SATANAS
[Manangsupiat].
Iti adu a teksto iti Hebreo a Kasuratan, ti sao a sa·tanʹ agparang nga awanan iti piho nga artikulo. Kastoy ti pannakaaramatna iti damo a panagparangna a tumukoy iti anghel a nagtakder iti dalan a mangsaranget (wenno mangsupiat) ken Balaam idi mapmapan tapno ilunodna dagiti Israelita. (Nu 22:22, 32) Iti dadduma pay a gundaway tumukoy dayta kadagiti indibidual kas manangsupiat iti dadduma a tattao. (1Sm 29:4; 2Sm 19:21, 22; 1Ar 5:4; 11:14, 23, 25) Ngem naaramat dayta nga addaan iti piho nga artikulo a ha tapno tumukoy ken Satanas a Diablo, ti kangrunaan a Kabusor ti Dios. (Job 1:6, Rbi8 ftn; Job 2:1-7; Zac 3:1, 2) Iti Griego a Kasuratan, ti sao a sa·ta·nasʹ agaplikar ken Satanas a Diablo iti gistay amin a panagparangna ken gagangay a napakuyogan iti piho nga artikulo a ho.
Namunganayanna. Ipatuldo ti Kasuratan a ti parsua a pagaammo kas Satanas ket saan a sigud a kasta ti naganna. Imbes ketdi, naawagan iti daytoy mangiladawan a nagan gapu iti panangbusor ken panangsarangetna iti Dios. Saan a naibaga no ania idi ti sigud a naganna. Ti Dios laeng ti Namarsua, ket “naan-anay ti aramidna,” nga awanan iti di kinahustisia wenno kinakillo. (De 32:4) Gapuna, daydiay nagbalin a Satanas ket maysa a naan-anay, nalinteg a parsua ti Dios, idi naparsua. Isu ket espiritu a persona, ta nagparang idiay langit iti sanguanan ti Dios. (Job kap 1, 2; Apo 12:9) Kinuna ni Jesu-Kristo maipapan kenkuana: “Dayta ket mammapatay idi a nangrugi, ket saan a nagtakder a di maisin iti kinapudno, agsipud ta awan kenkuana ti kinapudno.” (Jn 8:44; 1Jn 3:8) Ipakpakita ditoy ni Jesus a ni Satanas ket sigud nga adda iti kinapudno, ngem pinanawanna dayta. Mangrugi iti damo a napanayag a tignayna a panamagtallikud kada Adan ken Eva manipud iti Dios, isu ket maysa a mammapatay, ta babaen iti dayta impagtengna ti ipapatay da Adan ken Eva, a nangipasa met iti basol ken ipapatay iti annakda. (Ro 5:12) Iti intero a Kasuratan, dagiti kualidad ken tigtignay a maikuna nga adda kenkuana ket agaplikar laeng iti persona, saan nga iti kualidad laeng a kinadakes. Nalawag a dagiti Judio, ni Jesus ken dagiti adalanna, ammoda a ni Satanas ket maysa a persona.
Gapuna, manipud iti nalinteg, perpekto a pangrugian, daytoy nga espiritu a persona simiasi nga agturong iti basol ken panagdakes. Deskribiren ni Santiago no kasano a mapasamak daytoy, idi isuratna: “Tunggal maysa masuot babaen ti pananggargari ken panangsulbog ti bukodna a derrep. Kalpasanna ti derrep, inton nayinawen, mangipasngay iti basol; kalpasanna, ti basol, inton naibanagen, mangpatanor iti ipapatay.” (San 1:14, 15) Agparang nga adda nagpadaan ti tignay nga inannurot ni Satanas ken ti inannurot ti ari ti Tiro a nadeskribir iti Ezequiel 28:11-19.—Kitaenyo ti KINANAAN-ANAY, KINAPERPEKTO (Ti kaunaan a managbasol ken ti ari ti Tiro).
Gapuna, ibatad ti salaysay ti Kasuratan a ni Satanas daydiay nagsao babaen iti maysa a serpiente, a sinulisogna ni Eva nga agsukir iti bilin ti Dios. Kalpasanna, ni Eva inuyotanna ni Adan a mangsurot iti isu met laeng a rebelioso a dana. (Ge 3:1-7; 2Co 11:3) Gapu iti dayta a panangaramat ni Satanas iti serpiente, ti Biblia awaganna ni Satanas iti titulo a “Serpiente,” a nagbalin a ti kaipapananna ket “manangallilaw”; nagbalin met a “Mannulisog” (Mt 4:3) ken managulbod, “ti ama ti kinaulbod.”—Jn 8:44; Apo 12:9.
Naibangon ti Isyu ti Kinasoberano. Idi a ni Satanas nakisao ken Eva (babaen ti panagsao ti serpiente), ti kinaritna ket ti kinaumiso ken kinalinteg ti kinasoberano ni Jehova. Imparipiripna a ti Dios ket di nainkalintegan a papaidamanna ti babai iti maysa a banag; indeklarana met nga ulbod ti Dios iti panangikunana a ti babai matay no mangan iti maiparit a bunga. Kanayonanna pay, ni Satanas pinamatina ni Eva nga isu mawayawayaan ken makapagwaywayas manipud iti Dios, nga agbalin a kas iti Dios. Babaen itoy a pamay-an, daytoy nadangkes nga espiritu a parsua intal-ona ti bagina a nangatngato ngem iti Dios kadagiti mata ni Eva, ket nagbalin a diosna ni Satanas, nupay nalawag a saan pay idi nga ammo ni Eva ti kinasiasino daydiay mangal-allilaw kenkuana. Babaen iti tignay ni Satanas, inkabilna ti lalaki ken babai iti sidong ti panangidaulo ken panangiturayna, a timmanor kas kasalisal a dios maibusor ken Jehova.—Ge 3:1-7.
Ti Biblia, iti panangikkatna iti abbungot tapno mangipaay iti pamalatpatan kadagiti nailangitan a pasamak, ipalgakna a ni Satanas kas kasalisal a dios nagparang idi agangay iti sanguanan ni Jehova idiay langit, nga imparupana ti panangkaritna ken Jehova, a kinunana a kabalinanna a pagtallikuden iti Dios ti adipen ti Dios a ni Job, ken uray pay ti asinoman nga adipen ti Dios. Kasla ak-akusaranna ti Dios a di maiparbeng nga ipapaayna ken Job ti amin a banag, agraman ti naan-anay a pannalaknib, iti kasta ni Satanas saanna a masubok ni Job iti kasta maipalgak no ania ti pudpudno nga adda iti pusona, a sigun ken Satanas, dakes. Pagparparangenna a ti kangrunaan a makagapu nga agserserbi ni Job iti Dios ket maipaay iti bukodna a pagimbagan. Imbatad ni Satanas daytoy a punto ti argumentona idi kinunana: “Kudil maigapu iti kudil, ken isuamin nga adda iti maysa a tao itednanto maigapu iti kararuana. Kas pamaliwan, iyunnatmo ta imam, pangngaasim, ket sagidem agingga iti tulangna ken lasagna ket kitaem no saannakanto nga ilunod ita mismo a rupam.”—Job 1:6-12; 2:1-7; kitaenyo ti KINASOBERANO.
Iti daytoy naidumduma a kasasaad, ni Jehova pinalubosanna ni Satanas a parigatenna ni Job babaen ti saanna nga ibaballaet idi immaniobra ni Satanas ti panangrubbuot dagiti Sabeo a tulisan kasta met ti pannakadadael dagiti arban ken papastor babaen ti inawagan ti mensahero ni Job kas “ti mismo nga apuy ti Dios” manipud langlangit; saan a naibaga no kimat daytoy wenno sabali pay nga apuy. Immaniobra met ni Satanas ti panangrubbuot ti tallo a bunggoy dagiti Caldeo, kasta met ti allawig. Dagitoy a pasamak ti nakaigapuan ti ipapatay ti amin nga annak ni Job ken nangdadael iti sanikuana. Kamaudiananna, ni Satanas pinagsagabana a mismo ni Job iti makarumen a sakit.—Job 1:13-19; 2:7, 8.
Ipalgak dagitoy a pasamak ti pannakabalin ken bileg daytoy nga espiritu a parsua a ni Satanas, kasta met ti kinadamsak ken ti kinamanangpapatayna.
Nupay kasta, nagpateg a maammuan a binigbig ni Satanas a saanna a kabaelan a kontraen ti nabatad a bilin ti Dios, ta saanna a kinarit ti bileg ken autoridad ti Dios idi pinawilan ti Dios a mangikkat iti biag ni Job.—Job 2:6.
Agtultuloy nga Ibubusor iti Dios. Iti panangkaritna iti Dios ken iti panangpabasolna kadagiti adipen ti Dios a saanda a natarnaw, intungpal ni Satanas ti titulona a “Diablo,” kaipapananna ti “Manangpardaya,” titulo a maitutop kenkuana gapu iti panangpardayana ken Jehova a Dios idiay minuyongan ti Eden.
Kimmappon kenkuana ti dadduma pay a nadangkes a sairo. Sakbay ti Layus idi kaaldawan ni Noe, agparang a ti sabsabali pay nga anghel ti Dios pinanawanda ti umiso a taengda iti langlangit, kasta met dagiti naituding a saadda sadiay. Idi naglasagda kas tao, nagnaedda ditoy daga, a nangasawada iti babbai ken nangpataudda iti annak a naawagan Nefilim. (Ge 6:1-4; 1Pe 3:19, 20; 2Pe 2:4; Jud 6; kitaenyo ti ANAK [ANNAK] TI DIOS; NEFILIM.) Dagitoy nga anghel, a nangpanaw iti panagserbi iti Dios, nagbalindan nga iturayan ni Satanas. Gapuna naawagan ni Satanas iti “agturay kadagiti sairo.” Iti maysa a gundaway, idi pinaruar ni Jesus dagiti sairo manipud maysa a lalaki, inakusar dagiti Fariseo nga inaramidna dayta babaen ti pannakabalin ni “Beelzebub, ti agturay kadagiti sairo.” Ni Satanas ti tuktukoyenda kas ipakita ti sungbat ni Jesus: “No ni Satanas paruarenna ni Satanas, nagbalin a nabingbingay maibusor iti bagina.”—Mt 12:22-27.
Ni apostol Pablo inaigna ni Satanas “kadagiti nadangkes nga espiritu a puersa kadagiti nailangitan a disso,” ket tukoyenna ida kas “agturay iti lubong daytoy a kinasipnget.” (Efe 6:11, 12) Kas mangiturturay a puersa iti di makita a disso iti mismo nga aglikmut ti daga, ni Satanas ti “agturay iti autoridad ti angin.” (Efe 2:2) Naipakita iti Apocalipsis kas daydiay “mangyaw-awan iti intero a mapagnaedan a daga.” (Apo 12:9) Kinuna ni apostol Juan a “ti intero a lubong adda iti pannakabalin daydiay nadangkes.” (1Jn 5:19) Ngarud isu “ti agturay iti daytoy a lubong.” (Jn 12:31) Dayta ti makagapu nga insurat ni Santiago a “ti pannakigayyem iti lubong ket pannakibusor iti Dios.”—San 4:4.
Ti Pannakibakalna a Mangdadael iti “Bin-i.” Idi pay un-unana nagreggetanen ni Satanas a lapdan a mapasamak ti kari ken Abraham a tumanor kenkuana ti “bin-i.” (Ge 12:7) Nabatad a pinadasna nga imaniobra ti pannakatulaw ni Sara tapno saan a maikari a mangipasngay iti bin-i; ngem ti Dios sinalaknibanna ni Sara. (Ge 20:1-18) Inaramidna ti isuamin a pamay-an a mangdadael kadagidiay pinili ti Dios kas bin-i ni Abraham, ti nasion ti Israel, babaen ti panangsulbogna kadakuada nga agbasol ken babaen ti panangimaniobrana a bumusor kadakuada ti dadduma a nasion, kas ipakita ti intero a pakasaritaan iti Biblia. Ti maysa a kakaruan kadagiti ambisioso a gandat ni Satanas iti pannakibakalna iti Dios, ken imbilang ni Satanas a balligina, ket idi a ti ari ti Maikatlo a Pannakabalin ti Lubong iti pakasaritaan ti Biblia, ti Babilonia, innalana ti Jerusalem, a dinuprakna ti panagturay ni Ari Zedekias iti linia ni David, ken dinadaelna ti templo ni Jehova, a pinaglangalangna ti Jerusalem ken Juda.—Eze 21:25-27.
Kas instrumento ni Satanas, ti agturturay a dinastia ti Babilonia, nga idi damo indauluan ni Nabucodonosor, pinagtalinaedna a destiero ti Israel iti 68 a tawen, agingga a naduprak ti Babilonia. Saan a pulos pinanggep ti Babilonia a luk-atan dagiti kautibona ket ngarud inyanninawna dagiti mismo a napasindayag, ambisioso a gandat ni Satanas kas kasalisal a dios a bumusbusor iti Sapasap a Soberano a ni Jehova. Ti ar-ari ti Babilonia, a nagdaydayaw iti idolo a diosda a ni Marduk, iti diosa a ni Ishtar, ken iti adu a sabsabali pay, ket iti kinapudnona managdaydayawda kadagiti sairo ken domdominaran ida ni Satanas, ta paset ida ti lubong a naisina ken Jehova.—Sal 96:5; 1Co 10:20; Efe 2:12; Col 1:21.
Ni Satanas pinunnona ti ari ti Babilonia iti ambision a naan-anay a dominaranna ti intero a daga, uray pay ti “trono ni Jehova” (1Cr 29:23) ken dagiti “bituen ti Dios,” ti ar-ari iti linia ni David nga agtugtugaw iti trono idiay Bantay Moria (iti nalawlawa a kaipapananna, ti Sion). Daytoy nga “ari,” nga awan sabali ti dinastia ti Babilonia, iti bukodna a puso ‘inngatona ti bagina’ ket iti bukodna a matmata ken iti matmata dagiti managrukbabna isu “agsilsilnag,” “anak ti bannawag.” (Iti sumagmamano a patarus nataginayon ti termino a “Lucifer” iti Latin a Vulgate. Nupay kasta, pakaipatarusan laeng dayta ti Hebreo a sao a heh·lelʹ, “agsilsilnag.” Ti heh·lelʹ saan a nagan wenno titulo no di ket maysa laeng a termino a mangdesdeskribir iti napasindayag a saad nga inikutan ti dinastia ti ar-ari ti Babilonia iti linia ni Nabucodonosor.) (Isa 14:4-21) Yantangay instrumento ni Satanas ti Babilonia, imparangarang ti “arina” ti mismo nga ambisioso a tarigagay ni Satanas. Manen, insalakan ni Jehova ti ilina babaen ti panangisublina kadakuada iti dagada, agingga a dumteng ti pudpudno a Bin-i iti kari.—Esd 1:1-6.
Dagiti panagregget a mangikulbo ken Jesus. Ni Satanas, nga awan duadua a pagaammona ni Jesus kas Anak ti Dios ken isu ti naipadto a mangdunor kenkuana iti ulo (Ge 3:15), inaramidna ti amin a kabaelanna a mangdadael ken Jesus. Ngem kinuna ni anghel Gabriel idi impakaammona ken Maria ti pannakayinaw ni Jesus: “Ti nasantuan nga espiritu umayto kenka, ket ti pannakabalin ti Kangatuan salinongannakanto. Iti dayta met a rason ti mayanak maawaganto iti nasantuan, Anak ti Dios.” (Lu 1:35) Sinaluadan ni Jehova ti Anakna. Saan a nagballigi dagiti panagregget a mangdadael ken Jesus idi maladaga pay laeng. (Mt 2:1-15) Intultuloy ti Dios ti panangsalaknibna ken Jesus bayat ti kinaagtutubona. Kalpasan ti pannakabautisar ni Jesus, inasitgan ni Satanas idiay let-ang ket nangidatag kenkuana iti tallo a nagduduma a nabileg a pannulisog, a naan-anay a nangsubok kenkuana mainaig iti debosionna ken Jehova. Iti maysa kadagiti kalikagumna, ni Satanas impakitana ken Jesus ti amin a pagarian ti lubong, nga ibagbagana a kukuana dagita. Saan a kinontra ni Jesus dayta nga imbagana. Nupay kasta, saan a simmiplot iti panunot ni Jesus uray iti apagdarikmat laeng ti aniaman a “pangbiitan” nga agari, saanna met a pinanunot uray iti apagkanito laeng ti panangaramid iti aniaman a mangparagsak iti bagina. Ti madagdagus a sungbatna ken Satanas ket, “Pumanawka, Satanas! Ta adda a naisurat, ‘Ni Jehova a Diosmo ti masapul a daydayawem, ket kenkuana laeng ti masapul a pangipaayam ti sagrado a panagserbi.’” Gapu itoy, “ti Diablo . . . pimmanaw kenkuana agingga iti sabali pay a mainugot a tiempo.” (Mt 4:1-11; Lu 4:13) Daytoy ti mangyilustrar iti kinapudno ti sasao ni Santiago a naisurat idi agangay: “Busorenyo ti Diablo, ket isu agtalawto kadakayo.”—San 4:7.
Siaammo a kankanayon ni Jesus iti peggad nga itden dagiti pangallilaw ni Satanas ken iti panagregget ni Satanas a mangdadael kenkuana babaen ti pananggutugotna kenkuana nga agpanunot iti maikaniwas iti pagayatan ni Jehova. Naipakita daytoy iti maysa a gundaway idi a ni Pedro aktual a pinasanguanna ni Jesus iti pannulisog nupay nasayaat dagiti panggepna. Kaibagbaga laeng ni Jesus maipapan iti panagsagaba ken ipapatay a mapasaranna. “Gapu itoy isu impakni ni Pedro ket rinugianna a binabalaw, a kunkunana: ‘Kaasiam ta bagim, Apo; saanto a pulos mapasamak kenka daytoy a pagtungpalan.’ Ngem, idi sinangona, kinunana ken Pedro: ‘Inka iti likudak, Satanas! Maysaka a pakaitibkolak, agsipud ta pampanunotem, saan a ti pampanunot ti Dios, no di ket ti pampanunot ti tattao.’”—Mt 16:21-23.
Agpegpeggad idi ni Jesus bayat ti intero a ministeriona; nagaramat ni Satanas kadagiti tattao a mangbusor ken Jesus, nga inkagkagumaanda nga ikulbo wenno papatayen. Iti maysa a gundaway, ni Jesus ket alaen koman dagiti umili tapno pagbalinenda nga ari. Ngem saanna a pinampanunot ti kasta a banag; awatenna ti kinaari sigun iti tiempo ken pamay-an laeng ti Dios. (Jn 6:15) Iti sabali pay a gundaway, ginandat a papatayen dagiti mismo a kailianna. (Lu 4:22-30) Patinayon a binurburibor dagidiay ar-aramaten ni Satanas a mangpadas a mangsilo kenkuana. (Mt 22:15) Ngem iti laksid ti amin a panagregget ni Satanas, saanna a nasulbog ni Jesus nga agbasol iti panunot wenno aramid uray sangkabassit laeng. Naan-anay a napaneknekan nga ulbod ni Satanas, ken saan a nagballigi iti panangkaritna iti kinasoberano ti Dios ken iti kinatarnaw dagiti adipen ti Dios. Kas kinuna ni Jesus, sakbay unay ti ipapatayna: “Ita adda panangukom iti daytoy a lubong; ita ti agturay iti daytoy a lubong maparuarto”—naan-anay a maibabain. (Jn 12:31) Tengtengngelen ni Satanas ti intero a sangatauan babaen ti basol. Ngem, yantangay ammo ni Jesus a din agbayag imaniobra ni Satanas ti ipapatayna, kastoy ti naikunana kalpasan a rinambakanna ti maudi a Paskuana a kadua dagiti adalanna: “Um-umayen ti agturay iti lubong. Ket awan pannakabalinna kaniak.”—Jn 14:30.
Sumagmamano nga oras kalpasanna, nagballigi ni Satanas a mangipapatay ken Jesus babaen ti panangdominarna nga umuna iti maysa kadagiti apostol ni Jesus, kalpasanna inaramatna dagiti Judio a papanguluen ken ti Romano a Pannakabalin ti Lubong a mangpapatay ken Jesus iti nasaem ken nakababain a pamay-an. (Lu 22:3; Jn 13:26, 27; kap 18, 19) Nagtignay ditoy ni Satanas kas “daydiay addaan iti pannakabalin a mangyeg iti ipapatay, awan sabali, ti Diablo.” (Heb 2:14; Lu 22:53) Ngem saan a nagballigi iti daytoy ni Satanas a mangitandudo iti panggepna; tinungpalna laeng ti padto uray saanna a pagayatan, a nagkasapulan a matay ni Jesus kas sakripisio. Ti ipapatay ni Jesus kas awan pakababalawanna impaayna ti subbot a gatad maipaay iti sangatauan, ket babaen iti ipapatayna (ken ti panangpagungar kenkuana ti Dios) matulonganen ni Jesus ti managbasol a sangatauan a lumapsut iti panangtengngel ni Satanas, ta, kas adda a naisurat, nagbalin ni Jesus a dara ken lasag “tapno babaen ti ipapatayna pukawenna daydiay addaan iti pannakabalin a mangyeg iti ipapatay, awan sabali, ti Diablo; ken tapno luk-atanna amin dagidiay a gapu iti buteng iti ipapatay naipasakupda iti pannakaadipen iti intero a panagbiagda.”—Heb 2:14, 15.
Agtultuloy a makidangadang kadagiti Kristiano. Kalpasan ti ipapatay ken panagungar ni Jesus, nagtultuloy ni Satanas a nakibakal a siuulpit kadagiti pasurot ni Kristo. Mangipaay iti adu a pammaneknek dagiti salaysay iti libro ti Aramid ken kadagiti surat iti Kristiano a Griego a Kasuratan. Kinuna ni Pablo nga adda naited kenkuana a “siit iti lasag, maysa nga anghel ni Satanas, tapno agtultuloy a mangtungpa” kenkuana. (2Co 12:7) Ket kas iti napasamak ken Eva, inlimlimo ni Satanas ti pudpudno a kinasiasinona ken pangpanggepna babaen ti ‘panamagbalinna iti bagina a kasla anghel ti lawag,’ ken addaan met kadagiti ahente, ministro a ‘mamagbalin met iti bagbagida a kasla ministro ti kinalinteg.’ (2Co 11:14, 15) Ti pagarigan kadagitoy isu dagiti ulbod nga apostol a nakidangadang ken Pablo (2Co 11:13) ken dagidiay adda idiay Smirna a ‘nagkuna nga isuda Judioda, ket kaskasdi a saanda a kasta no di ket sinagoga ida ni Satanas.’ (Apo 2:9) Saan a pulos nagsarday ni Satanas a mangak-akusar kadagiti Kristiano “iti aldaw ken rabii,” a karkaritenna ti kinatarnawda, kas iti panangkaritna iti kinatarnaw ni Job. (Apo 12:10; Lu 22:31) Ngem addaan dagiti Kristiano iti “katulongan iti Ama, ni Jesu-Kristo, daydiay nalinteg,” nga agparang iti sanguanan ti persona ti Dios maipagapu kadakuada.—1Jn 2:1.
Ti Pannakaigarangugongna ken Kamaudianan a Pannakadadaelna. Idi tiempo a gutgutugoten ni Satanas nga agrebelde ni Eva sa kalpasanna ni Adan maibusor iti Dios, kinuna ti Dios iti serpiente (iti kinapudnona agsasao ken Satanas, yantangay ti maysa laeng nga animal saanna a maawatan dagiti isyu a nairaman): “Tapok ti kanemto iti amin nga al-aldaw ti panagbiagmo. Ket mangikabilakto ti panagginnura iti nagbaetanyo iti babai ken iti nagbaetan ti bin-im ken ti bin-ina. Dunorennakanto iti ulo ket dunoremto iti mukod.” (Ge 3:14, 15) Ditoy ti Dios impakaammona a ni Satanas, a naparuar iti nasantuan nga organisasion ti Dios, ket awanan iti namnama a mangtaginayon iti biagna no di ket arigna a ‘mangan iti tapok’ agingga a matay. Inton agangay ti ‘bin-i’ dunorenna ni Satanas iti ulo, a mangipasimudaag iti makapapatay a dunor. Idi adda ni Kristo ditoy daga, binigbig dagiti sairo nga isunto ti mangigarangugong kadakuada iti “yuyeng,” nabatad a kaipapanan dayta ti mamedmedmedan a kasasaad a nadakamat a kasla ‘pannakatutuok’ sigun iti pumadpada a salaysay.—Mt 8:29; Lu 8:30, 31; kitaenyo ti PANNAKATUTUOK.
Masarakantayo iti libro ti Apocalipsis a nadeskribir ti maudi nga al-aldaw ni Satanas ken ti panungpalanna. Isalaysay ti Apocalipsis nga iti tiempo a panangala ni Kristo iti pannakabalin ti Pagarian, naitapuak ni Satanas ditoy daga manipud langit, a saanen a makapan iti langlangit, kas ar-aramidenna idi kaaldawan ni Job ken iti sinigsiglo kalpasanna. (Apo 12:7-12) Kalpasan daytoy a pannakaabak addaan laengen ni Satanas iti ‘ababa a periodo ti tiempo,’ a bayat dayta a tiempo gubgubatenna “dagiti natda ti bin-i [ti babai], isuda a mangtungtungpal kadagiti bilin ti Dios ken addaan iti trabaho a panangsaksi ken Jesus.” Gapu kadagiti panagreggetna a mangalun-on kadagiti natda ti bin-i ti babai, naawagan iti “dragon,” maysa a manangalun-on wenno manangrumek. (Apo 12:16, 17; idiligyo ti Jer 51:34, a sadiay agsao ni Jeremias kas mangirepresentar iti Jerusalem ken Juda, a kunkunana: “Ni Nabucodorosor nga ari ti Babilonia . . . inalun-onnak kas iti dakkel nga uleg [wenno, “dragon,” Rbi8 ftn].”) Iti immun-una a pannakailadawan ti pannakidangadangna iti babai ken kadagiti panagreggetna a mangalun-on iti lalaki nga anak ti babai, ni Satanas nailadawan kas “maysa a dakkel a dragon a maris-apuy.”—Apo 12:3.
Deskribiren ti maika-20 a kapitulo ti Apocalipsis a naparautan ken naigarangugong ni Satanas iti sangaribu a tawen, babaen iti im-ima ti naindaklan nga anghel—awan duadua a ni Jesu-Kristo, nga addaan iti tulbek ti mangliwengliweng ken isu ti ‘bin-i’ a mangdunor iti ulo ni Satanas.—Idiligyo ti Apo 1:18; kitaenyo ti MANGLIWENGLIWENG, YUYENG.
Ti kangitingitan ti maudi a panagregget ni Satanas ket isu ti agnanayon a pannakaabakna. Kuna ti padto nga isu maluk-atan “iti bassit a kanito” apaman a maturpos ti Sangaribu a Tawen a Panagturay ni Kristo ket idauluannanto dagiti rebelioso a tattao iti sabali pay nga ibubusor iti kinasoberano ti Dios; ngem isu maitapuak (agraman dagiti sairona) iti danaw nga apuy ken asupre, ti agnanayon a pannakadadael.—Apo 20:1-3, 7-10; idiligyo ti Mt 25:41; kitaenyo ti DANAW NGA APUY.
Ania ti kayat a sawen ti ‘panangyawat iti maysa a tao ken Satanas maipaay iti pannakadadael ti lasag’?
Iti panangiwanwanna iti kongregasion idiay Corinto maipapan iti tignay nga aramidenda iti maysa a kameng ti kongregasion a sidadangkes a nagbasol iti insesto ta innalana ti asawa ni amana, insurat ni apostol Pablo: “Iyawatyo ken Satanas ti kasta a tao maipaay iti pannakadadael ti lasag.” (1Co 5:5) Daytoy ket bilin a panangikkat iti dayta a tao manipud iti kongregasion, pananggessat iti isuamin a pannakikadua kenkuana. (1Co 5:13) Ti panangyawat kenkuana ken Satanas ket panangparuar kenkuana iti kongregasion ken panangited kenkuana iti lubong a ni Satanas ti dios ken agturay iti dayta. Kas iti “bassit a lebadura” iti “intero a masa” ti bellaay, daytoy a tao isu ti “lasag,” wenno nainlasagan nga elemento iti uneg ti kongregasion; ket babaen ti panangikkat iti daytoy a tao a nagbasol iti insesto, ti naespirituan ti panagpampanunotna a kongregasion dadaelenna dayta a “lasag” manipud tengngana. (1Co 5:6, 7) Umasping iti dayta, ni Pablo inyawatna ken Satanas da Himeneo ken Alejandro, agsipud ta inwaksida ti pammati ken ti naimbag a konsiensia ket napasaranda ti pannakarba maipapan iti pammatida.—1Ti 1:20.
Idi agangay, ti tao a nagbasol iti insesto idiay Corinto nalawag a nagbabawi iti dakes nga aramidna ket nadalusan, isu a natignay ni apostol Pablo a mangirekomenda nga awatenda manen iti kongregasion. Idi binagbagaanna ida a pakawanenda, ti maysa kadagiti rason nga impaayna ket, “tapno saannatayo a magundawayan ni Satanas, ta saantayo nga ignorante kadagiti gakatna.” (2Co 2:11) Iti damo a gundaway, pinagbalin ni Satanas a saan a nasayaat ti kasasaad ti kongregasion iti kasta kasapulan a tubngaren ida ti apostol, ta nalukayda unay, iti kinapudnona, binay-anda ti nadangkes a tao nga agtultuloy iti aramidna a saanda a pinanunot ti umsi nga itden dayta, a ‘nagtangsitda’ a nangipalubos iti dayta. (1Co 5:2) Ngem iti sabali a bangir, no nakais-istriktoda met unay itan ket agkedkedda a mangpakawan iti daydiay agbabbabawi, gundawayan ida ni Satanas iti sabali a pagannayasan, awan sabali, magundawayanna ida iti panagbalinda a nakaing-inget ken di manangpakawan. Nalawlawagan dagiti Kristiano babaen iti Sao ti Dios, iti kasta nabigbigda ti kaadda ni Satanas, ti pannakabalinna, dagiti gakat ken pangpanggepna, ken ti wagas ti panagtignayna, gapuna kabalinanda a sarangten daytoy a naespirituan a kabusor babaen kadagiti naespirituan nga igam nga ipaay ti Dios.—Efe 6:13-17.