Dagiti Sirkero Kadagiti Kabatuan iti Bantay
MASARAKAN iti makin-laud a kosta ti Natay a Baybay ti kadaanan a siudad ken ti kabangibang a let-ang a maaw-awagan En-gedi. Dagiti kabatbatuan a dalan ken rangkis ti lugar ket nasayaat a pagaponan dagiti kalding ti bantay iti Naikari a Daga, a kas kadagiti makita ditoy.
Daytoy natibker-sakana a parsua ket karaman kadagiti pagsidsiddaawan nga animal. Lukibentayo ti Biblia ket kitaentayo a naimbag daytoy nakaskasdaaw nga animal.
‘Dagiti Natayag a Bambantay ti Ayan Dagiti Kalding ti Bantay’
Daytat’ inkanta ti salmista. (Salmo 104:18, NW) Maitutop unay nga agnaed dagiti kalding ti bantay kadagiti nangangato a lugar! Nakaparparagsitda, a sitatalek ken sipapartak nga agakar-akarda kadagiti kabatuan. Ti maysa a makagapu iti daytoy isu ti pannakadisenio dagiti kukoda. Mabalin nga agbistrad ti pannakadapan gapu iti dagsen ti kalding, nga ikebbengna dayta a naimbag no sitatakder wenno agakar-akar kadagiti akikid a naapit-apit a batbato.
Naisalsalumina met ti kinatimbeng dagiti kalding ti bantay. Kabaelanda ti lumagto kadagiti adayo a distansia sa agdisso iti nakadukol a bato nga apag-isu a pagbatayan ti sakada. Iti naminsan napaliiw ti biologo a ni Douglas Chadwick ti maysa a kita ti kalding ti bantay a nangaramat iti kinatimbengna tapno maliklikanna ti maisar-ong iti nakadukol a bato nga akikid unay a pagpusiposanna. Kunana: “Kalpasan a nataldiapanna ti maysa pay a nakadukol a bato iti baba a 120 metro ti kaunegna, inkebbeng ti kalding dagiti kamaunana sa in-inut nga impakaruskosna nga impagna dagiti kamaudina iti bakras a kas man la agpuspusipos a dalig ti karison. Bayat a tengtenglek ti angesko, nagtultuloy ti kalding agingga a dagiti kamaudina nagdisso tapno sumango iti direksion a naggapuanna.” (National Geographic) Di ngarud pakasdaawan a dagiti kalding ti bantay maaw-awagan a “dagiti sirkero kadagiti kabatuan iti bantay”!
‘Ammom Kadi No Kaano nga Agpasngay Dagiti Kalding ti Bantay?’
Managbabain unay a parsua dagiti kalding ti bantay. Kaykayatda ti agbiag nga adayo iti tao. Kinapudnona, marigatan dagiti tao nga umasideg a mangbuya kadagitoy iti atap a kasasaadda. Gapuna, ti Makinkukua kadagiti “arban ti tapaw dagiti rinibu a turturod” maitutop a maisaludsodna ken ni Job: “Ammom aya no kaano a panawen ti panagpasngay dagiti atap a kalding a taga bambantay?”—Salmo 50:10; Job 39:1.
Ti inted-Dios a naikasigudan a sirib ti mangibaga iti kabaian a kalding ti bantay no kaano nga agpasngay. Agbirok daytoy iti natalged a lugar sa agpasngay iti maysa wenno dua nga urbon, kadawyanna iti ngudo ti Mayo wenno iti Hunio. Iti sumagmamano laeng nga aldaw a makasursuro dagiti kayyanak nga urbon a lumagto a di agmintis.
‘Naayat a Kabaian nga Ugsa ken Makaay-ayo a Kalding ti Bantay’
Indagadag ni masirib nga Ari Solomon kadagiti assawa a lallaki: “Pagrag-oam ti asawa ti kinaagtutubom, kas nakaay-ayat a kabaian nga ugsa ken makaay-ayo a kalding ti bantay.” (Proverbio 5:18, 19, NW) Saan a nairanta daytoy a mangumsi kadagiti babbai. Agparang a tuktukoyen ni Solomon ti kinapintas, lung-ay, ken dadduma pay a naisangsangayan a galad dagitoy nga animal.
Karaman ti kalding ti bantay iti di mabilang a “parsua a nabiag” a naruay a mangpaneknek iti kinasirib ti Namarsua. (Genesis 1:24, 25) Saantayo kadi a maragsakan ta pinalikmutannatayo ti Dios iti adu a nakaskasdaaw a parsua?
[Picture Credit Line iti panid 24]
Iti pammalubos ti Athens University