“Agtultuloyka a Manginanama iti Dayta”

1, 2. (a) Ania dagiti saludsod a mabalinmo nga iyimtuod iti bagim? (b) Ania ti kasasaad idi panawen dagiti 12 a mammadto, ket ania a kababalin ti adda ken Mikias?

KASANO kabayagen nga ur-urayem ti aldaw a panangikkat ni Jehova iti kinadakes ditoy daga? Agingga kaano a situtulokka nga aguray iti dayta? Kabayatanna, ania ti kababalinmo ken kasano nga apektaran daytoy ti panagbiagmo? Nabatad a naiduma ti sungbatmo iti sungbat dagiti relihioso a tattao nga agbibiag sigun iti wagas a kayatda, a mangnamnama a mapanda idiay langit.

² Bayat nga ur-urayem dayta a naindaklan nga aldaw, makatulong unay kenka dagiti libro nga insurat dagiti 12 a mammadto. Adu kadagidi a mammadto ti nagbiag idi panawen nga umad-adani ti aldaw a panangukom ti Dios. Kas pagarigan, nagserbi a mammadto ni Mikias idi umad-adani ti pannakadusa ti Samaria babaen kadagiti Asirio idi 740 K.K.P. (Kitaem ti tsart iti panid 20 ken 21.) Idi agangay, dimteng met ti aldaw ni Jehova maibusor iti Juda. Yantangay saan nga ammo idi ni Mikias no kaano nga agtignay ti Dios, nagur-uray laeng kadi ti inaramidna, a mangnamnama nga agtignay ti Dios iti saan a mabayag? Kastoy ti kuna ni Mikias: “No maipapan kaniak, ken Jehova nga agtultuloyakto nga agsiput. Ipakitakto ti panagur-uray iti Dios ti pannakaisalakanko. Denggennakto ti Diosko.” (Mikias 7:7) Wen, gapu ta ammona no ania ti mapasamak, mayarig ni Mikias iti nasiput a bantay a sitatakder iti pagwanawanan.​—2 Samuel 18:24-27; Mikias 1:3, 4.

 3. Yantangay umad-adani idi ti pannakadadael ti Jerusalem, ania a kababalin ti imparangarang da Habakuk ken Sofonias?

³ Isarunom a kitaen iti tsart no kaano a nagbiag da Sofonias ken Habakuk. Makitam nga agpada a nagserbida iti panawen nga as-asideg iti pannakadadael ti Jerusalem idi 607 K.K.P. Nupay kasta, saanda nga ammo no asideg unay idin wenno adu pay a dekada ti aglabas sakbay a dumteng ti aldaw a panangdusa ti Dios. (Habakuk 1:2; Sofonias 1:7, 14-18) Insurat ni Sofonias: “‘Agtultuloykayo a manginanama kaniak,’ kuna ni Jehova, ‘agingga iti aldaw nga itatakderko a mangkamkam, ta ti hudisial a pangngeddengko . . .  ibukbokko kadakuada ti panangkondenarko, isuamin a sumsumged nga ungetko.’” (Sofonias 3:8) Komusta met ngay ni Habakuk, a kasaruno unay ni Sofonias? Insurat ni Habakuk: “Ti sirmata agpaay pay laeng iti naituding a tiempo, ket uman-anangsab a tumurong iti panungpalan, ket saanto nga agulbod. Uray no agtaktak, agtultuloyka a manginanama iti dayta; ta di bumurong a pumudnonto. Saanto a maladaw.”​—Habakuk 2:3.

 4. Ania ti kasasaad idi nagipadto da Sofonias ken Habakuk, ken ania a kababalin ti imparangarangda?

⁴ Adda napateg a maadaltayo iti kasasaad idi tiempo a naisawang dagiti balikas a nailanad iti Sofonias 3:8 ken Habakuk 2:3. Iti panawen nga ibagbaga dagiti dadduma a Judio, “Ni Jehova saanto nga agaramid iti naimbag, ket saanto nga agaramid iti dakes,” inwaragawag ni Sofonias “ti aldaw ti unget ni Jehova.” Iti dayta nga aldaw, agdissuor ti pungtot ti Dios kadagiti nasukir a Judio ken kadagiti kabusorda a nasion. (Sofonias 1:4, 12; 2:2, 4, 13; 3:3, 4) Nagbuteng aya ni Sofonias gapu iti panangukom ken pungtot ti Dios? Saan, no di ket nagtultuloy a “manginanama.” ‘Ni ngay Habakuk?’ nalabit maisaludsodmo. Nasken met nga ‘agtultuloy a manginanama iti dayta.’ Saan nga inyaleng-aleng da Sofonias ken Habakuk dagiti naikeddeng a mapasamak iti masanguanan. Saanda a nagbiag iti wagas a kas man la impagarupda nga awan ti aniaman a mapasamak. (Habakuk 3:16; 2 Pedro 3:4) Nupay kasta, kas nadakamaten, adda nalawag a pagpadaan dagitoy dua a mammadto. Agpada a ‘nagtultuloyda a manginanama.’ Ket ammom nga idi 607 K.K.P. napasamak ti ninamnama dagidi dua a mammadto. Nainsiriban ngarud ti nagtultuloy a ‘pananginanamada.’

5, 6. Yantangay ammotayo no ania a panawen ti pagbibiagantayo mainaig iti pannakatungpal ti panggep ti Dios, ania a kababalin ti adda koma kadatayo?

⁵ Masiguradom met a dumtengto “ti aldaw ti unget ni Jehova” maibusor iti agdama a sistema ti bambanag. Pudno, aktual, ken di bumurong a dumtengto dayta. Sigurado a saanmo a pagduaduaan dayta. Kas kada Sofonias ken Habakuk, saanmo nga ammo no kaano ti eksakto nga idadateng dayta nga aldaw. (Marcos 13:32) Ngem sigurado a dumtengto, ket ti pannakatungpal dagiti padto ti Biblia iti panawentayo nalawag nga ipamatmatna nga asidegen a dumteng dayta nga aldaw. No kasta, agaplikar kenka ti inyunay-unay ni Jehova kadagidi a mammadto​—“Agtultuloyka a manginanama iti dayta.” Ken laglagipem daytoy di mabalusingsing a kinapudno: Ti laeng Diostayo ti “agtignay maipaay iti daydiay mangin-inanama kenkuana.”​—Isaias 64:4.

⁶ Maipakitam ti umiso a kababalin babaen ti panaguraymo, nga iparangarangmo kadagiti aramidmo a mangnamnamaka a dumtengto “ti aldaw ti unget ni Jehova” iti naikeddeng a tiempo. Ti kasta a pammatim ken ti panagtignaymo a mayannurot iti dayta ket maitunos iti kinuna ni Jesus. Indagadagna kadagiti apostol ken kadagiti amin a napulotan a Kristiano: “Mabariksan koma dagiti lomoyo ken sigagangat dagiti pagsilawanyo, ket dakayo agbalinkayo a kas kadagiti tattao nga agur-uray iti apoda . . . Naragsak dagidiay adipen nga iti idadateng ti apoda masarakanna ida nga agbambantay! Pudno kunak kadakayo, Bariksannanto ti bagina ket pagsadagenna ida iti panganan ket umasidegto ket agserbi kadakuada.” (Lucas 12:35-37) Wen, ti umiso a kababalin babaen ti panaguray ipakitana ti panagtalek a dumtengto ti naindaklan nga aldaw ni Jehova iti tiempo a saan a naladladaw ngem iti pinanggepna.

7, 8. (a) Ania ti imbunga ti panagan-anus ti Dios? (b) Ania a kababalin ti indagadag ni Pedro nga iparangarangtayo?

⁷ Manipud pay idi sakbay ken kalpasan a naipasdek ti Pagarian ti Dios idiay langit idi 1914 nga agur-uray dagiti adipen ti Dios iti moderno a panawen. Ngem saan nga agur-uray laeng ti ar-aramidenda. Siaagawa nga itungtungpalda ti trabaho a panangasaba nga impaannong ti Dios kadakuada. (Aramid 1:8) Nupay kasta, utobem daytoy: Ania ngata ti nagbanagam no dimteng idi 1914 ti naindaklan nga aldaw ni Jehova? Uray no napasamak dayta 40 a tawenen ti napalabas, ‘nasantuan ngata idi ti panagbiagmo ken napnoka kadagiti aramid ti nadiosan a debosion’? (2 Pedro 3:11) Komusta met ngay dagiti kameng ti pamiliam a Saksi wenno dagiti nasinged a gagayyemmo iti kongregasion? Nalawag a daytoy a panawen ti panaguray impaayannaka ken dagiti adu a kas kenka iti gundaway a maisalakan, kas dinakamat ti 2 Pedro 3:9. Gapu ta saan a dinadael a dagus ni Jehova ti intero a dakes a sistema kalpasan a naipasdek ti Pagarian, naaddaan dagiti adu iti gundaway nga agbabawi, kas kadagiti taga-Nineve a saan a nadadael gapu ta nagbabawida. Addaantay amin iti panggapuan nga umanamong iti kinuna ni apostol Pedro: “Ibilangyo ti kinaanus ni Apotayo kas pannakaisalakan.” (2 Pedro 3:15) Ket daytoy agdama a panawen agtultuloy nga ipapaayanna dagiti tattao iti gundaway nga agbabawi wenno mangbalbaliw iti kabibiag ken panagpampanunotda.

⁸ Pudno, mabalin a saan unay a maseknan ti maysa a Kristiano iti kasasaad idi kaaldawan da Mikias, Sofonias, ken Habakuk. “Total, idi pay la dayta!” mabalin a kunana. Ngem ania ti maadaltayo iti dayta? Nadakamattayon ti balakad ni Pedro a dagiti Kristiano masapul a ‘nasantuan ti panagbiagda ken napnoda kadagiti aramid ti nadiosan a debosion.’ Kalpasan la unay ti panangibagana iti dayta, impaganetget ni Pedro nga adda pay nasken nga aramidentayo​—masapul nga ‘urayentayo ken agtalinaedtayo a silalagip unay iti kaadda ti aldaw ni Jehova.’ (2 Pedro 3:11, 12) Nasken ngarud nga ‘agtalinaedtayo a silalagip unay’ iti dayta nga aldaw, a ‘manginanamatayo iti dayta.’

 9. Apay a rumbeng nga ‘agtultuloytayo nga agsiput’?

⁹ Sumagmamano man a tawen wenno adun a dekada nga agserserbitayo ken ni Jehova, ‘agtultuloytayo kadi nga agsipsiput ken agur-uray’ a kas ken Mikias? (Roma 13:11) Agpayso a kas tattao, mabalin a kayattayo a maammuan no kaano a dumteng ti panungpalan ken no kasano pay kabayag ti panaguraytayo iti dayta. Ngem awan kadatayo ti makaammo. Lagipem ti kinuna ni Jesus: “No naammuan koma ti bumalay no ania a panagbantay nga umay idi ti mannanakaw, nagtalinaed koma a siririing ket saanna nga impalubos a maserrek ti balayna. Gapu itoy dakayo met paneknekanyo a sisasaganakayo, agsipud ta iti oras a saanyo nga ipagarup nga isu dayta, ti Anak ti tao umay.”​—Mateo 24:43, 44.

10. Ania dagiti maadalmo iti kabibiag ken panagpampanunot ni apostol Juan?

¹⁰ Umasping unay ti kinuna ni Jesus iti insurat da Mikias, Sofonias, ken Habakuk. Nupay kasta, saan a dagiti tattao idi ugma ti nangiturongan ni Jesus iti sasaona no di ket dagiti pasurotna, datayo. Adu a nareregta a Kristiano ti pudpudno a nangipangag iti balakad ni Jesus; ‘pinaneknekanda a sisasaganada,’ nga agtultuloy nga agur-urayda. Iti daytoy a banag, nasayaat nga ulidan ni apostol Juan. Isu ket maysa kadagiti uppat a kadua ni Jesus idiay Bantay dagiti Olibo ken nagsaludsod kenkuana maipapan iti panungpalan ti sistema dagiti bambanag. (Mateo 24:3; Marcos 13:3, 4) Tawen 33 K.P. idi, ngem awan ti pangripiripan ni Juan no kasano kaasideg ti panawen a pannakapasamak dagiti bambanag. Ita, ipapantayon a naglabasen ti agarup 60 a tawen. Lakayen ni Juan, ngem saan a nautoyan ken natektekan nga agur-uray. Imbes ketdi, idi nangngegna a kinuna ni Jesus: “Wen; umayak a sidadaras,” insungbat ni Juan: “Amen! Umayka, Apo Jesus.” Saan a pinagbabawyan ni Juan ti panangusarna iti panawenna. Kombinsido nga inton mangukom ni Jehova, gunggonaannanto met ti tunggal maysa sigun kadagiti aramidna. (Apocalipsis 22:12, 20) Kaanoman a dumteng ti panangukom, kayat ni Juan nga isu ket “nakasagana,” kas imbalakad ni Apo Jesus. Kastaka met kadi?

11. Kasano a naiduma kada Mikias ken Oseas dagiti tattao idi kaaldawanda?

¹¹ Usigem ti maysa pay a maadaltayo kadagiti mammadto a nagbiag idi tiempo nga umad-adani ti panangukom ni Jehova, umuna iti Israel ket kalpasanna iti Juda. ‘Nagtultuloy ni Mikias a nagsiput ken naguray,’ ngem saan a kasta dagiti adu nga adda iti aglawlawna. Nagbalinda a “mananggura iti naimbag ken managayat iti kinadakes.” Pinakdaaran ida ni Mikias a no saanda nga agbalbaliw, “umasugdanto ken Jehova maipaay ti tulong, ngem saannanto a sungbatan ida.” (Mikias 3:2, 4; 7:7) Ni Oseas, a kasadaran ni Mikias, nagusar iti sasao a mainaig iti panagtalon idi ginutugotna dagiti umili iti makin-amianan a pagarian ti Israel: “Agimulakayo iti bin-i maipaay iti bagbagiyo buyogen ti kinalinteg; agapitkayo maitunos iti naayat a kinamanangngaasi. Mangtalonkayo maipaay iti bagbagiyo iti mumulaan a daga, bayat nga adda tiempo a panangbirok ken Jehova.” Ngem saan a nangipangag ti kaaduan. ‘Nagaradoda iti kinadangkes,’ isu a kinakillo ti inapitda. (Oseas 10:12, 13) Pinanuynoyan wenno nakiramanda kadagiti dakes nga aramid, a ‘nagtalekda iti dalanda’ imbes nga iti dalan ni Jehova. Nalabit maisaludsod dagiti dadduma ita, ‘Kasano a napasamak ti kasta kadagiti pudno a managdaydayaw nga agnanaed iti mismo a Naikari a Daga?’ Impakita ni Oseas a ti kangrunaan a pakaigapuan ti nakalkaldaang a kasasaadda ket kas iti kababalin a nasken a pagannadantayo, ti panagnam-ay ken ‘pannakapnek,’ tapno saantayo a mauma nga agur-uray iti naindaklan nga aldaw ni Jehova.

12. (a) Ania ti dinakamat ni Oseas a di makaay-ayo a kasasaad dagiti Israelita sakbay ti 740 K.K.P.? (b) Kasano a naiparangarang ti ‘pannakapnek’ dagiti umili?

¹² Nanam-ay ti biag ti ili ti Dios idi addadan iti Naikari a Daga, maysa a daga a pagayusan ti gatas ken diro. Ania ti riknada? Kinuna ni Jehova babaen ken Oseas: “Maitunos iti pagpaarabanda napnekda met. Napnekda ket ti pusoda nangrugi a tuman-ok. Dayta ti makagapu a linipatdak.” (Oseas 13:6) Sinigsiglo sakbayna, ti Dios pinakdaaranna ti ilina maipapan iti dayta a peggad. (Deuteronomio 8:11-14; 32:15) Nupay kasta, idi kaaldawan da Oseas ken Amos, nakalipat dagiti Israelita​—“napnekda.” Detalyado ti panangiladawan ni Amos iti kasasaadda. Dinakamatna nga adu ti addaan kadagiti agkakangina a gargaret, ken addaan pay dagiti dadduma a pamilia iti maikadua a pagtaengan. Agkakaimas dagiti taraonda, aginumda iti naimas nga arak manipud kadagiti kasayaatan a basehas, ken sapsapuanda ti bagida “kadagiti kasayaatan a lana,” nalabit kas bangbanglo. (Amos 3:12, 15; 6:4-6) Mabalin a bigbigem nga awan ti pagdaksan dagita a banag, ngem nalawag a saan nga umiso ti panangipangpangruna kadagita.

13. Ania ti kangrunaan a pakapilawan dagiti Israelita, nabaknangda man wenno saan?

¹³ Pudno, saan nga amin iti makin-amianan a pagarian ket nagbalin a narang-ay ken ‘napnek.’ Adda dagiti napanglaw ket nasken nga igaedda ti mangged tapno mataraonanda ti pamiliada. (Amos 2:6; 4:1; 8:4-6) Pudno met dayta ita iti adu a paset ti daga. Agaplikar kadi uray kadagiti napanglaw iti nagkauna nga Israel ti balakad ti Dios a masarakan iti Oseas 13:6, ken agaplikar kadi dayta iti kaaldawantayo? Wen. Impakita ni Jehova a nabaknang man wenno saan ti maysa a pudno a managdaydayaw, nasken nga agannad a di makumikom unay kadagiti material a banag nga uray la ‘malipatanna ti Dios.’​—Lucas 12:22-30.

14. Apay a rumbeng nga utobentayo ti maipapan iti pananginanamatayo?

¹⁴ Yantangay agbibiagtayo iti panawen a nakaad-adu a padto iti Biblia ti natungpalen, ad-adda a nasken nga agsalukag, agsagana, ken manginanamatayo. Ngem kasanon no nabayagen nga agur-uraytayo, nalabit pinullo a tawenen? Iti napalabas, inggaedtayo ti nagserbi ken nangaramidtayo kadagiti personal a pangngeddeng a mangyanninaw iti pammatitayo nga asidegen ti aldaw ni Jehova. Ngem saan pay a dimteng dayta. Mangin-inanamatayo pay laeng kadi? Mabalinmo nga iyimtuod iti bagim daytoy a personal a saludsod, ‘Sigagagarak pay laeng kadi nga agur-uray, wenno kimmupasen ti gagarko?’​—Apocalipsis 2:4.

15. Ania ti sumagmamano a mangipasimudaag a mabalin a kimmupasen ti gagartayo nga agur-uray?

¹⁵ Mabalintay a rukoden iti adu a pamay-an ti kinagagartayo nga agur-uray, ngem apay a dimo usaren dagiti mismo nga aspeto a masarakan iti sasao ni Amos maipapan kadagiti ‘napnek’ a tattao idi kaaldawanna? Bayat ti panangusigtayo iti dayta, mabalintay a sukimaten ti bagitayo no addaantayo iti aniaman a pagannayasan nga agbalin a ‘napnek.’ Ti maysa a Kristiano a sigagagar idi nga agur-uray, kas iyanninaw ti panagpampanunot ken dagiti tignayna, mabalin a mangrugi nga agtarigagay a maaddaan iti napintas a pagtaengan, lugan, kabaruan a moda ti kawes, nangingina a kosmetiko ken alahas, wenno agkakaimas nga arak ken taraon. Saan nga ibagbaga ti Biblia a masapul a paidamantayo ti bagitayo kadagiti banag a kalalainganna a pakaragsakantayo. Ti tao a sipipinget nga agtrabaho rumbeng a “mangan ken pudno nga uminum ken makakita iti imbag ti isuamin a napinget a panagtrabahona.” (Eclesiastes 3:13) Nupay kasta, napeggad no ad-adda nga ipangpangruna ti maysa a Kristiano ti taraon, inumen, ken panaglanglanga. (1 Pedro 3:3) Napaliiw idi ni Jesus a nagbaliw ti impangpangruna ti dadduma kadagiti napulotan idiay Asia Minor, a mangpaneknek a maysa daytoy a peggad kadagiti Kristiano. (Apocalipsis 3:14-17) Mapaspasamak kadi dayta kadatayo? ‘Mapmapnektayo’ kadi, a nalabit makumikom kadagiti material a banag? Kimmupas kadin ti gagartayo nga agur-uray?​—Roma 8:5-8.

16. Apay a saan a pagimbagan dagiti annaktayo ti panangparegta kadakuada a mangtun-oy iti ‘makapnek’ a wagas ti panagbiag?

¹⁶ Ti balakadtayo kadagiti annaktayo wenno kadagiti sabsabali ipakitana no kimmupasen ti gagartayo nga agur-uray iti naindaklan nga aldaw ni Jehova. Mabalin nga ikalintegan ti maysa a Kristiano: ‘Inkeddengko idi ti saan nga agkolehio wenno mangtun-oy iti sekular a karera gapu ta impagarupko nga asideg unayen ti panungpalan. Ita kayatko a siguraduen ti edukasion dagiti annakko tapno nanam-ayto ti biagda.’ Nalabit a kasta met ti adda iti panunot ti dadduma idi kaaldawan ni Oseas. No kasta, pagimbagan aya dagiti annakda ti balakadda a naipamaysa iti ‘makapnek’ a wagas ti panagbiag? Ket no talaga a sinurot dagiti annak kadagidi a tiempo ti ‘makapnek,’ wenno nanam-ay a panagbiag, ania ngata ti nagbanaganda idi 740 K.K.P., idi dinadael dagiti Asirio ti Samaria?​—Oseas 13:16; Sofonias 1:12, 13.

17. Kasano a matuladtayo ni Mikias?

¹⁷ Kas kadagiti pudno a managdaydayaw idi ugma, makapagtalektayo a matungpalto dagiti kari ti Dios iti tiempo nga inkeddengna. (Josue 23:14) Nainsiriban ti pananginanama ni Mikias iti Dios ti pannakaisalakanna. Yantangay mabalintay a taliawen ti napalabas, ammotayo a naparmek ti Samaria idi panawen ni Mikias. Datayo ngay ken ti panawen a pagbibiagantayo? No taliawentayo ti biagtayo, nalawag kadi a nainsiriban dagiti pangngeddengtayo, kas iti maipapan iti sekular a karera, estilo ti panagbiag, ken ti panagserbitayo iti amin a tiempo? Pudno a ditay ammo “dayta nga aldaw ken oras.” (Mateo 24:36-42) Ngem di pagduaduaan nga agtigtignaytayo a nainsiriban no tuladentayo ti kababalin ni Mikias ken aramidentayo ti maiparbeng. Ket inton magunggonaan ni Mikias babaen ti pannakapagungarna iti naisubli a paraiso ditoy daga, anian a ragsaknanto a makaammo a nagunggonaantayo iti naimpadtuan a mensahena ken iti impakitana nga ulidan iti kinamatalek! Datayto ti sibibiag a pammaneknek a ni Jehova ti Dios ti pannakaisalakan!

18, 19. (a) Ania a didigra ti impadto ni Abdias? (b) Kasano a nangted ni Abdias iti namnama iti Israel?

¹⁸ Natalged ti nakaibatayan ti namnamatayo. Panunotem, kas pagarigan, ti ababa a naimpadtuan a libro nga Abdias. Naisentro dayta iti nagkauna nga Edom, maipapan iti panangdusa ni Jehova kadagiti tattao a nangirurumen iti ‘kabsatda,’ ti Israel. (Abdias 12) Pudno a napasamak ti naipadto a pannakadadael, kas nasalaysay iti Kapitulo 10 daytoy a libro. Dagiti taga-Babilonia iti babaen ni Nabonidus sinakupda ti Edom idi ngalay ti maikanem a siglo K.K.P., ket awanen ti Edom kas maysa a nasion. Ngem adda maysa pay a napateg a maadaltayo iti mensahe ni Abdias a mainaig iti agtultuloy a panaguraytayo iti naindaklan nga aldaw ni Jehova.

¹⁹ Ammom a ti kabusor a nasion (Babilonia) a nangdadael iti Edom ti inusar met ti Dios a nangdusa iti di matalek nga ilina. Idi 607 K.K.P., dagiti taga-Babilonia dinadaelda ti Jerusalem ket kinautiboda dagiti Judio. Nalangalang ti daga. Nagpatingga kadi dita dagiti bambanag? Saan. Babaen ken Abdias, impakauna ni Jehova kadagiti Israelita a matagikuada manen ti dagada. Mabasam iti Abdias 17 daytoy a makaliwliwa a kari: “Idiay Bantay Sion ti ayanto dagidiay makalisi, ket agbalinto a nasantuan a banag; ket ti balay ni Jacob tagikuaennanto ti bambanag nga ikutanda.”

20, 21. Apay a makaliwliwa kadatayo ti Abdias 17?

²⁰ Pasingkedan ti historia a napasamak ti imbaga ni Jehova babaen ken Abdias. Ti Dios ti nangipakauna iti dayta, ket natungpal. Rinibu a naidestiero manipud iti Juda ken Israel ti nagsubli idi 537 K.K.P. Gapu iti panangbendision ni Jehova, dagidiay nagsubli pinagbalinda a nadam-eg a paraiso ti langalang a daga. Nabasam iti Isaias 11:6-9 ken 35:1-7 dagiti padto maipapan iti dayta a nakaskasdaaw a panagbalbaliw. Ti kapatgan ket ti pannakaipasdek manen ti pudno a panagdayaw, a maar-aramid idi iti nabangon manen a templo ni Jehova. No kasta, agserbi ti Abdias 17 kas maysa pay a pammaneknek a mapagtalkan dagiti kari ni Jehova. Kanayon a matungpal dagita.

²¹ Ginibusan ni Abdias ti padtona babaen kadagitoy a napuersa a sasao: “Ti kinaari agbalinto a kukua ni Jehova.” (Abdias 21) Makapagtalekka iti dayta a kari bayat nga ur-urayem ti nadayag a tiempo inton agturay ni Jehova babaen ken ni Jesu-Kristo iti intero nga uniberso, a pakairamanan ti planetatayo, ket awanto ti asinoman a bumusor. Pinullo a tawen man wenno nabiit pay nga ur-urayem ti naindaklan nga aldaw ni Jehova​—buyogen ti adu a bendision​—naan-anay a makapagtalekka a matungpalto dagita a kari a naibatay iti Biblia.

22. Apay a kayatmo a ti panangmatmatmo ket maitunos iti nailanad iti Habakuk 2:3 ken Mikias 4:5?

²² Maitutop ngarud nga uliten ti pammatalged ni Habakuk, nga awan duadua nga agaplikar iti panawentayo: “Ti sirmata agpaay pay laeng iti naituding a tiempo, ket uman-anangsab a tumurong iti panungpalan, ket saanto nga agulbod. Uray no agtaktak, agtultuloyka a manginanama iti dayta; ta di bumurong a pumudnonto. Saanto a maladaw.” (Habakuk 2:3) Uray no kasla mabayag pay a dumteng ti naindaklan nga aldaw ni Jehova no iti panangmatmat ti tao, di bumurong a dumtengto ti aldawna iti tiempo nga inkeddengna. Inkari ni Jehova dayta kadatayo. Ngarud, dagidiay nabayagen ken dagidiay nabiit pay nga agserserbi iti Dios mabalinda ti umabante a sangsangkamaysa buyogen ti panagtalek a nayebkas iti Mikias 4:5: “Datayo, iti biangtayo, magnatayto iti nagan ni Jehova a Diostayo agingga iti tiempo a di nakedngan, iti mismo nga agnanayon.”