Tulongan ti Sabsabali a Mangibtur iti Ladingit

 1. Kasanotayo a matulad ti naayat nga Amatayo a ni Jehova?

IPATPATEGNATAYO unay ni Jehova. (Juan 3:16) Kayattayo a tuladen ti naayat nga Amatayo. Isu nga ikagumaantayo nga ipakita iti amin a tattao ti “simpatia, nainkabsatan nga ayat, [ken] nadungngo a pannakipagrikna” ngem nangnangruna kadagiti “kapammatiantayo.” (1 Ped. 3:8; Gal. 6:10) No maipasango dagiti kakabsat kadagiti narigat a problema, kayattayo a tulongan ida.

 2. Ania ti pagsasaritaantayo iti daytoy nga artikulo?

² Amin a mayat nga agbalin a paset ti pamilia ni Jehova ket maipasango kadagiti narigat a situasion. (Mar. 10:29, 30) Nalabit ad-adu a pakasuotan ti ibturantayo bayat nga umas-asideg ti panagpatingga daytoy a sistema. Kasanotayo a makapagtitinnulong? Usigentayo ti masursurotayo kadagiti salaysay ti Biblia maipapan kada Lot, Job, ken Noemi. Pagsasaritaantayo met ti dadduma a problema a pakaipaspasanguan ita dagiti kakabsat ken no kasanotayo a matulongan ida.

 3. Kas ipakita ti 2 Pedro 2:7, 8, ania ti saan a nasayaat a desision ni Lot, ken ania dagiti resultana?

³ Saan a nasayaat ti desision ni Lot nga agnaed idiay Sodoma nga ayan dagiti tattao a nakaro ti kinaimmoralda. (Basaen ti 2 Pedro 2:7, 8.) Narang-ay dayta a lugar, ngem adu ti nagbalin a problema ni Lot idi immakar idiay Sodoma. (Gen. 13:8-13; 14:12) Agparang a nagustuan ti asawana dayta a siudad wenno ti dadduma a tattao sadiay nga uray la sinukirna ni Jehova. Napukawna ti biagna idi pinagtudo ti Dios iti apuy ken asupre iti dayta a lugar. Panunotem met ti dua a babbalasang ni Lot. Natay idiay Sodoma dagiti lallaki a nakaitulaganda a pakiasawaan. Napukaw ni Lot ti balayna ken dagiti sanikuana, ngem ti kasasaeman iti amin, napukawna ti asawana. (Gen. 19:12-14, 17, 26) Bayat daytoy a nakarigrigat a tiempo, naibus kadi ti anus ni Jehova ken Lot? Saan.

 4. Kasano nga impakita ni Jehova ti kinaanusna ken Lot? (Kitaen ti ladawan iti akkub.)

⁴ Uray pinili ni Lot ti agnaed idiay Sodoma, siaasi a nangibaon ni Jehova kadagiti anghel a mangisalakan kenkuana ken iti pamiliana. Ngem imbes a dagus a nagtulnog iti bilin dagiti anghel a panawannan ti Sodoma, “nagsardeng” wenno saan a dagus a nagtignay ni Lot. Masapul pay a guyoden dagiti anghel ti imana ken tulonganda isuna ken ti pamiliana a pumanaw iti siudad. (Gen. 19:15, 16) Imbaga kenkuana dagiti anghel a partakanna ti agkamang iti kabambantayan. Ngem imbes nga agtulnog ken Jehova, kiniddawna a mapan laengen iti asideg nga ili. (Gen. 19:17-20) Siaanus a dimngeg ni Jehova ken impalubosna a mapan ni Lot iti dayta nga ili. Idi agangay, nagbuteng ni Lot nga agnaed sadiay ket immakar met laeng iti kabambantayan, ti mismo a lugar nga imbaga idi ni Jehova a papananna. (Gen. 19:30) Talaga a naisangsangayan ti kinaanus ni Jehova! Kasanotayo a matulad?

5-6. Kasanotayo a mayaplikar ti 1 Tesalonica 5:14 kas panangtulad iti Dios?

⁵ Kas ken Lot, mabalin a saan a nasayaat ti desision ti maysa a kabsat nga agresulta kadagiti nakaro a problemana. Ania ti aramidentayo no mapasamak dayta? Baka ibagatayo kenkuana nga ap-apitennan ti immulana, a mabalin nga agpayso met. (Gal. 6:7) Ngem adda nasaysayaat a maaramidantayo. Tuladentayo ti pamay-an ni Jehova a timmulong ken Lot. Kasano?

⁶ Nangibaon ni Jehova kadagiti anghel saan laeng a tapno pakdaaranda ni Lot no di ket tapno tulonganda pay a makalibas iti didigra a mapasamak iti Sodoma. Kasta met, baka kasapulan a pakdaarantayo ti kabsattayo no makitatayo a pagdaksanna ti ar-aramidenna. Ngem posible met a matulongantayo. Uray no saanna a dagus a mayaplikar ti naibatay iti Biblia a balakad a naipaay kenkuana, agan-anustayo. Tuladentayo dagiti dua nga anghel. Imbes a sumukotayo ken adaywantayo ti kabsattayo, mangbiroktayo kadagiti praktikal a pamay-an a matulongantayo. (1 Juan 3:18) Baka masapul nga arigna guyodentayo ti imana ket tulongantayo a mangyaplikar kadagiti nasayaat a balakad a naipaay kenkuana.​—Basaen ti 1 Tesalonica 5:14.

 7. Kasano a matuladtayo ti panangmatmat ni Jehova ken Lot?

⁷ Mabalin koma a dagiti laeng kamali ni Lot ti nagpokusan ni Jehova. Ngem saan, ta impaisuratna idi agangay ken apostol Pedro a ni Lot ket nalinteg a tao. Imbag laengen ta palpalabsen ni Jehova dagiti kamalitayo! (Sal. 130:3) Matuladtayo kadi ti panangmatmat ni Jehova ken Lot? No agpokustayo kadagiti nasayaat a kualidad dagiti kakabsattayo, naan-anustayo kadakuada. Ket posible a nalaklakada met nga awaten ti ipaaytayo a tulong.

 8. Ania ti maaramidantayo no naasitayo?

⁸ Nagsagaba met ni Job, ngem saan a kas ken Lot a gapu iti di nasayaat a desisionna. Nagpasar ni Job kadagiti nakaro a problema. Napukawna dagiti sanikuana ken ti nasayaat a panagbiagna, sa naaddaan iti grabe a sakit. Ngem nakarkaro pay, napukawda ken baketna ti amin nga annakda. Inakusaran pay isuna dagiti tallo a sinsinan a gagayyemna. Apay a saanda a naasian kenkuana? Saanda a naawatan ti agpayso a mapaspasamak kenkuana. Isu a kamali ti konklusionda ket inukomda ni Job. Kasano a maliklikantayo ti kasta a kamali? Bigbigentayo a ni Jehova laeng ti makaammo iti amin maipapan iti situasion ti maysa a tao. Dumngegtayo a naimbag iti ibagbaga ti marigrigatan nga indibidual. Ngem saantay laeng a denggen ti ibagana; ikagumaantayo a tarusan ti rikriknana. No aramidentayo dayta, maipakitatayo ti pudpudno a simpatia iti kabsattayo.

 9. Ania ti saantayo nga aramiden no naasitayo, ken apay?

⁹ No naasitayo, saantayo nga itsismis dagiti problema a pakaipaspasanguan ti sabsabali. Ti agtsistsismis saanna a pabpabilgen ti kongregasion no di ket daddadaelenna dayta. (Prov. 20:19; Roma 14:19) Saan a naayat no di ket nadarasudos ti panagsasaona, ket pakpakaruenna laeng ti saem a marikrikna ti maysa nga agsagsagaba. (Prov. 12:18; Efe. 4:31, 32) Talaga a nasaysayaat no kitaentayo dagiti positibo a kualidad ti maysa a tao ken panunotentayo no kasano a matulongantayo kadagiti pakarigatanna!

10. Ania ti masursurotayo iti Job 6:2, 3?

¹⁰ Basaen ti Job 6:2, 3. Adda dagiti gundaway a ‘ti la adda ti naibagbaga’ ni Job. Ngem binabawina idi agangay ti dadduma nga imbagana. (Job 42:6) Kas ken Job, mabalin a ti la adda met ti maibagbaga ti maysa a nakaro ti problemana, nga inton agangay ket pagbabawyanna met laeng. Ania koma ti aramidentayo? Kaasiantayo imbes a kritikarentayo. Laglagipentayo a saan nga inranta ni Jehova a maipasango ti asinoman kadatayo kadagiti problema ken stress a mapaspasarantayo ita. Isu a maawatantayo koma no ti matalek nga agserserbi ken Jehova ket agsao a sidadarasudos no nakaro ti ladingit wenno stress-na. Uray no makaibaga iti saan nga umiso maipapan ken Jehova wenno kadatayo, saantayo koma a dagus a makaunget kenkuana wenno ukomen gapu iti kasta nga imbagana.​—Prov. 19:11.

11. Kasano a matulad dagiti panglakayen ni Elihu no mangipaayda iti balakad?

¹¹ No dadduma, ti tao nga agpaspasar iti nakaro a problema ket agkasapulan met iti balakad wenno makatulong a disiplina. (Gal. 6:1) Kasano a maaramidan dayta dagiti panglakayen? Tuladenda koma ni Elihu a dimngeg ken Job ken inkagumaanna nga ipakita ti empatia. (Job 33:6, 7) Nangipaay laeng ni Elihu iti balakad idi naawatannan ti pampanunoten ni Job. Tultuladen dagiti panglakayen ni Elihu no dumngegda a naimbag ken no ikagumaanda a tarusan ti situasion ti maysa a kabsat. Iti kasta, inton mangipaayda iti balakad, mabalin a nalaklakada a madanon ti puso dayta a kabsat.

12. Ania ti epektona ken Noemi ti ipapatay ti asawana ken ti dua nga annakna?

¹² Matalek a babai ni Noemi ken ay-ayatenna ni Jehova. Ngem kalpasan a natay ni lakayna ken ti dua nga annakna a lallaki, kayatnan a suktan ti naganna iti “Mara,” a ti kayatna a sawen ket “Napait.” (Ruth 1:3, 5, 20, ftn., 21) Saan a pinampanawan ni Ruth a manugangna iti amin a rigat a napasaranna. Saan laeng nga impaay ni Ruth dagiti kasapulan ni Noemi no di ket liniwliwana pay. Inyebkas ni Ruth ti ayat ken suportana ken Noemi iti simple ken naimpusuan a sasao.​—Ruth 1:16, 17.

13. Apay a kasapulan dagiti natayan iti asawa ti suportatayo?

¹³ Agkasapulan iti suporta ti maysa a kabsat a natayan iti asawa. Ti agassawa ket mayarig iti dua nga agkaabay a kayo a naggiddan a dimmakkel. Bayat ti panaglabas ti tiempo, agkikinnawikaw dagiti ramutda. No maparut ken matay ti maysa a kayo, maapektaran unay ti sabali. Umasping iti dayta, no mapukaw ti maysa ti asawana gapu iti kabusor a ni patay, mabalin a mabayag nga agsagaba iti nakaro a ladingit. Kinuna ni Paulab a bigla a natay ti asawana: “Namimpinsan a nagbaliw ti biagko, ket panagriknak, kakaasiakon. Awanen ti kasingedan a gayyemko. Isuna ti pangibagbagaak iti amin. Naragsak no naragsakak ken sinuportarannak no adda problemak. Kanayon a dimngeg kadagiti pakariribukak. Mariknak a saanakon a kompleto.”

14-15. Kasanotayo a maliwliwa ti maysa a natayan iti asawa?

¹⁴ Kasanotayo a maliwliwa ti maysa a natayan iti asawa? Ti umuna a napateg a pamay-an ket makisaritaka kenkuana, uray no saanka a komportable wenno saanka a sigurado no ania ti ibagam. Kinuna ni Paula a nadakamat itay: “Ammok a saan a komportable ti dadduma a makisarita kadagiti natayan. Madanaganda a baka makaibagada iti banag a makapasakit. Ngem nasaksakit no awan a pulos ti maibagada.” Mabalin a maapresiar ti agladladingit ti simple a maibagatayo. Imbaga ni Paula: “Naapresiarko uray laeng ti panangibaga dagiti kakabsat iti, ‘Makipagriknaak.’”

¹⁵ Imbaga ni William, a natayan iti asawa sumagmamanon a tawen ti napalabas: “Apresiarek no iyestoria ti dadduma dagiti positibo a banag a malaglagipda ken baketko; mariknak a talaga nga impatpateg ken rinaraemda. Dakkel a tulong daytoy kaniak. Maliwliwaak iti sasaoda, ta nakapatpateg kaniak ni baketko ken dakkel ti nagbalin a pasetna iti biagko.” Inlawlawag ti balo a ni Bianca: “Maliwliwaak no ikararagandak ti sabsabali ken no adda ibasada a teksto. Makatulong met no agestoriada maipapan ken lakayko ken no dumngegda iti iyestoriak maipapan kenkuana.”

16. (a) Ania ti masapul nga ipaaytayo iti maysa a natayan iti ipatpateg? (b) Sigun iti Santiago 1:27, ania ti responsabilidadtayo?

¹⁶ No kasano a saan a pinampanawan ni Ruth ti balo a ni Noemi, masapul met nga itultuloytayo a suportaran dagiti natayan iti ipatpateg. Kuna ni Paula, a nadakamat itay: “Kalpasan unay ti ipapatay ni lakayko, adu ti nangsuporta kaniak. Di nagbayag, nagsublida met laeng iti normal a rutinada. Ngem nagbalbaliwen ti biagko. Dakkel a tulong no ammo ti dadduma a ti natayan ket agkasapulan iti suporta iti sumagmamano a bulan​—tawtawen pay ketdi—​kalpasan ti ipapatay ti ipatpategda.” Siempre, nagduduma ti tao. Adda dagiti alisto a makapag-adjust iti situasionda. Ngem ti dadduma, mariknada ti saem ti kaawan ti ipatpategda tunggal aramidenda dagiti aktibidad a dati nga ar-aramidenda a dua. Nagduduma ti panagladingit ti tunggal maysa. Laglagipentayo nga inikkannatayo ni Jehova iti pribilehio ken responsabilidad a mangaywan kadagidiay natayan iti asawa.​—Basaen ti Santiago 1:27.

17. Apay nga agkasapulan iti suporta dagidiay pinanawan ti asawada?

¹⁷ Masapul a sanguen ti dadduma ti nakaro a saem ken ladingit nga epekto ti panangpanaw kadakuada ti asawada. Imbaga ni Joyce, nga insukat ni lakayna iti sabali a babai: “Kasla nakarkaro pay ti saem ti diborsio ngem ti matayan iti asawa. No koma natay ni lakayko iti aksidente wenno sakit, saanna koma a nagayatan dayta. Ngem iti kasok, pinilina a panawannak. Panagriknak, impayatpayatna ti kinataok.”

18. Ania ti aramidentayo tapno matulongantayo dagidiay awananen iti asawa?

¹⁸ No tulongantayo dagidiay awananen iti asawa, uray iti babassit a bambanag, ipaspasiguradotayo nga ipatpategtayo ida. Kasapulanda ti nasayaat a kakadua ita ta agmaymaysadan. (Prov. 17:17) Kasano a maipakitam a gayyemdaka? Mabalin nga awisem ida iti simple a pannangan. Ken ibagam a mabalinmo a kaduaen ida nga agrelaks wenno mapan iti ministerio. Wenno sagpaminsan nga awisem ida iti panagdaydayaw ti pamiliayo. No aramidem dayta, maparagsakmo ni Jehova, ta ‘asideg kadagiti nasaktan ti pusoda’ ken ‘salsalaknibanna dagiti balo a babbai.’​—Sal. 34:18; 68:5.

19. Ania ti aramidentayo sigun iti 1 Pedro 3:8?

¹⁹ Asidegen a ‘malipatan ti amin a rigat,’ inton agturayen ditoy daga ti Pagarian ti Dios. Talaga a magagarantayo iti tiempo inton ‘saanen a malagip dagiti immun-una a banag, ken saanen nga agtalinaed dagita iti puso.’ (Isa. 65:16, 17) Kabayatanna, suportarantayo koma ti maysa ken maysa ken ipakitatayo iti sao ken aramid nga ay-ayatentayo ti amin a miembro ti naespirituan a pamiliatayo.​—Basaen ti 1 Pedro 3:8.