“Naragsak ti Tao a Nakasarak iti Sirib”

ISUT’ maysa a dumadaniw, arkitekto, ken ari. Iti makatawen a sapulna a nasurok a 200 milion a doliar, isu ti kabaknangan idi nga ari ditoy daga. Nagdindinamag met gapu iti siribna. Nasdaaw unay ti maysa a simmarungkar a reyna nga uray la naikunana: “Adtoy! ti kagudua saan a naibaga kaniak; ti kinasiribmo ken ti kinarang-aymo labsanda ti dayaw a nangngegak.” (1 Ar-ari 10:4-9) Kasta idi ti sasaaden ni Ari Solomon iti nagkauna nga Israel.

Ni Solomon agpadpada nga addaan iti kinabaknang ken sirib. Dayta ti namagbalin kenkuana nga ad-adda a kualipikado a mangikeddeng no ania kadagita a dua ti pudpudno a napatpateg. Insuratna: “Naragsak ti tao a makasarak iti sirib, ken ti tao a makaala iti pannakaawat. Ta ti pannakagun-od kenkuana nasaysayaat ngem iti pannakagun-od iti pirak, ket ti magunggona kenkuana nasaysayaat ngem balitok a nasudi. Napatpateg ngem dagiti rubis: ket awan kadagiti bambanag a mabalinmo a tarigagayan ti mayasping kenkuana.”​—Proverbio 3:13-15.

Ngem sadino ti pakasarakan iti sirib? Apay a napatpateg nga amang dayta ngem iti kinabaknang? Apay a makaay-ayo dayta? Ti maikawalo a kapitulo ti libro ti Biblia a Proverbio, nga insurat ni Solomon, sungbatanna dagitoy a saludsod iti makapainteres a pamay-an. Iladawanna ti sirib kas maysa a persona a makabael nga agsao ken agtignay. Ken ti sirib a mismo ipalgakna ti awisna agraman ti pategna.

“Isu Agpukkaw a Sipipigsa”

Nangrugi ti maikawalo a kapitulo ti Proverbio babaen ti retorikal a saludsod: “Saan aya nga agpukpukkaw ni sirib, ken agtimtimek ni pannakaawat?”a Wen, ti sirib ken pannakaawat agpukpukkaw, ngem saan a kas iti imoral a babai nga aglemmeng kadagiti nasipnget a disso sa mangyarasaas iti makagargari a sasao kadagiti lapayag ti agmaymaysa ken awanan kapadasan nga agtutubo. (Provervio 7:12) “Iti tapaw dagiti natayag a disso nga asideg iti dalan, a pagtutugmukan dagiti dandana, isu agtaktakder. Iti denna dagiti ruruangan, iti pagserkan ti ili, iti pagserkan kadagiti ruruangan, isu agpukkaw a sipipigsa.” (Proverbio 8:1-3) Ti napigsa ken natured nga awag ti sirib ket mangngegan a sipipigsa ken silalawag kadagiti publiko a lugar​—iti ruruangan, iti pagtutugmukan ti daldalan, iti pagserkan ti maysa a siudad. Nalaka laeng a mangngegan ken ipangag dagiti tattao dayta nga awag.

Siasino ti makailibak a ti nadiosan a sirib a naisurat iti naipaltiing a Sao ti Dios, ti Biblia, ket magun-odan ti dandani amin nga adda iti daga nga agtarigagay a manggun-od iti dayta? “Ti Biblia pay laeng ti libro nga addaan iti kaaduan a managbasa,” kuna ti The World Book Encyclopedia. Innayonna: “Ad-adu ti naiwarasen a kopia ti Biblia ngem iti aniaman a sabali a libro. Naipatarusen ti Biblia iti adun a daras, ken iti ad-adu a pagsasao, ngem iti aniaman a sabali a libro.” Gapu ta naipatarusen ti kompleto a Biblia wenno ti dadduma a pasetna iti nasurok a 2,100 a lenguahe ken dialekto, mabalinen a magun-odan ti agarup 90 a porsiento iti sangatauan ti uray laeng kapaset ti Sao ti Dios iti bukodda a pagsasao.

Iwarwaragawag dagiti Saksi ni Jehova ti mensahe ti Biblia iti publiko iti amin a lugar. Iti 235 a pagilian, siaaktibo nga ikaskasabada ti naimbag a damag ti Pagarian ti Dios ken isursuroda kadagiti tattao ti kinapudno a masarakan iti Sao ti Dios. Ti naibatay-Biblia a magasinda a Ti Pagwanawanan, a maipabpablaak iti 140 a pagsasao, ken Agriingkayo!, a mayim-imprenta iti 83 a pagsasao, ket agpadpada nga addaan iti sirkulasion a nasurok a 20 milion. Ti sirib pudno a sipipigsa nga agpukpukkaw kadagiti publiko a lugar!

“Ti Timekko Maipaay Kadagiti Annak Dagiti Tattao”

Kastoy ti panglukat a sasao ti sirib a nailadawan kas maysa a persona: “Kadakayo, O tattao, umayabak; ket ti timekko maipaay kadagiti annak dagiti tattao. O dakayo a nanengneng, awatenyo ti kinamanakem: ket, dakayo a maag, agmannakaawat kadi ta pusoyo.”​—Proverbio 8:4, 5.

Sapasap ti iyaw-awag ti sirib. Iyaw-awisna dayta iti intero a sangatauan. Iyaw-awisna uray kadagiti awanan kapadasan a gumun-odda iti kinasaririt, wenno kinanakman, ken pannakaawat kadagidiay maag. Pudno a patien dagiti Saksi ni Jehova a ti Biblia ket maysa a libro nga agpaay iti isuamin a tattao ken padapada a paregtaenda ti tunggal masabetda a mangammo iti dayta tapno masarakanna ti kinasirib a linaonna.

“Ti Ngiwatko Agbalikasto iti Kinapudno”

No maipapan iti iyaw-awisna, kuna ti sirib: “Denggenyo, ta agsaoak kadagiti mangnibinibi a bambanag; ken ti panaglukat dagiti bibigko nalintegto a banag. Ta ti ngiwatko agbalikasto iti kinapudno; ket ti kinadangkes isu ti makarimon kadagiti bibigko. Amin dagiti sasao ti ngiwatko addada iti kinalinteg; awan aniaman a kiwer wenno naulpit kadakuada.” Wen, ti sursuro ti sirib ket nagsayaat ken mapagtalkan, napudno ken nalinteg. Saan a pulos a mangallilaw wenno naalas. “Bin-igda a nabatad iti makaawat, ken nalintegda kadagiti makasarak iti pannakaammo.”​—Proverbio 8:6-9.

Maikanatad nga idagadag ti sirib: “Awatenyo ti pannursurok, a saan ketdi a ti pirak; ken ti pannakaammo, a nangnangruna ngem ti balitok a napili .” Umiso daytoy a kiddaw, “ta ti sirib napatpateg ngem dagiti rubrubi; ket amin dagiti kukua a mabalin a tarigagayan saanda a maipadpad kenkuana.” (Proverbio 8:10, 11) Ngem apay? Ania ti mamagbalin a napatpateg ti sirib ngem iti kinabaknang?

“Ti Bungak Nasaysayaat Ngem Balitok”

Dagiti sagut nga ited ti sirib kadagiti managimdengna ket napatpateg nga amang ngem iti balitok, pirak, wenno korales. No ania dagitoy a sagut, kuna ti sirib: “Siak ni sirib pinagbalinko ni kinamanakem a pagtaengak, ken sarakek da pannakaammo ken kinaannad. Ti panagbuteng ken ni Jehova isu ti pananggura iti dakes: tangsit, kuspag, ken ti dakes a dalan, ken ti naulpit a ngiwat, guraek.”​—Proverbio 8:12, 13.

Kinasaririt ken abilidad nga agpanunot ti itden ti sirib kadagidiay manggun-od kenkuana. Ti tao nga addaan iti nadiosan a sirib ket addaan met iti panagraem ken panagbuteng iti Dios, yantangay “ti panagbuteng ken ni Jehova isu ti punganay ti sirib.” (Proverbio 9:10) Gapuna, guraenna ti kagura ni Jehova. Awan kenkuana ti kinatangsit, kinakuspag, imoral a kababalin, ken ballikug a panagsasao. Ti pananggurana iti kinadakes ti mangsalaknib kenkuana manipud iti dakes nga epekto ti pannakabalin. Anian a nagpateg para kadagidiay addaan iti annongen iti kongregasion Kristiano, kasta met kadagiti ulo ti pamilia, a birokenda ti sirib!

“Ti patigmaan biangko, ken naimbag a pannakaammo,” intuloy a kinuna ti sirib. “Siak ti pannakaawat; adda kaniak ti pannakabalin. Gapu kaniak agari dagiti ar-ari, ket dagiti piprinsipe agikeddengda ti kinalinteg. Gapu kaniak agturay dagiti piprinsipe, ken dagiti natakneng, wen amin dagiti uk-ukom ditoy daga.” (Proverbio 8:14-16) Ti bunga ti sirib iramanna ti nauneg a pannakaawat ken kinabileg​—kualidad a kasapulan unay dagiti agtuturay, nangato nga opisial, ken dagiti natan-ok. Napateg ti sirib kadagidiay addaan annongen ken kadagidiay mangbalbalakad iti sabsabali.

Ti pudno a sirib ket nalaka a magun-odan ti amin. Ngem saan nga amin ti makabirok iti dayta. Laksiden wenno liklikan ti dadduma, uray no nalaka la a magun-od dayta. “Ayatek dagiti agayat kaniak,” kuna ti sirib, “ket dagiti mangbirok a sigaganetget kaniak masarakandakto.” (Proverbio 8:17) Ti sirib ket magun-odan laeng dagidiay napasnek a mangsapul iti dayta.

Naimbag ken nalinteg ti dana ti sirib. Gunggonaanna dagiti mangbirok kenkuana. Kuna ti sirib: “Kinabaknang ken dayaw addada kaniak; wen, ti napaut a kinabaknang ken kinalinteg. Ti bungak nasaysayaat ngem balitok, wen, ngem iti nasudi a balitok, ket ti pataudek nasaysayaat ngem pirak a napili. Magnaak iti dalan ti kinalinteg, iti tengnga dagiti dandana ti kinahustisia; tapno dagiti agayat kaniak mapagtawidko iti sanikua, ken tapno punnuek dagiti paggamenganda.”​—Proverbio 8:18-21.

Malaksid iti kasta a nagsasayaat a kualidad ken galad kas iti kinanakman, abilidad nga agpanunot, kinapakumbaba, nauneg a pannakaawat, praktikal a sirib, ken pannakaawat, dagiti sagut ti sirib ramanenna ti kinabaknang ken dayaw. Ti maysa a masirib a tao mabalin a magun-odanna ti kinabaknang babaen ti nalinteg a pamay-an, ken rumang-ayto iti naespirituan. (3 Juan 2) Ti sirib mangipaay met iti dayaw iti maysa a tao. Kanayonanna, ikkanna ti tao iti pannakapnek kadagiti ik-ikutanna, natalna a panunot, ken nadalus a konsiensia iti imatang ti Dios. Wen, naragsak ti tao a nakasarak iti sirib. Kinapudnona, ti bunga ti sirib ket nasaysayaat ngem iti nasudi a balitok ken napili a pirak.

Anian a naintiempuan daytoy a balakad para kadatayo, yantangay agbibiagtayo iti materialistiko a lubong a mangipagpaganetget iti pananggun-od iti kinabaknang iti aniaman a pamay-an ken uray aniaman ti ibungana! Sapay koma ta ditay pulos malipatan ti kinapateg ti sirib wenno agaramid iti kinadakes tapno makagun-od ti kinabaknang. Ditay koma pulos liwliwayan dagiti mismo a probision a makaipaay iti sirib​​—dagiti Nakristianuan a gimong ken ti personal a panagadaltayo iti Biblia ken kadagiti publikasion nga ipapaay “ti matalek ken masirib nga adipen”​—tapno laeng makagun-od iti kinabaknang.​—Mateo 24:45-47.

“Naipatakderak Nanipud Kinaagnanayon”

Kas masarakan iti maikawalo a kapitulo ti Proverbio, ti pannakailadawan ti sirib kas maysa a persona ket saan laeng a basta maysa nga instrumento tapno mailawlawag ti kalidad ti di makita a galad. Isimbolona met ti kapatgan a parsua ni Jehova. Intuloy a kinuna ti sirib: “Ni Jehova inikutannak idi pangrugian ti dalanna, idi kasakbayan dagiti ar-aramidna idi ugma. Naipatakderak nanipud kinaagnanayon, nanipud idi punganay, idi awan pay toy daga. Idi awan pay dagiti yuyeng, napaaddaakon; idi awan pay ub-ubbog nga aglaplapusanan iti danum. Idi di pay naisaad dagiti bambantay, immun-una ngem dagiti turturod napaaddaakon; idi a dina pay la inaramid ti daga, ken dagiti taytay-ak, wenno ti punganay ti tapuk ti lubong.”​—Proverbio 8:22-26.

Anian a nagsayaat ti panagtunos ti adda a pannakadeskribir ti sirib a nailadawan kas maysa a persona ken ti adda a naikuna maipapan “ti Sao” iti Kasuratan! “Idi punganay adda ti Sao,” insurat ni apostol Juan, “ket ti Sao adda a kadua ti Dios, ket ti Sao maysa a dios.” (Juan 1:1) Ti sirib a nailadawan kas maysa a persona piguratibo nga iladawanna ti Anak ti Dios, ni Jesu-Kristo, iti panagbiagna sakbay a nagbalin a tao.b

Ni Jesu-Kristo “ti inauna kadagiti amin a parsua; agsipud ta babaen kenkuana amin a sabsabali pay a bambanag naparsuada iti langlangit ken iti rabaw ti daga, dagiti bambanag a makita ken dagiti bambanag a di makita.” (Colosas 1:15, 16) “Idi [a ni Jehova] impasdekna dagiti langlangit, addaak idiay: idi binukelna ti wangawangan ti yuyeng, idi pinatibkerna dagiti tangtangatang iti ngato, idi napapigsa dagiti ub-ubbog ti yuyeng, idi inikkanna ti baybay iti beddengna, tapno dagiti dandanum dida salungasingen ti panagbilinna, idi inugisanna dagiti pagsaadan toy daga; idin addaak iti sibayna a kas mamangulo nga agobra; ket siak ti pagrag-oanna, nga inaldaw siraragsakak a kanayon iti sangona, siraragsakak iti pagnaedan a dagana; ket pagrag-oak ti pannakiadda kadagiti annak dagiti tattao.” (Proverbio 8:27-31) Ti inauna nga Anak ni Jehova ket adda iti sibay ti Amana, a siaaktibo nga agtartrabaho a kaduana​—ti awan kaaspingna a Namarsua iti langlangit ken iti daga. Idi pinarsua ni Jehova a Dios ti immuna a tao, kaduana ti Anakna iti dayta a proyekto kas Nasigo a Trabahador. (Genesis 1:26) Awan duadua a ti Anak ti Dios interesado unay ken maay-ayo iti sangatauan!

“Bendito ti Tao a Dumngeg Kaniak”

Kas personipikasion ti sirib, kuna ti Anak ti Dios: “Ita ngarud, anakko, dumngegkayo kaniak; ta bendito dagiti mangsalimetmet kadagiti daldalanko. Denggenyo ti pannursuro, ket sumiribkayo, ken dikayo koma agkedked kenkuana. Bendito ti tao a dumngeg kaniak, nga agpuyat nga inaldaw kadagiti ruanganko, nga agdadaan iti asideg dagiti rikep dagiti ridawko. Ta siasinoman a makasarak kaniak masarakanna ti biag, ken magun-odnanto ti parabur ni Jehova. Ngem ti agbasol a maibusor kaniak padaksenna ti kararuana met laeng: amin dagiti gumurgura kaniak ayatenda ni patay.”​—Proverbio 8:32-36.

Ni Jesu-Kristo ti mismo a personipikasion ti sirib ti Dios. “Siaannad a naitalimeng kenkuana dagiti isuamin a gameng ti sirib ken pannakaammo.” (Colosas 2:3) Umimdengtayo ngarud a naimbag kenkuana ken surotentayo a sisisinged ti addangna. (1 Pedro 2:21) Ti panangilaksid kenkuana ket panangdadael iti bukodtayo a biag ken panangayat iti ipapatay, ta “awan ti asinoman a sabali a pakaisalakanan.” (Aramid 4:12) No kasta, awatentay ni Jesus kas ti impaay ti Dios a pakaisalakanantayo. (Mateo 20:28; Juan 3:16) Iti kasta, masagraptayo ti kinaragsak nga agtaud manipud ‘panangbirok ti biag ken pananggun-od ti pagayatan ni Jehova.’

[Footnotes]

[Dagiti Ladawan iti panid 26]

Napateg ti sirib kadagidiay addaan iti annongen

[Dagiti Ladawan iti panid 27]

Diyo liwayan dagiti probision a makaipaay iti sirib