Jehova​—Daydiay Napigsa iti Pannakabalin

“Gapu iti kinadakkel unay ti kinamaingelna, ken agsipud ta napigsa iti pannakabalin, awan ti agkurang uray no maysa.”​—ISAIAS 40:26.

1, 2. (a) Ania a pisikal a gubuayan ti bileg ti pagpannurayantayo amin? (b) Ilawlawagyo no apay a ni Jehova ti talaga a Gubuayan ti amin a bileg.

ADU kadatayo ti mangtagtagibassit iti bileg wenno enerhia. Kas pagarigan, saantay unay a pampanunoten ti koriente a mangted kadatayo iti lawag ken pudot wenno ti nam-ay nga itden ti aniaman a de koriente nga alikamentayo. Ti laeng di ninamnama a panagawan ti koriente ti mangipabigbig kadatayo a no awan ti koriente, maparalisa dagiti siudad. Ti kaaduan iti koriente nga us-usarentayo ket aggapu, nupay saan a direkta, iti di maibusan a gubuayan ti enerhia ditoy daga​—ti init.a Lima a milion a tonelada a nuclear fuel kada segundo ti pagbalbalinen ti init nga enerhia a mangsussustiner iti biag ditoy daga.

² Sadino ti pagtaudan amin daytoy a bileg nga ipapaay ti init? Siasino ti nangaramid iti init? Ni Jehova a Dios. Maipapan kenkuana, kuna ti Salmo 74:16: “Sika ti nangsagana iti silaw ken iti init.” Wen, ni Jehova ti talaga a Gubuayan ti amin a bileg, no kasano nga isu met ti Gubuayan ti biag. (Salmo 36:9) Pulos a ditay koma tagibassiten ti pannakabalinna. Babaen ken propeta Isaias, aw-awisennatayo ni Jehova a tumangad iti langit ket kitaentayo ti init ken dagiti bituen sa utobentayo no kasano a timmaud dagitoy. “Itangadyo dagiti matayo idiay ngato, ket kitaenyo no asino ti namarsua kadagitoy, a babaen ti panangbilang isu iruarna dagiti buybuyotda; isu inagananna ida amin; gapu iti kinadakkel unay ti kinamaingelna, ken agsipud ta napigsa iti pannakabalin, awan ti agkurang uray no maysa.”​—Isaias 40:26; Jeremias 32:17.

 3. Kasanotayo a mabenepisiaran kadagiti pakakitaan ti pannakabalin ni Jehova?

³ Yantangay naan-anay ti pannakabalin ni Jehova, masiguradotayo nga agtultuloy a mangipaay ti init iti lawag ken pudot a pagpannurayan ti biagtayo. Nupay kasta, saan laeng a gapu kadagiti pisikal a kasapulantayo nga agpannuraytayo iti pannakabalin ti Dios. Ti pannakasubbottayo iti basol ken ipapatay, ti namnamatayo iti masanguanan, ken ti panagtalektayo ken Jehova ket nainaig amin iti panangusarna iti pannakabalinna. (Salmo 28:6-9; Isaias 50:2) Naglaon ti Biblia iti adu nga ehemplo a pakakitaan iti pannakabalin ni Jehova a mangparsua ken mangsubbot, mangispal kadagiti tattaona ken mangdadael kadagiti kabusorna.

Ti Sangaparsuaan Iparangarangna ti Pannakabalin ti Dios

 4. (a) Kasano a naapektaran ni David iti panangpaliiwna iti naariwanas a langit iti rabii? (b) Ania ti ipalgak dagiti bituen maipapan iti pannakabalin ti Dios?

⁴ Inlawlawag ni apostol Pablo a ti ‘agnanayon a pannakabalin [ti Namarsua kadatayo] ket silalawag a makita kadagiti bambanag nga inaramidna.’ (Roma 1:20) Sinigsiglo sakbayna, nautob ni salmista David ti kadakkel ti uniberso ken ti bileg ti Nangaramid iti dayta, ta kas maysa a pastor, mabalin a masansan idi a tumangad iti langit iti naariwanas a rabii. Insuratna: “No imutektekak dagiti langlangitmo, ti aramid dagita ramaymo, ti bulan ken dagiti bitbituen, isuda nga insaadmo; ania ti tao, tapno sipapanunotka kenkuana? Ken ti anak ti tao, tapno sumarungkarka kenkuana?” (Salmo 8:3, 4) Nupay limitado ti ammona maipapan kadagiti bituen, naawatan ni David nga awan ti kaimudinganna no idilig iti Namarsua iti awan pagpatinggaanna nga unibersotayo. Iti kaaldawantayo, ad-adu nga adayo ti ammo dagiti astronomo maipapan iti kadakkel ti uniberso ken ti bileg a mangsussustiner iti dayta. Kas pagarigan, sigun kadakuada, ti enerhia a parparuaren ti init iti kada segundo ket katupag ti panagbettak ti 100,000 a milion a megaton ti TNT.b Sangkabassit la a paset dayta nga enerhia ti dumanon ditoy daga; ngem umdasen dayta a mangsustiner iti biag ti amin nga adda iti planetatayo. Ngem saan a ti init ti kabilgan a bituen iti langit. Adda dagiti bituen nga iti maysa laeng a segundo, mangparparuar iti enerhia a katupag ti iparuar ti init iti las-ud ti maysa nga aldaw. Panunotenyo ngarud ti pannakabalin nga ik-ikutan Daydiay nangparsua kadagita a bituen! Umiso ti kinuna ni Eliu: “Maipanggep iti Mannakabalin, isu ditay masukimat: isu ti mangnibinibi iti pannakabalin.”​—Job 37:23.

 5. Ania a pammaneknek iti bileg ni Jehova ti makitatayo kadagiti gapuananna?

⁵ No ‘birokentayo dagiti aramid ti Dios’ kas iti inaramid ni David, makitatayo ti pannakabalinna iti uray sadinoman​—iti angin ken kadagiti dalluyon, iti gurruod ken kimat, kadagiti napegges a karayan ken nangangayed a bantay. (Salmo 111:2; Job 26:12-14) Maysa pay, kas impalagip ni Jehova ken Job, dagiti animal paneknekanda ti pigsana. Maysa kadagitoy ti Behemot, wenno hipopotamo. Kinuna ni Jehova ken Job: “Ti pigsana adda kadagiti lomona . . . Dagiti tulangna kakasda la tubong a gambang.” (Job 40:15-18) Pagaammo met idi panawen ti Biblia ti nakaam-amak a bileg ti atap a toro, ket inkararag ni David a maisalakan koma iti ‘ngiwat ti leon, ken kadagiti sara dagiti bakbaka nga atap.’​—Salmo 22:21; Job 39:9-11.

 6. Iti Kasuratan, ania ti iladladawan ti toro, ken apay? (Kitaenyo ti footnote.)

⁶ Gapu iti pigsana, nausar ti toro iti Biblia a mangiladawan iti pannakabalin ni Jehova.c Iti sirmata ni apostol Juan maipapan iti trono ni Jehova, nailadawan ti uppat a sibibiag a parsua, a toro ti langa ti maysa kadakuada. (Apocalipsis 4:6, 7) Agparang a ti maysa kadagiti uppat a kangrunaan a galad ni Jehova nga iladladawan dagitoy a kerubin ket pannakabalin. Ayat, sirib, ken kinahustisia ti dadduma. Yantangay napateg a paset ti personalidad ti Dios ti pannakabalin, ti nalawag a pannakaawat iti pannakabalinna ken no kasano ti panangusarna iti dayta pasingedennatay kenkuana ken tulongannatayo a mangtulad kenkuana babaen ti nasayaat a panangusar iti aniaman a pannakabalin nga adda kadatayo.​—Efeso 5:1.

“Ni Jehova Dagiti Buybuyot, ti Mannakabalin”

 7. Kasanotay a masigurado a ti naimbag parmekennanto ti dakes?

⁷ Iti Kasuratan, maawagan ni Jehova iti “Dios a Mannakabalin-amin,” maysa a titulo a mangipalagip kadatayo a pulos a ditay koma tagibassiten ti bilegna wenno pagduaduaan ti pannakabalinna a mangparmek kadagiti kabusorna. (Genesis 17:1; Exodo 6:3) Kasla nabileg ti dakes a sistema ti bambanag ni Satanas, ngem iti imatang ni Jehova “dagiti nasnasion kasda la sangkatedted ti maysa a timba, ken naibilangda a kas nalapat a tapok ti timbengan.” (Isaias 40:15) Gapu iti kasta a pannakabalin ti Dios, awan duadua a ti naimbag parmekennanto ti dakes. Iti tiempo nga agraira ti kinadakes, makaliwliwa a maammuan a “ni Jehova dagiti buybuyot, ti Mannakabalin ti Israel” pukawennanto ti kinadakes iti agnanayon.​—Isaias 1:24; Salmo 37:9, 10.

 8. Asino dagiti buyot ni Jehova idiay langit, ket ania ti adda a pammaneknek maipapan iti pannakabalinda?

⁸ Iti Biblia, 285 a daras nga agparang ti sasao a “ni Jehova dagiti buybuyot,” a mangipalagip met iti pannakabalin ti Dios. Dagiti espiritu a parsua a buyot ni Jehova ti tuktukoyen ti “buybuyot” a nadakamat ditoy. (Salmo 103:20, 21; 148:2) Iti maysa la a rabii, 185,000 a soldado ti Asiria a mangipangpangta idi iti Jerusalem ti pinapatay ti maysa laeng kadagitoy nga anghel. (2 Ar-ari 19:35) No panunotentayo ti pannakabalin dagiti nailangitan a buyot ni Jehova, saantayo a nalaka nga agbuteng kadagiti bumusbusor. Saan a nagbuteng ni propeta Eliseo idi pinalawlawan dagiti soldado a mangsapsapul kenkuana agsipud ta, saan a kas iti adipenna, nakitana babaen kadagiti mata ti pammati ti umariwekwek a nailangitan a buyot a mangsalsalaknib kenkuana.​—2 Ar-ari 6:15-17.

 9. Kas ken Jesus, apay nga agtalektayo iti pannalaknib ti Dios?

⁹ Ammo met ni Jesus a mabalin a bumadang dagiti anghel idi dimteng ti adu a tao a nagtagikampilan ken nagtagipang-or a mangtiliw kenkuana idiay minuyongan ti Getsemani. Kalpasan ti panangibagana ken Pedro nga isublina ti kampilanna iti kalubanna, kinuna ni Jesus kenkuana a, no kasapulan, mabalinna ti umawag ken ni Amana tapno mangibaon iti “nasurok a sangapulo ket dua a lehion dagiti anghel.” (Mateo 26:47, 52, 53) No sipapanunottayo met kadagiti nailangitan a buyot a mabalin nga ibaon ti Dios, makapagtalektayo met a naan-anay iti pannaranay ti Dios. Insurat ni apostol Pablo: “Ania, ngarud, ti kunaentayo kadagitoy a bambanag? No ti Dios adda kadatayo, siasinonto ti bumusor kadatayo?”​—Roma 8:31.

10. Maipuon kadagiti siasino nga usaren ni Jehova ti pannakabalinna?

¹⁰ Adda ngarud rasontayo nga agtalek iti pannalaknib ni Jehova. Kanayon a pagsayaatan ti pangusaranna iti pannakabalinna ken maitunos iti dadduma pay a galadna​—kinahustisia, sirib, ken ayat. (Job 37:23; Jeremias 10:12) Agpaay iti bukodda a pagimbagan, masansan nga ilupitlupit dagiti naturay a tattao dagiti napanglaw ken nanumo, ngem ni Jehova “bangonenna ti napanglaw manipud iti tapok” ken “aonenna ti nakurapay iti pagibellengan ti rugit.” (Salmo 113:5-7; Isaias 63:1) Kas naawatan ni Maria, ti naemma ken nanumo nga ina ni Jesus, madadaan ti “Mannakabalin” a mangaramat iti bilegna maipuon kadagidiay agbuteng kenkuana. Ipababana dagiti natangsit ket itan-okna dagiti nanumo.​—Lucas 1:46-53.

Ipakita ni Jehova ti Pannakabalinna Kadagiti Adipenna

11. Ania a pakakitaan ti pannakabalin ti Dios ti naimatangan dagiti Israelita idi tawen 1513 K.K.P.?

¹¹ Adda dagiti tiempo nga imparangarang ni Jehova ti bilegna kadagiti adipenna. Inaramidna dayta idiay Bantay Sinai idi 1513 K.K.P. Iti daydi a tawen, addan dagiti nakaskasdaaw a pakakitaan ti pannakabalin ti Dios a naimatangan dagiti Israelita. Dagiti sangapulo a saplit imparangarangda ti bileg ni Jehova ken ti kinaawan pannakabalin dagiti didiosen ti Egipto. Di nagbayag kalpasanna, ti namilagruan nga ibaballasiw dagiti Israelita iti Nalabaga a Baybay ken ti pannakatalipupos ti buyot ni Faraon ket kanayonan a pakakitaan ti bileg ti Dios. Tallo a bulan kalpasanna, iti sakaanan ti Bantay Sinai, inawis ni Jehova dagiti Israelita nga agbalin a ‘sanikuana kadagiti amin a tattao.’ Inkari dagiti Israelita: “Amin a sinao ni Jehova situtulok nga aramidenminto.” (Exodo 19:5, 8, NW) Kalpasanna, nangted ni Jehova iti nalawag a pakakitaan ti pannakabalinna. Nagasuk ken nagkintayeg ti Bantay Sinai, a napakuyogan iti gurruod ken kimat ken nakapigpigsa nga uni ti tangguyob. Nagsidduker dagiti tattao a sitatakder iti adayo. Ngem imbaga ni Moises kadakuada a napasamak daytoy tapno agbuteng ken agtulnogda iti mannakabalin-amin ken maymaysa a pudno a Dios a ni Jehova.​—Exodo 19:16-19; 20:18-20.

12, 13. Ania dagiti kasasaad a nangpanawan ni Elias iti annongenna, ngem kasano a pinabileg ni Jehova?

¹² Sumagmamano a siglo kalpasanna, idi tiempo ni Elias, adda manen napasamak idiay Bantay Sinai a pakakitaan ti pannakabalin ti Dios. Naimatangan idin ti propeta ti panagtignay ti pannakabalin ti Dios. Iti tallo ket kagudua a tawen, ‘pinunitan [ti Dios] ti langit’ gapu iti panagapostasia ti nasion ti Israel. (2 Cronicas 7:13) Idi dimteng ti igaaw, dagiti wak ti nangyeg iti kanen ni Elias idiay ginget ti Cerit. Idi agangay, namilagruan a saan a naibus ti sangkabassit nga arina ken lana nga abasto ti maysa a balo tapno adda kanen ti propeta. Inikkan pay ketdi ni Jehova ni Elias iti pannakabalin a mangpagungar iti anak ti balo. Kamaudiananna, iti makapikapik a pannubok ti Kinadios idiay Bantay Carmelo, nagtinnag ti apuy manipud langit ket inuramna ti daton ni Elias. (1 Ar-ari 17:4-24; 18:36-40) Ngem di nagbayag kalpasanna, nagbuteng ken naupay ni Elias idi impangta ni Jezabel a papatayenna ti propeta. (1 Ar-ari 19:1-4) Pinanawanna ti pagilian, ta impagarupna a nalpasen ti trabahona kas propeta. Tapno maliwliwa ken kumired ti nakemna, napnuan ayat nga imparangarang ni Jehova kenkuana a mismo ti pannakabalinna.

¹³ Bayat nga aglemlemmeng ni Elias iti maysa a rukib, nakitana ti nakaskasdaaw a pannakaiparangarang ti tallo kadagiti puersa nga us-usaren ni Jehova: napigsa nga angin, ginggined, ken apuy. Nupay kasta, ‘naalumamay ti timek’ ni Jehova a nakisao ken Elias. Adu pay ti impaaramidna ken Elias ket imbagana kenkuana nga adda pay 7,000 a natda a matalek a managdaydayaw ni Jehova iti daga. (1 Ar-ari 19:9-18) No maupaytayo, kas ken Elias, gapu ta saan a nabunga ti ministeriotayo, mabalintay ti dumawat ken Jehova iti “pannakabalin a nalablabes ngem ti gagangay”​—pannakabalin a mangpabileg kadatayo nga agtultuloy a mangikasaba iti naimbag a damag nga awan sardayna.​—2 Corinto 4:7.

Ti Pannakabalin ni Jehova Ipanamnamana ti Pannakatungpal Dagiti Karina

14. Ania ti ipalgak ti personal a nagan ni Jehova, ket kasano a nainaig ti pannakabalinna iti naganna?

¹⁴ Dakkel met ti pakainaigan ti pannakabalin ni Jehova iti naganna ken iti pannakaibanag ti pagayatanna. “Pagbalinenna” ti kayat a sawen ti naisangsangayan a nagan a Jehova. Ipamatmat daytoy a tungpalen ni Jehova dagiti karina. Awan aniaman a banag wenno asinoman a makalapped iti Dios a mangibanag kadagiti panggepna, uray no pagarupen dagiti managduadua nga imposible dagita. Kas kinuna naminsan ni Jesus kadagiti apostolna, “iti Dios isuamin a bambanag mabalin.”​—Mateo 19:26.

15. Kasano a napalagipan da Abraham ken Sara nga awan ti banag a narikut unay ken Jehova?

¹⁵ Kas pagarigan, inkari naminsan ni Jehova kada Abraham ken Sara a pagbalinennanto dagiti kaputotanda a maysa a dakkel a nasion. Nupay kasta, adu a tawen idin ti naglabas ngem awan pay la ti anakda. Lakayen ni Abraham ken baketen ni Sara idi imbaga kadakuada ni Jehova a mabiiten a matungpal ti karina. Nagkatawa ni Sara, ngem kinuna ti anghel: “Adda aya banag a narikut unay ken Jehova?” (Genesis 12:1-3; 17:4-8; 18:10-14) Uppat a siglo kalpasanna, inummong ni Moises idiay Tanap ti Moab dagiti kaputotan ni Abraham, a maysa idin a dakkel a nasion. Impalagipna kadakuada a tinungpalen ti Dios ti karina. Kinuna ni Moises: “Gapu ta inay-ayat [ni Jehova] dagiti ammam, a pinilina dagiti putotda a simmuno kadakuada, ket iti kaaddana, ken iti dakkel a pannakabalinna, inaonnaka iti Egipto; tapno paksiatenna iti sanguanam dagiti il-ili a daddadakkel ken mannakabalin ngem sika, tapno ipastreknaka, tapno itedna kenka ti daga a tawidem kas iti aldaw itoy.”​—Deuteronomio 4:37, 38.

16. Apay a di mamati dagiti Saduceo iti panagungar dagiti natay?

¹⁶ Sinigsiglo kalpasanna, binabalaw ni Jesus dagiti Saduceo, a di mamati iti panagungar. Apay a saanda a mamati iti kari ti Dios a pagungarennanto dagiti natay? Kinuna ni Jesus kadakuada: “Dikay ammo dagiti Kasuratan wenno uray ti pannakabalin ti Dios.” (Mateo 22:29) Ipanamnama kadatayo ti Kasuratan nga ‘amin dagidiay adda kadagiti pakalaglagipan a tanem mangngegdanto ti timek ti Anak ti tao ket rummuardanto.’ (Juan 5:27-29) No ammotayo ti kuna ti Biblia maipapan iti panagungar, mamatitayo a mapagungarto dagiti natay agsipud ta agtalektayo iti pannakabalin ti Dios. Ti Dios ‘alimonennanto nga agnanayon ni patay, . . . ta sinao ni Jehova.’​—Isaias 25:8.

17. Iti ania a masanguanan nga aldaw a nasken ti naisangsangayan a panagtalek ken Jehova?

¹⁷ Iti saanen a mabayag, dumtengto ti tiempo a nasken nga ipakita ti tunggal maysa kadatayo ti naisangsangayan a panagtalek iti pannakabalin ti Dios a mangisalakan. Rautento ni Satanas a Diablo ti ili ti Dios, nga agparang nga awan depensana. (Ezequiel 38:14-16) Iparangarangto ti Dios ti dakkel a pannakabalinna maipuon kadatayo, ket maammuanto ti amin nga isu ni Jehova. (Ezequiel 38:21-23) Itan ti tiempo a pabilgentayo ti pammati ken panagtalektayo iti Dios a Mannakabalin-amin tapno ditayto agkapuy iti dayta a kritikal a tiempo.

18. (a) Ania ti magunggonatayo iti panangutob iti pannakabalin ni Jehova? (b) Ania a saludsod ti mausig iti sumaganad nga artikulo?

¹⁸ Di pagduaduaan nga adu ti rasontayo a mangutob iti pannakabalin ni Jehova. No pampanunotentayo dagiti gapuananna, sipapakumbaba a matignaytayo a mangidayaw iti Naindaklan a Namarsua kadatayo ken agyaman gapu iti kasta a nainsiriban ken naayat a panangusarna iti pannakabalinna. Ditayto pulos agbuteng no agtalektayo ken Jehova dagiti buybuyot. Dinto maisin ti pammatitayo kadagiti karina. Ngem laglagipenyo a naparsuatayo iti ladawan ti Dios. Addaantay met ngarud iti bileg uray kaskasano. Kasanotay a matulad ti Namarsua kadatayo no maipapan iti panangusar iti bilegtayo? Daytoy ti mausig iti sumaganad nga artikulo.

[Footnotes]

Masungbatanyo Kadi Dagitoy a Saludsod?

• Kasano a paneknekan ti sangaparsuaan ti pannakabalin ni Jehova?

• Aniada a buyot ti mabalin nga usaren ni Jehova a bumadang kadagiti tattaona?

• Ania dagiti sumagmamano a gundaway nga imparangarang ni Jehova ti pannakabalinna?

• Ania ti mangipanamnama kadatayo a tungpalento ni Jehova dagiti karina?

[Dagiti Ladawan iti panid 10]

“Itangadyo dagiti matayo idiay ngato, ket kitaenyo no asino ti namarsua kadagitoy?”

[Credit Line]

Photo by Malin, © IAC/RGO 1991

[Dagiti Ladawan iti panid 13]

Ti panangutob kadagiti pakakitaan ti pannakabalin ni Jehova patanorenna ti pammati kadagiti karina