Sangalubongan a Talna—Aniantot’ Talaga a Kaipapananna?
TI SANGALUBONGAN a talna a pampanunoten ti Dios ramanenna ti ad-adayo ngem ti sangalubongan laeng a panangisardeng ti panagpipinnutok wenno ti nuklear a panagtabla. Nalawag daytoy manipud panangusar ti Biblia iti sao a “talna.”
Kas pangarigan, iti Hebreo a Kasuratan (ti “Daan a Tulag”) ti sao para iti talna ket sha·lohmʹ. Ti langa daytoy a sao nausar idiay Genesis 37:14, a sadiay ibagbaga ni patriarka Jacob ken Jose nga anakna: “Kitaem no naimbag ti kasasaad dagiti kakabsatmo ken no naimbag ti pangen, ket yegmo kaniak ti damag.”a Ti sha·lohmʹ nausar manen idiay Genesis 41:16, a sadiay daytat’ naipaulog kas “kinaimbag.”
Iti Biblikal a kaiyuloganna, ngarud, ti pudpudno a talna ramanenna saan laeng a ti kaawan ti panagsususik no di ket kasta met ti salun-at, kinatalged, ken naimbag a kasasaad. Ti napalabas a ruarmi impakitana a saan a masolbar ti tattao ti parikut no kasanot’ panangyeg ti talna. Ni laeng Jesu-Kristo, ti “Prinsipe ti Kappia,” ti makabalin a mamagsisilpo kadagiti bambanag ken makaiyeg ti pudpudno a talna ditoy daga. (Isaias 9:6, 7) Usigenyo, kas pangarigan, no aniat’ impadto ti Biblia idiay Salmo 72:7, 8 maipapan iti panagturay dayta a maysa: “Kadagiti al-aldawna agrangpayanto ti kinalinteg, ken kinaruay ti talna agingga iti maawanen ni bulan. Addanto met panagturayna manipud baybay agingga iti baybay ken manipud idiay Karayan agingga kadagiti pungpungto ti daga.” Agasenyo—salun-at, kinatalged, ken naimbag a kasasaad iti sangalubongan! Awan napolitikaan a tulagan a makaaramid iti dayta. Ti laeng Pagarian ti Dios ti makaaramid, ken adunto pay ti maaramidanna. Ti Biblia itdenna kadatayo ti adu pay a makaay-ayo a napropetikuan a pannakasirmata iti daytoy masanguanan a sangalubongan a talna. Usigentayo ti sumagmamano kadakuada.
Sangalubongan a Disarmamento—iti Pamay-an ti Dios!
Kuna ti Salmo 46:8, 9: “Umaykayo, imatanganyo dagiti ar-aramid ni Jehova, no ania dagiti panangdadael nga inaramidna ditoy daga. Pagsardengenna dagiti gubgubat inggana iti ungto ti daga. Rungrungduenna ti bai ti pana ken gupdenna a namimpinsan ti gayang; puoranna dagiti luglugan iti apuy.” Dagiti sasao a “pana,” “gayang,” ken ‘luglugan,’ ket simboloda ti aniaman a kita ti igam ti gubat wenno makinaria ti gubat. Ni Jehova ngarud lab-awannanto ti pananglimitar kadagiti armas ken uray pay naan-anay a disarmamento. Naan-anay nga ikisapnanton dagiti nuklear nga igam, dagiti kanion, tanke, pabanto ti missile, granada, plastik a dinamita, riple, palpaltog—aniaman a peggad iti sangalubongan a talna!
Nupay kasta, ti basta ig-igam laeng saanda a mangpataud ti gubat. Kadarato, ti gubat nairamut kadagiti mananggura, naimut, wenno naranggas a kababalin dagiti imperpekto a tattao. (Idiligyo ti Santiago 4:1-3.) Ngarud ti Pagarian ti Dios rautennanto daytoy a ramut ti gubat babaen ti panangpukawna iti kasta a nagdakes a kababalin ti personalidad kadagiti tattao. Kasano? Babaen iti sangalubongan nga programa ti edukasion. “Ti daga mapnonto iti pannakaammo ken ni Jehova kasla dagiti dandanum saknapanda ti baybay.”—Isaias 11:9.
Inton “maisurodanto amin ken Jehova,” dinton makita ti sangatauan ti panagduduma ti rasa kas pakaibatayan ti susik, sakit ti nakem, wenno pananglais. (Juan 6:45) “Ti Dios saan a manangidumduma,” ket dagiti agtaeng iti daga isarmingdanto ti saanna a panangidumduma. (Aramid 10:34) Ikkatento metten ti Pagarian ti aniaman a potensial maipaay iti nasional a susik babaen ti panangikkatnan kadagiti nasional a pagbeddengan. ‘Manipud baybay agingga iti ungto ti daga,’ amin isapatadanton ti kinatulokda ken siyayaman a panagpasakop iti turay ni Kristo.—Salmo 72:8.
Tapno ti kasta a talna ket pumaut, ikkatento met ti Pagarian ti puersa a mamagsinasina iti historia ti tao: ti ulbod a relihion. (Sofonias 2:11) Ti sangatauan agkaykaysanton iti panagdaydayaw iti maymaysa a pudno a Dios. (Isaias 2:2, 3) Maysa a sangalubongan a panagkakabsatton ti agtalinaed!
Talna iti Pagtaengan
Ngem, aniat’ pategna, ti sangalubongan a talna no dagiti pribado a pagtaengan ket isuda met ti pagbabakalan a sadiay dagiti pananginsulto, nasakit a sasao, ken panangkarit ti masansan a mangmangngegan. Kastat’ kasasaad kadagiti adu a sangakabbalayan itatta. Dadduma a pamilia ti mangilemlemmeng kadagiti nauneg a panaggiginnura iti likudan ti nalamiis a kinaulimek.
Ti pudno a talna ngarud rebbeng nga iramanna ti kinatalna iti pagtaengan. Iti sidong ti edukasional a programa ti Pagarian, masursuruan dagiti assawa a lallaki ken babbai ti pannakilangen iti maysa ken maysa iti ayat ken panangrespeto. (Colosas 3:18, 19) Masursuruan dagiti annak nga ‘agtulnog kadagiti dadakkelda iti isuamin.’ (Colosas 3:20) Awanton dagiti rebeliuso a tin-edyer a mangpaay ken mangaburido kadagiti dadakkelda. Ti panagtulnog gagangayton, ti kooperasion ket pagalagadanen. Dagiti annak ket isudanto ti makaay-ayo a buybuyaen ken rag-o a pakilangenan.
Itatta, dagiti rigat ti panagbiag degdeganda unay ti gulo ti pamilia, ta masansan dagiti dua a nagannak obligadoda a mangibaklay ti nabantot nga annongen ti panggedan. Ngem iti sidong ti panagturay ni Kristo, mabang-aranton dagiti pamilia kadagiti makaparigat a pinansial nga awit—nangangato nga abang, dagiti nangangato a babayadan ti panagisalda, agpangpangato a buis, kinaawan panggedan. Dagiti makapnek, napnuan-karit a trabaho aglaplapusanandanto. Ket awanton ti awanan ti pagtaengan. Kitaenyo no kasanot’ panangitampok ti padto idiay Isaias 65:21-23 kadagitoy a kinapudno: “Ket isuda bangonendanto dagiti balbalay ken agtaengdanto kadakuada . . . Isuda didanto mangbangon ket sabali ti agnaed; didanto agmula ket sabali ti mangan. . . . Dagiti pinilik agragsakdanto iti mabayag iti aramid dagiti im-imada. Isuda didanto agtrabaho iti ubbaw, didanto agpasngay a maipaay iti didigra; ta isuda ti kapuonan ti binendisionan ni Jehova, ken ti putotda makiadda kadakuada.”
Agasenyo ti agtaeng nga iti aglawlawyo di kayon maraut kadagiti buya, un-uni, ken buyok ti agrakrakayan nga ili! Agasenyo ti panagtaengton iti berde a daga—ti dagayo—a naan-anay pannakatalonna, ti pannakahardinna, pannakaaywanna. Agasenyo ti pananglang-ab ti angin a makapasarantat’ kinadalus ken kinapurona; a mangngegan, saan a ti nagubsang nga uni ti moderno a sibilisasion, no di ket ti nalamuyot, natural nga aw-aweng. Pudno, dadduma a nagasat a tattao ti mangtagtagiragsaken ti bassit a rukod ti sumagmamano kadagitoy a bambanag. Ngem iti sidong ti Pagarian ti Dios, dagiti natalna a kasasaad ti panagbiag tagiragsakenton ti amin. Awanton ti napanglaw, awanton ti mabisin, awanton ti agrabiado.—Salmo 72:13, 14, 16.
Inayon pay nga ikari ti Biblia a “dagiti nadangkes, magudasdanto ditoy daga.” (Proverbio 2:22) Kayat a sawen dayta ti pannakaparmeken ti krimen. No ti kabassitan kadagiti annakyo rummuar nga agay-ayam, dikayton pagdanagan dagiti manangmolestia ti ubbing wenno manangkumaw nga aglemlemmeng kadagiti kasipngetan, dagiti kotse nga imammaneho dagiti nabartek a saandan a makontrol, wenno dagiti agalla-alla a barbarkada dagiti agmauyong iti droga nga agtutubo. Dagiti annakyo agay-ayamdanton iti naan-anay a kinatalged.
Kinatalna ken ti Personal a Kinaimbagyo
Kamaudiananna, adda pay met ti aspeto ti personal a kinaimbagyo. Uray dagiti Paraiso a kasasaad saanna a mabibineg ti ut-ot ti kanser wenno sakit ti arthritis. Ngarud ti pudno a talna masapul nga iramanna ti pannakaikkat ti sakit, an-anayen, ken ipapatay. Posible kadi ti kasta a banag? Idi adda ditoy daga, maulit-ulit nga indemostra ni Jesu-Kristo ti kinaturayna iti natauan nga an-anayen. (Mateo 8:14-17) Manipud nailangitan a yanna, mabalinan ni Kristo ti mangaramid kadagiti milagro iti intero a daga! “Iti kasta,” inkari ti Biblia, “maluktanton dagiti mata ti bulsek, ken dagiti lapayag ti tuleng maluktandanto. Iti kasta aglagtonto ti pilay a kas maysa nga ugsa, ken ti dila ti umel agkantanto.”—Isaias 33:24; 35:5, 6.
Ti kampania ni Kristo maibusor iti rigat ti tao, nupay kasta, ket saan nga agpatingga sadiay. Ilawlawag ni apostol Pablo maipapan ti kinaari ni Kristo: “Ta isu masapul nga agari agingga iti panangikabilna kadagiti kabusorna iti babaen dgiti saksakana. Ti maudi a kabusor a mapukawto, isu ni patay.” (1 Corinto 15:25, 26) Kaipapanan daytoy ti panangparmekna iti amin a panangdadael a naaramidan ni patay iti sangatauan manipud pangrugian. Kas panangilawlawag a mismo ni Jesu-Kristo: “Ta umay ti oras a dagiti amin nga adda kadagiti tanem a pakalaglagipan mangngegdanto ti timekna [ni Kristo] ket rummuardanto.” (Juan 5:28, 29) Ti di mabilang a minilmilion a nagbiag ken natayen iti rigat maaddaandanton ti gundaway a makiraman iti um-umayen a sangalubongan a talna.
Makiramankayto aya iti dayta? Idagadag dagiti Saksi ni Jehova kadakayo nga ammuenyo ti ad-adu pay maipapan ti isursuro ti Biblia iti daytoy a banag.b Ti namnama ti sangalubongan a talna ket nakaay-ayat unay, pudpudno unay, ta di mabalin a basta laksiden. Makasigurokayo a no pagreggetanyo nga ammuen ken iyaplikar ti Saot’ Dios, “ti Dios ti talna addanto kadakayo”—iti awan inggana!—Filipos 4:9.
[Dagiti Footnote]
a Iti literal, “Kitaem ti talna dagiti kakabsatmo ken talna ti pangen.”
b Mabalin a maiyurnos ti awan bayadna a panangyadal ti Biblia iti pagtaenganyo babaen ti panagsurat kadagiti manangipablaak itoy a magasin.
[Ladawan iti panid 5]
Pasardengento ni Jehova dagiti gubgubat “agingga iti ungto ti daga”
[Credit Line]
USAF Official Photo
[Ladawan iti panid 6]
Ti assawa a lallaki ken babbai masursuruandanto a makilangen a sitatalna iti maysa ken maysa