“Agtalinaedkayo iti Saok”

“No agtalinaedkayo iti saok, pudno a dakayo dagiti adalak.”​—JUAN 8:31.

 1. (a) Idi nagsubli ni Jesus idiay langit, ania ti imbatina ditoy daga? (b) Ania a salsaludsod ti usigentayo?

IDI nagsubli idiay langit ni Jesu-Kristo, ti Nangibangon iti Kristianidad, saan a nangibati ditoy daga kadagiti libro nga insuratna, monumento nga imbangonna, wenno kinabaknang a naurnongna. Imbes ketdi, nangibati kadagiti adalan agraman kadagiti espesipiko a kalikagum para kadagidiay agbalin nga adalan. Kinapudnona, iti Ebanghelio ni Juan, makitatayo a nangdakamat ni Jesus iti tallo a napateg a kalikagum a nasken nga itungpal ti asinoman nga agtarigagay a sumurot kenkuana. Ania dagita a kalikagum? Ania ti aramidentayo tapno matungpaltayo dagita? Ken kasano a masiguradotay a kualipikadotayo nga agbalin nga adalan ni Kristo ita?a

 2. Ania ti maysa a napateg a kalikagum iti agbalin nga adalan, kas nairekord iti Ebanghelio ni Juan?

² Agarup innem a bulan sakbay ti ipapatayna, napan ni Jesus idiay Jerusalem ket kinasabaanna dagiti bunggoy a nagtataripnong sadiay tapno rambakanda ti makalawas a Piesta dagiti Abong-abong. Kas resultana, iti ngalay ti piesta, “adu iti bunggoy ti naaddaan iti pammati kenkuana.” Intultuloy ni Jesus ti nangasaba, isu nga idi maudi nga aldaw ti piesta, “adu [manen] ti naaddaan iti pammati kenkuana.” (Juan 7:10, 14, 31, 37; 8:30) Iti dayta a gundaway, inturong ni Jesus ti atensionna kadagiti kabbaro a manamati ket dinakamatna ti maysa a napateg a kalikagum iti panagbalin nga adalan, kas inrekord ni apostol Juan: “No agtalinaedkayo iti saok, pudno a dakayo dagiti adalak.”​—Juan 8:31.

 3. Ania a galad ti kasapulan ti maysa tapno ‘makapagtalinaed iti sao’ ni Jesus?

³ Babaen dagita a sasao, saan nga ipaspasimudaag ni Jesus a nagkurang iti pammati dagiti kabbaro a Kristiano. Imbes ketdi, tuktukoyenna ti gundawayda nga agbalin a pudno nga adalanna​—no la ket ta agtalinaedda iti saona ket agibturda. Inawatda ti saona, ngem masapul nga agtalinaedda iti dayta. (Juan 4:34; Hebreo 3:14) Kinapudnona, minatmatan ni Jesus ti panagibtur kas maysa a napateg a galad dagiti pasurotna ta iti maudi a pannakisaritana kadagiti apostolna, a nairekord iti Ebanghelio ni Juan, namindua nga indagadag ni Jesus: ‘Itultuloyyo ti sumurot kaniak.’ (Juan 21:19, 22) Kasta ti inaramid ti adu a nagkauna a Kristiano. (2 Juan 4) Ania ti timmulong kadakuada a makapagibtur?

 4. Apay a nakapagibtur dagiti nagkauna a Kristiano?

⁴ Maysa a napateg a banag ti impatuldo ni apostol Juan, maysa a matalek nga adalan ni Kristo iti agarup pito a dekada. Kinomendaranna dagiti matalek a Kristiano, a kunkunana: “Napigsakayo ket ti sao ti Dios agtalinaed kadakayo ken naparmekyo daydiay nadangkes.” Nagibtur dagiti adalan ni Kristo, wenno nagtalinaedda iti sao ti Dios, gapu ta nagtalinaed kadakuada ti sao ti Dios. Naimpusuan nga impategda dayta. (1 Juan 2:14, 24) Kasta met ita, tapno ‘makapagibtur agingga iti panungpalan,’ masapul a siguraduentayo nga agtalinaed kadatayo ti sao ti Dios. (Mateo 24:13) Kasano a maaramidantayo dayta? Mangted iti sungbat ti maysa nga ilustrasion nga insalaysay ni Jesus.

“Dumdumngeg iti Sao”

 5. (a) Ania a nagduduma a kita ti daga ti dinakamat ni Jesus iti maysa kadagiti ilustrasionna? (b) Ania ti iladawan ti bin-i ken daga iti ilustrasion ni Jesus?

⁵ Dinakamat ni Jesus ti ilustrasion maipapan iti mannalon a nagmula iti bin-i, ket nailanad dayta kadagiti Ebanghelio da Mateo, Marcos, ken Lucas. (Mateo 13:1-9, 18-23; Marcos 4:1-9, 14-20; Lucas 8:4-8, 11-15) Bayat a basbasaenyo dagiti salaysay, makitayo a ti napateg a paset ti ilustrasion isu ti maymaysa a kita ti bin-i a nagdisso iti nagduduma a kita ti daga, ket nagduduma ti resultana. Natangken ti umuna a kita ti daga, narabaw ti maikadua, ken kasiitan ti maikatlo. Ngem saan a kas kadagita a tallo a kita, ti maikapat ket “nasayaat” ken “naimbag a daga.” Sigun iti mismo a panangilawlawag ni Jesus, ti bin-i isu ti mensahe maipapan iti Pagarian a masarakan iti Sao ti Dios, ket ti daga isu dagiti tattao nga addaan iti nagduduma a kasasaad ti puso. Nupay adda nagpapadaan dagiti tattao nga iladawan ti nagduduma a kita ti daga, adda naisangsangayan a galad dagiti tattao nga iladawan ti nasayaat a daga, a naiduma kadagiti sabsabali.

 6. (a) Kasano a naiduma kadagiti tallo a kita ti daga ti maikapat a dinakamat ni Jesus iti ilustrasionna, ken ania ti kayat a sawen dayta? (b) Ania ti napateg tapno makapagibtur kas ad-adalan ni Kristo?

⁶ Ti salaysay iti Lucas 8:12-15 ipakitana a kadagiti uppat a kasasaad, ‘dinengngeg dagiti tattao ti sao.’ Nupay kasta, dagidiay ‘nasayaat ken naimbag ti pusoda’ saanda laeng a ‘dinengngeg ti sao.’ ‘Pinagtalinaedda dayta ket nagbungada buyogen ti panagibtur.’ Gapu ta naruka ken nauneg, ti nasayaat ken naimbag a daga palubosanna ti bin-i a rumamut. Kas resultana, agtubo ti bin-i ken mangpataud iti bunga. (Lucas 8:8) Umasping iti dayta, ti sao ti Dios ket maawatan, ipateg, ken salimetmetan dagidiay addaan iti nasayaat a puso. (Roma 10:10; 2 Timoteo 2:7) Agtalinaed kadakuada ti sao ti Dios. Kas resultana, agbungada buyogen ti panagibtur. Napateg ngarud ti nauneg, naimpusuan a panangapresiar iti Sao ti Dios tapno maiparangarang ti panagibtur kas ad-adalan ni Kristo. (1 Timoteo 4:15) Ngem kasanotayo a mapatanor ti kasta a naimpusuan a panangapresiar iti Sao ti Dios?

Kasasaad ti Puso ken Napasnek a Panagmennamenna

 7. Ania ti mainaig unay iti naimbag a puso?

⁷ Imutektekanyo no ania ti maulit-ulit nga innaig ti Biblia iti nasayaat ken naimbag a puso. “Ti puso daydiay nalinteg agmennamenna tapno makasungbat.” (Proverbio 15:28) “Dagiti sasao ti ngiwatko ken ti panagmennamenna ti pusok agbalinda koma a makaparagsak iti sanguanam, O Jehova.” (Salmo 19:14) “Ti panagmennamenna ti pusok maipapanto iti bambanag ti pannakaawat.”​—Salmo 49:3.

 8. (a) No basaen ti Biblia, ania ti nasken a liklikan ken nasken nga aramidentayo? (b) Ania dagiti magunggonatayo no sikakararag a mennamennaentayo ti Sao ti Dios? (Iraman ti kahon a “Sititibker a Naipasdek iti Kinapudno.”)

⁸ Kas kadagiti mannurat iti Biblia, masapul a siyayaman ken sikakararag a mennamennaentayo ti Sao ti Dios ken dagiti aramidna. No agbasatayo iti Biblia wenno kadagiti naibatay-Biblia a publikasion, saantayo koma a kas kadagiti turista nga agdardaras nga agpasiar iti maysa a lugar agturong iti sabali, nga adu ti maretratoda ngem dida naan-anay a matagiragsak dagiti buya ti maysa a lugar. Imbes ketdi, no agadaltayo iti Biblia, masapul a mangbusbostayo iti tiempo a mangtagiragsak kadagiti linaonna.b Bayat a siuulimek a mennamennaentayo ti basbasaentayo, apektaran ti sao ti Dios ti pusotayo. Tukayenna ti riknatayo ken sukogenna ti panagpampanunottayo. Tignayennatayo met nga ikararag iti Dios dagiti nauneg a mapampanunottayo. Iti kasta, tumibker ti relasiontayo ken ni Jehova, ket ti ayattayo iti Dios guyugoyennatayo nga agtultuloy a sumurot ken ni Jesus uray iti sidong dagiti narigat a kasasaad. (Mateo 10:22) Nalawag a napateg ti panangmennamenna kadagiti sasao ti Dios no kayattayo nga agtalinaed a matalek agingga iti panungpalan.​—Lucas 21:19.

 9. Kasanotayo a masigurado nga agtalinaed a silulukat ti pusotayo iti sao ti Dios?

⁹ Ipakita met ti ilustrasion ni Jesus nga adda dagiti manglapped iti panagdakkel ti bin-i, ti sao ti Dios. Gapuna, tapno makapagtalinaed a matalek nga adalan, nasken a (1) mailasintayo dagiti bangen nga iladawan dagiti saan a nasayaat a kasasaad ti daga a nadakamat iti ilustrasion ken (2) mangaramidtayo kadagiti addang a mangatur wenno mangliklik kadagita. Iti kasta, masiguradotayo nga agtalinaed a silulukat ti pusotayo iti bin-i ti Pagarian ken agtultuloy nga agbunga.

“Igid ti Dalan”​—Panagbalin nga Okupado

10. Deskribirenyo ti umuna a kita ti daga iti ilustrasion ni Jesus, ken ilawlawagyo ti kaipapananna.

¹⁰ Ti umuna a kita ti daga a nagdissuan ti bin-i ket iti “igid ti dalan,” isu a “naipayatpayat” ti bin-i. (Lucas 8:5) Ti daga nga adda iti igid ti dalan nga agturong iti kataltalonan ket timmangken gapu ta masansan a pagnaan dagiti tattao. (Marcos 2:23) Umasping iti dayta, dagidiay mangipalubos kadagiti adu unay nga aktibidad ti lubong a mangala iti di nesesita a panawen ken pigsada ti nalabit agbalinto met nga okupado unay a mangpatanor iti naimpusuan nga apresasion iti sao ti Dios. Mangngegda ngem dida minennamenna isu nga agtultuloy a kimmalio ti pusoda. Sakbay a maipategda ti sao ti Dios, “umay ti Diablo ket ikkatenna ti sao manipud kadagiti pusoda tapno saanda koma a mamati ket maisalakanda.” (Lucas 8:12) Maliklikan kadi dayta?

11. Kasanotayo a maliklikan nga agbalin ti pusotayo a kas iti timmangken a daga?

¹¹ Adu ti mabalin nga aramiden tapno maliklikan ti puso nga agbalin a kas iti di nabunga a daga iti igid ti dalan. Ti nabaddebaddekan ken timmangken a daga ket mabalin a rumuka ken agbalin a nabunga no maarado ken malapdan a mapagnapagnaan. Umasping iti dayta, no iwayaan ti panagadal ken panangmennamenna iti Sao ti Dios, pagbalinenna ti puso a kas iti maysa a nasayaat, nadam-eg a daga. Ti tulbek isu ti saan a panagbalin nga okupado unay kadagiti gagangay a bambanag iti biag. (Lucas 12:13-15) Imbes ketdi, siguraduenyo nga iwayaan ti panangmennamenna kadagiti “napatpateg a bambanag” iti biag.​—Filipos 1:9-11.

“Iti Dakkel a Bato”​—Panagbuteng

12. Ania ti talaga a makagapu no apay a magango ti tarubong iti maikadua a kita ti daga a nadakamat iti ilustrasion ni Jesus?

¹² No agdisso ti bin-i iti maikadua a kita ti daga, saan laeng nga agtalinaed iti rabaw, kas napasamak iti umuna a bin-i. Agramut ken agtubo dayta. Kaskasdi, no mainaran ti tarubong, malaylay sa magango. Ngem imutektekanyo daytoy napateg a detalye. Saan a ti init ti talaga a makagapu no apay a magango ti tarubong. Kinapudnona, nainaran met ti mula a nagtubo iti nadam-eg a daga, ngem saan a nagango​—dimmakkel ketdi. Ania ngarud ti makagapu? Magango dayta a tarubong, kuna ni Jesus, “gapu iti kaawan ti nauneg a dagada” ken “awan dam-egna.” (Mateo 13:5, 6; Lucas 8:6) Ti “dakkel a bato” iti baba ti makinrabaw a daga lapdanna ti ramut ti bin-i nga umagsep ken mairamut. Magango ti tarubong gapu ta narabaw ti daga.

13. Ania a kita dagiti indibidual ti mayasping iti narabaw a daga, ken ania ti talaga a makagapu iti kasta a tignayda?

¹³ Daytoy a paset ti ilustrasion ket tumukoy kadagiti tattao a ‘nangawat iti sao buyogen ti rag-o’ ken sireregta a simmurot ken ni Jesus “iti maysa a panawen.” (Lucas 8:13) No maisarangda iti makasinit a pudot ti “rigat wenno pannakaidadanes,” kasta unay ti butengda nga uray la mapukaw ti rag-o ken bilegda ket isardengdan ti sumurot ken ni Kristo. (Mateo 13:21) Ngem saan a ti ibubusor ti dakdakkel a rason nga agbutengda. Kinapudnona, nakapagtalinaed a matalek ti nakaad-adu nga adalan ni Kristo nupay nadumaduma a rigat ti inibturanda. (2 Corinto 2:4; 7:5) Ti talaga a makagapu no apay a mabuteng ken sumiasi ti dadduma isu ti bimmato a kasasaad ti pusoda. Lapdanna ida a mangmennamenna a naimbag kadagiti positibo ken naespirituan a bambanag. Gapuna, narabaw laeng ti mapatanorda nga apresasion para ken ni Jehova ken iti saona, ken nakapuyda a mangsaranget iti ibubusor. Kasano a maliklikan ti maysa nga agbalin a kasta?

14. Ania dagiti nasken nga aramiden ti maysa a tao tapno saan nga agbalin ti pusona a kas iti narabaw a daga?

¹⁴ Masapul a siguraduen ti tao nga awan iti pusona dagiti arig bato a bangen, kas iti nairamut a sakit ti nakem, kinamanagimbubukodan, wenno dagiti umasping a nalimed ngem immukuok a riknana. No rimmamuten dagita a bangen, kabaelan a paruten ti bileg ti sao ti Dios. (Jeremias 23:29; Efeso 4:22; Hebreo 4:12) Kalpasanna, ti sikakararag a panagmennamenna agbanag iti “pannakaimula ti sao” iti kaunggan ti puso ti indibidual. (Santiago 1:21) Daytoy ti mangyeg iti bileg a mangdaer kadagiti pakaupayan ken mangted iti tured nga agtalinaed a matalek iti laksid dagiti pakasuotan.

“Nagbabaetan Dagiti Sisiitan”​—Saan a Naipamaysa a Puso

15. (a) Apay a nangruna nga ipaayantayo iti atension ti maikatlo a kita ti daga a dinakamat ni Jesus? (b) Anianto ti mapasamak iti maikatlo a kita ti daga, ken apay?

¹⁵ Nangnangruna a paginteresantayo ti maikatlo a kita ti daga a kasiitan, gapu ta adda sumagmamano nga umaspinganna iti nasayaat a daga. Kas iti nasayaat a daga, mabalin nga agramut ti bin-i iti kasiitan a daga. No damo, agpada ti panagtubo ti mula kadagitoy dua a kita ti daga. Ngem iti panaglabas ti panawen, adda tumaud a pasamak a mangleppes iti mula. Saan a kas iti nasayaat a daga, nagadu ti sisiit nga agtubo iti dayta a daga. Bayat ti panagdakkel ti naganus a mula, kainnagawna ‘dagiti sisiitan a kagiddanna a dimmakkel iti dayta.’ Adda tiempo nga aginnagawda iti taraon, init, ken lugar. Inton agangay, ad-adunto dagiti siit ket ‘leppesenna’ ti mula​—Lucas 8:7.

16. (a) Aniada nga indibidual ti umasping iti kasiitan a daga? (b) Sigun kadagiti tallo a salaysay ti Ebanghelio, ania ti iladawan dagiti siit?​—Kitaenyo ti footnote.

¹⁶ Ania a kita a tattao ti umasping iti kasiitan a daga? Kuna ni Jesus: “Dagitoy isuda dagidiay nakangngeg, ngem, gapu iti pannakayaw-awan kadagiti pakaringgoran ken kinabaknang ken ragragsak daytoy a biag, naan-anay a malpesda ket awan ti maan-anayda.” (Lucas 8:14) No kasano nga aggiddan a dumakkel dagiti siit ken ti bin-i nga immula ti mannalon , mabalin met a padasen ti dadduma nga indibidual a paggiddanen nga iwayaan ti sao ti Dios ken ti “ragragsak daytoy a biag.” Maimula iti pusoda ti kinapudno a linaon ti sao ti Dios, ngem adda dadduma pay a kalat a mangala iti atensionda. Nabingay ti piguratibo a pusoda. (Lucas 9:57-62) Daytoy ti manglapped kadakuada a mangiwaya iti umdas a tiempo tapno sikakararag ken sipapasnek a mennamennaenda ti sao ti Dios. Dida naan-anay a matarusan ti sao ti Dios. Gapuna, awananda iti naimpusuan nga apresasion a kasapulan iti panagibtur. In-inut a rimbawan dagiti saan a naespirituan a kalat dagiti naespirituan nga interesda agingga a “naan-anay a malpesda.”c Anian a nakaay-ay-ay a pagbanagan dagidiay saan a naimpusuan nga agayat ken ni Jehova!​—Mateo 6:24; 22:37.

17. Ania a panagpili ti nasken nga aramidentayo iti panagbiagtayo tapno saannatayo a leppesen dagiti piguratibo a siit a nadakamat iti ilustrasion ni Jesus?

¹⁷ No iyun-unatayo dagiti naespirituan a bambanag imbes a dagiti material a pagimbagan, maliklikantayo ti malapunos kadagiti rigat ken ragragsak daytoy a lubong. (Mateo 6:31-33; Lucas 21:34-36) Saantayo koma pulos a liwayan a basaen ti Biblia ken mennamennaen dagiti mabasatayo. Ad-adu ti tiempo a mabusbostayo iti naipamaysa ken sikakararag a panagmennamenna no ikagumaantayo nga aramiden a simple ti panagbiagtayo. (1 Timoteo 6:6-8) Ti bendision ni Jehova ket sagsagrapen dagiti adipen ti Dios a nangaramid iti kasta​—a nangparut, no ar-arigen, kadagiti siit iti daga tapno makaala ti mula iti ad-adu a taraon, lawag, ken espasio. Kuna ni Sandra, agtawen iti 26: “No mennamennaek dagiti bendision a nasagrapko iti kinapudno, makitak nga awan ti pakaimudingan dagiti tukon ti lubong!”​—Salmo 84:11.

18. Kasano a makapagtalinaedtayo iti sao ti Dios ken makapagibtur kas Kristiano?

¹⁸ Nalawag ngarud nga amintayo, ubbing ken nataengan, ket makapagtalinaed iti sao ti Dios ken makapagibtur kas adalan ni Kristo no la ket ta agtalinaed kadatayo ti sao ti Dios. Gapuna, siguraduentayo a ti daga ti piguratibo a pusotayo ket saan nga agbalin a natangken, narabaw, wenno pagtubuan dagiti di makaay-ayo a mula. Imbes ketdi, pagtalinaedentayo dayta a naruka ken nauneg. Iti kasta, naan-anay a maipapusotayo ti sao ti Dios ken ‘agbunga buyogen ti panagibtur.’​—Lucas 8:15.

[Footnotes]

Ania Dagiti Sungbatyo?

• Apay a kasapulantayo ti ‘agtalinaed iti sao ni Jesus’?

• Kasano a mapagtalinaedtayo iti pusotayo ti sao ti Dios?

• Aniada a kita dagiti indibidual ti iladawan dagiti uppat a nadumaduma a kita ti daga a dinakamat ni Jesus?

• Kasano a maiwayaanyo ti panangmennamenna iti sao ti Dios?

[Kahon/Ladawan iti panid 10]

“SITITIBKER A NAIPASDEK ITI KINAPUDNO”

ADU a nabayagen nga adalan ni Kristo ti mangpampaneknek kada tawen a ‘sititibker a naipasdekda iti kinapudno.’ (2 Pedro 1:12) Ania ti nakatulong kadakuada nga agibtur? Usigentayo ti sumagmamano kadagiti komentoda.

“Iti kada ngudo ti aldaw, agbasaak iti paset ti Biblia ken agkararagak. Kalpasanna, utobek ti nabasak.”​—Jean, nabautisaran idi 1939.

“Maaddaanak iti kompiansa ken determinasion nga agtalinaed a matalek no mennamennaek ti kadakkel ti panagayat kadatayo ni Jehova, daydiay nakatantan-ok.”​—Patricia, nabautisaran idi 1946.

“Nakapagtultuloyak nga agserbi gapu ta salsalimetmetak ti nasayaat a kababalin iti panagadal iti Biblia ken aginteresak unay kadagiti ‘nauneg a bambanag ti Dios.’”​—1 Corinto 2:10; Anna, nabautisaran idi 1939.

“Basaek ti Biblia ken dagiti naibatay-Biblia a publikasiontayo gapu ta kayatko a sukimaten ti pusok ken dagiti motibok.”​—Zelda, nabautisaran idi 1943.

“Kasayaatan a tiempo para kaniak ti pannakisaritak ken ni Jehova babaen ti kararag bayat a magmagnaak ket ibagak kenkuana no ania a talaga ti marikriknak.”​—Ralph, nabautisaran idi 1947.

“Rugiak ti aldaw babaen ti panangusigko iti inaldaw a teksto ken panangbasa iti maysa a paset ti Biblia. Daytoy ti mangted kaniak iti baro a banag a mennamennaek bayat ti agmalem.”​—Marie, nabautisaran idi 1935.

“Para kaniak, ti bersikulo por bersikulo a panangusig iti maysa a libro ti Biblia ket pudno a mangpaganaygay.”​—Daniel, nabautisaran idi 1946.

Kaano ti sikakararag a panangmennamennam iti sao ti Dios?​—Daniel 6:10b; Marcos 1:35; Aramid 10:9.

[Ladawan iti panid 13]

No iyun-unatayo dagiti naespirituan a bambanag, mabalintayo ti ‘agbunga buyogen ti panagibtur’