Ti Komunion​—Dagiti Kinapudno Maipapan iti Dayta a Ritual

DAGITI tattao iti intero a lubong regular nga an-annurotenda dayta a seremonia​—nalabit sumagmamano a daras iti makatawen, linawas, wenno inaldaw pay ketdi. Ngem dayta a patpatien ket maawagan a misterio, ken ibaga ti adu a mangal-alagad a saanda a maaw-awatan no ania a talaga dayta. Mamatmatan met a sagrado ken maipagarup a namilagruan pay.

Dayta ti seremonia a Komunion​—ti paset ti Misa a Katoliko a panangbendision ti padi iti tinapay ken arak sana ibaga kadagiti nakimisa nga awatenda ni Kristo babaen ti Nasantuan a Komunion.a Kinuna ti papa a ni Benedict XVI a para kadagiti Katoliko, daytoy a seremonia ti “kapatgan a paset ti pammatida.” Nabiit pay a rinambakan ti simbaan ti “Tawen ti Komunion” kas paset ti panangikagumaan a “mangparayray ken mangipasnek iti panamati iti Komunion.”

Uray dagiti saan a naregta a Katoliko dakkel met ti panamatida iti daytoy a ritual. Kas pagarigan, iti nabiit pay a salaysay ti magasin a Time, insurat ti napasnek a Katoliko nga agtutubo a babai: “Aniaman dagiti pagduaduaantayo kadagiti alagaden ti Katolisismo kas relihion, annurotentayo latta ti namagkaykaysa kadatayo iti Katolisismo kas pammati: ti napasnek a panangrambaktayo iti Komunion.”

Ngem ania ti Komunion? Masapul kadi a rambakan dayta dagiti pasurot ni Kristo? Usigentayo nga umuna no kasano a timmaud ti tradision a Komunion. Kalpasanna, tamingentayo ti napatpateg pay a saludsod: Talaga kadi a ti Komunion ket maipada iti rambak nga inyussuat ni Jesu-Kristo dandani 2,000 a tawenen ti napalabas?

Ti Komunion ken ti Kakristianuan

Maawatantayo no apay a maibilang a namilagruan ti Komunion. Ti kangrunaan a paset ti seremonia ket bayat ti panagkararag iti Komunion. Iti dayta a kanito, sigun iti Catechism of the Catholic Church, “ti bileg dagiti sasao ken ti panagtignay ni Kristo, ken ti bileg ti Nasantuan nga Espiritu” pagbalinenda a ‘literal a presente’ ti bagi ken dara ni Jesus. Kalpasan a mangan ti padi iti tinapay ken uminum iti arak, awisenna dagiti matalek nga agkomunion, babaen ti pannanganda laeng iti tinapay, wenno Ostia.

Isursuro ti Iglesia Katolika a ti tinapay ken arak namilagruan nga agbalin a literal a bagi ken dara ni Kristo​—maysa a doktrina a naawagan iti transubstantiation. In-inut a timmaud daytoy a pannursuro. Idi damo, nailawlawag ti sao sa opisial a naaramat idi maika-13 a siglo. Idi tiempo ti repormasion dagiti Protestante, adda dagiti napagduaduaan a paset ti Komunion dagiti Katoliko. Linaksid ni Luther ti doktrina a transubstantiation agsipud ta patienna ti consubstantiation. Saan a nalawag ti nagdumaan dagitoy a sursuro. Insuro ni Luther a ti tinapay ken arak ket maitipon iti literal a bagi ken dara, imbes nga agbalinda a lasag ken dara ni Jesus.

Iti panaglabas ti tiempo, timmaud ti agduduma a pannakaawat dagiti relihion ti Kakristianuan maipapan iti Komunion, agraman ti pamay-an ken kasansan ti panangselebrar iti dayta. Ngem kaskasdi a nagtalinaed daytoy a napateg a paset ti Kakristianuan. Ngem ania a talaga ti rambak nga inyussuat ni Jesus?

Ti Pannakayussuat “ti Pangrabii ti Apo”

Inyussuat a mismo ni Jesus “ti pangrabii ti Apo,” wenno Panglaglagip iti ipapatayna. (1 Corinto 11:20, 24) Nupay kasta, inyussuatna kadi ti maysa a karkarna ken saan a maawatan a ritual a pannangan dagiti pasurotna iti literal a bagina ken uminumda iti darana?

Kalkalpas la unay idi a rinambakan ni Jesus ti Paskua dagiti Judio ken pinapanawna ni Judas Iscariote, ti apostol a dandanin mangliput kenkuana. Kastoy ti kuna ni Mateo, maysa kadagiti 11 nga apostol a presente idi: “Bayat a nagtultuloyda a nangan, ni Jesus nangala iti tinapay ket, kalpasan ti panangisaona iti pamendision, pinispisina ket, idi intedna kadagiti adalan, kinunana, ‘Alaenyo, kanenyo. Daytoy kaipapananna ti bagik.’ Kasta met, nangala iti kopa ket, idi nakapagyamanen, intedna kadakuada, a kunkunana: ‘Uminumkayo manipud iti dayta, dakayo amin; ta daytoy kaipapananna ti bukodko a “dara ti tulag,” a maiparukpok maigapu iti adu maipaay iti pannakapakawan dagiti basol.’”​—Mateo 26:26-28.

Nakaugalianen ni Jesus ken dagiti amin nga adipen ti Dios ti panangikararag iti pannakabendision ti taraon. (Deuteronomio 8:10; Mateo 6:11; 14:19; 15:36; Marcos 6:41; 8:6; Juan 6:11, 23; Aramid 27:35; Roma 14:6) Adda kadi pamatiantayo a bayat nga agkarkararag ni Jesus, isu ket mangar-aramid met iti milagro tapno literal a kanen dagiti pasurotna ti lasag ken darana?

“Daytoy Kaipapananna” Wenno “Daytoy ti”?

Mabalin a kastoy ti panangipatarus ti dadduma a bersion ti Biblia iti sasao ni Jesus: “Alaenyo, kanenyo; daytoy isu ti bagik” ken “Uminumkayo amin iti daytoy; daytoy ti darak.” (Mateo 26:26-28, Ti Biblia; Ti Baro a Naimbag a Damag Biblia) Agpayso a ti sao a Griego nga e·stin΄, a maysa a porma ti Griego para iti “agbalin” ket kaipapananna “ti.” Ngem dayta a sao kaipapananna met nga “iladawanna.” Makapainteres ta adu a bersion ti Biblia ti masansan a mangipatarus iti daytoy a sao kas “kaipapananna,” “kayatna a sawen,” wenno “iladawanna.”b Agpannuray iti konteksto no ania ti umiso a pannakaipatarusna. Kas pagarigan, iti Mateo 12:7, adu a patarus ti Biblia ti nangipaulog iti e·stin kas “kaipapanan”: “‘Asi ti kalikagumak​—saan a daton a mapuoran.’ No agpayso nga ammoyo ti kaipapanan [Griego, e·stin] daytoy, diyo koma ukomen dagiti awan basolna.”​—Ti Baro a Naimbag a Damag Biblia.

Gapu iti daytoy, umanamong ti adu a mararaem nga eskolar ti Biblia a ti sao a “ti” dina iyallatiw a siuumiso ti kayat a sawen ni Jesus. Kas pagarigan, inusig ni Jacques Dupont ti kagimongan ken kultura a nagbiagan ni Jesus ket kinunana a ti “gagangay” a pannakaipatarus ti bersikulo ket: “Daytoy kaipapananna ti bagik” wenno, “Daytoy iladawanna ti bagik.”

Aniaman ti kasasaad, saan a kayat a sawen ni Jesus a literal a kanen dagiti pasurotna ti lasagna ken inumen ti darana. Apay? Kalpasan ti Layus idi kaaldawan ni Noe, impalubos ti Dios a mangan ti tao iti lasag dagiti animal. Ngem imparitna a manganda iti dara. (Genesis 9:3, 4) Naulit daytoy a bilin iti Mosaiko a Linteg, a naan-anay nga inannurot ni Jesus. (Deuteronomio 12:23; 1 Pedro 2:22) Ken impaltiing ti nasantuan nga espiritu kadagiti apostol nga itultuloyda nga ipaannurot ti bilin a saan a pannangan iti dara, isu nga agaplikar dayta a linteg kadagiti amin a Kristiano. (Aramid 15:20, 29) Mangyussuat ngata ni Jesus iti maysa a rambak a mangkalikagum kadagiti pasurotna a manglabsing iti sagrado a bilin ti Mannakabalin-amin a Dios? Sigurado a saan!

Nalawag ngarud nga inusar ni Jesus ti tinapay ken arak kas simbolo. Ti awan lebadurana a tinapay kaipapananna ti awan tulawna a bagi ni Jesus a maidaton. Ti nalabaga nga arak iladawanna ti darana a maiparukpok “maigapu iti adu maipaay iti pannakapakawan dagiti basol.”​—Mateo 26:28.

Ti Panggep ti Pangrabii ti Apo

Ingngudo ni Jesus ti immuna a panangrambak iti Pangrabii ti Apo kadagitoy a sasao: “Itultuloyyo nga aramiden daytoy kas panglaglagip kaniak.” (Lucas 22:19) Dayta a rambak pudno a tulongannatayo a manglaglagip ken Jesus ken dagiti nagsayaat a nagapuanan ti ipapatayna. Ipalagipna kadatayo a ni Jesus intandudona ti kinasoberano ni Amana a Jehova. Palagipannatayo met a babaen ti ipapatayna kas perpekto, awanan basol a tao, inted ni Jesus “ti kararuana kas subbot a kasukat dagiti adu,” tapno ti asinoman nga addaan pammati iti datonna ket mawayawayaan iti basol ken makagun-od iti biag nga agnanayon.​—Mateo 20:28.

Ngem kangrunaanna a ti Pangrabii ti Apo ket maysa a pannangan a pakairamanan (1)  ni Jehova a Dios, a nangyurnos iti subbot, (2) ni Jesu-Kristo, “ti Kordero ti Dios,” a nangipaay iti subbot, ken (3) dagiti naespirituan a kakabsat ni Jesus. Babaen ti pannakiramanda iti tinapay ken arak, iparparangarang dagiti naespirituan a kakabsat ni Kristo a naikaykaysada kenkuana. (Juan 1:29; 1 Corinto 10:16, 17) Ipakpakitada met a karamanda iti “baro a tulag” kas napulotan iti espiritu nga ad-adalan ni Jesus. Dagitoy ti makipagturay ken Kristo idiay langit kas ar-ari ken papadi.​—Lucas 22:20; Juan 14:2, 3; Apocalipsis 5:9, 10.

Kaano ngarud a marambakan ti Memorial? Nalawag ti sungbat no malagiptayo a nangpili ni Jesus iti maysa a petsa idi inyussuatna daytoy a selebrasion​—ti Paskua. Tinawen idin a ramrambakan ti ili ti Dios ti Nisan 14 iti kalendarioda. Inar-aramidda dayta iti nasurok a 1,500 a tawen tapno laglagipenda ti nakaskasdaaw a panangisalakan ni Jehova iti ilina. Nalawag nga iturturong ni Jesus dagiti pasurotna a mangusar iti isu met la a petsa tapno laglagipenda ti dakdakkel a panangisalakan ti Dios babaen ti ipapatay ni Kristo. Tabunuan ngarud dagiti pudno a pasurot ni Jesus ti Pangrabii ti Apo iti kada tawen iti petsa a katupag ti Nisan 14 iti kalendario dagiti Hebreo.

Aramidenda kadi dayta gapu ta kayatda laeng nga annuroten ti kannawidan? Kinapudnona, dayta ti makagapu iti panangrambak ti adu iti Komunion. Kuna ti nagsurat iti salaysay iti nadakamat itay a magasin a Time: “Kasla adda makapabang-ar a banag a mariknam no makipasetka iti nagkauna a ritual nga ar-aramiden ti adu.” Kas iti adu a Katoliko ita, kaykayat daytoy nga autor a maaramid ti seremonia iti Latin kas iti nagkauna a tiempo. Apay? Kinunana: “Kayatko a mangngeg ti Misa iti pagsasao a diak maawatan ta masansan a diak kayat no maibitla dayta iti Ingles.”

Maragragsakan dagiti Saksi ni Jehova, agraman dagiti minilion nga interesado a mangrambak iti Pangrabii ti Apo iti bukodda a pagsasao sadinoman ti pagnanaedanda. Maragsakanda a mangpasayaat pay iti pannakaawatda iti kaipapanan ken pateg ti ipapatay ni Kristo. Napateg nga utoben ken pagsasaritaan dagita a kinapudno iti intero a makatawen. Ammo dagiti Saksi a ti panangrambak iti Memorial ti kasayaatan a pamay-an ti pananglaglagipda iti napalaus a panagayat ni Jehova a Dios ken ti Anakna, ni Jesu-Kristo. Makatulong dayta kadakuada nga agtultuloy a ‘mangiwaragawag iti ipapatay ti Apo, agingga iti idadatengna.’​—1 Corinto 11:26.

[Footnotes]

[Blurb iti panid 27]

Kasano a narambakan ti inyussuat ni Jesus a Panglaglagip iti ipapatayna?

[Ladawan iti panid 28]

Inyussuat ni Jesus ti Panglaglagip iti ipapatayna

[Ladawan iti panid 29]

Panangrambak iti Panglaglagip iti ipapatay ni Jesu-Kristo