KAPITULO 3
Impalgak ni Jehova ti Panggepna
1, 2. Kasano nga impalgak ni Jehova ti panggepna iti sangatauan?
DAGITI naayat a nagannak iramanda dagiti annakda no pagsasaritaanda dagiti banag a pakaseknan ti pamilia. Ngem ammoda no kasano kaadu nga impormasion ti ibagada—dagiti laeng kabaelan a tarusan dagiti annakda.
2 Umasping iti dayta, in-inut nga impalgak ni Jehova ti panggepna para iti sangatauan. Ngem inaramidna laeng dayta iti umiso a tiempo. Usigentayo iti ababa no kasano nga impalgak ni Jehova dagiti kinapudno maipapan iti Pagarian iti panaglabas ti panawen.
Apay a Kasapulantayo ti Pagarian?
3, 4. Inkeddeng kadi ni Jehova ti pagbanagan ti tao? Ilawlawagyo.
3 Saan a paset ti orihinal a panggep ni Jehova ti Mesianiko a Pagarian. Apay? Gapu ta saan nga inkeddeng ni Jehova ti pagbanagan ti tao; ngamin pinarsuana ti tao nga addaan iti wayawaya nga agikeddeng. Imbagana kada Adan ken Eva ti panggepna iti sangatauan. Kinunana: “Agbungakayo ken agadukayo ket punnuenyo ti daga ken parukmaenyo.” (Gen. 1:28) Kinalikaguman met ni Jehova a raemenda ti pagalagadanna iti naimbag ken dakes. (Gen. 2:16, 17) Mabalin koma a pinili da Adan ken Eva ti agtalinaed a nasungdo. No kasta koma ti inaramidda ken dagiti kaputotanda, saantay koman a kasapulan ti Pagarian nga iturayan ni Kristo tapno maibanag ti pagayatan ti Dios. Napno koma itan ti daga iti perpekto a tattao nga agdaydayaw ken Jehova.
4 Uray no nagrebelde da Satanas, Adan, ken Eva, dina kayat a sawen a saanen a matungpal ti panggep ni Jehova a mapno ti daga iti perpekto a tattao. Imbes ketdi, binaliwan ni Jehova ti pamay-anna a mangitungpal iti dayta. Ti panggep ni Jehova ket saan a kas iti tren nga adda sursurotenna a riles tapno makadanon iti destinasionna ken mabalin a madiskaril wenno pasardengen ti asinoman. Apaman nga imbaga ni Jehova ti panggepna, awan ti puersa iti uniberso a makalapped iti pannakatungpalna. (Basaen ti Isaias 55:11.) No adda lapped, mangusar ni Jehova iti sabali a pamay-an.a (Ex. 3:14, 15) No makitana a maitutop, ipakaammona kadagiti nasungdo nga adipenna ti baro a pamay-anna a mangitungpal iti panggepna.
5. Ania ti inaramid ni Jehova idi napasamak ti rebelion idiay Eden?
5 Gapu iti rebelion idiay Eden, inraman ni Jehova iti panggepna ti pannakaipasdek ti Pagarian. (Mat. 25:34) Iti dayta a nalidem a pagteng iti pakasaritaan ti tao, inrugi nga insilnag ni Jehova ti lawag maipapan iti instrumento nga usarenna a mangisubli iti dati a kasasaad ti sangatauan ken mangpunas iti saem nga inyeg ti ubbaw a pananggamgam ni Satanas iti turay. (Gen. 3:14-19) Nupay kasta, saan a namimpinsan nga impalgak ni Jehova dagiti detalye maipapan iti Pagarian.
Inrugi ni Jehova nga Ipalgak Dagiti Kinapudno Maipapan iti Pagarian
6. Ania ti inkari ni Jehova, ngem ania ti saanna nga impalgak?
6 Iti kaunaan a padto, inkari ni Jehova nga adda ‘bin-i,’ wenno kaputotan, a mangrumek iti serpiente. (Basaen ti Genesis 3:15.) Ngem saan a naipalgak no siasino dayta a bin-i ken ti bin-i ti serpiente. Kinapudnona, iti las-ud ti agarup 2,000 a tawen, awan ti sabali a detalye nga impalgak ni Jehova maipapan iti dayta.b
7. Apay a ni Abraham ti napili? Ania ti napateg a masursurotayo iti daytoy?
7 Idi agangay, pinili ni Jehova ni Abraham a pagtaudan ti naikari a bin-i. Napili ni Abraham gapu ta ‘immimdeng iti timek ni Jehova.’ (Gen. 22:18) Ti napateg a masursurotayo ket—ipalgak ni Jehova ti panggepna kadagiti laeng agbuteng kenkuana.—Basaen ti Salmo 25:14.
8, 9. Ania dagiti impalgak ni Jehova kada Abraham ken Jacob maipapan iti naikari a bin-i?
8 Idi nakisarita iti gayyemna a ni Abraham babaen ti maysa nga anghel, impalgak ni Jehova iti umuna a gundaway ti napateg a kinapudno maipapan iti naikari a bin-i: Isu ket maysanto a tao. (Gen. 22:15-17; Sant. 2:23) Ngem kasano a rumeken daytoy a tao ti serpiente? Siasino ti serpiente? Masungbatan dayta kadagiti simmaruno nga impalgak ni Jehova.
9 Inkeddeng ni Jehova a ti naikari a bin-i ket agtaud iti apoko ni Abraham a ni Jacob, a nangipakita iti dakkel a pammati iti Dios. (Gen. 28:13-22) Babaen ken Jacob, impalgak ni Jehova a ti naikari a bin-i ket agtaud iti kaputotan ni Juda nga anak ni Jacob. Impadto ni Jacob a daytoy a kaputotan ni Juda ket umawat iti “setro,” maysa a sarukod a mangisimbolo iti naarian a turay, ket ‘agtulnog kenkuana dagiti ili.’ (Gen. 49:1, 10) Babaen dagita a sasao, impasimudaag ni Jehova iti umuna a gundaway a ti naikari a bin-i ket agbalin nga agturay, maysa nga ari.
10, 11. Apay nga impalgak ni Jehova ti panggepna kada David ken Daniel?
10 Agarup 650 a tawen kalpasan ti kaaldawan ni Juda, ad-adu pay ti impalgak ni Jehova maipapan iti panggepna ken ni Ari David, a kaputotan ni Juda. Dineskribir ni Jehova ni David kas “maysa a lalaki a naanamongan iti pusona.” (1 Sam. 13:14; 17:12; Ara. 13:22) Gapu ta ni David ket managbuteng iti Dios, nakitulag kenkuana ni Jehova, nga inkarina nga agturayto iti agnanayon ti maysa kadagiti kaputotanna.—2 Sam. 7:8, 12-16.
11 Kalpasan ti agarup 500 a tawen, inusar ni Jehova ni propeta Daniel a mangipalgak iti eksakto a tawen a panagparang ditoy daga Daydiay Napulotan, wenno Mesias. (Dan. 9:25) Imbilang ni Jehova ni Daniel kas ‘maysa a makaay-ayo unay.’ Apay? Gapu ta raraemen unay ni Daniel ni Jehova ken nagtultuloy a nagserbi kenkuana.—Dan. 6:16; 9:22, 23.
12. Ania ti naibilin nga aramiden ni Daniel, ken apay?
12 Nupay nagusar ni Jehova kadagiti matalek a mammadto a kas ken Daniel a mangisurat iti nakaad-adu a detalye maipapan iti naikari a bin-i, ti Mesias, saan pay a panawen nga ipalgak ni Jehova ti naan-anay a kaipapanan dagitoy. Kas pagarigan, kalpasan a naikkan iti sirmata mainaig iti pannakaipasdek ti Pagarian ti Dios, naibaga ken ni Daniel a selioanna ti padto agingga iti tiempo nga intuding ni Jehova. Iti dayta a tiempo, “umadunto” ti pudno a pannakaammo.—Dan. 12:4.
Linawlawagan ni Jesus ti Panggep ti Dios
13. (a) Siasino ti naikari a bin-i? (b) Kasano nga insilnag ni Jesus ti lawag maipapan iti padto iti Genesis 3:15?
13 Silalawag nga impabigbig ni Jehova a ni Jesus ti naikari a bin-i, ti kaputotan ni David nga agturay kas Ari. (Luc. 1:30-33; 3:21, 22) Idi inrugi ni Jesus ti ministeriona, kas man la simmingising ti init ti pannakaammo iti sangatauan maipapan iti panggep ti Dios. (Mat. 4:13-17) Kas pagarigan, inikkat ni Jesus ti aniaman a panagduadua maipapan iti kinasiasino ti “serpiente” a nadakamat iti Genesis 3:14, 15 idi inawaganna ti Diablo kas “mammapatay” ken “ama ti kinaulbod.” (Juan 8:44) Iti paltiing a naited ken ni Juan, impalgak ni Jesus a “ti kadaanan a serpiente” ket isu “daydiay naawagan iti Diablo ken Satanas.”c (Basaen ti Apocalipsis 1:1; 12:9.) Iti dayta met laeng a paltiing, impakita ni Jesus—ti naikari a bin-i—no kasanona nga itungpal ti padto a naisawang idiay Eden ken no kasanona a rumeken ni Satanas.—Apoc. 20:7-10.
14-16. Kanayon kadi a naawatan dagiti adalan idi umuna a siglo ti naan-anay a kaipapanan dagiti kinapudno nga impalgak ni Jesus? Ilawlawagyo.
14 Kas nakitatayo iti Kapitulo 1 daytoy a libro, adu ti insuro ni Jesus maipapan iti Pagarian. Ngem saanna a kanayon nga inlawlawag ti amin a detalye a kayat a maammuan dagiti adalanna. Uray idi nangipaay kadagiti espesipiko a detalye, limmabas pay ti adu a tawen—no dadduma, ginasut pay ketdi a tawen—sakbay a naawatan dagiti pasurot ni Kristo ti naan-anay a kaipapanan dagiti kinapudno nga impalgak ti Apoda. Kitaentayo ti sumagmamano a pagarigan.
15 Idi 33 C.E., silalawag nga insuro ni Jesus a dagiti makipagturay iti Ari ti Pagarian ti Dios ket aggapu iti daga ken mapagungar kas espiritu a parsua idiay langit. Ngem saan a dagus a naawatan dagiti adalanna. (Dan. 7:18; Juan 14:2-5) Iti dayta met laeng a tawen, impakita ni Jesus babaen ti ilustrasion a kalpasan ti iyuulina idiay langit, aglabas pay ti adu a panawen sakbay a maipasdek ti Pagarian. (Mat. 25:14, 19; Luc. 19:11, 12) Saan a naawatan dagiti adalan daytoy a napateg a punto ket insaludsodda iti napagungar a ni Jesus: “Apo, isublim kadi ti pagarian iti Israel iti daytoy a tiempo?” Nupay kasta, awanen ti kanayonan a detalye nga imbaga ni Jesus iti dayta a tiempo. (Ara. 1:6, 7) Insuro met ni Jesus nga addanto “sabsabali a karnero,” a saan a paset ti “bassit nga ipastoran” a makipagturay kenkuana. (Juan 10:16; Luc. 12:32) Adu pay a tawen ti naglabas kalpasan ti pannakaipasdek ti Pagarian idi 1914 sakbay a naawatan dagiti pasurot ni Jesus no siasino ti mangbukel iti daytoy dua a grupo.
16 Nakaad-adu ti mabalin koma nga imbaga ni Jesus kadagiti adalanna idi adda ditoy daga, ngem ammona a saanda pay a kabaelan a tarusan dagita. (Juan 16:12) Pudno nga adu a pannakaammo maipapan iti Pagarian ti naipalgak idi umuna a siglo. Nupay kasta, saan pay nga idi ti panawen nga umadu ti kasta a pannakaammo.
Ti Pudno a Pannakaammo Umadunto “iti Tiempo ti Panungpalan”
17. Ania ti rumbeng nga aramidentayo tapno matarusantayo dagiti kinapudno maipapan iti Pagarian, ngem ania pay ti napateg?
17 Inkari ni Jehova ken ni Daniel nga “iti tiempo ti panungpalan,” adunto ti “agdakiwas,” ket umadunto “ti pudno a pannakaammo” maipapan iti panggep ti Dios. (Dan. 12:4) Dagidiay mayat a maaddaan iti kasta a pannakaammo masapul nga igaedda a gun-oden dayta. Kuna ti maysa a reperensia a ti Hebreo a sao nga “agdakiwas” ipasimudaagna ti naannad ken naan-anay a panangsukimat iti maysa a libro. Ngem uray kasano ti panangsukimattayo iti Biblia, matarusantayo laeng a naan-anay dagiti kinapudno maipapan iti Pagarian no ipalgak kadatayo ni Jehova ti kaipapanan dagita.—Basaen ti Mateo 13:11.
18. Kasano nga imparangarang dagiti agbuteng ken ni Jehova ti pammati ken kinapakumbaba?
18 Sakbay ti 1914, in-inut nga impalgak ni Jehova dagiti kinapudno maipapan iti Pagarian. Kasta met laeng ti aramidenna iti tiempo ti panungpalan. Kas ipakita ti Kapitulo 4 ken 5 daytoy a libro, iti unos ti nasurok a 100 a tawen, sumagmamano a daras a binalbaliwan ti ili ti Dios ti pannakatarusda. Kayatna kadi a sawen a saanen a tultulongan ida ni Jehova? Saan. Apay? Ngamin, iparparangarangda ti dua a kualidad a kaay-ayona—pammati ken kinapakumbaba. (Heb. 11:6; Sant. 4:6) Mamati dagiti adipen ni Jehova a matungpalto amin a kari a nailanad iti Sao ti Dios. Ti panangbigbigda a nagkamalida iti pannakaawat iti kaitungpalan dagita a padto ipakpakitana a napakumbabada. Ti kasta a kinapakumbaba ket naipakita iti Marso 1, 1925 a ruar ti The Watch Tower. Kunana: “Ammomi a ti Apo ti makailawlawag iti mismo a Saona, nga ilawlawagna dayta iti ilina iti maitutop a pamay-an ken iti tiempo nga inkeddengna.”
“Ti Apo ti makailawlawag iti mismo a Saona, nga ilawlawagna dayta iti ilina iti maitutop a pamay-an ken iti tiempo nga inkeddengna”
19. Ania ti impalubos ni Jehova a matarusantayo ita, ken apay?
19 Idi naipasdek ti Pagarian idi 1914, bassit laeng ti ammo ti ili ti Dios no kasano a matungpal dagiti padto maipapan iti Pagarian. (1 Cor. 13:9, 10, 12) Gapu iti gagartayo a makakita iti kaitungpalan dagiti kari ti Dios, makaaramidtayo no dadduma iti di umiso a konklusion. Iti panaglabas dagiti tawen, ad-adda a napaneknekan nga umiso ti sabali pay a sasao iti The Watch Tower a nakotar iti napalabas a parapo. Kuna ti artikulo: “Nasaysayaat no bigbigentayo a maawatantayo laeng ti maysa a padto no natungpalen wenno no matungtungpal pay laeng.” Ita ta nakaas-asidegen ti panungpalan, adu a padto maipapan iti Pagarian ti natungpalen ken matungtungpal pay laeng. Gapu ta napakumbaba ken sidadaan nga agpailinteg ti ili ti Dios, impalubos ni Jehova a matarusantayo a naan-anay ti panggepna. Immadu ti pudno a pannakaammo!
Dagiti Baro a Pannakailawlawag ti Kinapudno Subokenna ti Ili ti Dios
20, 21. Ania ti reaksion dagiti Kristiano idi umuna a siglo kadagiti baro a pannakailawlawag ti kinapudno?
20 No lawlawagan ni Jehova ti pannakaawattayo iti kinapudno, masubok ti kasasaad ti pusotayo. Ti kadi pammati ken kinapakumbaba tignayennatayo a mangakseptar kadagita a panagbalbaliw? Naipasango iti kasta a pannubok dagiti Kristiano idi katengngaan ti umuna a siglo. Ipapantayon a maysaka a Judio a Kristiano iti dayta a tiempo. Raraemem unay ti Mosaiko a Linteg ken pagpampannakkelmo a maysaka nga Israelita. Ita, nakaawatka kadagiti naipaltiing a surat ni apostol Pablo nga agkunkuna a saanen a maannurot ti Linteg ken linaksiden ni Jehova ti nasion ti Israel ket sinuktanna iti naespirituan nga Israel a buklen dagiti Judio ken Gentil. (Roma 10:12; 11:17-24; Gal. 6:15, 16; Col. 2:13, 14) Ania ngata ti reaksionmo?
21 Inawat dagiti napakumbaba a Kristiano ti naipaltiing a panangilawlawag ni Pablo ket binendisionan ida ni Jehova. (Ara. 13:48) Nakapungtot dagiti dadduma ken saanda a kayat a balbaliwan ti pannakaawatda. (Gal. 5:7-12) No saanda nga agbalbaliw, mapukaw ti pribilehioda a makipagturay ken Kristo.—2 Ped. 2:1.
22. Ania ti reaksionmo iti pannakalawlawag ti pannakatarustayo maipapan iti panggep ti Dios?
22 Kadagiti kallabes a dekada, linawlawagan ni Jehova ti pannakatarustayo maipapan iti Pagarian. Kas pagarigan, tinulongannatayo a mangtarus a silalawag no kaano a maisina dagiti iturayan ti Pagarian manipud kadagiti saan a mangipangag kas iti pannakaisina dagiti karnero manipud kadagiti kalding. Insurona met no kaano a makompleto ti 144,000, no ania ti kayat a sawen dagiti ilustrasion ni Jesus maipapan iti Pagarian, ken no kaano a mapagungar iti nailangitan a biag ti maudi kadagiti napulotan.d Ania ti reaksionmo kadagiti kasta a pannakalawlawag? Napabileg kadi ti pammatim? Ibilangmo kadi dagita a pammaneknek nga agtultuloy nga isursuro ni Jehova ti napakumbaba nga ilina? Dagiti sumaruno a kapitulo pabilgenna ti panagtalekmo nga in-inut nga ipalpalgak ni Jehova ti panggepna kadagidiay agbuteng kenkuana.
a Ti nagan ti Dios ket maysa a porma ti Hebreo a sao a kaipapananna “agbalin.” Ipasimudaag ti nagan ni Jehova a tungpalenna ti amin a karina. Kitaenyo ti kahon a “Ti Kaipapanan ti Nagan ti Dios,” iti Kapitulo 4.
b Nupay ita ket kasla nakapapaut dayta a panawen, laglagipentayo nga adayo nga at-atiddog ti biag dagiti tattao idi. Kas pagarigan, uppat a kaputotan laeng ti naginnabut manipud ken Adan agingga ken Abraham. Naginnabut ti biag da Adan ken Lamec, nga ama ni Noe. Naginnabut met ti biag da Lamec ken Sem, nga anak ni Noe. Ken naginnabut ti biag da Sem ken Abraham.—Gen. 5:5, 31; 9:29; 11:10, 11; 25:7.
c Ti termino a “Satanas,” ket namin-18 a daras a nadakamat iti Hebreo a Kasuratan. Nupay kasta, ti “Satanas” ket nasurok a 30 a daras a nadakamat iti Kristiano a Griego a Kasuratan. Maitutop ngarud a saan a naisentro ken Satanas ti Hebreo a Kasuratan no di ket naipamaysa iti pakabigbigan ti Mesias. Idi dimteng ti Mesias, naan-anay nga imbutaktakna ni Satanas. Nairekord dayta iti Kristiano a Griego a Kasuratan.
d Para iti pannakausig ti sumagmamano kadagitoy a baro a pannakailawlawag, kitaenyo dagitoy a ruar Ti Pagwanawanan: Oktubre 15, 1995, panid 23-28; Enero 15, 2008, panid 20-24; Hulio 15, 2008, panid 17-21; Hulio 15, 2013, panid 9-14.