, ti agtultuloy a mangaramid iti kasta. Ti laeng utek ti makasapul ti ad-adu a taraon ken oksihena ngem iti puso.
4, 5. (a) Ania dagiti kualidad nga impabiang dagiti Kasuratan iti puso? (b) Sigun iti Kasuratan, ania dagiti emosion ken pakatignayan nga agtataeng iti puso?
4 Ti Sao ti Dios dakdakamatenna ti puso iti ngangngani sangaribo a daras. Iti sumagmamano kadagidiay a nangdakamatanna tuktukoyenna ti literal a puso. Ti sumagmamano a dadduma pay tuktukoyenna ti sentro wenno ti tengnga ti maysa a banag kas ti “puso ti taaw” ken “ti puso ti daga.”(Ezequiel 27:25-27: Mateo 12:40) Iti ngangngani sangaribo a dadduma pay a reperensia, nupay kasta, maus-usar ti puso iti piguratibo a kaipapanan. Inlista ti Theological Dictionary of the New Testament ni Kittel ti adu a kasuratan iti babaen ti “puso” nga agpaay iti tunggal maysa kadagiti sumaganad a paulo: “Iti puso nga agtataeng dagiti rikrikna ken emosion, tartarigagay ken derrep.” “Ti puso isu ti pagtaudan ti pannakaawat, ti gubuayan ti panunot ken panagar-arapaap.” “Ti puso isu ti pagtaudan ti pakinakem, ti gubuayan dagiti pangngeddeng.” “Gapuna ti puso isu kangrunaanna ti maysa a sentro ti tao a pagturongan ti Dios, a sadiay ti nakairamutan ti narelihiusuan a panagbiag, nga isut’ mangikeddeng iti moral a kababalin.”
5 Dagiti emosion ken pakatignayan agtaengda iti daytoy piguratibo a puso. Sigun kadagiti adu a kasuratan, ti puso mabalin a naragsak, naliday, nasipngetan, malawlawagan, dumakes, managtalek, kumapuy, tumangken. Daytat’ mabalin a bumara iti pungtot wenno marunaw iti buteng, tumangsit ken pumalangguad wenno naemma ken napakumbaba, nabara iti panagayatna wenno mapunno iti gura, awan tulawna ken nadalus wenno sibabasol iti pannakikamalala. Daytat’ agannayas iti dakes, ngem mabalin met nga iturongnatayo nga agaramid ti naimbag.
Dikay Agbalin A Kagudua iti Pusona wenno Nagkadua ti Pusona
6, 7. (a) Ania a kita dagiti tattao ti kinagura ti salmista, ken babaen kadagiti ania a tignay agpadpada ti Israel ken Juda a naiyilustrar daytoy a kasasaad? (b) Kasano nga inyilustrar ni Jesus a ti kagudua ti puso a serbisio di makaay-ayo ken ni Jehova?
6 Ti literal a puso rebbeng a naan-anay tapno agandar, ngem ti piguratibo a puso mabalin a mabingay. Ti salmista, a kaawatan maysa a tao nga asideg ti pusona iti Dios, nagsurat iti sidong ti pammaltiing: “Guraek dagiti nagkadua ti pakinakemna.” (Salmo 119:113) Ti nairaman kadagita isu dagidiay Israelitas a kinarit ni Elias, a kunkunana: “Agpapan kaano ti panagalla-allayo iti dua a panunot? No ni Jehova isu ti pudno a Dios, sumurotkayo kenkuana; ngem no ni Baal, sumurotkayo ngarud kenkuana.” (1 Ar-ari 18:21) Gapu ta nagkadua ti pakinakemda, ‘nagalla-allada iti dua a nagduma a kapanunotan.’
7 Kasta met, kalpasan ti kapaset laeng a panagsubli ni Juda ken ni Jehova, adda a nailanad: “Nupay kasta, dagiti tattao nagidatonda pay laeng kadagiti nangato a disdisso; a di laeng ken ni Jehova a Diosda.” (2 Cronicas 33:17) Buyogen dagiti nabingbingay a puso, kunada nga agdaydayawda ken ni Jehova ngem iti di autorisado a pamay-an ken kadagiti disso a dati a pagdaydayawanda ken Baal. Kuna ni Jesus: “Awan ti tao a makabalin nga agserbi iti dua nga appo.” (Mateo 6:24) Kadagidiay nga al-aldaw, dagiti ad-adipen naiyarigda a maysa a sanikua. Isudat’ agserserbi kadagiti appoda iti 24 oras iti maysa nga aldaw. Ti panawenda di mabalin a bingayen iti dua nga appo—kagudua iti maysa ket kagudua iti daydiay sabali. Kastoy ti punto nga ar-aramiden ni Jesus: awan ti kagudua ti puso a serbisio ken ni Jehova!
8. Iti piguratibo a panagsao kasano a maaddaan ti maysa a tao ti dua a puso, ket ania dagiti kasuratan a mangipamatmat iti daytoy?
8 Adda laeng maymaysa a literal a puso ti kada tao, ngem, iti piguratibo a panagsao, mabalinan ti maysa a tao ti maaddaan ti dua a puso. Dinakamat ni David dagita a tattao, a kunkunana: “Iti naalliog a bibig ken nagsiping a puso agsaoda [“buyogen ti maysa a puso ken ti maysa a puso,” Ref. Bi., footnote].” (Salmo 12:2) Maysa a puso agparang a maipakita iti publiko, daydiay maysa ti sililimed a makikomkomplot a maipaay kadagiti inaagum a gunggona. Daytoy doble-kara, doble a puso a panaglanglanga nailadawanda kadagiti Kasuratan a kastoy: “Ta kas iti pampanunotenna iti unegna, isu kasta met. ‘Manganka ken uminumka,’ kunana kenka, ngem ti pusona awan kenka.” “No nasayaat ti panagsaona, saanmo a patpatien, ta adda pito a makarimon idiay pusona.”—Proverbio 23:7; 26:25; Salmo 28:3.
9. Aniat’ mangipakita a ti nabingay-puso a panagdayaw ti adda agpadpada idi kaaldawan ni Jeremias ken idi panawen ni Jesus?
9 Ti kasta a panaginsisingpet iti natauan a relasion ti nakalkaldaang, ngem no daytat’ maimula iti panagdayaw ken Jehova, daytanto ti agapit iti didigra. “Dikayo agkammatalek kadagiti natiri a sasao, a kunayo, ‘Ti templo ni Jehova, ti templo ni Jehova, ti templo ni Jehova isuda dagitoy!’ Adtoy dakayo agtalekkayo kadagiti natiri a sasao—a dida makaited gunggona. Agtakawkayto aya, agpapatay, ken makikamalala ken agsapata a siuulbod ken agpuor iti insienso a maipaay ken Baal ken sumurot kadagiti sabali a didiosen a saanyo a naam-ammo, ket umaykayo nga agtakder iti sanguanak iti daytoy a balay a mainaganan iti naganko, ket kunayo, ‘Naruk-atankami,’ tapno maaramidyo amin dagitoy a kinarimon?” (Jeremias 7:4, 8-10) Inlunod ni Jesus ti kasta a nabingay-puso a kinamanaginsisingpet kadagiti eskriba ken Pariseo, a kunkunana: “Dakayo a managinsisingpet, naimbag ti panangipadto ni Isaias ti maipapan kadakayo, a kunkunana, ‘Daytoy nga umili dayawendak kadagiti bibigda, ngem ti pusoda adda iti adayo kaniak.’”—Mateo 15:7, 8.
10, 11. Sadino ti kitaen ni Jehova ken ni Kristo Jesus no mangukomda iti maysa a tao, ken apay?
10 Manipud itoy amin nalawag no apay a kinuna ni Jehova ken Samuel: “Ta ti Dios saan a kumita a kas ti ikikita ti tao, ta ti tao kitaenna ti makinruar a panagparang; ngem ni Jehova kitaenna ti puso.” (1 Samuel 16:7) Gapuna, no ni Jehova rukodenna ti maysa a tao, daytat’ saan a naibatay kadagiti pammarang a pakakitaan; sukisokenna ti mismo a puso ti banag. Intudo ni Kristo Jesus ti puso a kas ti puersa a mamagtignay nga adda iti likudan ti kababalintayo, no dayta ti naimbag wenno dakes: “Ti naimbag a tao iti nasayaat a gameng ti pusona iruarna ti naimbag, ket ti dakes a tao iti dakes a gameng iruarna ti dakes; ta ti nawadwad iti puso sawen ti ngiwatna.” Kasta met, “Iti puso rummuar dagiti dakes a panunot, pammapatay, pannakikamalala, ab-abig, taktakaw, naulbod a manangsaksi, tabbaaw.”—Lucas 6:45; Mateo 15:19.
11 Ni Kristo Jesus, a nakaitalkan ti panangukom, ti kumita met idiay kitkitaen ni Jehova: “Maammuandanto a siak ti mangsukimat kadagiti batbato [“dagiti nalimed a panggep,” Ref. Bi., footnote] ken kadagiti puspuso, ket itedkonto iti tunggal maysa kadakayo kas maiyanatop kadagiti ar-aramidyo.” (Apocalipsis 2:23) Gapu itoy a rason, “igagam ta pusom iti amin a regtam, ta aggapu kenkuana dagiti gubuayan ti biag.”—Proverbio 4:23.
12. Apay a ti panagbalin nga amin-puso iti serbisio ni Jehova kalikagumanna ti kinapinget iti biangtayo?
12 Ti panagdayawtayo ken ni Jehova masapul a saan a kagkagudua a puso wenno nabingay a puso, no di ket naan-anay a puso. Daytoy sapulenna ti kinapinget iti biangtayo. Apay a kasta? Agsipud ta ti puso ket manangallilaw a nakaro ken isu ti napalalo a nagdakes. Nakaam-amak no kasano ti kinalaing dayta a mangpampanunot kadagiti dakes a makaatrakar iti managbasol a lasagtayo. Numan pay daytat’ mabalin a mangallilaw kadatayo ken mailimedna dagiti pudpudno a motibotayo, makita ni Jehova ti kinaisuna. Pakpakdaarannatayo iti daytoy, a kunkunana: “Ti puso manangallilaw a nakarkaro ngem dagiti amin a banag ket isu napalalo a nagdakes. Asino ti makaammo kenkuana? Siak, ni Jehova, sukisukek ti isip, suotek ti puso, tapno itedko met laeng iti tunggal tao ti kas mayannugot kadagiti dalanna, kas maiyallubog iti bunga dagiti gapuananna.”—Jeremias 17:9, 10.
Pananggun-od ti Naan-anay a Puso
13. Aniat’ kuna ni Jesus maipapan kadagiti dadduma a relihiunista idi kaaldawanna, ket gapu iti kasta a kababalin, ania ti ibungana kadakuada?
13 Maipapan kadagiti relihiunista idi kaaldawanna, kuna ni Jesus: “Ta ti puso daytoy nga umili nabibineg, ket dagiti pagdengngegda napatuleng, ket inkiremda dagiti matada; di la ket ta makakitada kadagiti matada ken makangngeg kadagiti lapayagda ken makaawat kadagiti pusoda ken agbabawida ket siak paimbagek ida.” (Mateo 13:15) Gapu kadagiti antimano a narelihiusuan a kapanunotanda, inkidemda dagiti matmatada ken laplapayagda ken pinatangkenda ti puspusoda kadagiti pannursuro ni Jesus. Iti panangilaksidda ti pannakatubngarda, napaayda a nanggun-od iti umiso ti pannakatignayna a puso: “Ti mangipangag iti panangtubngar gun-odenna ti puso [“gun-odenna ti naimbag a motibo,” Ref. Bi., footnote].” (Proverbio 15:32) Kunada nga agdaydayawda iti Dios, ngem ar-aramidenda ti kinalintegda tapno makita laeng dagiti tattao.—Mateo 6:1, 2, 5, 16.
14. Ania dagiti pangarigan a mangipakpakita ti pamay-an a ti kinapudno maipasagepsep kadatayo?
14 Anian nga ad-adda a nasaysayaat ti panagbalin a kas ken Ari Josapat iti Judea nga ‘impapusona ti nagsapul iti pudno a Dios.’ (2 Cronicas 19:3) Ti kasayaatan a panagsagana iti panagsapulyo iti Dios isu ti naimpusuan a kararag. Idi ni mariribukan nga Ana nagkararag a sipapasnek ken ni Jehova, “agsasao idi iti pusona,” ket ti kararagna nasungbatan. Kasapulan pay met ti sidadaan a panagimdeng. Nagimdeng ti ina ni Jesus: “Ti inana sinalimetmetanna amin dagitoy a bambanag a pinampanunot iti pusona.” Rinugianna a “pinampanunot iti pusona,” ket nagbalin a matalek nga adalan ni Jesus. Tulongan ni Jehova dagiti napasnek nga agsapsapul. Ti managbuteng iti Dios a ni Lydia nagimdeng ken Pablo, “ket ni Jehova linuktanna ti pusona tapno imatanganna dagiti sasawen ni Pablo.” Isut’ nabautisaran. (1 Samuel 1:12, 13; Lucas 2:19, 51; Aramid 16:14, 15) Masansan a ti piguratibo a puso—ti rikrikna, dagiti emosion, dagiti naimbag a motibo—ti mamalubos a makastrek ti kinapudno ket agtaeng iti tao.
15. Tapno magun-odan ti naan-anay a puso, aniat’ masapul a sisasagana nga aramidentayo?
15 Tapno magun-odan ti naan-anay a puso, masapul nga iti emosion sisasaganatayo koma a mangiwaksi kadagiti immun-una a nabukelen a kapanunotan, a situtuloktay koma a mamagbalin a pudno iti Dios uray pay no buraken dayta ti sumagmamano kadagiti inay-ayattayo a kapanunotan wenno patpatgentayo a doktrinal a panangmatmat. (Roma 3:4) Masapul a magugoran dagiti inaagum a motibo tapno pagbalinen a mannakaawat ti puspusotayo kadagiti pagayatan ken pampamay-an ni Jehova. Naminsan insurat ni Jehova ti linlintegna iti bato, ngem iti kamaudiananna insuratna dagiti linlintegna iti natauan a puspuso. Ni apostol Pablo nagsurat met kadagiti puspuso. Ngem uray met dakayo, mabalinyonto nga, “isurat [ti naayat a kinamanangngaasi ken kinapudno] iti tapi ti pusoyo.”—Proverbio 3:3; Hebreo 10:16; 2 Corinto 3:3.
16. Ania a salsaludsod ti mangipaganetget kadagiti addang nga alaen ti maysa tapno maaddaan iti naan-anay a puso ken ni Jehova?
16 Makakualipikar aya ti pusoyo kas maikari a pagsuratan a maipaay kadagiti prinsipio ken al-alagaden ni Jehova? Dalusanyonto aya dayta kadagiti immuna ti pannakabukelnan a kapanunotan tapno maiwayaanyo ti nasantuan a kinapudno? Itultuloyonto aya ti agadal, tapno balbaliwan ti is-isipyo, tapno ussobenyo ti daan a personalidad, ket ikawesyonto ti baro a naaramid a kaasping ti Dios? Aramidenyonto aya ti amin a kabaelanyo nga agbalin a maysa a manangaramat a siuumiso iti sao ti kinapudno nga awan ti ibainna?—Roma 12:2; Colosas 3:9, 10; 2 Timoteo 2:15.
Panangsalimetmet iti Naan-anay a Puso
17. Kasano a binagbagaan ni David ni Salomon nga anakna, ket apay a saan a sinurot ni Salomon ti balakad?
17 Ni David kinunana ken ni Salomon: “Ket sika, Salomon nga anakko, ammuem ti Dios ni amam ken agserbika kenkuana a buyogen ti naan-anay a puso a sipapalungdo ken iti maysa a nakem a natulnog; ta ni Jehova sukimatenna dagiti amin a puspuso, ken maawatanna dagiti ar-arapaap dagiti pampanunot.” Nangrugi met ni Salomon a nagserbi a binuyogan ti naan-anay a puso, ngem bayat ti panaglabas dagiti tawtawen saanna a tinaginayon wenno sinalimetmetan dayta: “Ta naaramid idi a ni Salomon lakayen a dagiti assawana pinagsublida ti pusona a pinasurot kadagiti sabsabali a didios; ket ti pusona saan a nasin-aw ken Jehova a Diosna a kas iti puso idi ni David nga amana.”—1 Cronicas 28:9; 1 Ar-ari 11:4.
18, 19. (a) Ania dagiti nadumaduma a pamay-an nga usaren ni Satanas tapno mapaaykayo a mangsalimetmet iti naan-anay a puso? (b) No dagitoy nasikap a panagregget ni Satanas ket mapaay, kasano nga agbalbaliw dagiti taktikana?
18 Agballigikayonto aya idiay nakapaayan ni Salomon? Gapu ta indedikaryon ti bagiyo kas maysa a Saksi ni Jehova, nga inwaksiyon amin a pannakagudua ti puso wenno pannakabingay ti puso iti panagdaydayawyo, agsipud ta sinurotyon dagiti sasao ni Jesus nga “ayatenyo ni Jehova a Diosyo iti isuamin a pusoyo,” determinadokayo aya itan a salimetmetan a naan-anay ti pusoyo a naipamaysa iti serbisio ni Jehova? (Mateo 22:37) Saanto a kayat ni Satanas dayta, ket isut’ nasikap a kabusor. Ti pusoyo agbalinto a puntiriana. Ammona a ti pagannayasan dayta ket agturong iti basol, ket mabalinnanto ti sumrek iti dayta a kas maysa nga igges no lipatenyo ti panagannadyo. Saanna aya a nabalinan nga ‘impastrek iti puso ni Judas Iscariote tapno liputanna ni Jesus?’ (Juan 13:2) Ti kuarta, materialismo, panaglinglingay, kinatangsit, dagiti nailubongan a karera, kinapalangguad ti panagbiag, nainlasagan a tartarigagay—ammona dagiti paset a pagkapuyantayo ket ipuntiriananto dagiti umap-apuy a panana kadakuada. Sarapaenyonto aya amin dayta babaen iti kalasag ti pammati?—Efeso 6:16; 1 Juan 2:15-17.
19 Ket inton amin dagitoy sataniko a pamay-an napaayda, saanto pay laeng a malpas. Isunto ti agbalin a ngumerngernger a leon a padpadasenna nga alun-onen dagiti matalek a saksi ni Jehova babaen kadagiti naranggas a panagderraaw, panangkabkabil, panangibalud, ken uray pay panangpapatay. Ngem kadagita amin pabilgen ni Jehova dagidiay a ti puspusoda naan-anay kenkuana.—Santiago 4:7; 1 Pedro 5:8-10; Apocalipsis 2:10.
20, 21. (a) Ania a salsaludsod ti mabalin a maisaludsod iti panangsukimat iti literal a puso? (b) Kasano a mausar met dagiti umas-asping a saludsod tapno sukimaten ti piguratibo a puso?
20 Ti literal a puso kasapulanna ti pannakasukimat a kankanayon. Umaw-awat aya dayta ti naimbag a taraon, iti supisiente a kaadu, iti regular a pamay-an? Agtultuloy aya ti panagbitikna ket napigsa wenno nabuntog ken nakapuy? Tagtaginayonen aya dayta ti umiso a presion ti dara? Addaan aya dayta ti panagwatwat a kasapulanna? (Tapno nasalun-at masapul a ti puso ti agibomba a sipipigsa a maipaay iti atiddog a panawen.) Ti kadi adda iti dayta a pacemaker baliwbaliwanna ti kapeggesna tapno masaranget dagiti agbaliwbaliw a pagkasapulanna? Dayta aya ti maikabkabil iti emosional a kasasaad nga isut’ mangpadagsen unay iti dayta?
21 No ti pisikal a puso kasapulanna ti pannakasukimat, anian nga ad-adda pay ti piguratibo a puso! Suksukimaten dayta ni Jehova; kasta met koma ngarud kadatayo. Dayta kadi ti umaw-awat ti supisiente a naespirituan a taraon babaen kadagiti regular a personal a panagadal ken pannakigimong? (Salmo 1:1, 2; Proverbio 15:28; Hebreo 10:24, 25) Dagiti kadi rikrikna ken nauneg nga emosionna ti mangtigtignay kadatayo a mangipaay iti naregta a panagserbi idiay tay-ak ti ministerio—a no maminsan nalabit tignayennatayo nga umagawa un-unay iti panag-auxiliary payunir? (Jeremias 20:9; Lucas 13:24; 1 Corinto 9:16) Komosta met ti aglawlawna? Dayta kadi ti nalikmut kadagiti dadduma a puspuso a napamaysa ken naan-anay nga addaan kadagiti isu met laeng a rikrikna ken pakatignayan?—2 Ar-ari 10:15, 16; Salmo 86:11; Proverbio 13:20; 1 Corinto 15:33.
22. Aniat’ mangipasiguro ti panagballigi ti determinasiontayo nga agserbi ken ni Jehova iti naan-anay a puso?
22 No ti panangsukimatyo ket tulongannakayo a makasungbat iti wen kadagiti makingngato a salsaludsod, no kasta salsalwadanyo ti piguratibo a pusoyo. Agballigikayto, agraman dagiti minilmilion a dadduma pay a matalek a Saksi, iti determinasionyo nga agserbi ken ni Jehova a buyogen ti naan-anay a puso. Amin dagiti kakasta ti addaan iti daytoy a pammasiguro: “Ket ti talna ti Dios a daeganna ti amin a pannakaawat aywanannanto dagiti puspusoyo ken dagiti panunotyo ken Kristo Jesus.”—Filipos 4:7.
[Dagiti Footnote]
a Maysa a milia = 1.6 kilometro.
Maysa a galon = 3.8 litro.
Malagipyo Aya?
◻ Ania dagiti adu a kualidad a naipabiang iti piguratibo a puso?
◻ Kasanotay a maliklikan ti panagbalin a kagudua ti pusona wenno nabingay ti pusona?
◻ Apay a kitkitaen ni Jehova ken ni Kristo Jesus ti puso no manguk-ukom?
◻ Kasanotayo a magun-odan ken salimetmetan ti naan-anay a puso?
[Dagiti ladawan iti panid 17]
Addaankayo aya ti dua a rupa?
[Dagiti ladawan iti panid 18]
Lydia
Josapat
Ana
Maria