Dagiti Rumaut Manipud iti Amianan!

 1. Kasano idi ti panagadal da Brother Russell ken dagiti kakaduana, ken apay nga epektibo dayta?

NASUROK a 100 a tawenen ti napalabas, nangrugi nga agtitipon da Brother C. T. Russell ken dagiti kakaduana kas bassit a grupo dagiti estudiante ti Sao ti Dios. Kayatda a maammuan no ania a talaga ti isursuro ti Biblia maipapan ken Jehova a Dios, ken Jesu-Kristo, iti kasasaad dagiti natay, ken iti subbot. Simple ti panagadalda. Adda mangpataud iti saludsod, sa usigen ti grupo ti tunggal teksto a konektado iti topiko. Kalpasanna, isuratda dagiti naammuanda. Gapu iti bendision ni Jehova, naammuan dagidiay a napasnek a Kristiano ti adu a kangrunaan a kinapudno iti Biblia a napateg kadatayo agingga ita.

 2. Ania dagiti mabalin a rason a di umiso ti konklusiontayo bayat a padpadasentayo a tarusan dagiti padto ti Biblia?

² Ngem kas natakuatan idi agangay dagidiay nga estudiante ti Biblia, narigrigat nga ammuen ti umiso a kaipapanan dagiti padto ti Biblia ngem iti panangtarus iti maysa a kangrunaan a pannursuro ti Biblia. Apay? Ti maysa a rason ket matarusantayo laeng dagiti padto ti Biblia no matungtungpalen dagita wenno inton natungpaldan. Ngem adda pay sabali a rason. Tapno umiso ti panangtarustayo iti maysa a padto, kaaduanna nga ikabilangantayo ti kontekstona. No agpokustayo iti maysa laeng nga aspeto ti padto, mabalin a di umiso ti konklusiontayo. Agparang a kasta ti napasamak iti maysa a padto iti libro a Joel. Usigentayo dayta ket pagsasaritaantayo no apay a masapul a mabaliwan ti agdama a pannakaawattayo.

3-4. Agingga ita, ania ti pannakaawattayo iti padto iti Joel 2:7-9?

³ Basaen ti Joel 2:7-9. Impadto ni Joel a didigraento dagiti dudon ti daga ti Israel. Dagitoy a narawet nga insekto nga addaan iti ngipen ken panga a kas iti leon kanendanto ti amin a mula! (Joel 1:4, 6) Adu a tawen nga inyaplikartayo daytoy a padto iti trabaho a panangasaba ti ili ni Jehova, kas iti di magawidan a rineprep a dudon. Natarusantayo a ti epekto daytoy a trabaho ket pannakadadael iti “daga,” wenno iti ili a kontrolado dagiti lider ti relihion.b

⁴ No ti Joel 2:7-9 laeng ti basaentayo, agparang a dayta ti umiso a pannakailawlawagna. Ngem no usigentayo ti konteksto ti padto, makitatayo a masapul a mabalbaliwan ti pannakailawlawagna. Usigentayo ti uppat a rason no apay.

5-6. Ania ti tumaud a saludsod no basaentayo ti (a) Joel 2:20? (b) Joel 2:25?

⁵ Umuna iti amin, paliiwentayo ti kari ni Jehova maipapan kadagiti dudon: “Papanawekto ti taga-amianan [dagiti dudon].” (Joel 2:20) No dagiti dudon irepresentarda dagiti Saksi ni Jehova bayat nga agtultulnogda iti bilin ni Jesus a mangasaba ken agaramid iti ad-adalan, apay koma a papanawen ida ni Jehova? (Ezek. 33:7-9; Mat. 28:19, 20) Nalawag a saan a dagiti matalek nga adipen ni Jehova ti papanawenna no di ket ti maysa a banag wenno asinoman a mangdangran iti ilina.

⁶ Kas maikadua a rason, usigentayo ti naisurat iti Joel 2:25. Kuna ni Jehova: “Itedkonto ti tangdanyo para kadagiti tawen a pannangan ti sangapangen a dudon, dagiti awan pay payakna a dudon, narawet a dudon, ken mangdadael a dudon, ti dakkel nga armadak nga imbaonko kadakayo.” Paliiwenyo ta inkari ni Jehova a ‘mangted iti tangdan’ wenno isublina dagiti dinadael dagiti dudon. No dagiti manangaskasaba iti Pagarian ti iladladawan dagiti dudon, kaipapananna a makadadael ti epekto ti mensaheda. Ngem makaisalakan ti mensaheda ken matignayna nga agbabawi dagiti dakes a tattao. (Ezek. 33:8, 19) Pagsayaatanda dayta!

 7. Iti Joel 2:28, 29, ania ti kaipapanan ti sao a “kalpasanna”?

⁷ Basaen ti Joel 2:28, 29. Usigentayo ti maikatlo a rason​—ti panagsasaruno dagiti pasamak iti padto. Napaliiwyo kadi nga imbaga ni Jehova: “Kalpasanna, ibukbokkonto ti espirituk,” kayatna a sawen, kalpasan a naileppas dagiti dudon ti naited a trabahoda? No dagiti dudon ket dagiti manangaskasaba iti Pagarian ti Dios, apay koma nga ibukbok ni Jehova ti espirituna kadakuada kalpasan a malpasda ti panangasabada? Ti agpayso, no awan ti tulong ti nabileg a nasantuan nga espiritu ti Dios, saanda koma a pulos naitultuloy ti mangasaba iti adu a dekada a mabusbusor ken maiparparit ti trabahoda.

 8. Ania ti irepresentar dagiti dudon a nailadawan iti Apocalipsis 9:1-11? (Kitaen ti ladawan iti akkub.)

⁸ Basaen ti Apocalipsis 9:1-11. Kitaentayon ti maikapat a rason. Dati nga ikonkonektartayo ti panangdidigra dagiti dudon nga inladawan ni Joel iti trabahotayo a panangasaba gapu iti maysa nga umasping a padto iti libro nga Apocalipsis. Iladawan daytoy a padto ti rineprep a dudon nga addaan iti rupa ti tao ken “adda kasla korona a balitok iti uloda.” (Apoc. 9:7) Tutuokenda “dagiti tattao [dagiti kabusor ti Dios] nga awan ti selio ti Dios iti mugingda” iti lima a bulan, ti kaatiddog ti biag ti kaaduan a dudon. (Apoc. 9:4, 5) Agparang a ti mailadladawan ditoy ket dagiti napulotan nga adipen ni Jehova. Situtured nga ipakpakaammoda dagiti panangukom ti Dios iti daytoy dakes a sistema ti bambanag, isu nga arigna matutuok dagiti mangsupsuporta iti dayta.

 9. Ania dagiti napateg a nagdumaan dagiti dudon a nakita ni Joel ken dagiti dudon nga inladawan ni Juan?

⁹ Agpayso nga adda dagiti pagpadaan ti padto iti Apocalipsis ken ti padto nga insurat ni Joel. Ngem adda dagiti napateg a nagdumaanda. Usigentayo dagitoy: Iti padto ni Joel, dadaelen dagiti dudon dagiti mula. (Joel 1:4, 6, 7) Iti sirmata ni Juan, “naibaga [kadagiti dudon] a saanda a dadaelen dagiti mula iti daga.” (Apoc. 9:4) Naggapu iti amianan dagiti dudon a nakita ni Joel. (Joel 2:20) Naggapu met iti nakaun-uneg nga abut dagiti dudon a nakita ni Juan. (Apoc. 9:2, 3) Napapanaw dagiti dudon nga inladawan ni Joel. Ngem iti Apocalipsis, saan a napapanaw dagiti dudon no di ket napalubosanda a mangileppas iti trabahoda. Awan ti mangipakita a saan a naragsakan ni Jehova kadakuada.​—Kitaen ti kahon a “Dagiti Padto Maipapan Kadagiti Dudon​—Agkaasping Ngem Agduma.”

10. Mangted iti pagarigan iti Biblia a mangipakita a nagduma ti irepresentar dagiti dudon nga inladawan da Joel ken Juan.

¹⁰ Gapu kadagiti napateg a nagdumaan dagitoy dua a padto, maibagatayo nga awan ti koneksionda. Ibagbagatayo kadi a dagiti dudon nga inladawan ni Joel ket saan a dagiti dudon a nadeskribir iti libro nga Apocalipsis? Wen. Iti Biblia, naiduma no dadduma ti kaipapanan ti maysa a simbolo no mausar iti sabali a pamay-an. Kas pagarigan, naawagan ni Jesus iti “Leon iti tribu ni Juda” iti Apocalipsis 5:5, idinto ta nailadawan ti Diablo kas “leon a ngumerngernger” iti 1 Pedro 5:8. Gapu iti nagsasaritaantayo nga uppat a rason, masapul nga agbiroktayo iti sabali a pannakailawlawag ti padto ni Joel. Ania dayta?

11. Ania dagiti detalye iti Joel 1:6 ken 2:1, 8, 11 a makatulong kadatayo a mangammo no siasino dagiti dudon?

¹¹ No usigentayo a naimbag ti konteksto ti padto ni Joel, makitatayo nga ipakpakauna ti propeta ti iraraut ti maysa nga armada. (Joel 1:6; 2:1, 8, 11) Imbaga ni Jehova nga usarenna ti ‘dakkel nga armadana’ (dagiti soldado ti Babilonia) a mangdusa kadagiti nasukir nga Israelita. (Joel 2:25) Dagiti rumaut nga armada ket umiso a naawagan iti “taga-amianan” ta aggapu dagiti rumaut a Babilonio iti amianan. (Joel 2:20) Nayarig dayta nga armada iti organisado a rineprep a dudon. Kuna ni Joel maipapan kadakuada: “Saan nga agbaliw ti turong ti tunggal [soldado]. . . . Dumarupda iti siudad, agtarayda iti pader. Ulienda dagiti balay, sumrekda iti tawa a kas iti mannanakaw.” (Joel 2:8, 9) Mailadawam kadi ti eksena? Nagwaras dagiti soldado. Awan ti paglemmengan. Awan ti makalasat iti espada dagiti Babilonio!

12. Kasano a natungpal ti padto ni Joel maipapan kadagiti dudon?

¹² Kas kadagiti dudon, rimmaut dagiti Babilonio (wenno, Caldeo) iti siudad ti Jerusalem idi 607 B.C.E. Kuna ti Biblia: ‘Ti ari dagiti Caldeo pinapatayna dagiti agtutubo a lallaki babaen ti espada. Saan a naasian iti agtutubo a lalaki wenno babai, nataengan wenno nakapuy. Inyawat amin ida ti Dios iti ima ti ari. Pinuoranna ti balay ti pudno a Dios, rinebbana ti pader ti Jerusalem, inuramna ti amin a natibker a torrena, ken dinadaelna ti amin a napateg a banag.’ (2 Cron. 36:17, 19) Idi nalpasen ti panangraut ken panangdadael dagiti Babilonio, ti laeng maibaga dagiti kumitkita ket: “Langalang dayta nga awanan iti tao ken animal ken naiteden kadagiti Caldeo.”​—Jer. 32:43.

13. Ilawlawag ti kaipapanan ti Jeremias 16:16, 18.

¹³ Agarup 200 a tawen kalpasan ti panagipadto ni Joel, inusar ni Jehova ni Jeremias a mangipadto iti sabali pay a detalye maipapan iti daytoy nga iraraut. Imbagana a naan-anayto a masukimat dagiti Israelita nga agar-aramid iti dakes ket agresultanto dayta iti pannakatiliwda. “‘Mangibaonak iti adu a mangngalap,’ kuna ni Jehova, ‘ket kalapendanto ida. Kalpasanna, mangibaonakto iti adu a mangnganup, ket anupendanto ida iti tunggal bantay ken turod ken kadagiti rengngat ti dadakkel a bato. . . . Bayadakto ti amin nga utangda gapu iti basol ken kamalida.’” Uray dagiti taaw wenno dagiti kabakiran saanda a mailemmeng dagiti di agbabbabawi nga Israelita iti ima dagiti rumaut a Babilonio.​—Jer. 16:16, 18.

14. Kaano a natungpal ti Joel 2:28, 29?

¹⁴ Adda met naimbag a damag nga ipakaammo ni Joel. Agbalinto manen a nabunga ti daga. (Joel 2:23-26) Ket iti maysa a tiempo iti masanguanan, addanto adu a suplay ti naespirituan a taraon. “Ibukbokkonto ti espirituk iti amin a kita ti tattao,” kuna ni Jehova, “ket agipadtonto ti annakyo a lallaki ken babbai . . . Ibukbokkonto ti espirituk uray iti adipenko a lallaki ken babbai.” (Joel 2:28, 29) Dayta a pannakaibukbok ti espiritu ti Dios ket saan a napasamak kalpasan unay ti pannakaisubli dagiti Israelita iti dagada manipud Babilonia. Imbes ketdi, napasamak dayta agarup innem a gasut a tawen kalpasanna, idi Pentecostes 33 C.E. Kasano nga ammotayo?

15. Sigun iti Aramid 2:16, 17, ania ti sasao a binaliwan ni Pedro iti Joel 2:28, ken ania ti ipakita dayta?

¹⁵ Tinignay ti Dios ni apostol Pedro a mangyaplikar iti Joel 2:28, 29 iti nakaskasdaaw a napasamak idi aldaw ti Pentecostes. Iti agarup 9:00 dayta a bigat, simimilagro a naibukbok ti nasantuan nga espiritu ket natignay nga agsao dagiti immawat iti dayta “maipapan kadagiti nakaskasdaaw nga aramid ti Dios.” (Ara. 2:11) Tinignay ti Dios ni Pedro a mangusar iti medio naiduma a sasao idi kinotarna ti padto ni Joel. Nasiputanyo kadi ti binalbaliwanna? (Basaen ti Aramid 2:16, 17.) Imbes a mangrugi ni Pedro iti sao a “kalpasanna,” imbagana: “Iti maudi nga al-aldaw”​—nga iti daytoy a konteksto, tumukoy iti maudi nga al-aldaw ti Judio a sistema ti bambanag​—maibukbokto ti espiritu ti Dios iti “amin a kita ti tattao.” Ipakita daytoy nga atiddog a tiempo ti limmabas sakbay a natungpal ti padto ni Joel.

16. Ania ti epekto ti espiritu ti Dios iti trabaho a panangasaba idi umuna a siglo, ken ania met ti epektona ita?

¹⁶ Nangrugi a maisaknap iti intero a daga ti trabaho a panangasaba kalpasan ti naisangsangayan a pannakaibukbok ti espiritu ti Dios idi umuna a siglo. Idi insurat ni apostol Pablo ti suratna kadagiti taga-Colosas, idi agarup 61 C.E., maibagana a naikaskasaban ti naimbag a damag iti “amin a parsua iti baba ti langit.” (Col. 1:23) Idi kaaldawan ni Pablo, ti saklawen ti sao nga “amin a parsua” ket ti nadumaduma a nasion iti daydi a tiempo a pagaammo dagiti tattao. Iti tulong ti nabileg a nasantuan nga espiritu ni Jehova, ad-adda pay a nagsaknap ita ti trabaho a panangasaba​—“agingga kadagiti ungto ti daga”!​—Ara. 13:47; kitaen ti kahon nga “Ibukbokkonto ti Espirituk.”

17. Ania itan ti pannakatarustayo iti padto ni Joel maipapan kadagiti dudon?

¹⁷ Ania ti nagbaliw? Mas umiso itan ti pannakatarustayo iti padto a masarakan iti Joel 2:7-9. Nalawag a saan a tumukoy dagitoy a bersikulo iti naregta a panangasabatayo no di ket iti panangraut ti armada ti Babilonia iti Jerusalem idi 607 B.C.E.

18. Ania ti saan a nagbaliw iti ili ni Jehova?

¹⁸ Ania ti saan a nagbaliw? Itultuloy ti ili ni Jehova nga ikasaba ti naimbag a damag iti sadinoman, babaen ti aniaman a kita ti panangasaba a posible. (Mat. 24:14) Ti panangiparit ti gobierno saannatay a mapasardeng a mangitungpal iti annongentayo a mangasaba. Ket iti pamendision ni Jehova, ad-adda nga aktibotayo itan, a situtured nga ikasabatayo ti naimbag a damag maipapan iti Pagarian! Sipapakumbaba a mangnamnamatayo nga iwanwannatayo ni Jehova a mangtarus kadagiti padto ti Biblia, ket agtalektayo nga iti umiso a tiempo, iturongnatayo iti “kinapudno”!​—Juan 16:13.