Ania ti Inanamaen Kadatayo ni Jehova?
“Ania ti kidkiddawen kenka ni Jehova no di ti panangwatwat iti kinahustisia ken panangayat iti kinamanangngaasi ken panagbalin a naemma iti pannakipagna iti Diosmo?”—MIKIAS 6:8.
1, 2. Apay a mabalin a maupay ti dadduma nga adipen ni Jehova, ngem ania ti makatulong?
NI Vera ket maysa a matalek a Kristiano nga agtawen iti agarup 75 ken nakapuy ti salun-atna. “No dadduma,” kunana, “tuman-awak iti tawa ket makitak dagiti Kristiano a kakabsatko a mangaskasaba iti binalaybalay. Makaluaak gapu ta kayatko ti kumuyog kadakuada, ngem limitaran ti sakitko ti panagserbik ken ni Jehova.”
2 Nariknayon kadi ti kasta? Siempre, amin nga agayat ken ni Jehova tarigagayanda ti magna iti naganna ken tungpalen dagiti bilinna. Ngem kasano no kumapuyen ti salun-attayo, lumakay, wenno adda responsabilidadtayo iti pamilia? Gapu kadagita a kasasaad, mabalin a maupaytayo gapu ta ditay maaramid ti amin a kayattayo nga aramiden iti panagserbitayo iti Dios. No kasta ti kasasaadtayo, sigurado a makaparegta kadatayo ti panangusig iti naipaltiing a sasao ni Mikias a nailanad iti kapitulo 6 ken 7. Ipakita dagitoy a kapitulo a nainkalintegan ken saan a narigat a tungpalen dagiti bilin ni Jehova.
No Kasano a Trinato ni Jehova ti Ilina
3. Kasano a trinato ni Jehova dagiti rebelioso nga Israelita?
3 Umuna a kitaentayo ti Mikias 6:3-5 ket imutektekantayo no kasano ti panangtrato ni Jehova iti ilina. Laglagipentayo a rebelioso dagiti Israelita idi tiempo ni Mikias. Nupay kasta, siaasi a tinukoy ida ni Jehova kas “O ilik.” Impakaasina: “O ilik, lagipem, pangngaasim.” Imbes a sigugubsang nga akusaren ida ni Jehova, inkagumaanna a danonen ti pusoda babaen ti panangisaludsodna, “Ania ti inaramidko kenka?” Pinaregtana pay ida a ‘mangpaneknekda maibusor’ kenkuana.
4. Ania koma ti epektona kadatayo ti impakita ti Dios a kinamanangngaasi?
4 Anian a makagutugot nga ulidan ti impakita ti Dios para kadatayo amin! Siaasi a tinukoyna kas ‘ilina’ uray dagiti rebelioso a tattao ti Israel ken Juda idi tiempo ni Mikias ken inusarna kadakuada ti sasao a “pangngaasim.” Gapuna, ipakitatayo koma ngarud ti asi ken kinaimbag no makilangentayo kadagidiay kameng ti kongregasion. Pudno, mabalin nga adda dagiti dadduma a narigat a kalangen, wenno mabalin a nakapuyda iti naespirituan. Ngem, no ay-ayatenda ni Jehova, kayattayo ida a tulongan ken ipakitaan iti asi.
5. Ania a napateg a punto ti linaon ti Mikias 6:6, 7?
5 Sumaganad, luktantayo ti Mikias 6:6, 7. Nagusar ni Mikias iti agsasaruno a saludsod, a kunkunana: “Buyogen ti ania a sanguekto ni Jehova? Buyogen ti ania nga iruknoykonto ti bagik iti Dios iti ngato? Sanguekto aya buyogen dagiti sibubukel a daton a mapuoran, buyogen dagiti kigaw a baka nga agtawen iti maysa? Maay-ayonto aya ni Jehova iti rinibu a kalakian a karnero, iti pinullo a ribu a karayan ti lana? Itdekto aya ti inauna nga anakko maipaay iti iyaalsak, ti bunga ti tianko maipaay iti basol ti kararuak?” Saan, saan a maay-ayo ni Jehova “iti rinibu a kalakian a karnero, iti pinullo a ribu a karayan ti lana.” Ngem adda banag a pakaay-aywanna. Ania dayta?
Masapul nga Ipakitatayo ti Kinahustisia
6. Ania dagiti tallo a bilin ti Dios a nailanad iti Mikias 6:8?
6 Iti Mikias 6:8, maadaltayo no ania dagiti inanamaen ni Jehova kadatayo. Insaludsod ni Mikias: “Ania ti kidkiddawen kenka ni Jehova no di ti panangwatwat iti kinahustisia ken panangayat iti kinamanangngaasi ken panagbalin a naemma iti pannakipagna iti Diosmo?” Dayta a tallo a bilin nainaigda kadagiti rikrikna, panagpampanunot, ken tigtignaytayo. Masapul a tarigagayantayo nga ipakita dagitoy a galad, panunoten no kasano nga iparangarang, ken agtignay a mangyaplikar. Saggaysaentayo nga usigen dagitoy tallo a bilin.
7, 8. (a) Ania ti kaipapanan ti “panangwatwat iti kinahustisia”? (b) Ania a nakillo nga ar-aramid ti agraraira idi kaaldawan ni Mikias?
7 Ti “panangwatwat iti kinahustisia” kaipapananna ti panagaramid iti umiso. Dagiti wagas ti panangaramid ti Dios kadagiti bambanag isu ti pagrukodan ti kinahustisia. Ngem saan a kinahustisia no di ket kinakillo ti ar-aramiden dagiti tattao idi tiempo ni Mikias. Kasano? Usigenyo ti Mikias 6:10. Iti ngudo dayta a bersikulo, nadeskribir nga agus-usar dagiti negosiante iti “nakurang nga efa a sukat,” kayatna a sawen, bassit unay. Kuna pay ti Mik 6 bersikulo 11 nga agus-usarda kadagiti “makaallilaw a bato a pagtimbang.” Ken sigun iti Mik 6 bersikulo 12, “ti dilada manangallilaw.” No kasta, agraraira dagiti di umiso a pagsukatan, di umiso a pagtimbang, ken ulbod a sasao iti tay-ak ti negosio idi kaaldawan ni Mikias.
8 Saan laeng a kadagiti pagtagilakuan ti pakasarakan kadagiti nakillo nga aramid. Gagangay met dagita iti pangukoman. Ipasimudaag ti Mikias 7:3 a “ti prinsipe kidkiddawenna ti maysa a banag, ket daydiay manguk-ukom aramidenna ti kasta gapu iti gunggona.” Pasuksokanda dagiti ukom tapno awanan hustisia a sentensiaanda dagiti awan basolna a tattao. “Daydiay naindaklan,” wenno naimpluensia nga umili, makiramanda iti krimen. Kinapudnona, kuna ni Mikias a ti prinsipe, ti ukom, ken ti naindaklan a tao “lagalagaenda,” wenno pagtitiponenda, dagiti dakes nga aramidda.
9. Kasano a naapektaran ti Juda ken Israel kadagiti kinakillo nga ar-aramid dagiti nadangkes?
9 Dagiti nakillo nga ar-aramid dagiti nadangkes a panguluen apektaranda ti intero a Juda ken Israel. Kuna ti Mikias 7:5 a gapu ta awan ti kinahustisia, saanen a makapagtitinnalek dagiti agkakadua, dagiti nasinged nga aggagayyem, ken uray pay dagiti agassawa. Kuna ti Mik 7 bersikulo 6 a dayta ti nangituggod iti kagimongan a tunggal maysa umsienda dagiti nasinged a kabagianda a kas kadagiti annak a lallaki ken amma, annak a babbai ken inna.
10. Iti daytoy panawen a nasaknap ti kinakillo, kasano nga agtignay dagiti Kristiano?
10 Iti ngay kaaldawantayo? Saan kadi a kasta met ti makitkitatayo? Kas ken Mikias, nalikmuttayo iti kinaawan hustisia, kinaawan panagtalek, ken pannakarpuog ti kagimongan ken pamilia. Ngem kas ad-adipen ti Dios iti tengnga daytoy nakillo a lubong, masapul a ditay itulok a sumrek iti kongregasion Kristiano ti espiritu daytoy nakillo a lubong. Imbes ketdi, itandudotayo dagiti prinsipio ti kinamapagtalkan ken kinatarnaw, nga ipakitatayo dagitoy iti inaldaw a panagbiagtayo. Kinapudnona, ‘agbiagtayo a mapagtalkan iti amin a bambanag.’ (Hebreo 13:18) Dikay kadi umanamong a babaen ti panangwatwat iti kinahustisia matagiragsaktayo dagiti nabaknang a bendision nga iyeg ti panagkakabsat a mangiparparangarang iti pudno a kinamapagtalkan?
Kasano a Mangngeg Dagiti Tattao ti “Mismo a Timek ni Jehova”?
11. Kasano a matungtungpal ti Mikias 7:12?
11 Impadto ni Mikias nga iti laksid ti agraraira a kinakillo, amin a kita ti tattao mapasarandanto ti kinahustisia. Impadto ti propeta a maummongto dagiti tattao “manipud baybay agingga iti baybay, ken manipud bantay agingga iti bantay” tapno agdayawda ken Jehova. (Mikias 7:12) Itatta, iti maudi a kaitungpalan daytoy a padto, saan a maymaysa a partikular a nasion, no di ket dagiti indibidual manipud iti amin a nasion ti mabembenepisiaran iti nalinteg a kinahustisia ti Dios. (Isaias 42:1) Kasano a matungtungpal daytoy?
12. Kasano a mangmangngegan ita “ti mismo a timek ni Jehova”?
12 Tapno masungbatan dayta, usigenyo dagiti immun-una a sasao ni Mikias. Kuna ti Mikias 6:9: “Ti mismo a timek ni Jehova agpukkaw iti siudad, ket ti tao nga addaan praktikal a kinasirib agbutengto iti naganmo.” Kasano a ti amin a tattao mangngegda “ti mismo a timek ni Jehova,” ken kasano a mainaig daytoy iti panangwatwattayo iti kinahustisia? Siempre, saan a literal a mangngeg dagiti tattao ita ti timek ti Dios. Nupay kasta, babaen ti sangalubongan a trabahotayo a panangasaba, mangmangngeg dagiti tattao ti timek ni Jehova, aniaman ti nagtaudanda a puli ken kasasaad ti panagbiag. Kas resultana, dagidiay dumngeg ‘agbutengdanto iti nagan ti Dios,’ a sidadayaw a raemenda dayta. Wen, nalinteg ken naayat ti aramidtayo no agserbitayo kas naregta a manangiwaragawag iti Pagarian. No ditay mangidumduma bayat nga ipakaammotayo ti nagan ti Dios iti isuamin, ‘watwatwatentayo ti kinahustisia.’
Masapul nga Ayatentayo ti Kinamanangngaasi
13. Ania ti nagdumaan ti naayat a kinamanangngaasi ken ayat?
13 Sumaganad, usigentayo ti maikadua a bilin a nadakamat iti Mikias 6:8. Inanamaen ni Jehova nga ‘ayatentayo ti kinamanangngaasi.’ Ti Hebreo a sao a naipatarus a “kinamanangngaasi” ket naipaulog met a “naayat a kinamanangngaasi” wenno “nasungdo nga ayat.” Ti naayat a kinamanangngaasi ket aktibo a panangipateg kadagiti sabsabali, naasi a pannakaseknan kadakuada. Ti naayat a kinamanangngaasi ket naiduma iti galad nga ayat. Kasano a kasta? Nalawlawa ti saklawen ti sao nga ayat, a mabalin nga agaplikar uray kadagiti bambanag ken konsepto. Kas pagarigan, dakamaten ti Kasuratan ti maysa a tao nga “agayat iti arak ken lana” ken tao a “mangay-ayat iti kinasirib.” (Proverbio 21:17; 29:3) Iti sabali a bangir, ti naayat a kinamanangngaasi ket kanayon a nainaig iti tattao, nangnangruna kadagidiay agserserbi iti Dios. Gapuna, dakamaten ti Mikias 7:20 ti maipapan iti “naayat a kinamanangngaasi a naited ken Abraham”—maysa a tao a nagserbi ken ni Jehova a Dios.
14, 15. Kasano a maiparangarang ti naayat a kinamanangngaasi, ken ania ti maysa a pagarigan a naiparangarang dayta?
14 Iti Mikias 7:18, kuna ti propeta a ti Dios “maragsakan iti naayat a kinamanangngaasi.” Iti Mikias 6:8, naibilin kadatayo a saantayo laeng nga ipakita ti naayat a kinamanangngaasi no di ket ipategtayo dayta a galad. Ania ti maadaltayo kadagitoy a teksto? Sidadaan ken situtuloktayo a mangipakita iti naayat a kinamanangngaasi gapu ta kayattayo nga ipakita dayta. Kas ken Jehova, maragsakantayo a mangipakita iti naayat a kinamanangngaasi kadagidiay agkasapulan.
15 Itatta, ti kasta a naayat a kinamanangngaasi ket maysa a pakailasinan ti ili ti Dios. Usigenyo ti uray maysa la a pagarigan. Idi Hunio 2001, adda napigsa a bagyo a nakaigapuan ti nakaro a panaglayus idiay Texas, E.U.A., a nangdadael iti rinibu a pagtaengan, a pakairamanan ti ginasut a pagtaengan dagiti Saksi ni Jehova. Tapno matulonganda dagiti Kristiano a kakabsatda nga agkasapulan, sidadaan ken situtulok ti agarup 10,000 a Saksi a nangusar iti tiempo ken pigsada. Iti nasurok nga innem a bulan, awan sardayna ti panagtrabaho dagiti boluntario. Nagtrabahoda iti aldaw, rabii, ken kadagiti ngudo ti lawas tapno maibangon manen ti walo a Kingdom Hall ken 700 a pagtaengan dagiti Kristiano a kakabsatda. Dagidiay saan a makapagboluntario nagdonarda kadagiti taraon, abasto, ken kuarta. Apay a tinulongan dagitoy rinibu a Saksi dagiti kakabsatda? Gapu iti ‘panagayatda iti kinamanangngaasi.’ Ket anian a makaliwliwa a maammuan nga ipakpakita dagiti kakabsattayo iti sangalubongan ti kasta nga ar-aramid ti naayat a kinamanangngaasi! Wen, saan a makapadagsen, no di ket makaparagsak a tungpalen ti bilin nga ‘ayatentayo ti kinamanangngaasi’!
Agbalin a Naemma iti Pannakipagna iti Dios
16. Ania nga ilustrasion ti tumulong a mangipaganetget a kasapulan ti panagbalin a naemma iti pannakipagna iti Dios?
16 Ti maikatlo a bilin a masarakan iti Mikias 6:8 isu ti “panagbalin a naemma iti pannakipagna iti Diosmo.” Kaipapanan daytoy a bigbigentayo dagiti limitasiontayo ken agpannuraytayo iti Dios. Kas panangyilustrar: Iladawanyo iti apagbiit ti bassit nga ubing a mangpetpetpet a siiirut iti ima ti amana bayat a sarakusokenda ti maysa a bagyo. Ammo ti ubing a limitado ti pigsana, ngem agtalek ken amana. Masapul met nga ammuentayo dagiti limitasiontayo ngem agtalektayo iti nailangitan nga Amatayo. Kasanotayo a mataginayon ti kastoy a panagtalek? Ti maysa, babaen ti panangpampanunot no apay a nainsiriban ti agtalinaed a nasinged iti Dios. Palagipannatayo ni Mikias iti tallo a rason: ni Jehova ti Manangisalakan, Manangiwanwan, ken Manangsalaknib kadatayo.
17. Kasano nga insalakan, inwanwan, ken sinalakniban ni Jehova ti ilina idi umuna a panawen?
17 Sigun iti Mikias 6:4, 5, kuna ti Dios: “Inaonka iti daga ti Egipto.” Wen, ni Jehova ti Nangisalakan iti Israel. Kinuna pay ni Jehova: “Imbaonko iti sanguanam da Moises, Aaron ken Miriam.” Nausar da Moises ken Aaron a mangiwanwan iti nasion, ket ni Miriam ti nangiwanwan kadagiti babbai ti Israel iti sala ti panagballigi. (Exodo 7:1, 2; 15:1, 19-21; Deuteronomio 34:10) Nangiwanwan ni Jehova babaen dagiti adipenna. Iti Mik 6 bersikulo 5, impalagip ni Jehova iti nasion ti Israel a sinalaknibanna ida kadagiti kabusorda, da Balak ken Balaam, ken sinalaknibanna dagiti Israelita iti maudi a paset ti panagdaliasatda manipud iti Sittim idiay Moab agingga iti Gilgal iti Naikari a Daga.
18. Kasano nga agserbi ti Dios kas ti Manangisalakan, Manangiwanwan, ken Manangsalaknib kadatayo?
18 Bayat a makipagnatayo iti Dios, isalakannatayo manipud iti lubong ni Satanas, iwanwannatayo babaen ti Saona ken organisasionna, ken kas maysa a grupo salaknibannatayo no rautendatayo dagiti bumusbusor. Nasken ngarud a petpetantayo a siiirut ti ima ti nailangitan nga Amatayo bayat a makipagnatayo kenkuana a lumasat iti nadawel a maudi a paset ti panagdaliasattayo nga agturong iti nadaydayag nga amang ngem iti daydi Naikari a Daga idi un-unana—ti nalinteg a baro a lubong ti Dios.
19. Iti ania a wagas a ti kinaemma ket nainaig kadagiti limitasiontayo?
19 Ti naemma a pannakipagna iti Dios tulongannatayo met a maaddaan iti realistiko a panangmatmat iti kasasaadtayo. Ti ngamin panangiparangarang iti kinaemma ramanenna ti panangbigbig kadagiti limitasiontayo. Mabalin a ti kinalakay wenno kimmapuy a salun-at limitaranna ti maaramidantayo iti panagserbitayo ken Jehova. Ngem imbes a maupaytayo gapu iti dayta, nasayaat a laglagipen nga awaten ti Dios ti panagregget ken panagsakripisiotayo ‘sigun iti adda kadatayo, saan a sigun iti awan kadatayo.’ (2 Corinto 8:12) Wen, inanamaen ni Jehova nga amin-kararua nga agserbitayo kenkuana, nga aramidentayo aniaman ti ipalubos ti kasasaadtayo. (Colosas 3:23) No sigagagar ken sireregta nga aramidentayo ti amin a kabaelantayo nga agserbi kenkuana, sibabaknang a bendisionannatayo ti Dios.—Proverbio 10:22.
Mangyeg Kadagiti Bendision ti Panaguray
20. Matulongantayo a siaanus nga aguray kas ken Mikias no bigbigentayo ti ania?
20 No mapasarantayo ti pamendision ni Jehova, matignaytayo a mangtulad iti kababalin ni Mikias. Kunana: “Ipakitakto ti panagur-uray iti Dios ti pannakaisalakanko.” (Mikias 7:7) Ania ti pakainaigan dagitoy a sasao iti sieemma a pannakipagnatayo iti Dios? No naanustayo nga aguray, saantayo a maupay iti saan pay nga idadateng ti aldaw ni Jehova. (Proverbio 13:12) Kinapudnona, segseggaantayo amin ti panagpatingga daytoy dakes a lubong. Ngem rinibu a tattao iti linawas ti mangrugrugi pay laeng a makipagna iti Dios. No sipapanunottayo iti dayta, adda nasayaat a panggapuantayo nga aguray. Kinuna ti maysa a nabayagen a Saksi mainaig iti daytoy: “No lagipek ti nasurok a 55 a tawen a panangaskasabak, kombinsidoak nga awan a pulos ti napukawko iti panagur-urayko ken Jehova. Imbes ketdi, naliklikak ti adu a parikut.” Adda kadi kasta a kapadasanyo?
21, 22. Kasano a matungtungpal ti Mikias 7:14 iti kaaldawantayo?
21 Awan duadua a pakagunggonaantayo ti pannakipagna ken Jehova. Iti Mikias 7:14, mabasatayo nga inyasping ni Mikias ti ili ti Dios kadagiti karnero a sitatalged a makipagtataeng iti pastorda. Iti dakdakkel a kaitungpalan ita daytoy a padto, dagiti natda ti naespirituan nga Israel agraman ti “sabsabali a karnero” a natalgedda iti sidong ti talkenda a Pastor, a ni Jehova. Agtataengda nga “agwaywayas iti bakir—iti tengnga ti maysa a minuyongan,” a naisinada iti naespirituan iti daytoy nariribuk ken napeggad unay a lubong.—Juan 10:16; Deuteronomio 33:28; Jeremias 49:31; Galacia 6:16.
22 Tagtagiragsaken ti ili ni Jehova ti kinarang-ay, kas impadto met ti Mikias 7:14. Maipapan kadagiti karnero ti Dios, wenno ti ilina, kinuna ni Mikias: “Agtaraonda koma iti Basan ken Galaad.” No kasano nga agar-arab dagiti karnero idiay Basan ken Galaad kadagiti naraber a pagaraban ken immaduda, tagtagiragsaken met ti ili ti Dios itatta ti naespirituan a kinarang-ay. Maysa pay dayta a bendision kadagidiay sieemma a makipagna iti Dios.—Numeros 32:1; Deuteronomio 32:14.
23. Ania ti maadaltayo iti panangusig iti Mikias 7:18, 19?
23 Iti Mikias 7:18, 19, intampok ti propeta ti tarigagay ni Jehova a mangpakawan kadagidiay agbabawi. Kuna ti Mik 7 bersikulo 18 a ni Jehova “mamakawan iti biddut” ken “mangpalabas iti salungasing.” Sigun iti Mik 7 bersikulo 19, ‘ipuruaknanto amin dagiti basolda iti kaadalman ti baybay.’ Ania ti maadaltayo iti daytoy? Mabalintayo nga iyimtuod iti bagbagitayo no tultuladentay met laeng ni Jehova mainaig iti daytoy. Mapakawantayo kadi dagiti sabsabali no agbasolda kadatayo? No agbabawida ken ilintegda dagiti biddutda, kayattayo a tuladen ti kinamasindadaan ni Jehova a mamakawan a naan-anay ken permanente.
24. Kasanokayo a nagunggonaan iti padto ni Mikias?
24 Kasanotayo a nagunggonaan iti daytoy a panangusig iti padto ni Mikias? Impalagipna kadatayo a ni Jehova ipaayna ti pudno a namnama kadagidiay umadani kenkuana. (Mikias 2:1-13) Pinaregtanatayo a mangaramid iti amin a kabaelantayo a mangitandudo iti pudno a panagdayaw tapno makapagnatayo nga agnanayon iti nagan ti Dios. (Mikias 4:1-4) Ken impasiguradona kadatayo nga aniaman ti kasasaadtayo, kabaelantayo a tungpalen dagiti bilin ni Jehova. Wen, ti padto ni Mikias pudno a pabilgennatayo a magna iti nagan ni Jehova.
Ania ti Sungbatyo?
• Sigun iti Mikias 6:8, ania ti kalikaguman kadatayo ni Jehova?
• Ania ti kasapulan tapno ‘mawatwattayo ti kinahustisia’?
• Kasanotayo a maipakita nga ‘ay-ayatentayo ti kinamanangngaasi’?
• Ania ti ramanen ti ‘panagbalin a naemma iti pannakipagna iti Dios’?
[Dagiti Ladawan iti panid 21]
Nupay nagdakes ti kasasaad iti kaaldawanna, tinungpal ni Mikias dagiti bilin ni Jehova. Maaramidyo met dayta
[Ladawan iti panid 23]
Iparangarangyo ti kinahustisia babaen ti panangasaba iti amin a kita ti tattao
[Dagiti Ladawan iti panid 23]
Ipakitayo ti ayatyo iti kinamanangngaasi babaen ti panangtulongyo kadagiti dadduma
[Ladawan iti panid 23]
Aramidenyo ti amin a kabaelanyo bayat a sieemma a bigbigenyo dagiti limitasionyo