Panagimdeng ken Jehova Bayat nga Umasideg ti Panungpalan
“Naragsak ti tao a dumngeg kaniak . . . Ta siasinoman a makasarak kaniak masarakanna ti biag.”—PROVERBIO 8:34,35.
1, 2. (a) Agpapan pay kinakurang ti talna iti intero a historia ti tao, ania ti ibagbaga dagiti dadduma itatta? (b) Apay a ti pudno a talna babaen ti panagregget ti tao ket imposible?
AGPAPAN pay iti kinakurang ti talna iti intero a historia, nangnangruna iti daytoy maika-20 a siglo, kunaen dagiti dadduma a dagiti nasnasion ar-aramidenda ti amin a kabaelanda a mangresolbar ti dida pagkikinnaawatan. Itudoda ti kinapudno a dagiti papangulo ti lubong ti mangang-angay kadagiti summit meetings tapno pagsasaritaanda ti maipapan ti talna ken nangpirmada kadagiti nadumaduma a tulagan. Ta, indeklara pay ti Naciones Unidas ti napan a tawen kas ti “Internasional a Tawen ti Talna”! Nainanama idi a daytoy ti makakitanto ti pangrugian ti ad-adda pay a panagregget dagiti nasnasion a mangisayangkat ti talna, a mabalin nga agballiginto kadagiti umay a tawtawen.
2 Nupay kasta, iti intero a historia, dagiti kadi umas-asping a panagregget ti nakaiyegen iti manayon a talna? No dayta koma ti posible babaen iti tao, nabayag koman nga adda ti talna—nabayagen sakbay a naadda ti lima bilion a tattao a nasinasina iti nasursurok ngem 160 a nasnasion, nga adda di mabilbilangen a panagduduma dagiti napolitikaan, ekonomiko ken narelihiusuan a pilosopia. Ngem pulos a di pay naadda ti talna; wenno ti talna ket maibunganto manipud panagregget dagitoy a papangulo ti lubong. Apay a saan? Gaput’ maysa a rason, ti problema ti sangatauan ti serioso unay itan a saandan a masolbar babaen iti panagregget ti tao. Kas apagpag-isu a panagkuna ti Jeremias 10:23: “Saan nga agtaud iti tao a magna iti panangiturong kadagiti addangna.”
No Apay a ti Natauan a Panagregget di Agballigi
3. Agpaay iti ania a sabali pay a rason a dagiti tattao ken nasnasion didanto maiyeg ti pudpudno a talna?
3 Adda pay sabali a rason no apay a ti panagregget dagiti tattao ken nasnasion ti di pulos makaiyeg ti pudno a talna. Tuktukoyen dayta ti Biblia idiay 1 Juan 5:19, a kunkunana: “Ti isuamin a lubong adda iti babaen ti managdakdakes.” Ipamatmat ti Apocalipsis 12:9 dayta a “ti managdakdakes” isu “ti managan Diablo ken Satanas, isu a mangallilaw iti isuamin a mapagnaedan a daga.” Ti 2 Corinto 4:4 ti mangawag kenkuana a “ti dios daytoy a sistema dagiti bambanag.” Gapuna, ti interamente nga agdama a sistema a napolitikaan, ekonomiko, ken narelihiusuan a panagturay nga isut’ nangpataud iti kasta unay a kinaranggas ket bunga ti panagturay ni Satanas, saan a ti panagturay ti Dios. Dayta ti gapuna, nga idi agsasao maipapan iti kinasirib nga aggapu iti Dios, kuna ti 1 Corinto 2:8: “Daytoy a kinasirib saan a naammuan ti uray siasino kadagiti agturay ditoy a sistema dagiti bambanag.”—Lucas 4:5, 6.
4. Aniat’ resultana kalpasan ti panagsardeng dagiti immuna a nagannak kadatayo a dimngeg ken ni Jehova?
4 Idi ni Satanas immalsa iti Dios, inallukoyna ti immuna a nagannak kadatayo a dimngeg kenkuana imbes a dumngeg iti Dios. Kas resultana, simiasida iti panagtulnog iti Dios ket inyegda ti natauan a pamilia iti agangayen 6,000 a tawen a panagsensennaay. Nalawag a kunaen ti Biblia kadatayo nga inallukoy ni Satanas dagiti tattao a mamati a nasaysayaatto ti pagbanaganda babaen ti saanda nga iyiimdeng iti Namarsuada. (Genesis 3:1-5) Iti kinasiribna, pinalubosan ni Jehova ti lubong ti sangatauan nga en heneral nga agbukbukod, a naisina iti panangiwanwanna, agingga itatta. Ket pudno unay, kadagitoy amin a siglo, aglaplapusanan a napaneknekanen a ti natauan a turay napaay.—Deuteronomio 32:5; Eclesiastes 8:9.
5. Uray pay no maiyeg ti talna babaen ti panagregget ti tao, kaskasdi anianto pay ti adda kadatayo?
5 Mainayon pay, idi nagsardeng da Adan ken Eva a nagimdeng ken ni Jehova, ti Gubuayan ti naan-anay a biag, nagbalinda nga imperpekto ket idi agangay natayda. Gapuna, amin a kaputotanda ti naiyanak nga imperpekto. Ti sakit, panaglakay, ken ipapatay ti nagbalin a gasat ti tao. (Roma 5:12) Gapuna, uray no agballigi ti tao a mangiyeg ti talna, kaskasdi a dida maagasan ti natawid a kinaimperpekto. Kaskasdi nga agsakit, lumakay, ken mataytayo. Yantangay ni Satanas ti makin-gapuanan itoy, kuna ni Jesus maipapan kenkuana: “Isu nakapapatay [mammapatay] nanipud idi damo, ket saan a nagtalinaed iti pudno.” (Juan 8:44) Talaga, no panunotenyo dagiti binilbilion a nagbiag ken natnatayen idi napalabas, kasla ni Satanas ti nangpapatay kadakuada amin.
6. Asino dagiti manangdadael ti talna, ket aniat’ masapul a mapasamak kadakuada?
6 Inallukoy met ni Satanas dagiti dadduma nga espiritu a parparsua a tumipon kenkuana iti iyaalsa, ket amin dagitoy a nadangkes madida a dimngeg ken ni Jehova idi nagsao. Gapuna ni Satanas, dagiti demoniona, ken dagiti immalsa a tattao ti nangiyeg iti daytoy a lubong iti agdama a kasasaadna. Masapul nga isuda amin maipaknida, nga isut’ mamagpatingga iti daytoy makadidigra a 6,000-tawen nga eksperimento iti panagwaywayas manipud iti Dios. “Ti Dios a mangted ti talna,” impasiguro ti Roma 16:20, “dunurennanto ni Satanas . . . iti mabiiten,” agraman dagiti demoniona ken amin dagiti tattao a madi a dumngeg no agsasao ti Dios.—Mateo 25:41.
Ti Dakdakkel a Pannakasapul ti Panagimdeng Itan
7. Apay a padakkelentayo ti panagreggettay nga agserbi ken ni Jehova itan?
7 Addatayo a nakaun-unegen iti maudi a paset dagitoy “maudi nga al-aldaw.” (2 Timoteo 3:1-5) Kas resultana, adda ti dakdakkel a pannakasapul ti panagimdeng kadagiti ibagbaga ni Jehova kadatayo. Adda met ti katupagna a pannakasapul ti panangparayray iti kinatuloktayo nga agsakripisio tapno makapagserbi kenkuana. Apay a padakkelentay ti panagreggettayo? Ngamin ta ammo ni Satanas a “bassiten ti tiempona” a natda. (Apocalipsis 12:12) Gapuna sigsigurado a padakkelenna met ti minamauyong a panagreggetna a mangrugit ken mangdadael.
8. (a) Apay a ti trabaho a panangasaba di mabalin a pasardengen dagiti kabkabusorna? (b) Aniat’ masapul nga aramidentayo tapno masalimetmetan ti nadiosan a panangtulong?
8 Nangnangruna a kayat ni Satanas a pasardengen dagiti Saksi ni Jehova iti panangikaskasabada ti naimbag a damag ti Pagarian. Ngem saanna a kabaelan, ta inkari ni Jehova kadakuada: “Awan ti igam a naaramid a maibusor kenka a rumang-ayto.” (Isaias 54:17) Dagidiay a bumusor kadagiti ad-adipenna ket “rumsua a sumupringda iti Dios.” (Aramid 5:38, 39) Gapuna, babaen iti napigsa a panangtulong ti espiritu ni Jehova, ni Kristo Jesus, ken dagiti umariwekwek nga angheliko a buybuyot, ti trabaho a panangiwaragawag ti Pagarian ti pumigpigsa iti kada tawen. Tapno masalimetmetan dayta a nadiosan a tulong, naannad dagiti ad-adipen ni Jehova nga agtulnog iti balakad idiay Santiago 4:7, 8: “Paiturayankay ngarud iti Dios; ngem makibakalkayo iti Diablo, ket isu agtalawto kadakayo. Umadanikayo iti Dios, ket isu umasidegto kadakayo.”
9. Apay a ditay koma laglag-anen ni Satanas?
9 Dikay koma laglag-anen ti kapasidad ni Satanas a mangallilaw ken mangdangran. Mamakdaar ti Sao ti Dios: “Agparbengkayo, agsalukagkayo. Ti diablo a kabusoryo kasla leon a ngumerngernger, a magmagna iti sibayyo nga agsapsapul ti alun-onenna. Isu ti sarangtenyo ngarud babaen ti nabileg a pammati.” (1 Pedro 5:8, 9) No ammoyo nga adda ti agmauyong a leon a nakabulos iti sangakaarrubaan, alaenyo amin a mabalin a panagannad a mangsalaknib iti bagiyo ken iti pamiliayo. Ngem no maipapan ken Satanas, ad-adda pay koma a kasapulan ti panagalistotayo, ta ti panangdangranna ti agnanayon. Nakalkaldaang, ta kaaduan a tattao awan depdepensada agsipud ta dida pay ammo a ni Satanas ket adda a sibibiag. Apay a kasta? Agsipud ta pinilida ti di dumngeg iti Sao ni Jehova. Ket aniat’ ibunganto dayta dakes a panangpilida? “Aniaman nga imulanto ti maysa a tao, apitennanto met.”—Galacia 6:7.
Inton Ipukkawda ti “Talna ken Talged!”
10, 11. (a) Ania ti laglagipentayo maipapan iti aniaman a balligi dagiti nasnasion iti panangiyeg iti talna? (b) Ania a padto ti Biblia ti mangiparangarang iti panagsapsapul iti talna dagiti nasnasion iti panawentayo? (c) Kasanonto kapaut ti kasta a talna?
10 Dikay koma makemkemmeg a maallilaw babaen iti aniaman a temporario a balligi dagiti nasnasion a mangiyeg ti talna. Kanayon koma a laglagipenyo a di us-usaren ni Jehova ti aniaman kadagiti ahensia daytoy a lubong a mangiyeg ti talna. Ni Jehova addaan ti kabukbukodanna a pamay-an a mangiyeg ti pudpudno a talna, ket daytat’ babaen ti Pagarianna iti sidong ni Kristo. Gapuna aniaman a balligi dagiti nasnasion iti panangipasdek ti talna, dayta ti nakaab-ababa ken parupanto laeng. Awanto ti pudpudno a nagbalbaliw. Ti krimen, kinaranggas, gubat, bisin, kinapanglaw, pannakawarawara ti pamilia, imoralidad, sakit, ipapatay, ken ni Satanas ken dagiti demoniona ti kaskasdi nga addadanto pay met laeng kadatayo agingga a parmeken ni Jehova ida amin. “No saan a ni Jehova ti mangbangon iti balay, agbannogda a barengbareng dagiti mangbangon.”—Salmo 127:1.
11 Ti padto ti Biblia ipakpakitana a dagiti nasnasion ket pagpingetandanto ti panangipasdek ti talna iti tiempotayo. Kuna dayta: “Ta dakayo met laeng ammoyo a naimbag a kas iti mannanakaw iti rabii, kasta ti iyaay ti aldaw ni Jehova. Inton sasawenda: ‘Talna ken talged!’ isunto metten ti iyaayna kadakuada ti kellaat a pannakadadael kas ti panagpasikal a mapasamak ti masikog; ket didanto makalisi.” (1 Tesalonica 5:2, 3) Dayta a panangipukkawda ti “Talna ken talged!” dina kayat a sawen a nabaliktaddan ti kinabulok daytoy a lubong. Kunaen ti 2 Timoteo 3:13 a “dagiti dakes a tattao ken mangul-ulbod dumakesdanto la a dumakes.” Ti kinapudno dayta maipadanto pay met laeng iti kinuna ti pangulo ti maysa nga organisasion iti aglawlawtayo: “Ti kangrunaan a parikut a naipasango iti kagimongan a ta daytat’ nagbalinen a di maiturayan.”
12. Aniat’ pagaammo dagiti ad-adipen ni Jehova maipapan iti pudpudno a pateg ti um-umayen a panangipukkawda ti ‘talna ken talged’?
12 Adu ditoy lubong ti mabalin a maallilaw babaen kadagiti barengbareng a namnama bayat dayta um-umayen a panagkunadanto ti “Talna ken talged!” Ngem dagiti ad-adipen ni Jehova didanto maallilaw, ta dumdumngegda no agsasao ti Dios. Gapuna ammoda manipud iti Saona a ti kasta a deklarasion dinto mangiyeg ti pudpudno a talna ken talged. Imbes ketdi, daytanto ti kinapudnona ti maudi a senias nga “isunto metten ti iyaayna kadakuada ti kellaat a pannakadadael.” Iwaragawagto dayta ti asidegen a panangrugi ti “dakkel a rigat” nga impadto ni Jesus nga agpaay iti tiempotayo. Kunana: “Ta addanto dakkel a rigat a nanipud idi punganay ti lubong agingga ita awan pay kasta a napasamak, ket awanto metten ti uray kaano.”—Mateo 24:21.
13. Kasano ti panangiladawan ti Biblia iti panungpalan dagiti natauan a turturay?
13 Bayat ti “dakkel a rigat,” amin a natauan a turay agpatingganton. Kuna ti Salmo 2:2-6: “Dagiti ar-ari ditoy daga pabilgenda dagiti bagida met laeng ken dagiti turayen agpipinnatigmaanda a maibusor ken ni Jehova ken maibusor met iti pinulotanna, a kunkunada: ‘Pugsatentayo koma dagiti pangbaludna ket ibellengtayo iti adayo kadatayo dagiti talida!’ Daydiay situtugaw kadagiti langlangit agkatawanto; ni Jehova uyawennanto ida. Ket iti kasta kasaonanto ida iti ungetna ket ranggasanna ida iti napalaus a luksawna, a kunkunana: ‘Nupay no kasta, insaadko ti arik iti rabaw ti nasantuan a turodko a [nainlangitan] a Sion.’” Inayon pay ti Salmo 110:5, 6: “Ni Jehova . . . danarennanto dagiti ar-ari iti aldaw ti pungtotna. Mangukomto kadagiti nasnasion.” Amin dagiti napolitikaan a gannuat agpatinggadanton, ta kuna ti Isaias 8:9, 10: “Agbarikeskayo, ket maburburakkayo! Agbarikeskayo, ket maburburakkayo! Agpipinnatigmaankayo, ket awanto ti kapapaayanna! Baliksenyo ti sao, ket dinto mataginayon, ta ti Dios adda kadakami!”
Sitatalek iti Pannakailasat
14. Apay a sitatalektayo nga addadanto dagiti makalasat iti panungpalan daytoy a lubong?
14 Gapuna sitatalektayo a ni Jehova pakaammuanna a naimbag ti ilina tapno maalada ti umiso a panagaddang a maipaay iti pannakailasatda iti um-umayen a “dakkel a rigat.” Kasanotay a makasiguro? Ngamin ipakita ti padto idiay Apocalipsis 7:9, 14 a “maysa a dakkel a bunggoy” ti pudpudno a makalasat. Apay? Agsipud ta dumdumngegda no agsasao ni Jehova ken nasursuruanda a naimbag. Iti daytoy a pamay-an, dagidiay a kameng ti “dakkel a bunggoy” nabalinanda a tinungpal ti kuna ti Apocalipsis 7:15: “Mangipapaayda kenkuana iti sagrado a serbisio iti aldaw ken rabii.” Gapuna ar-aramidenda ti pagayatan ti Dios, ket magun-odanda ti anamongna, ket masalaknibanda a makalasat iti panungpalan daytoy a lubong.—1 Juan 2:15-17.
15. Kasano ti panangiladawan ni Joel iti pannakadadael daytoy a sistema, ket anianto ti resultana kadagiti ad-adipen ti Dios?
15 Tuktukoyen met ti Joel 3:13-16 ti pannakailasat dagiti ad-adipen ti Dios inton maipayatpayat daytoy a sistema kas kadagiti ubas iti pagpespesan ti arak. Kuna dayta: “Ikabilyo ti kompay, ta ti apiten natangkenanen. . . . Dagiti tangke agliplippiasda; ket ti kinadakesda dakkel. Umariwekwek, umariwekwek a tattao idiay lobong a pangukoman, ta asidegen ti aldaw ni Jehova. Ti init ken ti bulan agkudrepda, ket dagiti bitbituen ipaidamda ti silengda. Ket ni Jehova agungorto manipud [nainlangitan] a Sion . . . Ket dagiti langlangit ken ti daga agkintayegdanto; ngem ni Jehova isu ti pagkamanganto ti ilina.”
16. Ania pay a dadduma a padto ti mangipakita nga ispalen ni Jehova ti ilina a makalasat iti pannakadadael ti lubong?
16 Umas-asping iti dayta, idiay Isaias 26:20, 21, kunaen ni Jehova maipapan iti dayta um-umay a tiempo: “Umayka, ilik, sumrekka kadagiti siledmo, ket rikpam dagiti ruangan a maipaay kenka. Aglemmengka iti bassit a kanito agingga ti masibet ti pungtot. Ta, adtoy! ni Jehova rummuarto iti lugarna tapno mangdusa kadagiti agnaed iti daga a gapu iti kinadangkesda.” Gapuna, igunamgunam ti Sofonias 2:2, 3: “Iti kasakbayan ti iyaay kadakayo ti narungsot a pungtot ni Jehova, birukenyo ni Jehova, dakayo amin a naemma iti daga, a nagtungpal kadagiti bilbilinna. Birukenyo ti kinalinteg, birukenyo ti kinaemma. Nalabit a dakayo maitalimengkayto iti aldaw ti pungtot ni Jehova.”
‘Agkamkamang’ ken ni Jehova
17. (a) Aniat’ masapul nga aramiden tapno maaddaan ti pannalaknib ni Jehova? (b) Aniat’ di umiso nga inaramid dagiti tattao iti lubong sakbay ti Layus?
17 Kuna ti Proverbio 18:10: “Ti nagan ni Jehova nabileg a sarikedked. Ti nalinteg agkamang kenkuana ket maisalakan.” ‘Agkamkamangkayo’ aya ken Jehova? Laglagipenyo ti kinuna ni Jesus maipapan kadagiti tattao idi kaaldawan ni Noe. Isuda ti “mangmangan ken umin-inum, mangas-asawa ken makias-asawa, agingga ti aldaw nga iseserrek ni Noe iti daong; ket dida naawatan agingga ti iyaay ti layus ket inyayusna ida amin.” (Mateo 24:38, 39) Ti dakes nga inaramidda isut’ panagbalinda nga okupado unay kadagiti isuamin a banag nga impuerada ti panagimdeng iti Dios idi agsao kadakuada babaen iti adipenna a ni Noe, “a manangaskasaba iti kinalinteg.” (2 Pedro 2:5) Agsipud ta dida dimngeg, immay ti Layus ket “inyayusna ida amin” iti pannakadadael.
18. Apay a ti panagbalinda laeng a “nasingpet” a tattao di nakaispal kadagidiay nadadael idi Layus?
18 Adu kadagidiay a natay iti Layus awan duadua nga imbilangda ti bagbagida a “nasingpetda” a tattao, a dida nairaman iti kinaranggas a nangpunno iti kagimongan kadagidiay nga al-aldaw. Ngem ti basta “kinasingpet” ti di nangisalakan kadakuada. Gaput’ kinaaleng-alengda kinonsintirda ti kinadakes idi kaaldawanda. Ti napeggad a banag isut’ dida ‘panagkamang’ ken ni Jehova; dida dimngeg idi agsasao ti adipen ti Dios. Gapuna dida nagtignay a maipaay iti pannakailasatda. Iti kasumbangirna, dagidiay dimngeg isudat’ nakalasat.
19. Ania dagiti nakaskasdaaw a gunggona nga ap-apiten itan dagiti ad-adipen ni Jehova, ken apay?
19 Itatta ti Dios agsasao ti talna kadagidiay a dumngeg kenkuana. Ket anianto ti bungana kadakuada? Kuna ti Isaias 54:13: “Ket amin dagiti annakmo masuruandanto ken ni Jehova, ket dakkelto ti talna dagiti annakmo.” Wen, “ni Jehova paraburannanto iti kappia ti ilina.” (Salmo 29:11) Gapuna, iti tengnga daytoy naranggas a lubong, dagiti Saksi ni Jehova addaanda ti pudpudno, di marakrak a talna iti nagtetengngaanda. Addaanda ti naayat nga internasional a panagkakabsat a di matulad dagiti papangulo ti lubong, dagiti nasnasionda, ken dagiti relrelihionda. Apay a saan? Agsipud ta dida dumdumngeg iti Dios no agsasao. Gapuna saanda a makapagtignay kadagiti adda nga ibagbagana. Ngem dagiti Saksi ni Jehova dumdumngegda iti Dios. Salsalimetmetanda a sisiserioso dagiti sasao idiay Eclesiastes 12:13: “Agbutengka iti pudno a Dios ket salimetmetam dagiti bilbilinna. Ta daytoy isu ti dagup ti rebbeng ti tao.”
20. Aniat’ masapul nga aramiden ti tunggal tao tapno makalasat nga agturong idiay baro a lubong ti Dios?
20 Dayta ti rebbeng nga aramiden ti tunggal tao—wen, amin dagidiay agtarigagay nga agbiag idiay baro a lubong ti Dios. Masapul nga ‘agkamangda’ ken ni Jehova nga awan taktak. Pudno unay, masapul a paiwanwanda koma iti inted-Dios a kinasirib a nailadawan a kas kunkunana: “Dumngegkayo kaniak; wen, ta naragsak dagiti mangsalimetmet kadagiti daldalanko. Denggenyo ti pannursuro ket sumiribkayo, ket dikayo koma agkedked kenkuana. Naragsak ti tao a dumngeg kaniak . . . Ta siasinoman a makasarak kaniak masarakanna ti biag.”—Proverbio 8:32-35.
Kasano ti Isusungbatyo?
◻ Apay a dagiti panagregget ti tao dinto agballigi a mangyeg ti talna?
◻ Apay nga adda ita ti dakdakkel a pannakasapul a dumngeg ken ni Jehova?
◻ Anianto ti pudpudno a kaipapanan ti um-umayen a panangipukkawda ti “Talna ken talged!”?
◻ Aniat’ masapul nga aramidentayo no kayattayo ti makalasat nga agturong iti baro a sistema ti Dios?
[Ladawan iti panid 17]
Kas leon a ngumerngernger, dumakdakkel ti panagregget ni Satanas a mangmulit ken mangdadael
[Ladawan iti panid 18]
Inton daytoy a sistema ti maipayatpayat kas kadagiti ubas iti pagpespesan ti arak, “ni Jehova isunto ti pagkamangan ti ilina”