ANAPING
[Heb., qip·podhʹ].
Dakkel a managkibkib (rodent) a mabigbig gapu iti natitirad a dutdotna a pangsalaknibna iti bagina. Napagsusupiatan no ania ti apag-isu a kaipapanan ti Hebreo a sao a qip·podhʹ, a nadumaduma ti pannakaipatarusna kas “bittern” (KJ, Da), “bustard” (NE), “hedgehog” (AT, Le), ken “(dagiti) anaping” (AS, NW). (Isa 14:23; 34:11; Sof 2:14) Sigun iti Hebreo a nagtaudan ti sao, laksiden ni G. R. Driver ti patarus a “bittern” ket isingasingna a ti Hebreo a qip·podhʹ mabalin nga agaplikar agpadpada iti anaping ken iti maysa a tumatayab. Ngem irekomendana ti “dutdotan-tengngedna a bustard” kas mabalin a patarus ti qip·podhʹ kadagiti teksto a nadakamat iti ngato. (Palestine Exploration Quarterly, London, 1955, p. 137) Kaykayat da Koehler ken Baumgartner ti “hedgehog” iti Isaias 14:23; 34:11, ngem “ababa ti lapayagna a kullaaw” iti Sofonias 2:14. (Lexicon in Veteris Testamenti Libros, Leiden, 1958, p. 845) Inladawan ti termino a tin·sheʹmeth a ti maysa a Hebreo a sao mabalin nga agaplikar iti dua a naan-anay a nagduma nga animal, a mangipasimudaag agpadpada iti agtaytayab a parsua, “ti kalamon,” ken ti agpangpangen a parsua, “ti bannagaw.”—Le 11:18, 30.
Nupay kasta, iti laksid ti di pannakasigurado, adda nasayaat a pangibatayan iti di agbaliwbaliw a panangipatarus iti qip·podhʹ kas “anaping” wenno “hedgehog,” imbes a “bittern.” Agpadpada a dagiti dadaan ken agdama a leksikon kaaduanna nga ilanadda ti “hedgehog” wenno “anaping” kas mangdepinar iti qip·podhʹ iti amin a kaso. Dagitoy a patarus suportaran ti Griego a Septuagint ken ti Latin a Vulgate, kasta met ti Hebreo a nagtaudan ti sao ken dagiti nainaig a pagsasao a kas iti Aramaiko, Arabiko, ken Etiopiko.
Maibatay kadagiti pamalatpatan a naadaw iti Isaias 14:23 ken Sofonias 2:14 maipapan iti panaglangalang ti Babilonia ken Nineve, ti sumagmamano ibangonda ti isusupiat a ti anaping (wenno ti hedgehog) saan a mabalin nga isu ti animal a natukoy, yantangay daytoy a parsua saan nga agayuyang kadagiti naruno a ban-aw ti danum, ket saan met a makakanta wenno makakalay-at iti tuktok dagiti munmon. Nupay kasta, sigun iti Isaias 14:23, saan a dagiti naruno a ban-aw no di ket ti Babilonia ti tagikuaen dagiti anaping. Impadamag ti maysa a managsirarak kadagiti rebba ti Babilonia a nakasarak iti “nakaad-adu a natirad a dutdot ti anaping.” Umasping iti dayta, ti pannakatukoy ti timek nga ‘agkankanta iti tawa’ iti nalangalang a Nineve mabalin nga agaplikar iti aniaman a tumatayab a nalabit agbatay iti maysa a nagpanawan a tawa wenno uray pay iti uni ti angin ket saan a kasapulan nga agaplikar iti anaping. (Sof 2:14) No maipapan iti ‘panangbusbos ti anaping iti rabii iti nagtetengngaan dagiti paratok ti adigi [ti makinngato a paset dagiti adigi],’ masapul a laglagipen a ti ladawan a naiparang ket ladawan ti maysa a siudad a narba. Ngarud, pudno unay a posible a dagiti adigi ket naibilang ditoy kas natuang iti daga.