KAPITULO 6
“Itan ti Panungpalam”
NAKAISENTRUANNA: No kasano a natungpal dagiti impadto ni Jehova a panangukom iti Jerusalem
1, 2. (a) Ania dagiti karkarna a tigtignay nga impakita ni Ezekiel? (Kitaen ti ladawan iti rugi ti kapitulo.) (b) Ania ti impakpakauna dagiti inaramidna?
TI DAMAG maipapan iti karkarna a tigtignay ni propeta Ezekiel ket nagbiit a nagwaras kadagiti naipanaw a Judio nga agnanaed idiay Babilonia. Makalawas a nakatugaw a nakamulengleng ken di agsasao, ngem pagammuan ta bigla a timmakder sa nagpupok iti balayna. Bayat a kitkitaen dagiti masmasdaaw a kaarrubana, rimmuar, nangpidut iti ladrilio, inkabilna iti sangona, sana drinowingan. Kalpasanna, di nagun-uni a nangaramid iti bassit nga alad.—Ezek. 3:10, 11, 15, 24-26; 4:1, 2.
2 Pinampanunot la ketdi dagiti umar-aribungbong, ‘Apay a kasta ti ar-aramidenna?’ Idi laeng agangay a naan-anay a naawatan dagiti naipanaw a Judio a ti karkarna a tigtignay ni propeta Ezekiel ket pakpakauna ti um-umay a nakabutbuteng a pasamak a mangipakita iti nalinteg a pungtot ni Jehova a Dios. Ania a pasamak? Kasano a naapektaran ti nagkauna a nasion ti Israel? Ania ti kaipapanan dayta kadagiti mangipapaay ita iti nadalus a panagdaydayaw?
“Mangalaka iti Ladrilio . . . Mangalaka iti Trigo . . . Mangalaka iti Natadem nga Espada”
3, 4. (a) Ania ti tallo a paset ti panangukom ti Dios nga impakita ni Ezekiel? (b) Kasano nga inyakto ni Ezekiel ti pannakapalawlaw ti Jerusalem?
3 Idi agarup 613 B.C.E., binilin ni Jehova ni Ezekiel nga ipakitana babaen ti pagilasinan ti tallo a paset ti um-umayen a panangukom ti Dios iti Jerusalem: ti pannakapalawlaw ti siudad, ti panagsagaba dagiti umili, ken ti pannakadadael ti siudad ken dagiti umilina.a Usigentayo ti ad-adu pay a detalye dagitoy a tallo a paset.
4 Ti pannakapalawlaw ti Jerusalem. Imbaga ni Jehova ken Ezekiel: “Mangalaka iti ladrilio ket ikabilmo iti sanguanam. . . . Iyaktom a palpalawlawam ti siudad.” (Basaen ti Ezekiel 4:1-3.) Ti siudad ti Jerusalem ti irepresentar ti ladrilio, ket ni Ezekiel ti irepresentar ti armada ti Babilonia nga inusar ni Jehova. Naibilin pay ken Ezekiel a mangaramid iti bassit nga alad, bunton a pagdalanan, ken pagtebbag, sa ikabilna dagita iti aglawlaw ti ladrilio. Dagita ti mangirepresentar kadagiti banag nga usaren dagiti kabusor a pakigubat iti Jerusalem inton palawlawan ken rautenda ti siudad. Tapno maipakita ti kasla landok a kinapigsa dagiti kalaban a soldado, masapul a mangikabil ni Ezekiel iti “daplat a paglutuan a landok” iti nagbaetan ti siudad ken isuna, sa ‘sumango’ iti siudad. Dagita nga aramidenna ti “pagilasinan iti sangakabbalayan ti Israel” a dandanin mapasamak ti dida pulos ninamnama. Usaren ni Jehova ti armada ti kalaban a mangpalawlaw iti Jerusalem, ti kangrunaan a siudad ti ili ti Dios ken ayan ti templona!
5. Iladawanmo no kasano nga impakita ni Ezekiel ti mapasamak kadagiti umili ti Jerusalem.
5 Ti panagsagaba dagiti umili ti Jerusalem. Imbilin ni Jehova ken Ezekiel: “Mangalaka iti trigo, sebada, patani, lentehas, mijo, ken espelta [maysa a kita ti trigo] . . . sa mangaramidka iti tinapay,” ken “timbangemto ti kanem, 20 a siklo iti kada aldaw.” Kalpasanna, inlawlawag ni Jehova: “Pasardengek ti suplay a taraon.” (Ezek. 4:9-16) Iti daytoy nga eksena, saanen a ti armada ti Babilonia ti irepresentar ni Ezekiel no di ket dagiti umili ti Jerusalem. Ipakpakauna ti inaramid ti propeta a gapu iti um-umay a pannakapalawlaw, bumassit ti suplay a taraon ti siudad. Iti dayta a tiempo, karkarna dagiti mapaglalaok a maaramid a tinapay, a mangipakita a kanen dagiti tattao ti uray ania a masarakanda. Kasano kakaro ti bisin? Kasla direkta nga ibagbaga ni Ezekiel kadagiti umili ti Jerusalem: “Kanento dagiti amma ti annakda, ket kanento dagiti annak ti ammada.” Adunto ngarud ti agsagaba gapu kadagiti “makapapatay a pana ti nakaro a bisin,” ken ‘in-inut a kumapsut’ dagiti tattao.—Ezek. 4:17; 5:10, 16.
6. (a) Ania ti dua a naggiddan a papel nga inyakto ni Ezekiel? (b) Ania ti kaipapanan ti bilin ti Dios a “timbangem ken bingaybingayem dagiti buok”?
6 Ti pannakadadael ti Jerusalem ken dagiti umilina. Iti daytoy a paset ti padto nga inyakto ni Ezekiel, dua ti naggiddan a papelna. Umuna, inyakto ni Ezekiel ti aramiden koma ni Jehova. Imbaga ni Jehova: “Mangalaka iti natadem nga espada nga usarem kas labaha ti mammukis.” (Basaen ti Ezekiel 5:1, 2.) Ti ima ni Ezekiel a nangiggem iti labaha inrepresentarna ti ima ni Jehova—ti panangukomna—babaen ti armada ti Babilonia. Maikadua, inyakto ni Ezekiel ti mapasaranto dagiti Judio. Imbaga ni Jehova: “Kiskisam ti ulo ken barbasmo.” Ti panangkiskisna iti ulona inrepresentarna no kasano a maraut ken mapapatay dagiti Judio. Ti bilin a “timbangem ken bingaybingayem dagiti buok” kaipapananna met a nairanta ken interamente a maitungpal ti panangukom ni Jehova iti Jerusalem ket awan ti maipuera.
7. Apay nga imbaga ni Jehova ken Ezekiel a bingayenna iti tallo a paset ti kiniskisna a buokna ken agduduma ti aramidenna kadagita?
7 Apay nga imbaga ni Jehova ken Ezekiel a bingayenna iti tallo a paset ti kiniskisna a buokna ken agduduma ti aramidenna kadagita? (Basaen ti Ezekiel 5:7-12.) Pinuoran ni Ezekiel ti maysa a paset “iti uneg ti siudad” tapno ipakitana kadagiti agbuybuya a matay iti siudad ti dadduma nga umili ti Jerusalem. Intagbat ni Ezekiel ti espada iti maysa a paset ti kiniskisna a buok “iti intero nga aglawlaw ti siudad” tapno ipakitana a ti dadduma nga umili ket matay iti ruar ti siudad. Inwarisna iti angin ti nabati a paset ti buok tapno ipakitana a dadduma pay nga umili ket maiwarawara kadagiti nasion, ngem ‘kamaten ida ti espada.’ Isu a sadinoman ti ayan dagiti makalasat, agpeggadto latta ti biagda.
8. (a) Ania a namnama ti linaon ti panangyakto ni Ezekiel? (b) Kasano a pimmayso ti padto maipapan iti “sumagmamano a buok”?
8 Ngem naglaon met iti namnama ti padto nga inyakto ni Ezekiel. Maipapan iti buok a kiniskis ni Ezekiel, imbaga ni Jehova kenkuana: “Mangalaka met iti sumagmamano a buok ket ikabilmo kadagiti karenken ti badom.” (Ezek. 5:3) Ipakita dayta a bilin a maisalakan ti sumagmamano a Judio a maiwarawara kadagiti nasion. Dadduma kadagita a “sumagmamano a buok” ket dagiti naipanaw nga agsubli idiay Jerusalem kalpasan a naadipenda iti Babilonia iti 70 a tawen. (Ezek. 6:8, 9; 11:17) Pimmayso kadi dayta? Wen. Adu a tawen kalpasan a nagpatingga ti pannakaadipenda idiay Babilonia, impadamag ni propeta Haggeo a talaga a nagsubli idiay Jerusalem ti dadduma kadagiti naiwarawara a Judio. Isuda dagiti ‘lallakay a nakakita iti dati a balay,’ kayatna a sawen, ti templo ni Solomon. (Esd. 3:12; Hag. 2:1-3) Sinigurado ni Jehova nga agtalinaed ti nadalus a panagdaydayaw kas inkarina. Mausig iti Kapitulo 9 daytoy a libro ti ad-adu pay a detalye maipapan iti dayta a pannakaisubli.—Ezek. 11:17-20.
Ania ti Ipakaammo Kadatayo Daytoy a Padto Maipapan Kadagiti Um-umay a Pasamak?
9, 10. Ania dagiti napateg a pasamak iti masanguanantayo nga ipalagip dagiti padto nga inyakto ni Ezekiel?
9 Ipalagip dagiti pasamak nga inyakto ni Ezekiel dagiti napateg a pasamak nga impadto ti Sao ti Dios para iti masanguanantayo. Ania ti dadduma kadagita? Kas iti napasamak iti nagkauna a siudad ti Jerusalem, usarento ni Jehova dagiti puersa ti gobierno a mangaramid iti di ipagpagarup—rautenda ti amin nga ulbod a narelihiosuan nga organisasion ditoy daga. (Apoc. 17:16-18) No kasano a “naidumduma a didigra” ti pannakadadael ti Jerusalem, ti “dakkel a rigat” ken ti gubatna nga Armagedon ket maysanto met a pasamak a “saan pay a napaspasamak.”—Ezek. 5:9; 7:5; Mat. 24:21.
10 Ipasimudaag ti Sao ti Dios a makalasatto dagiti miembro ti ulbod a relihion iti um-umay a pannakadadael dagiti narelihiosuan nga organisasion. Gapu iti buteng, dagita a nakalasat ket makikaduanto iti amin a klase ti tattao nga agbirbirok iti paglemmenganda. (Zac. 13:4-6; Apoc. 6:15-17) Ti situasionda ti mangipalagip kadatayo iti napasamak kadagiti umili ti nagkauna a Jerusalem a nakalasat iti pannakadadaelna ken naiwaris “iti angin.” Kas naammuantayo iti parapo 7, nupay nakalasatda idi a tiempo, nangasut ni Jehova iti “espada a mangkamat kadakuada.” (Ezek. 5:2) Kasta met, sadinoman a paglemmengan dagiti nakalasat iti pannakaraut ti relihion ket saan a makasalaknib kadakuada iti espada ni Jehova. Mapapatayda inton Armagedon, agraman ti amin a tattao nga arig kalding.—Ezek. 7:4; Mat. 25:33, 41, 46; Apoc. 19:15, 18.
No iti panangipakaammo iti naimbag a damag, ‘agumeltayto’
11, 12. (a) Gapu ta naawatantayon ti padto ni Ezekiel maipapan iti pannakapalawlaw ti Jerusalem, ania ti epektona iti panangmatmattayo iti ministeriotayo ita? (b) Ania a panagbalbaliw ti mabalin a mapasamakto iti trabahotayo a panangasaba ken iti mensahe nga ikaskasabatayo?
11 Ania ti epekto ti pannakaawattayo iti daytoy a padto iti panangmatmattayo iti ministeriotayo ken iti kinaganatna? Ipaganetgetna a masapul nga ikagumaantayo ita a tulongan dagiti tattao nga agbalin nga adipen ni Jehova. Apay? Bassiten ti tiempo a nabati tapno ‘dagiti tattao iti amin a nasion ket agbalin nga adalan.’ (Mat. 28:19, 20; Ezek. 33:14-16) Inton mangrugin ti iraraut ti “sarukod” (dagiti puersa ti gobierno) kadagiti relihion, saanen a mensahe ti pannakaisalakan ti ikasabatayo. (Ezek. 7:10) No maipapan iti panangipakaammo iti naimbag a damag, ‘agumeltayto’ kas ken Ezekiel, wenno kas iti panagsardengna a mangipakaammo iti mensahena bayat ti maysa a paset ti ministeriona. (Ezek. 3:26, 27; 33:21, 22) Wen, kalpasan a madadael ti ulbod a relihion, desperadonto ti tattao nga arigna ‘agsapulda iti sirmata manipud iti propeta,’ ngem awanton ti maipakaammo nga instruksion a mangsalbar iti biagda. (Ezek. 7:26) Nagpatinggan ti panangipaay kadagita nga instruksion ken ti panagbalin nga adalan ni Kristo.
12 Ngem saan nga agsardeng ti trabahotayo kas manangaskasaba. Apay? Bayat ti dakkel a rigat, mabalin a rugiantayton nga ipakaammo ti mensahe ti panangukom, a kasla mangdidigra nga uraro. Dayta a mensahe ti nalawag a pagilasinan a dimtengen iti sangatauan ti panagpatingga ti dakes a lubong.—Apoc. 16:21.
“Um-umayen!”
13. Apay nga imbaga ni Jehova ken Ezekiel nga agsikig iti kannigid sa iti kannawanna?
13 Saan la a no kasano a madadael ti Jerusalem ti impadto ni Ezekiel. Inyaktona met no kaano a mapasamak dayta. Imbaga ni Jehova kenkuana nga agsikig iti kannigid iti 390 nga aldaw sa iti kannawanna iti 40 nga aldaw. Maysa a tawen ti irepresentar ti tunggal aldaw. (Basaen ti Ezekiel 4:4-6; Num. 14:34) Dayta a panangyakto, nga inaramid ni Ezekiel iti sumagmamano a tiempo iti kada aldaw, ipakitana ti eksakto a tawen ti pannakadadael ti Jerusalem. Ti 390 a tawen a panagbasol ti Israel ket nalawag a nangrugi idi 997 B.C.E., ti tawen a nabingay ti 12 a tribu a pagarian ti Israel. (1 Ar. 12:12-20) Ti 40 a tawen a panagbasol ti Juda ket mabalin a nangrugi idi 647 B.C.E., a pannakadutok ni Jeremias kas propeta a mangusar iti direkta a sasao a mangpakdaar iti pagarian ti Juda nga um-umayen ti pannakadadaelna. (Jer. 1:1, 2, 17-19; 19:3, 4) No kasta, agpada a nagpatingga dagita iti 607 B.C.E., ti eksakto a tawen a naparmek ken nadadael ti Jerusalem kas impadto ni Jehova.b
14. (a) Kasano nga impakita ni Ezekiel ti panagtalekna nga agtignay ni Jehova iti eksakto a tiempo? (b) Ania dagiti pasamak sakbay a nadadael ti Jerusalem?
14 Idi naawat ni Ezekiel ti padto maipapan iti 390 ken 40 nga aldaw, mabalin a dina pay ammo ti eksakto a tawen ti panagpatingga ti Jerusalem. Ngem kadagiti tawen sakbay a nadadael, naulit-ulit a pinakdaaranna dagiti Judio nga um-umayen ti panangukom ni Jehova. Impakaammona, “Itan ti panungpalam.” (Basaen ti Ezekiel 7:3, 5-10.) Saan a nagduadua ni Ezekiel nga agtignay ni Jehova iti eksakto a tiempo. (Isa. 46:10) Impadtona met dagiti pasamak sakbay a madadael ti Jerusalem: “Agsasarunonto ti didigra.” Nagresulta dagita iti pannakadadael ti sistema ti kagimongan, relihion, ken gobierno.—Ezek. 7:11-13, 25-27.
15. Ania dagiti paset ti padto ni Ezekiel a nangrugi a natungpal manipud idi 609 B.C.E. ken agpatpatuloy?
15 Nangrugi a natungpal ti padto sumagmamano a tawen kalpasan nga impakaammo ni Ezekiel a madadael ti Jerusalem. Idi 609 B.C.E., naammuannan a nangrugin a maraut ti Jerusalem. Iti dayta a tiempo, nangngeg ti uni ti trumpeta a mangayab kadagiti umili tapno idepensada ti siudadda, ngem kas impadto ni Ezekiel, “awan ti napan iti gubat.” (Ezek. 7:14) Saan a nagkaykaysa dagiti umili ti Jerusalem a mangidepensa iti siudad tapno labananda dagiti rumaut a Babilonio. Nalabit impagarup ti dadduma a Judio nga arayaten ida ni Jehova. Kasta ngamin ti inaramidna idi impangta dagiti Asiriano a sakupenda ti Jerusalem ken pinatay ti anghel ni Jehova ti kaaduan kadagiti soldado ti armada. (2 Ar. 19:32) Ngem ita, awan ti anghel a timmulong. Di nagbayag, ti napalawlawan a siudad ket nagbalin a kasla “kaldero” a ‘naisaang’ ken dagiti umilina ket kasla “karne” iti uneg ti kaldero. (Ezek. 24:1-10) Kalpasan ti 18 a bulan a nasaem a panangraut, nadadael ti Jerusalem.
“Agurnongkayo iti Kinabaknang Idiay Langit”
16. Kasano a maipakitatayo ita ti panagtalektayo nga agtignay ni Jehova iti eksakto a tiempo?
16 Ania ti masursurotayo iti daytoy a paset ti padto ni Ezekiel? Adda kadi koneksionna iti mensahe nga ikaskasabatayo ken iti reaksion dagiti kaskasabaantayo? Inkeddengen ni Jehova no kaano ti umas-asideg a pannakadadael ti ulbod a relihion—ket agtignay manen iti eksakto a tiempo. (2 Ped. 3:9, 10; Apoc. 7:1-3) Ditay ammo ti eksakto a petsana. Ngem kas ken Ezekiel, itultuloytayo nga aramiden ti instruksion ni Jehova nga ulit-ulitentayo nga ipakdaar kadagiti tattao: “Itan ti panungpalam.” Apay a masapul nga ulit-ulitentayo dayta? Gapu iti isu met la a rason nga inaramid idi dayta ni Ezekiel.c Saan a namati ti kaaduan a nangibagaanna iti padto ti Dios a madadael ti Jerusalem. (Ezek. 12:27, 28) Ngem idi agangay, dadduma a Judio a naipan idiay Babilonia ti nangipakita a nalinteg ti panagpuspusoda, ket nagsublida iti dati nga ilida. (Isa. 49:8) Adu met ita ti saan a mamati nga agpatingga daytoy a lubong. (2 Ped. 3:3, 4) Nupay kasta, agingga nga adda pay tiempo nga awaten dagiti tattao ti mensahe ti Dios, kayattayo a tulongan dagiti interesado a mangbirok iti dalan nga agturong iti biag.—Mat. 7:13, 14; 2 Cor. 6:2.
17. Ania dagiti kasasaad ken pasamak a makitatayonto bayat ti um-umay a dakkel a rigat?
17 Ipalagip met kadatayo ti padto ni Ezekiel nga inton maraut dagiti narelihiosuan nga organisasion, dagiti miembro dagiti relihion ket saanto a ‘mapan iti gubat’ tapno idepensada ti relihion. Imbes ketdi, “agkapuyto ti amin nga imada” ken “napalalo ti panagpigergerda” ta maamirisdan a di masungsungbatan ti panangipakaasida iti “Apo, Apo.” (Ezek. 7:3, 14, 17, 18; Mat. 7:21-23) Ania pay ti aramidenda? (Basaen ti Ezekiel 7:19-21.) Kuna ni Jehova: “Ipuruakdanto ti pirakda iti kalsada.” Dagita a sasao maipapan kadagiti umili ti nagkauna a Jerusalem ket nalawag a mangiladawan met kadagiti mapasamak bayat ti dakkel a rigat. Maamiriston dagiti tattao a saan ida a maisalakan ti kuarta iti um-umayen a pannakadadael.
18. Ania ti masursurotayo iti padto ni Ezekiel maipapan iti panangaramid kadagiti prioridad?
18 Ania ti masursurotayo iti daytoy a paset ti padto ni Ezekiel? Isu ti kinapateg ti panangaramid kadagiti umiso a prioridad. Panunotem: Sa la binalbaliwan dagiti umili ti Jerusalem dagiti prioridadda kalpasan a naawatanda a dimtengen ti pannakadadael ti siudadda ken ti biagda, ken saan ida a maisalakan dagiti material a bambanag. Impuruakda dagiti sanikuada ket rinugianda ti ‘agsapul iti sirmata manipud iti propeta’—ngem naladaw unayen ti panagbalbaliwda. (Ezek. 7:26) Naidumatayo ta talaga nga ammotayon a dandanin ti panungpalan daytoy dakes a lubong. Adda pammatitayo kadagiti kari ti Dios isu a nangaramidtayon kadagiti umiso a prioridad iti biag. Kas resultana, aktibotayo nga agpabpabaknang iti naespirituan, nga agnanayon ti pategda ken dinto pulos maipuruak “iti kalsada.”—Basaen ti Mateo 6:19-21, 24.
19. Ania ti epekto dagiti padto ni Ezekiel kadatayo ita?
19 Kas sumario, ania dagiti epekto kadatayo dagiti padto ni Ezekiel maipapan iti pannakadadael ti Jerusalem? Ipalagipda a bassiten ti nabati a tiempo a panangtulong iti sabsabali nga agbalin nga adipen ti Dios. Sigaganat ngarud a makiramantayo iti trabaho a panagaramid kadagiti adalan. Maragsakantay unay no dagiti interesado ket agdaydayawen iti Amatayo a ni Jehova. Ngem uray kadagiti saan pay a nangaramid iti dayta, itultuloytayo latta nga ibaga ti impakdaar ni Ezekiel kadagiti tattao idi panawenna: “Itan ti panungpalam.” (Ezek. 3:19, 21; 7:3) Determinadotayo met a kanayon nga agtalek ken Jehova ken pagbalinen a kapatgan iti biagtayo ti nadalus a panagdaydayaw kenkuana.—Sal. 52:7, 8; Prov. 11:28; Mat. 6:33.
a Rasonable a panunotentayo nga amin dagitoy a pagilasinan ket inyakto ni Ezekiel kadagiti agbuybuya. Apay? Gapu ta ti dadduma kadagiti inyaktona, kas iti panagaramid iti tinapay ken panangibaklay iti gargaret, ket espesipiko nga imbilin ni Jehova ken Ezekiel nga aramidenna dagita “iti imatangda.”—Ezek. 4:12; 12:7.
b Idi impalubosna a madadael ti Jerusalem, impakita ni Jehova ti panangukomna, agpadpada iti 2 a tribu a pagarian ti Juda ken iti 10 a tribu a pagarian ti Israel. (Jer. 11:17; Ezek. 9:9, 10) Kitaen ti Pannakatarus iti Kasuratan, Tomo 2, p. 66, “Kronolohia—Manipud 997 B.C.E. agingga iti Pannakalangalang ti Jerusalem.”
c Siputanyo ta iti ababa a salaysay iti Ezekiel 7:5-7, namin-innem nga inusar ni Jehova ti sasao nga “umayto,” “dimtengen,” ken “um-umayen.