Ti Panangmatmat ti Biblia

Panagpautang ken Panagutang Kadagiti Gagayyem

“TI NADANGKES UMUTANG KET SAAN NGA AGBAYADEN, NGEM TI NALINTEG MANAGPARABUR, KET MANGTED KADAGITI SAGUT.”—SALMO 37:21, NW.

“DIKA umutang, wenno agpautang; ta masansan a mapukaw ti kuarta ken madadael ti panaggagayyem.” Kasta ti insurat ti Ingles a mannurat iti drama a ni William Shakespeare, a mangipaganetget iti nabayagen a kinasirib. Sigurado a manmano nga elemento dagiti natauan a relasion ti posible a makadadael a kas iti panagutang wenno panagpautang iti kuarta. Uray kadagiti nagsasayaat a tulagan ken napapasnek a panggep, saan a kanayon a mapasamak dagiti banag a kas iti ninamnama.—Eclesiastes 9:11, 12.

Mabalin a tumaud dagiti kasasaad a mamagbalin a narigat wenno imposible a makabayad ti immutang. Wenno mabalin a kellaat a kasapulanen ti nagpautang ti impautangna. No kastat’ mapasamak, kas iti impatuldo ni Shakespeare, mabalin nga agpeggad ti panaggagayyem ken relasion.

Siempre, mabalin nga addada nainkalintegan a rason ti maysa nga umutang. Mabalin a dayta laengen ti ammona a pamusposan no napasaranna ti pinansial a rigat gapu iti nakaro nga aksidente wenno gapu ta nasesante iti trabaho. Parparegtaen ti Biblia dagidiay makabael a tulonganda dagiti agkasapulan no adda pannakabalinda a mangaramid iti kasta. (Proverbio 3:27) Mabalin a ramanen daytoy ti panagpautang. Ngem kasano ti rumbeng a panangmatmat dagiti Kristiano a sumrek iti kasta a kasasaad kadagiti obligasionda?

Dagiti Prinsipio a Nasken nga Usigen

Ti Biblia ket saan a libro a giya maipapan iti kuarta. Saanna a salaysayen dagiti amin a detalye a mabalin a kasapulan iti panagutang wenno panagpautang. Makaammon dagiti nairaman nga indibidual kadagiti isyu a kas iti panangipataw wenno di panangipataw iti interes wenno no mano ti ipataw.a Nupay kasta, mangipaay ti Biblia kadagiti nalawag ken naayat a prinsipio a rumbeng a mangtarawidwid kadagiti ugali ken kababalin ti siasinoman nga umutang wenno agpautang.

Usigem dagiti prinsipio nga agaplikar iti umutang. Binalakadan ni apostol Pablo dagiti Kristiano a ‘dida koma makautang iti maysa a banag iti asinoman, malaksid iti panagayat iti maysa ken maysa.’ (Roma 13:8) Nupay nalawat’ saklawen ti prinsipio nga imbaga ni Pablo ditoy, sigurado a ti balakadna ket maysa a pakdaar maibusor iti panagutang. No dadduma, nasaysayaat laengen ti maawanan iti kuarta ngem ti umutang. Apay? Ilawlawag ti Proverbio 22:7 a “ti umutang adipen ni nagpautang.” Masapul a bigbigen ti immutang nga adda sungsungbatanna agingga a mabayadanna ti inutangna. Iti prinsipio, naan-anay a saanna a kukua ti mateggedna. Masapul nga ipangpangrunana iti biagna ti panangbayadna iti utang a maitunos kadagiti napagtutulagan, ta no saan, posible nga agproblemanto.

Kas pagarigan, no di nakabayad iti napagtutulagan a petsa, mabalin a masuron ti nagpautang. Nalabit nga agsuspetsa ti nagpautang no makitana ti immutang a gumatang kadagiti kawes, mangan iti restawran, wenno agbakasion. Mabalin nga agsakit ti nakemna. Mabalin a madadael wenno dakdakes pay ti mapasamak iti relasionda a dua ken uray kadagiti pamiliada. Mabalin a kasta ti nakalkaldaang nga ibungana no saan a tungpalen ti immutang ti saona.—Mateo 5:37.

Ngem kasanon no kellaat a di makabayad ti immutang gapu ta dina maipamuspusan ti kasasaadna? Daytoy kadin ti mangkanselar iti utang? Saan met ketdi. Kuna ti salmista a ti nalinteg a tao “nagkari a nangyeg iti pagdaksanna, ket nupay kasta, saan a nagbalbaliw.” (Salmo 15:4) Iti kasta a kasasaad, ti naayat ken nainsiriban nga aramiden ket dagus koma nga ilawlawag ti nakautang ti kasasaadna iti nakautanganna. Kalpasanna, mabalin a balbaliwanda ti nagnummuanda. Daytoy ti mamagtalinaed iti talna, ket makaay-ayo dayta ken Jehova a Dios.—Salmo 133:1; 2 Corinto 13:11.

Kinapudnona, adu ti ipasimudaag ti maysa maipapan iti kinataona babaen ti panangtamingna kadagiti utangna. Ti panangtagtagilag-an iti panagbayad iti utang ipamatmatna ti kinaawan pannakaseknan kadagiti sabsabali. Kinapudnona, ti tao a kastat’ kababalinna ipakpakitana ti kinaagum—iyun-unana dagiti tarigagay ken pagayatanna. (Filipos 2:4) Ti maysa a Kristiano nga igagarana ken irantana a di bayadan ti utangna pagpeggadenna ti takderna iti imatang ti Dios, ket mabalin nga ipakpakitana a naagum, nadangkes ti pusona.—Salmo 37:21.

Ti Agpautang

Nupay nagdakkel ti sungsungbatan ti immutang, adda met dagiti prinsipio nga agaplikar iti agpautang. Ipakita ti Biblia a no kabaelantayo a tulongan dagiti agkasapulan, masapul a tumulongtayo. (Santiago 2:14-16) Ngem dina kaipapanan nga obligado ti maysa nga agpautang, uray no naespirituan a kabsatna ti umutang. “Ti manakem a tao madlawna ti dakes, ket aglemmeng,” kuna ti Biblia.—Proverbio 22:3.

Tangay ammo ken maawatan ti manakem a tao dagiti posible unay a palab-og a nairaman iti panagpautang ken panagutang, usigenna a naimbag ti aniaman a pakaasi kenkuana nga isut’ agpautang. Nainkalintegan kadi ti kiddaw? Dayta kadi a banag ket inusigen a naimbag ti umutang? Organisado ken nasayaat kadi ti pakasarsaritaan ti agpangpanggep nga umutang? Situtulok kadi a mangpirma iti dokumento a pakailanadan dagiti mapagnunummuan? (Idiligmo iti Jeremias 32:8-14.) Talaga kadi a situtulok nga agbayad?

Di kaipapanan daytoy a rumbeng a di pautangan ti maysa a Kristiano ti nakurapay a tao a kasla dinto makabayad iti utangna. Saan laeng nga iti nasayaat a negosio ti saklawen dagiti personal nga obligasion ti maysa a Kristiano kadagiti sabsabali. “Siasinoman nga addaan kadagiti sanikua daytoy a lubong a pangtaginayon iti biag ket makitana ti kabsatna nga agkasapulan ket kaskasdi a punitanna ti ruangan dagiti nadungngo a pannakipagriknana kenkuana, iti ania a pamay-an nga agtalinaed kenkuana ti ayat ti Dios?” inyimtuod ni apostol Juan. Wen, masapul nga ipakita dagiti Kristiano ti ‘ayat, saan nga iti sao wenno babaen ti dila, no di ket iti aramid ken kinapudno.’—1 Juan 3:17, 18.

Iti dadduma a kasasaad, mabalin nga ikeddeng ti maysa a tao a dina pautangan ti kabsatna nga agkasapulan. Mabalin a kaykayatna laengen a regaluan wenno mangitukon iti dadduma a kita ti tulong. Umasping iti dayta a prinsipio, no rumsua dagiti parikut iti panagpautang, mabalin nga ikeddeng ti agpautang nga isut’ mangngaasi. Mabalin a kayatna nga usigen ti nabalbaliwan a kasasaad ti immutang ken mangted iti at-atiddog a pawayway, kissayanna ida, wenno kanselarenna payen a naan-anay ti utang. Dagitoy ket personal a desision a masapul nga aramiden ti tunggal maysa.

Laglagipen koma dagiti Kristiano a palpaliiwen ti Dios dagiti amin a banag ken panungsungbatennatayo iti wagas ti panagtigtignaytayo ken ti panangusartayo kadagiti sanikuatayo. (Hebreo 4:13) Ti balakad ti Biblia a ‘maaramid koma ti isuamin nga ar-aramidtayo buyogen ti ayat,’ sigurado nga agaplikar iti panagpautang ken panagutang kadagiti gagayyem.—1 Corinto 16:14.

[Footnote]

[Ladawan iti panid 18]

“Ti Agsuksukat iti Kuarta ken ni Baketna” (1514), ni Quentin Massys

[Credit Line]

Scala/Art Resource, NY