KOTAKABRA
[Heb., li·lithʹ].
Parsua nga agparang iti pannakailadawan ti naan-anay a pannakalangalang ti Edom ken ti parparsua nga agnanaed kadagiti rebbana. (Isa 34:14) Ti Hebreo a sao ket nadumaduma ti pannakaipatarusna kas “agan-anibaar a kullaaw” (KJ), “ulimaw iti rabii” (AS), “kotakabra” (NE, NW), ken “bruha iti rabii” (RS), idinto ta ti The Jerusalem Bible kaykayatna nga ipatarus laeng a letra-por-letra ti nagan kas “Lilith.”
Ti adu nga eskolar ikagkagumaanda nga ipakita a daytoy a Hebreo a termino ket bulod a sao manipud iti kadaanan a Sumeriano ken Akkadiano ken naadaw iti nagan ti maysa a bruha ti angin (Lilitu) iti mitolohia. Nupay kasta, ni Propesor G. R. Driver ibilangna a ti Hebreo a sao (li·lithʹ) ket naadaw iti maysa a sao a ti tuktukoyenna ket “tunggal kita ti agtiritir a panaggunay wenno agpusipos a banag,” no kasano a ti Hebreo a sao a laʹyil (wenno laiʹlah), a kaipapananna ti “rabii,” ipasimudaagna ti “panangipulipol iti bagi wenno mangbalkut iti daga.” Kunaenna a ti kasta a nakaadawan ti li·lithʹ mabalbalin nga ipatuldona ti kotakabra agpadpada kas maysa a mannangan a tumatayab iti rabii ken maysa a pagaammo gapu iti napartak nga agpusipusipos ken agbalibalinsuek a panagtayabna bayat a kamkamatenna dagiti sanga, abal-abal, ken dadduma pay nga insekto nga agtayab iti rabii. Kas inadaw ni Driver, ti naturalista a ni Tristram dineskribirna ti kotakabra kas “nakaak-aktibo no sumipngeten, no agalindayag ken sumippayotda iti kasta unay a kinapartak ken buyogen dagiti komplikado a panagbalibalinsuek a kumamat iti taraonda.”—Palestine Exploration Quarterly, London, 1959, p. 55, 56.
Agarup 30 cm (12 pul.) ti kaatiddog ti kotakabra, a ti kaatiddog ti ukrad dagiti payakna ket 50 cm (20 pul.) wenno nasursurok pay; ti dutdotna umarngi iti dutdot ti kullaaw, a nalamuyot ken sipipintas a napattopattokan iti maris a dapul ken kayumanggi. Di naungor ti panagtayabna gapu kadagiti nalamuyot a dutdot ti payakna. Nabatad a gapu iti nalawa a ngiwatna, naawagan met kas managsusop iti kalding, maysa a kadaanan a sarsarita a ti tumatayab sinusopna ti gatas dagiti kalding.
No maipapan iti posibilidad a masarakan ti kasta a tumatayab iti natikag a rehion ti Edom, adda sumagmamano a kita daytoy a tumatayab a pagaammo nga agnanaed kadagiti langalang a disso. Ti kotakabra ti Egipto (Caprimulgus aegyptius) gistay iti desierto laeng ti pagnanaedanna, nga aggigian kadagiti kakaykaywan ti akasia ken babassit a kayo a tamarisko, kasta met nga iti apagriwet ti panagsapulna iti taraonna. Ti sabali pay a kita (Caprimulgus nubicus) ket masarakan kadagiti igid ti desierto iti nagbaetan ti Jerico ken Nalabaga a Baybay, ngarud kadagiti rehion a kas idiay Edom.