Addaanka Kadi iti Imortal nga Espiritu?
“AMIN a Kasuratan impaltiing ti Dios ken makagunggona iti panangisuro, iti panangtubngar, iti panangpalinteg iti bambanag, iti panangdisiplina iti kinalinteg,” insurat ni apostol Pablo. (2 Timoteo 3:16) Wen, ti Biblia ket libro ti kinapudno a naggapu iti pudno a Dios, ni Jehova.—Salmo 83:18.
Yantangay ni Jehova ti Namarsua iti amin a banag, agraman dagiti tattao, pagaammona unay no ania ti mapasamak kadatayo no mataytayo. (Hebreo 3:4; Apocalipsis 4:11) Ket babaen ti naipaltiing a Saona, ti Biblia, nangipaay kadagiti napudno ken makapnek a sungbat kadagiti saludsod maipapan iti sumuno a biag.
Ania ti Espiritu?
Iti Biblia, ti sasao a naipatarus nga “espiritu” ket nangnangruna a tuktukoyenna ti “anges.” Ngem ad-adu pay ti iparipirip daytoy ngem ti basta panaganges. Kas pagarigan, kinuna ni Santiago a mannurat ti Biblia: “Ti bagi nga awanan espiritu ket natay.” (Santiago 2:26) No kasta, ti espiritu isu daydiay mangbibiag iti bagi.
Daytoy a mangbibiag a puersa ket saan a basta anges, wenno angin, a lumaslasat kadagiti bara. Apay? Agsipud ta no sumardengen ti panaganges, agtalinaed ti biag kadagiti selula ti bagi iti ababa a tiempo—“iti sumagmamano a minuto,” sigun iti The World Book Encyclopedia. Daytoy ti makagapu a mabalin nga agballigi ti panangikagumaan a mangpasubli iti biag. Ngem apaman a maiddep ti mangted-biag a puersa manipud kadagiti selula ti bagi, awanen mamaay ti aniaman a panangikagumaan a mangpasubli iti biag. Ti amin nga anges, wenno angin, nga adda iti lubong dinan kabaelan a biagen ti uray maysa a selula. No kasta, ti espiritu isu ti di makita a puersa ti biag—ti mangted-biag a puersa a mangbibiag kadagiti selula ken iti tao a mismo. Mataginayon daytoy a puersa ti biag babaen ti panaganges.—Job 34:14, 15.
Kadagiti tattao laeng kadi nga aktibo dayta nga espiritu? Tulongannatay ti Biblia a maaddaan iti umiso a konklusion iti daytoy a banag. Binigbig ni masirib nga Ari Solomon a dagiti tattao ken an-animal “addaanda amin ti maymaysa nga espiritu,” ket insaludsodna: “Siasino ti makaammo iti espiritu ti annak ti sangatauan, no dayta ket umuli nga agpangato; ken ti espiritu ti animal, no dayta ket umulog nga agpababa iti daga?” (Eclesiastes 3:19-21) Gapuna, dagiti animal ken dagiti tattao ket naikuna nga addaan espiritu. Kasano a kasta?
Ti espiritu, wenno puersa ti biag, ket maipadis iti koriente nga agtartaray iti maysa a makina wenno alikamen. Adu ti mabalin nga aramiden ti di makita a koriente, depende iti paandarenna a kita ti alikamen. Kas pagarigan, mapagandarna ti de koriente a paglutuan a mangpataud iti pudot, ti kompiuter a mangproseso iti impormasion, ken telebision a mangpataud kadagiti ladawan ken uni. Ngem ti koriente ket pulos a di mabukel a kapadpada ti porma ti alikamen a papaandarenna. Puersa latta dayta. Kasta met, ti puersa ti biag ket saan a mabukel a kapada ti aniaman kadagiti porma dagiti parsua a bibiagenna. Awanan iti personalidad ken awanan iti abilidad nga agpanunot. Dagiti tattao ken an-animal “addaanda amin ti maymaysa nga espiritu.” (Eclesiastes 3:19) Gapuna, no matay ti maysa a tao, ti espirituna saan nga agtultuloy iti sabali a lubong kas maysa nga espiritu a parsua.
Ania ngarud ti kasasaad dagiti natay? Ket ania ti mapasamak iti espiritu no matay ti maysa a tao?
“Iti Tapok Agsublikanto”
Idi a ti immuna a tao a ni Adan inggagarana a sinukir ti bilin ti Dios, kinuna kenkuana ti Dios: “Iti ling-et ta rupam mangankanto iti tinapay agingga nga agsublika iti daga, ta dayta ti nakaalaam. Ta tapokka ket iti tapok agsublikanto.” (Genesis 3:19) Sadino ti ayan ni Adan sakbay a pinarsua ni Jehova manipud iti tapok? Ay ket, awan! Awan pakasarakan kenkuana. Isu nga idi kinuna ni Jehova a Dios a ni Adan ket ‘agsubli iti daga,’ kayatna a sawen a matay ni Adan ket agsubli kadagiti elemento iti daga. Saan nga umakar ni Adan iti lubong dagiti espiritu. Iti ipapatay, maawan manen ni Adan. Ti dusana ket ipapatay—kaawan ti biag—saan nga iyaallatiw iti sabali a lubong.—Roma 6:23.
Komusta met dagiti dadduma a natay? Napagminar ti kasasaad dagiti natay iti Eclesiastes 9:5, 10, a pakabasaantayo: “Awan aniaman nga ammo dagiti natay . . . Awan ti aramid, awan ti gakat, awan ti pannakaammo wenno sirib, iti uneg ti tanem.” (Moffatt) No kasta, ti ipapatay ket kasasaad ti kinaawan. Insurat ti salmista a no matay ti maysa a tao, “ti espirituna pumanaw, isu agsubli iti dagana; Iti dayta nga aldaw mapukaw dagiti panunotna.”—Salmo 146:4.
Nalawag, dagiti natay ket awanen. Saandan a mabalin nga ammuen ti aniaman. Saandakayo a makita, mangngeg, wenno makasarita. Saandakayo met a matulongan wenno uray madangran. Saan a rumbeng a pagbutnganyo dagiti natay. Ngem kasano a ti espiritu “pumanaw” manipud iti maysa a tao iti kanito a matay?
Ti Espiritu “Agsubli iti Pudno a Dios”
Kunaen ti Biblia a no matay ti maysa a tao, “ti met laeng espiritu agsubli iti pudno a Dios a nangted iti dayta.” (Eclesiastes 12:7) Kayat kadi a sawen daytoy a ti maysa nga espiritu literal nga agdaliasat iti law-ang nga agturong iti sanguanan ti Dios? Saan a pulos! Ti wagas a panangusar ti Biblia iti sao nga “agsubli” saanna a kalikaguman ti aktual nga iyaalis manipud iti maysa a disso nga agturong iti sabali. Kas pagarigan, naibaga kadagiti di matalek nga Israelita: “‘Agsublikayo kaniak, ket agsubliakto kadakayo,’ kinuna ni Jehova ti buybuyot.” (Malakias 3:7) Ti ‘isusubli’ ti Israel ken Jehova kaipapananna ti panagbaw-ing manipud iti dakes a dalan ken panangsurot manen iti nalinteg a dana ti Dios. Ket ti ‘isusubli’ ni Jehova iti Israel kaipapananna ti panangiturongna manen ti paborable nga atensionna iti ilina. Kadagita a dua a kaso, ti ‘panagsubli’ ramanenna ti kababalin, saan a literal nga iyaakar manipud maysa a lugar nga agturong iti sabali.
Kasta met iti ipapatay, awan ti aktual nga iyaakar manipud iti daga nga agturong iti nailangitan a disso no ti espiritu ket “agsubli” iti Dios. Apaman a pimmanawen ti puersa ti biag manipud iti maysa a tao, ti Dios laeng ti makaisubli iti dayta kenkuana. Gapuna, ti espiritu “agsubli iti pudno a Dios” iti anag a ti aniaman a namnama a biag iti masanguanan para iti dayta a tao ket agpannurayen a naan-anay iti Dios.
Kas pagarigan, usigenyo no ania ti kunaen ti Kasuratan maipapan iti ipapatay ni Jesu-Kristo. Insalaysay ni Lucas a mannurat iti Ebanghelio: “Ni Jesus immawag a buyogen ti natbag a timek ket kinunana: ‘Ama, kadagita imam italekko ti espirituk.’ Idi naisaonan daytoy, nauyos ti biagna.” (Lucas 23:46) Idi a ti espiritu ni Jesus pimmanaw kenkuana, isu ket saan a literal nga agturturong idiay langit. Sa la napagungar ni Jesus manipud kadagiti natay iti maikatlo nga aldaw, ket sa la immuli idiay langit kalpasan ti 40 nga aldaw. (Aramid 1:3, 9) Gapuna iti daydi tiempo ti ipapatayna, intalek ni Jesus ti espirituna kadagiti ima ni Amana, a naan-anay a nagtalek iti pannakabalin ni Jehova a mangbiag kenkuana.
Wen, kabaelan ti Dios a biagen manen ti maysa a tao. (Salmo 104:30) Anian a naindaklan a namnama ti iyeg daytoy!
Sigurado a Namnama
Kuna ti Biblia: “Umayen ti oras nga amin dagidiay adda kadagiti pakalaglagipan a tanem mangngegdanto ti timek [ni Jesus] ket rummuarda.” (Juan 5:28, 29) Wen, inkari ni Jesu-Kristo nga amin dagidiay adda iti lagip ni Jehova ket mapagungarto, wenno maisubli ti biagda. Pudno a mairamanto kadakuada dagidiay nangsurot iti nalinteg a dalan kas ad-adipen ni Jehova. Ngem addada pay minilion a natay a saanda a naipakita no agtungpalda kadagiti nalinteg a pagalagadan ti Dios. Mabalin a saanda a naammuan dagiti pagalagadan ni Jehova wenno awan idi ti umdas a tiempoda nga agbalbaliw. Adda met dagitoy nga indibidual iti lagip ti Dios ket mapagungardanto, ta kunaen ti Biblia: “Addanto panagungar agpadpada dagiti nalinteg ken dagiti nakillo.”—Aramid 24:15.
Napno ita ti daga iti gura ken ringgor, kinaranggas ken panagibukbok iti dara, polusion ken sakit. No agbiag manen dagiti natay iti kasta a daga, sigurado nga apagbiit laeng ti ipaayna a kinaragsak. Ngem inkari ti Namarsua a din agbayag, pagpatinggaennanton ti agdama a kagimongan ti lubong nga iturturayan ni Satanas a Diablo. (Proverbio 2:21, 22; Daniel 2:44; 1 Juan 5:19) Agbalinton a napaypayso ti maysa a nalinteg a kagimongan ti tao—ti “baro a daga.”—2 Pedro 3:13.
Iti dayta a tiempo, “awanto ti agtataeng nga agkuna: ‘Masakitak.’” (Isaias 33:24) Uray ti mental a tuok gapu iti ipapatay ket mapukawton, ta ti Dios “punasennanto ti amin a lua kadagiti matada, ket awanton ni patay, awanto metten ti panagleddaang wenno panagsangit wenno ut-ot. Ti immuna a bambanag naglabasdan.” (Apocalipsis 21:4) Anian a namnama daytoy para kadagidiay “adda kadagiti pakalaglagipan a tanem”!
Inton punasen ni Jehova ti kinadakes ditoy daga, saannanto a dadaelen dagiti nalinteg a mairaman kadagiti nadangkes. (Salmo 37:10, 11; 145:20) Iti kinapudnona, “maysa a dakkel a bunggoy” dagiti tattao “manipud kadagiti amin a nasion ken kadagiti tribu ken kadagiti ili ken kadagiti pagsasao” ti makalasatto “iti dakkel a rigat,” a mangdadael iti agdama a nadangkes a lubong. (Apocalipsis 7:9-14) Gapuna, addanto dakkel nga umariwekwek a mangabrasa kadagiti natay.
Il-iliwenyo kadi a makita manen dagiti inay-ayatyo? Kayatyo kadi ti agbiag nga agnanayon iti Paraiso a daga? Masapul ngarud a gun-odenyo ti umiso a pannakaammo iti pagayatan ken pangpanggep ti Dios. (Juan 17:3) Pagayatan ni Jehova a “maisalakan koma dagiti amin a kita ti tattao ken dumtengda iti umiso a pannakaammo iti kinapudno.”—1 Timoteo 2:3, 4.
[Ladawan iti panid 4]
“Tapokka ket iti tapok agsublikanto”
[Ladawan iti panid 5]
Ti espiritu ket mayarig iti koriente
[Ladawan iti panid 7]
Ti panagungar mangyegto iti manayon a rag-o