Panangammo No Apay nga Umay ti Mesias

“Nasarakanmi ti Mesias.”​—JUAN 1:41.

 1. Ania a nakaskasdaaw nga anunsio ti nairekord iti Biblia, ket kasano a naaramid dayta?

NI Andres a Judio inyebkasna ken kabsatna ti nakaskasdaaw nga anunsio nga adda iti ngato nasurok a 1,950 a tawen ti napalabasen. Mariknayo aya ti ragsakna kadagiti sasaona, nga inlanad ni Kristiano nga apostol Juan? Dayta di maliplipatan a tawen ket intudo ti maysa a Kristiano a historiador, a ni Lucas, kas “ti maikasangapulo ket lima a tawen a panag-emperador ni Tiberio Cesar.” Ti maika-15 a tawen ni Tiberio, manipud pannakaiproklamarna kas emperador a Romano, nangrugi idi Setiembre 28 K.P. ket nagpatingga idi Setiembre 29 K.P.​—Lucas 3:1-3, 21, 22; Juan 1:32-35, 41.

 2. Kasano a ti padto ni Daniel naisentro iti tawen 29 K.P.?

² Ti tawen a panagparang ti Mesias apagpag-isut’ pannakaipadtona. Eksakto nga 483 a tawen ti napalabas nanipud panangted ti Persiano nga ari Artaxerxes ti bilin nga ibangon manen ti Jerusalem, a daytat’ maika-20 tawen iti panagturayna, idi 455 K.K.P.a (Nehemias 2:1-8) Ni mammadto a Daniel impadtona a “manipud iti iruruar ti bilin a mangpabaro ken mangbangon iti Jerusalem agingga iti Mesias a Pangulo, addanto pito a lawasna, ken innemapulo ket dua a lawasna.” (Daniel 9:25) Gapuna, maysa a panawen a 7 + 62 = 69 a propetiko a lawlawas ti mamagsina kadagitoy dua nga importante a pasamak. Ti innemapulo ket siam a literal a lawlawas kaipapananna 483 nga al-aldaw. Sigun iti propetiko a pagalagadan a “maysa nga aldaw ti makatawen,” agparang ti Mesias 483 a tawtawen kamaudiananna, idi 29 K.P.​—Ezequiel 4:6.

 3. (a) Aniat’ kaipapanan ti titulo a “Mesias”? (b) Ania dagiti padto a rebbeng a tungpalen ti Mesias?

³ Nainkalintegan laeng nga, idi tawen 29 K.P., “dagiti tattao mangin-inanamada” iti Mesias. (Lucas 3:1, 15) Ti titulo a “Mesias” addaan isu met laeng a kaipapanan kas ti “Kristo” iti Griego; nga agpadpada a kaipapananda “Daydiay Napulotan.” (Juan 1:41) Ti nabara idi a saludsod kadagiti adu a Judio ket, ‘Asinonto ti pulotan ni Jehova a Dios kas ari nga agturay saan laeng nga iti Israel no di ket iti intero a sangatauan?’ Babaen iti padto, ti pili napaakikid aginggana iti kapuonan ti apoko-ti-tumeng ni Abraham a ni Juda. Mainayon pay, ti Mesias isunto ti agtawid iti trono ti ari ti Judea a ni David ken maiyanak idiay ili ni David a Betlehem.​—Genesis 17:5, 6; 49:10; Salmo 132:11; Daniel 7:13, 14; Mikias 5:2; Juan 7:42.

Di Agmintis a Pakailasinan

 4, 5. (a) Aniat’ napasamak iti kangrunaan a tawen 29 K.P.? (b) Iti ania a di agmintis a pamay-an a nailasin daydiay napili a Mesias?

⁴ Iti dayta naikeddeng a tawen, 29 K.P., daytoy ti napasamak: “Immay ti sao ti Apo ken Juan nga anak ni Zacarias iti let-ang. Ket isu napan kadagiti amin a daga iti arubayan ti Jordan, a mangikaskasaba iti pammautisar ti panagbabawi a maipaay iti pannakaikkat ti basbasol.” (Lucas 3:2, 3) Ti ministerio ni Juan insaganana dagiti nagbabawi a Judio a mangakseptar ti asidegen nga iyaay ti Mesias. Mainayon pay, ni Jehova nangted pagilasinan ken ni Juan. Sapulenna daydiay “[pakakitaanna] a babaan ti espiritu ket agtaeng kenkuana.”​—Juan 1:33.

⁵ Kalpasan panangbautisarna ken Jesus a taga Nazaret, nakita ni Juan ti di agmintis a pannakapulot. Saan a napulotan ni Jesus iti lana, kas iti naindagaan nga inapona a David, no di ket babaen iti nasantuan nga espiritu ni Jehova a Dios. (1 Samuel 16:13; Aramid 10:38) Maigiddato iti dayta, ti mismo a timek ti Dios kunana: “Daytoy ti Anakko, a dungdungnguek, isu nga inanamongak.” (Mateo 3:16, 17) Kas pinaneknekan ni Juan iti kamaudiananna: “Naimatangak ti espiritu a bumabbaba idi nanipud langit a kasla kalapati, ket nagtaeng kenkuana. Ket siak nakitak, ket pinaneknekak a daytoy ti Anak ti Dios.”​—Juan 1:32, 34.

 6. Ania a nagsayaat nga ulidan ti impakita da Andres ken Juan kadatayo?

⁶ Kadagita a sasao, simamatalek nga inyam-ammo ni Juan a Mammautisar dagiti adalanna ken ni Jesus, nga aw-awaganna met “ti Kordero ti Dios a mangikkat ti basol ti lubong.” (Juan 1:29) Dua nga adalan ti daras a simmungbat. Iti maysa nga aldaw a kinaduada ni Jesus, nakumbinsirdan a naan-anay. Ti nagan ti maysa ket Andres, a sigagagar a nangsapsapul ken kabsatna, a ni Simon Pedro. Ti sabali pay nga adalan kaawatan nga isu ni Juan nga anak ni Zebedeo, a nagbalin nga apostol a dinungdungngo ni Jesus. Kalpasan panangikaskasabana iti Mesias iti ngangngani 70 a tawtawen, daytoy a Juan natignay a mangisurat iti impormasion nga adda iti ngato a pakagunggonaantayo. Ti kadi ulidanna ken ulidan ni Andres tignayenna ti pusoyo? Magagarankay met aya kas kadakuada ken kadagiti dadduma nga “apostol ti Kordero” a mangiwaragawag kadagiti makaparagsak a kinapudno maipapan iti Mesias?​—Apocalipsis 1:9; 21:14; Juan 1:35-41; Aramid 5:40-42.

Napulotan kas Ari ken Nangato a Padi

 7. Apay a di makapagserbi ni Jesus kas padi idiay templo ti Jerusalem?

⁷ Gapu ta naiyanak iti nasion a Judio, ni Jesus “naiyanak iti babaen ti linteg.” (Galacia 4:4) Ngarud, kas kameng ti tribo ni Juda, dina mabalin ti agserbi kas padi iti gagangay a templo ni Jehova, a dagiti papadina ket kapuonan ni Aaron iti tribo ni Levi. “Ta nalawag a ni Apotayo nagtaud iti Juda, tribo nga awan ti sinao ni Moises a maipaan kadagiti papadi,” impalagip ni apostol Pablo kadagiti padana a Kristiano.​—Hebreo 7:14.

 8. Aniat’ inyanniniwan ti naindagaan a templo ni Jehova?

⁸ Nagsurat ni apostol Juan: “Ti silaw a pudno a manglawag iti amin a tao umayen ditoy lubong.” (Juan 1:6-9) Babaen iti pannakabautisar ni Jesus, arigna a kasla napaadda ti maysa a naindaklan a naespirituan a templo, ta ita addan ti maysa a naespirituan a nangato a padi a makaisalakan ti sangatauan manipud pannakakayaw iti naespirituan a kinasipnget iti lubong ni Satanas.​—Hebreo 8:1-5; 9:24.

 9, 10. (a) Aniat’ kaipapanan dagiti sasao ni Jesus a, “Daton ken sagut saanmo ida a kinayat” ken, “Maysa a bagi ti insaganam kaniak”? (b) Kasanot’ personal a panagrikna ni Jesus maipapan iti daytoy?

⁹ Agkarkararag ni Jesus idi mabautisaran. Inlanad ti Biblia ti sumagmamano kadagiti maiyanatup a sasaona, kas inadaw iti kamaudiananna ni apostol Pablo: “‘Daton ken sagut saanmo ida a kinayat, ngem maysa a bagi ti insaganam kaniak. Saanmo a nakaay-ayuan dagiti datdaton a mapuoran ken dagiti datdaton gapu iti basol.’ Kinunak ngarud, ‘Adtoy! umayak (iti lukot ti pagbasaan a naisurat ti maipapan kaniak) tapno aramidek, O Dios, ti pagayatam.’”​—Hebreo 10:5-7; Lucas 3:21.

¹⁰ Ngarud, inyaplikar ni Jesus iti bagina ti padto ti Salmo 40:6-8, a nangipadto ti panggep ni Jehova a mamagpatingga kadagiti daton nga an-animal nga idatdaton dagiti Aaroniko a papadi idiay templo ti Jerusalem. Saan a “naay-ayo” ni Jehova kadagidiay a daton, gapu ta dagitat’ ladawan laeng ken saanda a maabbongan a naan-anay ti natauan a basol. Ngarud, nangisagana ni Jehova ti perpekto a natauan a bagi para ken Jesus nga idatonna. Inyalis ti Dios ti biag ti nailangitan nga Anakna iti aanakan ti maysa a birhen a Judio. Iti kasta naiyanak ni Jesus a di naakaran ti basol ni Adan. Isut’ perpekto a natauan nga Anak ti Dios, a ti biagna mabalin a makaabbong iti basol ti sangatauan. (Lucas 1:30-35) Kas impadto ti Salmo 40:8, naimpusuan a tarigagay ni Jesus nga aramiden ti pagayatan ni Amana. “Ket itoy a ‘pagayatan’ napagsantotayo gapu iti pannakaidaton ti bagi ni Jesu-Kristo iti namimpinsan a maipaay iti agnanayonen.”​—Hebreo 10:10, 11.

11. Ania a padto ti tinungpal ti ipapatay ti Mesias, ket kasano a dayta ti ‘nangpasardeng ti daton’?

¹¹ Ti pannakaidaton ti natauan a biag ni Jesus a namimpinsan nga agpaay iti agnanayonen kinanselarnat’ pannakasapul kadagiti kanayonan a daton idiay manangiladawan a templo sadi Jerusalem. Mainayon pay, ti ipapatayna napasamak iti Aldaw ti Paskua idi 33 K.P. Daytat’ agarup tallo ket kagudua a tawen kalpasan ti pannakabautisarna. Ti tallo ket kagudua a tawen katupagna ti kagudua ti propetiko a lawas. (Numeros 14:34) No kasta napasamak dagiti bambanag nga apagpag-isu kas impadto ni Daniel maipapan iti pannakapapatay ti Mesias: “Ket iti tengnga ti lawasna pasardengennanto ti sakripisio ken daton.” (Daniel 9:26, 27) Nupay ti manangiladawan a kinapadi idiay Jerusalem nagtultuloy agingga a nadadael ti templo idi 70 K.P., ti indatdaton dagiti papadi kadagidiay a tawtawen awanen pategda, ta nasuktandan iti natantan-ok a daton ni Jesus.​—Mateo 23:37, 38.

12. Iti ania a pamay-an a ti kinapadi ni Jesus ket natantan-ok ngem ni Aaron?

¹² Ni Aaron ti immuna iti nakaat-atiddog a panagsasaruno dagiti nangato a papadi nga Israelita. Kalpasan ti pannakapulotna iti nasantuan a lana, isut’ naguray idiay tabernakulo iti pito nga aldaw sakbay a naikkan pannakabalin nga agserbi kas nangato a padi. (Levitico 8:12, 33) Umar-arngi iti dayta, adda met panawen a panaguray ni Jesus sakbay ti pannakaited ti pannakabalin kenkuana a bumallaet nga agpaay ti sangatauan. Daytat’ manipud panawen a pannakapulotna kas Nangato a Padi agingga iti panagungarna. Saan a kas ken Aaron, ti di matay nga Anak ti Dios dina kasapulan dagiti kasuno, ket isut’ agserserbi agpadpada a kas Padi ken Ari “kas ken Melkisedec.”​—Salmo 110:1-4; Genesis 14:18-20; Hebreo 6:20; 7:1-3, 11-17, 23-25.

13. (a) Ania a nadagsen a responsabilidad ti nagtinnag kadagiti nangato a papadi ti Israel? (b) Kasano a naipabaklay ken Jesu-Kristo ti dakdakkel pay a responsabilidad?

¹³ Iti kadaanan nga Israel, ti kangrunaan a responsabilidad a maipaay iti umiso a narelihiusuan a panangisuro ket nagtinnag iti nangato a padi. (Levitico 10:8-11; Malakias 2:7) Gapu itoy impakaammo ni Jesus dagiti nalinteg a pagannurotan ni Jehova kadagiti amin a mayat nga agtawid ti Pagarian ken ti biag nga agnanayon. (Mateo 6:9, 10, 33; 7:28, 29; 11:12; 25:34, 36) Idi adda idiay sinagoga ti Nazaret, binasa ken inyaplikar ni Jesus iti bagina ti padto a: “Ti espiritu ni Jehova adda kaniak, ta pinulotannak a mangted ti naimbag a damag.” Sa, kalpasan panangbusbosna ti tiempo idiay Capernaum, kunana: “Kadagiti sabsabali a siudad masapul met nga ipakaammok ti naimbag a damag ti pagarian ti Dios, ta daytoy ti panggep a nakaibaonak.” (Lucas 4:18, 19, 43; Isaias 61:1, 2) Ni Jesus sinanayna met ti 70 kadagiti paspasurotna a mangisaknap itoy a trabaho a panangikaskasaba ti Pagarian, ken impadtona nga inda agaramid kadagiti daddadakkel nga ar-aramid ngem ti naaramidanna. (Lucas 10:1-9; Juan 14:12) Daytoy ti nangisaad ti pundasion maipaay iti sangalubongan a kampania ti panangisuro ti Biblia nga iturong ni Jesus babaen ‘ti matalek nga adipen,’ a buklen dagiti napulotan a pasurotna.​—Mateo 24:45-47; 28:19, 20.

Kangrunaan a Manangalangon ti Kinasoberano ni Jehova

14. (a) Apay a ti nangato a padi ti Israel simrek iti Kasasantuan iti tinawen nga Aldaw ti Panangabbong? (b) Aniat’ iladladawan ti nabanglo nga insenso?

¹⁴ Ti kapapatgan a rason no apay nga immay ti Anak ti Dios ditoy daga ket saan a tapno isalakanna ti sangatauan. Imbes ketdi, isut’ panangibanagna kadagiti makapardaya nga isyu a pinataud ni Satanas maipapan iti kinasoberano ni Jehova. Maawatantay daytoy babaen iti panangpampanunot iti tinawen nga Aldaw ti Panangabbong iti Israel, idi a ti mangiladladawan a nangato a padi ket sumrek iti Kasasantuan iti sumagmamano a daras. Ti umuna nga iseserrekna naaramid nga addaan nabanglo nga insenso, a naipakbo iti paginsensuan a napno iti beggang ti apuy. (Levitico 16:12-16) Daytoy ti mangirepresentar a naimbag iti aramidento ti nailadawan a Nangato a Padi ditoy daga sakbay ti iyuulina sadi langit nga agparang iti saklang ni Jehova babaen iti pateg ti natauan a datonna.b (Hebreo 9:24) Kas ipamatmat iti panagusar ti insenso, ti dalan ti kinamatalek ni Jesus ket minarkaan dagiti napasnek a karkararag, ti nabara a kinaregta a maipaay iti nadalus a panagdayaw, ken ti nauneg a panagayat ken Jehova. (Salmo 141:2; Marcos 1:35; Juan 2:13-17; 12:27, 28; 14:30, 31; Hebreo 5:7) Nagballigi ni Jesus a mangsalimetmet ti nadalus a kinatarnaw iti sanguanan dagiti amin a nasikap a panangsulisog, pananglalais, ken narungsot a panangidadanes nga imbunton kenkuana ni Satanas ken dagiti ahentena.​—Proverbio 27:11; Mateo 22:15-18; Marcos 14:60-65; 15:16-32; Lucas 4:13, 29; Juan 8:44, 59.

15. Kasanotay a maipakita ti panagyamantayo ken Jehova iti panangipaayna ti kasta nga ekselente a nangato a padi? (Hebreo 10:21-26)

¹⁵ Iti panangalangonna ti kinasoberano ni Jehova, nagunggonaan ni Jesus iti panagungar iti imortal a biag idiay langit. Anian panagyamantayo ken Jehova iti panangisaganana para kadatayo ti kasta nga ekselente a Nangato a Padi! “Idinto ngarud ta addaantayo ti maysa a dakkel a kangatuan a padi a limmabas kadagiti langlangit, ni Jesus nga Anak ti Dios, salimetmetantayo koma a sititibker ti pammatitayo kenkuana.” (Hebreo 4:14) Napasnek aya ti tarigagayyo a mangsurot ti ulidan ni Jesus iti kinatarnaw, agpapan pay aniaman nga aramiden ti Diablo? No kasta, mabalinyo ti manginanama ti tulong, ket makapagballigikayto. Ngamin ta adda ti kasasayaatan a tulong. “Ta awan kadatayo ti maysa a kangatuan a padi a di makabalin a mangrikna kadagiti kinalap-ittayo, no di ti maysa a nasulisog iti isuamin, a kas kadatayo ngem saan a nagbasol. Umadanitayo, ngarud, a sitatalged iti trono ti di kaikarian a kinamanangaasi, tapno awatentayo ti asi ken makasaraktayo ti parabur a tumulong kadatayo iti aldaw ti pannakasapul.”​—Hebreo 4:15, 16; 5:7-10; Filipos 4:13; 1 Juan 2:1, 2.

Ti Pannakasapul ti Panagbaliw

16. Ania dagiti pananginanama nga adda kadagiti immuna nga adalan ti Mesias maipapan iti panagturay ti Pagarianna?

¹⁶ Nasiglat a nailasin da Andres ken Juan ti pudno a Mesias, ngem isuda ken dadduma kadagiti immuna nga adalan adu pay ti rebbeng nga adalenda. (Juan 16:12, 13) Kas kadagiti adu a relihiuso a Judio idi, impatoda a ti Mesianiko a Pagarian mangrugin nga agturay idi ket ispalennanto ti nasion nga Israel ken ti kabiserana, a Jerusalem, manipud panagturay a Gentil. (Lucas 2:38; 3:15; 19:11; 23:51; 24:21) Ngem, ania koma ti napaut a gunggona a naiyeg dayta iti managbasol a sangatauan?

17, 18. Apay a nangted ilustrasion ni Jesus maipapan iti “maysa a tao a natan-ok”?

¹⁷ Tapno maikkat ti basol ken ipapatay manipud kadagiti masanguanan nga iturayan ti Pagarianna, nasken a ti Mesias umuna a mapapatay kas naidaton a kordero. (Juan 1:29; Isaias 53:7, 12) Idi impadto ni Jesus no kasanot’ pannakapasamakto daytoy ken no kasanot’ pannakapagungarnanto, simmungbat ni Pedro: “Apo, kaasiam ta bagim; uray kaanoman saan koma a maaramid kenka daytoy.” (Mateo 16:21, 22) Ngem, ammo ni Jesus, a dagiti adalanna “dida naawatan daytoy a sao.”​—Marcos 9:31, 32; idiligyo ti Mateo 17:22, 23.

¹⁸ Iti maudi a panagdaliasatna idiay Jerusalem, ad-adda a nabatad ti panagsao ni Jesus. (Mateo 20:18, 19) Impakitana met ti dakdakkel a gunggona nga iyeg ti ipapatayna, a kunkunana: “Ti Anak ti tao immay . . . tapno itedna ti biagna a maysa a subbot kadagiti adu.” (Mateo 20:28) Dagiti saan nga umiso a panangnamnama linapdanna dagiti ad-adalanna a mangawat iti daytoy. Insurat ni Lucas: “Ta isu adda iti asideg ti Jerusalem ket impapanda nga iti apagdarikmat agparang ti pagarian ti Dios.” Tapno mabaliwan ti pampanunotda, nangted ilustrasion ni Jesus a nangiyariganna ti bagina kas “maysa a tao a natan-ok” nga umuna a mapan “iti maysa a daga nga adayo tapno awatenna ti panagarina.” (Lucas 19:11, 12) Dayta a “daga” tuktukoyenna ti langit, nga isut’ umulian ni Jesus kalpasan ti ipapatayna ken panagungarna.

19. (a) Ania a di umiso a panangnamnama ti inyebkas dagiti adalan ni Jesus kalpasan ti panagungarna? (b) Ania a panagbaliw iti pannakirelasion ti Dios kadagiti tattao ti napasamak idi Pentecostes 33 K.P.? (Hebreo 8:7-9, 13)

¹⁹ Nupay kasta, kasakbayan la unay ti iyuuli ni Jesus, inyimtuod dagiti adalanna: “Apo, itan ti panangbangonmo manen ti pagarian ti Israel?” (Aramid 1:6) Linaksid aya ni Jesus ida gaput’ panagsaludsodda iti daytoy? Saan, inlawlawagna a saanna pay a panawen ket masapul a nagagetda iti nasken a trabaho a panangikaskasaba maipapan ti pudno a Mesias. (Aramid 1:7, 8) Ti naitulag a pannakirelasion ti Dios iti Israel ti lasag din agbayag agsardengen. Gapu itoy, ti masanguanan a Mesianiko a Pagarian ket saan a maisubli iti dayta di matalek a naindagaan a nasion. Kuna ni Jesus kadagiti bumusbusor a Judio: “Ti pagarian ti Dios maikkatto kadakayo ket maitedto iti maysa a nasion a mangpataud kadagiti bungbungana.” (Mateo 21:43) Sangapulo nga aldaw kalpasan ti iyuuli ni Jesus idiay langit, dayta a nasion naipasngayen. Naiparukpok ti nasantuan nga espiritu iti 120 kadagiti adalan ni Jesus, ket iti kasta napulotanda nga agbalin a “sasanto” ti Dios ken “makipagtawid a kadua ni Kristo” iti um-umayen a Mesianiko a Pagarian.​—Daniel 7:13, 14, 18; Roma 1:7; 8:1, 16, 17; Aramid 2:1-4; Galacia 6:15, 16.

20. Agpapan pay kaadda ti di umiso a panangnamnamada, aniat’ inaramid dagiti matalek a Kristiano idi umuna a siglo?

²⁰ Uray pay kalpasan ti pannakapulotda, dagiti Kristiano idi umuna a siglo addaanda pay laeng kadagiti di umiso a panangnamnama. (2 Tesalonica 2:1, 2) Ngem imbes a simmukoda nga awanan pannakapnek, sipapakumbaba nga inawatda ti pannakakorehir. Napabileg babaen nasantuan nga espiritu ti Dios, siraragsak nga inawatda ti trabahoda a mangasaba ken “agaramid ad-adalan a tattao kadagiti amin a nasion.”​—Mateo 28:19, 20; Aramid 1:8; Colosas 1:23.

21. Ania a salsaludsod ti mausig iti sumaganad nga artikulotayo?

²¹ Ket ti met ngay maika-20 a siglo? Alerto kadi dagiti moderno-aldaw nga ad-adipen ni Jehova iti pannakaipasdek ti Mesianiko a Pagarian ni Jehova? Ken kas kadagiti katupagda idi umuna a siglo, kinasapulan met aya a medio mabaliwan dagiti panangnamnamada?

[Dagiti Footnote]

Kasanoyo a Sungbatan?

◻ Aniat’ kaipapanan ti titulo a “Mesias”?

◻ Ania a napateg a pasamak ti napagteng idi tawen 29 K.P.?

◻ Kasano a ti Mesias ‘pinasardengna ti daton iti kagudua ti lawas’?

◻ Nanipud pannakapulotna, ania a responsabilidad ti imbaklay ni Jesus?

◻ Aniat’ kangrunaan a panggep ti immuna nga iyaay ti Mesias, ken kasanot’ rebbeng a panangapektar daytoy kadatayo?

[Ladawan iti panid 13]

Ti umuna nga iseserrek ti nangato a padi iti Kasasantuan iyan-anniniwanna ti banag a napatpateg pay ngem ti pannakaisalakan ti sangatauan