Panagipudno a Mangiturong iti Pannakapaimbag
“IDI nagulimekak narunot dagiti tulangko babaen ti panagasugko iti intero nga agmalem. Ta iti aldaw ken rabii nadagsen kaniak ta imam. Ti alnaab ti biagko nagbaliw kas iti namaga a pudot ti kalgaw.” (Salmo 32:3, 4) Dagita a makaduyok-rikna a sasao mabalin nga inyanninawna ti napalaus a saem ti emosion a narikna ni David nga ari ti nagkauna nga Israel, saem a sinagabana gaput’ panangilimedna iti nadagsen a basol, imbes nga impudnona koma dayta.
Natalugadingan a lalaki ni David. Isu ket maingel a mannakigubat, nalaing nga estadista, mannaniw, ken musikero. Nupay kasta, nagpannuray iti Dios, saan a kadagiti abilidadna. (1 Samuel 17:45, 46) Isut’ nadeskribir nga addaan iti puso a “naan-anay ken Jehova.” (1 Ar-ari 11:4) Ngem nakaro ti pannakakondenarna gapu iti maysa a basol a naaramidna, ket mabalin a dayta ti tuktukoyenna iti Salmo 32. Adu ti maadaltayo no sukimatentay dagiti sirkumstansia a nangituggod iti panagbasolna. Mailasintayo dagiti palab-og a masapul a liklikan ken makitatayo a kasapulan nga ipudno dagiti basoltayo tapno mapasubli ti relasiontayo iti Dios.
Ti Nasungdo nga Ari Natnag iti Basol
Madama idi a makigubgubat ti nasion ti Israel kadagiti Ammonita, ngem agnanaed ni David idiay Jerusalem. Bayat ti panagpagnapagnana iti tuktok ti pangatepan ti palasiona iti maysa a rabii, nakitana ti maysa a nalibnos a babai nga agdigdigus iti kaarrubana a pagtaengan. Di nakapagteppel ket nangrugi a gartemanna ti babai. Idi naammuanna nga isu ni Bat-seba, nga asawa ni Urias, a soldado iti buyotna, pinaayaban ni David, ket nakikamalala kenkuana. Di nagbayag, impakaammo ni Bat-seba ken David nga isu ket masikog.—2 Samuel 11:1-5.
Nagparikut ni David. No maibutaktak ti basolda, ipapatay ti dusada a dua. (Levitico 20:10) Isu a nangaramid iti pamuspusan. Pinagsublina ni Urias nga asawa ni Bat-seba manipud pagbabakalan. Kalpasan a sinaludsodanna a naan-anay maipapan iti gubat, binilin ni David ni Urias nga agawid. Ninamnama ni David a babaen iti daytoy, agparangto a ni Urias ti ama ti anak ni Bat-seba.—2 Samuel 11:6-9.
Nagluksaw ni David ta saan a sinarungkaran ni Urias ti asawana. Kinuna ni Urias a dina mabalin ti agawid agsipud ta sagsagabaen ti buyot dagiti kinarigat iti pannakigubat. No makigubgubat ti maysa a buyot dagiti Israelita, liklikan dagiti lallaki ti makidenna, uray pay kadagiti assawada. Masapul nga agtalinaedda a nadalus iti imatang ti linteg. (1 Samuel 21:5) Inawis ngarud ni David ni Urias iti maysa a pannangan sana binartek, ngem saanna latta a kayat ti agawid ken baketna. Ti matalek a kondukta ni Urias ti nangkondenar iti nadagsen a basol ni David.—2 Samuel 11:10-13.
Rimmikut ti kasasaad ni David gapu iti basolna. Gapu ta desperadon, maymaysa laengen ti ammona a solusion. Buyogen ti maysa a surat a para ken Joab a heneral ti buyot, pinagsublina ni Urias iti pagbabakalan. Nabatad ti linaon ti ababa a surat: “Isaadyo ni Urias iti sanguanan dagiti kapeggadan a linia ti bakal, ket dakayo agtalawkayto iti likudanna, ket isu masapul a makabil ken matay.” Babaen laeng ti surat, kasla naabbonganen dagiti aramid ti mannakabalin nga ari, ta naibaonna ni Urias iti pakatayanna.—2 Samuel 11:14-17.
Apaman a nalpas ti panawen ti panagleddaang ni Bat-seba gapu ken lakayna, isu ket inasawa ni David. Naglabas ti tiempo, ket naipasngayen ti anakda. Kabayatan amin dagitoy, inlimed ni David dagiti basolna. Iti un-unegna, mabalin a pinadasna nga inkalintegan dagiti inaramidna. Saan kadi a nadayaw ti ipapatay ni Urias iti bakal a kas kadagiti dadduma? Malaksid pay, saan kadi a sinukirna ti bilin ti ari idi nagkedked nga agawid ken baketna? Ti ‘nagulib a puso’ usarenna ti amin a kita ti panagrasrason tapno maikalintegan ti basol.—Jeremias 17:9; 2 Samuel 11:25.
Dagiti Biddut a Mangituggod iti Basol
Kasano koma a ti maysa a managayat iti kinalinteg a kas ken David ket tumulok iti pannakikamalala ken pammapatay? Nalawag a naimula dagiti bin-i ti basolna iti panaglabas dagiti aldaw. Mabalin a pakasdaawantayo no apay a saan a kimmuyog ni David kadagiti tattaona, tapno suportaranna ida iti pannakigubatda kadagiti kabusor ni Jehova. Imbes a kasta, agal-aliwaksay ni David iti palasiona, a dagiti mapaspasamak iti paggugubatan ket di man la immanay tapno maiwaksina ti dakes a tarigagayna iti asawa ti maysa a matalek a soldado. Iti kaaldawantayo, masalakniban dagiti pudno a Kristiano no aktiboda kadagiti naespirituan nga aktibidad ti kongregasion a nakaitimpuyoganda ken regular a makiramanda iti trabaho a panagebanghelio.—1 Timoteo 6:12.
Naibilin iti ari ti Israel a mangaramid iti kopia ti Linteg ket basaenna dayta iti inaldaw. No apay, kastoy ti kuna ti Biblia: “Tapno masursurona ti agbuteng ken Jehova a Diosna iti kasta salimetmetanna amin dagiti sao daytoy a linteg ken dagitoy nga alagaden babaen ti panangaramid kadakuada; tapno saan a tuman-ok ti pusona iti ngatuen ti kakabsatna ken tapno saan a sumiasi iti bilin a mapan iti makannawan wenno iti makannigid.” (Deuteronomio 17:18-20) Mabalin a saan a tinungpal ni David dayta a bilin idi inaramidna dagitoy nadagsen a basol. Ti regular a panagadal ken panagmennamenna iti Sao ti Dios sigurado a saluadannatayo manipud panagaramid iti dakes kadagitoy napeggad a tiempo.—Proverbio 2:10-12.
Kanayonanna pay, espesipiko a kinuna ti kaudian kadagiti Sangapulo a Bilin: “Dika tarigagayan ti asawa a babai ti padam a tao.” (Exodo 20:17) Adu idin ti asawa ken kamalala ni David. (2 Samuel 3:2-5) Ngem saan a nangsaluad dayta kenkuana nga aggartem iti sabali pay a napintas a babai. Daytoy a salaysay ipalagipna kadatayo ti kinadagsen ti sasao ni Jesus: “Ti tunggal maysa nga agtultuloy a mangmatmat iti maysa a babai tapno gartemanna nakikamalalan kenkuana iti pusona.” (Mateo 5:28) Imbes a pampanunotentay dagiti kasta a di umiso a tarigagay, alistotay koma a mangiwaksi kadagita iti panunot ken pusotayo.
Panagbabawi ken Asi
Nalawag a saan a naisurat ti prangka a salaysay ti Biblia maipapan iti basol ni David tapno laeng mapennek dagiti seksual a tarigagay ti maysa a tao. Ikkannatayo dayta a salaysay iti gundaway nga umimatang iti nabileg ken makatignay nga ebkas ti maysa kadagiti naisangsangayan a galad ni Jehova—ti asina.—Exodo 34:6, 7.
Kalpasan nga impasngay ni Bat-seba ti maysa nga anak a lalaki, imbaon ni Jehova ni propeta Natan tapno sanguenna ni David. Naasi a tignay daytoy. No saan koma a naasitgan ni David ken saan a nagpudno, posible a maruam nga agbasol. (Hebreo 3:13) Makaparagsak ta inaprobetsar ni David ti asi ti Dios. Ti nataktika ngem nabatad a sasao ni Natan sinidirna ti konsiensia ni David, ket sipapakumbaba a binigbigna a nagbasol iti Dios. Kinapudnona, ti maika-51 a Salmo, a mangibagbaga iti basol ni David mainaig ken Bat-seba, ket naputar kalpasan ti panagbabawi ken panangipudnona iti nadagsen a basolna. Pulos a ditay koma palubosan a tumangken ti pusotayo no nakaaramidtayo iti nadagsen a basol.—2 Samuel 12:1-13.
Napakawan ni David, ngem saan a nakaliklik iti disiplina wenno kadagiti epekto ti basolna. (Proverbio 6:27) Apay koma a saan a madisiplinaan ni David? No baybay-an lattan ti Dios ti amin, maikompromiso dagiti estandartena. Agbalin a saan nga epektibo a kas ken Eli a Nangato a Padi, a nalag-an laeng ti panangtubngarna kadagiti nadangkes nga annakna sana binay-an ida nga agtultuloy kadagiti dakes nga aramidda. (1 Samuel 2:22-25) Ngem, saan nga impaidam ni Jehova ti naayat a kinamanangngaasina iti daydiay agbabbabawi. Ti asina, a kasla iti makapabang-ar a nalamiis a danum, tulonganna ti nagbasol tapno maibturanna dagiti epekto ti basolna. Makapaimbag iti naespirituan ti kinabara ti nadiosan a pammakawan ken ti makapabileg a pannakitimpuyog kadagiti pada a managdaydayaw. Wen, maibatay iti subbot ni Kristo, mabalinan daydiay agbabbabawi a ramanan ti “kinabaknang ti di kaikarian a kinamanangngaasi [ti Dios].”—Efeso 1:7.
“Nasin-aw a Puso” ken “Baro nga Espiritu”
Kalpasan a nagpudno ni David, saanna nga intulok a lapunosen ti negatibo a rikna ti kinaawan kaes-eskanna. Dagiti ebkas nga insuratna kadagiti salmo maipapan iti panagipudno ipasimudaagna nga isu ket nabang-aran ken determinado nga agserbi a simamatalek iti Dios. Kas pagarigan, imutektekanyo ti Salmo 32. Iti bersikulo 1, mabasatayo: “Naragsak daydiay a ti iyaalsana mapakawan, a ti basolna maabbongan.” Uray kasanot’ kadagsen ti basol, posible a naragsak ti pagtungpalan ti maysa a tao no la ket ta sipapasnek nga agbabawi. Ti maysa a wagas a panangipakita iti kastoy a kinapasnek isut’ naan-anay a panangawat iti basol, kas iti inaramid ni David. (2 Samuel 12:13) Saanna nga inkalintegan ti bagina ken Jehova wenno pinabasol dagiti dadduma. Kuna ti bersikulo 5: “Ti basolko impudnok kenka iti kamaudianan, ket ti biddutko saanko nga inabbongan. Kinunak: ‘Ipudnokto dagiti salungasingko ken Jehova.’ Ket sika pinakawanmo ti biddut dagiti basolko.” Mangyeg bang-ar ti napasnek a panagipudno, iti kasta saanen a kasapulan a ti maysa a tao sidiren ti konsiensiana gapu kadagiti napalabas a basolna.
Kalpasan nga impakaasina ti pammakawan ni Jehova, indawat ni David: “Parsuaem kaniak ti mismo a puso a nasin-aw, O Dios, ket ikabilmo iti unegko ti maysa a baro nga espiritu, daydiay natibker.” (Salmo 51:10) Ti panangdawat iti “puso a nasin-aw” ken iti “maysa a baro nga espiritu” ipakitana a sipapanunot ni David iti pagannayasanna nga agbasol ket kasapulanna ti tulong ti Dios tapno madalusan ti pusona ken mabalinna ti mangabaruanan. Imbes nga ay-ayenna ti bagina, determinado nga agtultuloy nga agserbi iti Dios. Inkararagna: “O Jehova, luktam koma dagitoy bibigko, tapno ti bukodko a ngiwat isaritana koma ti pannakaidaydayawmo.”—Salmo 51:15.
Kasanot’ reaksion ni Jehova iti napasnek a panagbabawi ni David ken iti napinget a panagreggetna nga agserbi kenkuana? Makaliwliwa nga impatalgedna ken David: “Pagbalinenkanto nga addaan iti pannakatarus ket isuroka iti dalan a rebbeng a papanam. Mangipaayakto iti balakad a ti matak situturong kenka.” (Salmo 32:8) Daytoy ti pannakaipasigurado ti personal a panangikabilangan ni Jehova kadagiti rikna ken kasapulan daydiay agbabbabawi. Ni Jehova ti naggayagay a mangted ken David iti naun-uneg a pannakatarus, ti abilidad a mangkita iti labes ti makinruar a langa ti bambanag. No maipasangonto iti sulisog, ammonanton ti pagbanagan dagiti tignayna ken ti epektoda iti sabsabali, ket makapagtignay a nainsiriban.
Daytoy a pasamak iti biag ni David ket agserbi a pammaregta kadagiti amin a natnag iti nadagsen a basol. No ipudnotay ti basoltayo ken sipapasnek nga agbabawitayo, mapasublitay ti kapatgan a sanikuatayo, ti relasiontayo ken Jehova a Dios. Ti apagbiit a saem ken pannakaibabain a kasapulan a sagabaentayo ket adayo a nasaysayaat ngem iti tuok nga itden ti panangilimed, wenno ti nakas-ang a pagbanagan ti panangipalubostayo a mapatangken ti bagbagitayo iti rebelioso a kurso. (Salmo 32:9) Imbes ketdi, mapadasantayo ti nabara a pammakawan ti naayat ken naasi a Dios, “ti Ama dagiti nadungngo nga asi ken ti Dios ti amin a liwliwa.”—2 Corinto 1:3.
[Ladawan iti panid 31]
Ninamnama ni David a malisianna dagiti epekto ti basolna babaen ti panangibaonna ken Urias iti pakatayanna