Itultuloyyo a Biruken ti Pagarian ken ti Kinalinteg ti Dios
“Itultuloyyo, ngarud, a biruken nga umuna ti pagarian ken ti kinalintegna, ket isuamin dagitoy a bambanag mainayondanto kadakayo.”—MATEO 6:33.
1, 2. Iti aniat’ namagbalinan dagiti eskriba ken Fariseo kadagiti ar-aramid a mismo a naimbag, ken ania a pakdaar ti inted ni Jesus kadagiti paspasurotna?
BINIRBIRUK dagiti eskriba ken Fariseo ti kinalinteg iti bukodda a pamay-an, a saan nga isut’ pamay-an ti Dios. Saan laeng a dayta, no di ket no agaramidda kadagiti bambanag a naimbag a mismo, pagbalinenda ida nga ar-aramid ti panaginsisingpet tapno makita dagiti tattao. Agserserbida, saan nga iti Dios, no di ket iti bukodda a kinaubbaw. Pinakdaaran ni Jesus dagiti adalanna a maibusor iti kasta a panagar-artista: “Agannadkayo ta saankayo nga agaramid iti kinalintegyo iti sanguanan dagiti tao tapno pagpasindayawyo; ta no saan awan ti gunggonayo ken Amayo nga adda sadi langit.”—Mateo 6:1.
2 Apresiaren ni Jehova dagidiay mangmangted kadagiti napanglaw—ngem saan a dagidiay mangmangted kas kadagiti Fariseo. Pinakdaaran ni Jesus dagiti adalanna kontra ti panangtultulad kadakuada: “Ngarud intono manglimoska, dikanto pagunien ti tangguyob iti sanguanam, a kas iti aramiden dagiti aginsisingpet kadagiti sinagoga ken kadagiti kalkalsada, tapno madayawda kadagiti tattao. Pudno kunak kadakayo, Inawatdan a naan-anay ti gunggonada.”—Mateo 6:2.
3. (a) Iti ania a pamay-an a dagiti eskriba ken Fariseo nabayadandan a naan-anay gaput’ panangtedda? (b) Kasano a naiduma ti takder ni Jesus iti panangted?
3 Ti sao a Griego para iti ‘inawatdan a naan-anay’ (a·peʹkho) ket maysa a termino a masansan nga agparparang kadagiti resibo ti negosio. Ti pannakausarna iti Sermon idiay Bantay ipamatmatna nga “inawatdan ti supapakda,” kayatna a sawen, “pinirmaandan ti resibo ti supapakda: ti kalinteganda nga umawat ti gunggona natungpalen, a nalawag immawatdan ti resibo iti dayta.” (An Expository Dictionary of New Testament Words, ni W. E. Vine) Dagiti limos kadagiti napanglaw ket publiko a naikari iti lanlansangan. Kadagiti sinagoga ti nagnagan dagiti nagited maiyan-anunsioda. Dagidiay mangmangted kadagiti dadakkel a kantidad nangnangruna a maidayawda babaen iti panagtugawda a dumna kadagiti rabbi bayat ti panagdaydayawda. Mangtedda tapno makita dagiti tattao; isudat’ makitkita ken idaydayaw dagiti tattao; gapuna, timbreandan ti resibo ti gunggona nga immay manipud panangtedda iti “Nabayadanen a Naan-anay.” Anian a naiduma ti sasaaden ni Jesus! Mangtedka a “nalimed; ket ni Amam a makakita iti nalimed gunggonaannakanto.”—Mateo 6:3, 4; Proverbio 19:17.
Dagiti Kararag a Makaay-ayo iti Dios
4. Apay a ti karkararag dagiti Fariseo ti nakatignayan ni Jesus a mangawag kadagidiay a tattao kas managinsisingpet?
4 Apresiaren ni Jehova dagiti kararag a naiturong kenkuana—ngem saan a kas iti panagkarkararag dagiti Fariseo. Kuna ni Jesus kadagiti paspasurotna: “Ket inton agkararagkayo, saankay a kas kadagiti managinsisingpet; ta isuda ayatenda ti agkararag kadagiti sinagoga ken kadagiti pagsulian dagiti kalsada a sitatakder tapno makita ida dagiti tattao. Pudno kunak kadakayo, Inawatda a naan-anayen ti gunggonadan.” (Mateo 6:5) Nakaad-adu ti kararag nga ikarkararag dagiti Fariseo iti inaldaw, kadagiti espesipiko nga oras, uray no sadinot’ yanda. Sigun iti teoria, masapul nga aramidenda dayta a pribado. Ngem, babaen iti aramid, irantada a maadda “kadagiti pagsulian dagiti kalsada,” a makitkita dagiti tattao nga aglabas kadagiti uppat a direksion, inton dumteng ti oras a panagkararag.
5. (a) Ania pay nga ar-aramid ti nakagapu a ti karkararag dagiti Fariseo saan nga ipangpangag ti Dios? (b) Ania dagiti bambanag nga inyun-una ni Jesus iti modelo a kararagna, ket umanamong aya dagiti tattao itatta iti dayta?
5 Iti panangipabuya ti ulbod a kinasanto, “pagpambarda dagiti atiddag a lualo.” (Lucas 20:47) Kuna ti maysa a tradision: “Dagiti napeklan a tattao idi ugma dati nga agurayda ti maysa oras sakbay a lualuenda ti Tefillah [kararag].” (Mishnah) Iti dayta tunggal maysa sigurado a makitana ti kinasantoda ket pagsidsiddaawanda dayta! Dagita a karkarag saanen a makapangato iti mismo nga ul-uloda. Kuna ni Jesus nga agkararag inton agmaymaysa, nga awan ti barengbareng a panangulit-ulit, ket nangted kadakuada ti simple laeng a pagtuladan. (Mateo 6:6-8; Juan 14:6, 14; 1 Pedro 3:12) Ti modelo a kararag ni Jesus inyun-unana dagiti bambanag a rebbeng nga umuna: “Amami nga addaka sadi langit, masantipikar koma ti naganmo. Umay koma ti pagariam. Maaramid koma ti pagayatam.” (Mateo 6:9-13) Mammano a tattao itatta ti makaammo iti nagan ti Dios, anianto pay ketdin ti panangsantipikarda. Iti kasta isut’ pagbalbalinenda kas dios nga awan naganna. Umay koma ti pagarian ti Dios? Pagarup ti dadduma a daytat’ adda ditoyen, a daytat’ adda iti unegdan. Mabalin nga ikarkararagda a maaramid koma ti pagayatanna, ngem kaaduan ti mangar-aramid ti bukodda a pagayatan.—Proverbio 14:12.
6. Apay a kinondenar ni Jesus ti panagay-ayunar dagiti Judio kas awan mamaayna?
6 Ti panagayunar makaay-ayo ken Jehova—ngem saan a kas iti daydiay panangar-aramid dagiti Fariseo iti dayta. Kas iti pananglimos ken iti panagkarkararag dagiti eskriba ken Fariseo, pinagparang met ni Jesus ti panagay-ayunarda kas awan serserbina: “Ket inton agayunarkayo, saankay a kasla kadagiti managinsisingpet a naliday ta baliwanda ti rupada tapno agparangda a nagayunar kadagiti tattao. Pudno kunak kadakayo, Inawatda a naan-anayen ti gunggonada.” (Mateo 6:16) Ipamatmat ti ugalida a bayat ti panagayunar saan nga agdiram-os wenno lanlanaan dagiti Fariseo ti bagida no di ket pulagidandat’ dapdapo dagiti uloda. No saanda nga agay-ayunar, regular nga agdiram-os dagiti Judio ken sapsapuandat’ bagida iti lana.
7. (a) Kasanot’ rebbeng a panagtignay dagiti paspasurot ni Jesus no agayunarda? (b) No maipapan iti panagayunar, aniat’ kinalikaguman ni Jehova idi kaaldawan ni Isaias?
7 Maipapan ti panagayunar, imbaga ni Jesus kadagiti pasurotna: “Lanaam ti ulom ket agdiram-oska, tapno di maiparang kadagiti tattao nga agayunarka, no di ken Amam.” (Mateo 6:17, 18) Idi kaaldawan ni Isaias maay-ayo dagiti managsanud a Judio iti panagay-ayunarda, a palpaladingiten ti karkararuada, nga iruknoyda ti ul-uloda, ken agtugtugaw kadagiti lupot a nakersang ken dapdapo iti babana. Ngem kayat ni Jehova a wayawayaanda dagiti mairurumen, pakanen dagiti mabisin, ikkan pagtaengan dagiti awan pagtaenganda, ken kawesanda dagiti lamolamo.—Isaias 58:3-7.
Agurnong ti Nailangitan a Gupgupit
8. Aniat’ nakagapu a dagiti eskriba ken Fariseo naikapisda iti pananggun-od ti anamong ti Dios, ket ania a prinsipio, nga inyebkas ni Pablo iti kamaudianan, ti saanda nga inkankano?
8 Iti panangsursurotdat’ kinalinteg, saan a nakita dagiti eskriba ken Fariseo no kasanot’ pananggun-od ti anamong ti Dios ket insentroda ti pammadayaw dagiti tattao. Naigamerda unay kadagiti ugali dagiti tattao ta inwaksidan ti naisurat a Sao ti Dios. Insaadda ti puspusoda kadagiti naindagaan a saad imbes nga iti nailangitan a kinabaknang. Linaksidda ti simple a kinapudno nga insurat ti maysa a Fariseo a nagbalin a Kristiano sumagmamano a tawen iti kamaudiananna: “Dagup ti aramidenyo, aramidenyo a napusuan a kasla maipaay ken Jehova, ket saan a maipaay kadagiti tattao, a pagaammoyo nga iti biang ni Jehova nga awatenyonto ti gunggona a tawid.”—Colosas 3:23, 24.
9. Aniat’ mamagpeggad kadagiti naindagaan a kinabaknang, ngem aniat’ mangted talged iti pudno a kinabaknang?
9 Ni Jehova interesado iti debosionyo kenkuana, saan nga iti urnongyo idiay banko. Ammona a ti gupityo adda iti pusoyo. Ti kadi lati ken sanga dadaelenna ti gupityo? Dagiti kadi mannanakaw mabalinda ti kumali a lumusot iti pitak a paderyo ket takawenda dayta? Wenno kadagitoy moderno a panawen a di natalged ti ekonomia, ti kadi implasion maipababana ti balorna wenno ti kadi pannakarpuog ti stock-market pukawenna dayta? Ti kadi agpangpangato a bilang ti krimen ti pakatakawan ti gupityo? Saan no daytat’ naurnong sadi langit. Saan no ti matayo—a pagsilawan ti intero a bagiyo—ket simple, naisentro iti Pagarian ti Dios ken iti kinalintegna. Dagiti kinabaknang adda wagas a panagpukawda. “Dika maringgoran a bumaknang. Agtalnaka gapu ita kinasiribmo met laeng. Itaengmonto aya dagiti matam iti daydiay awan? Ta dagiti kinabaknang pudno nga agkayabkabda kas iti agila a tumayab nga agpalangit.” (Proverbio 23:4, 5) Gapuna apay pukawenyo ti pannaturogyo gaput’ kinabaknang? “Ti pannakabsog ti baknang dinanto palubosan a maturog.” (Eclesiastes 5:12) Laglagipenyo ti pakdaar ni Jesus: “Dikay mabalin ti agserbi iti Dios ken iti Kinabaknang.”—Mateo 6:19-24.
Ti Pammati a Mangiwaksi ti Danag
10. Apay a nasken a ti pammatiyo adda iti Dios imbes a kadagiti material a sanikua, ket ania a balakad ti inted ni Jesus?
10 Kayat ni Jehova a ti pammatiyo adda kenkuana, saan nga iti material a sansanikua. “Ngem no awan ti pammati saan a mabalin nga ay-ayuen, ta masapul a ti umadani iti Dios patienna koma nga adda ket gunggonaanna dagiti mangsapul a sipapasnek kenkuana.” (Hebreo 11:6) Kuna ni Jesus: “Ta ti biag ti tao saan nga adda iti kaadu dagiti gameng a kupkupikupanna.” (Lucas 12:15) Dagiti minilmilion nga adda idiay banko saanna a maitultuloy a pagandaren dagiti masakit a bará wenno pagbombaen ti nabannogen a puso. “Gapuna kunak kadakayo,” intuloy a kinuna ni Jesus iti Sermonna idiay Bantay: “Dikay naagawa maipaay iti kararuayo no ania ti kanenyonto wenno ania ti inumenyonto, ket uray ti bagiyo no ania ti ikawesyonto. Saan aya a nangnangruna ti kararuayo ngem iti pagtaraon ken ti bagi ngem iti kawes?”—Mateo 6:25.
11. Sadinot’ nakasarakan ni Jesus ti adu kadagiti ilustrasionna, ken kasano a naidemostra daytoy idiay Sermonna idiay Bantay?
11 Ni Jesus maysa idi a nasigo iti berbal nga ilustrasion. Pinampanunotna ida sadinoman a talliawanna. Nakakita ti babai a mangikabkabil ti nagangtan a silaw iti maysa a pagsilawan ket pinagbalinna nga ilustrasion dayta. Nakakita ti pastor a paglaslasinenna ti karnero manipud kadagiti kalding; daytat’ nagbalin nga ilustrasion. Nakakita ti ubbing nga agayay-ayam idiay paglakuan; daytat’ nagbalin nga ilustrasion. Ken kasta met iti Sermon idiay Bantay. Bayat nga agsasao maipapan ti panagagawa kadagiti pisikal a kasapulan, nakakita iti ilustrasion kadagiti tumatayab nga agtayabtayab ken dagiti lirio a nangabbong iti katurturodan. Agmula ken agani aya dagiti tumatayab? Saan. Agaramid ken mambi met aya dagiti lirio? Saan. Ti Dios ti nangaramid kadakuada; inaywananna ida. Nupay kasta, napatpategkayo ngem kadagiti tumatayab ken dagiti lirio. (Mateo 6:26, 28-30) Intednat’ Anakna kadakayo, saan a kadakuada.—Juan 3:16.
12. (a) Kayat kadi a sawen dagiti pangngarig maipapan kadagiti tumatayab ken sabsabong a din agtartrabaho dagiti adalan ni Jesus? (b) Ania a punto ti patpatauden ni Jesus maipapan iti ar-aramid ken pammati?
12 Di ibagbaga ditoy ni Jesus kadagiti paspasurotna a saanda nga agtrabaho a mangtaraon ken mangkawes ti bagbagida. (Kitaenyo ti Eclesiastes 2:24; Efeso 4:28; 2 Tesalonica 3:10-12.) Iti dayta a bigat iti primavera, dagiti tumatayab okupadoda a mangkarkaraid iti taraonda, agtartarektekda, agum-umokda, pespessaandat’ itlogda, pakpakanenda dagiti urbonda. Agtartrabahoda ngem saanda nga agab-aburido. Dagiti sabsabong okupadoda met a mangidandanon ti ramramutda iti daga nga agsapsapul ti danum ken mineral ken patarubongendat’ bulbulongda a gumawgaw-at iti lawag ti init. Kasapulan a tumangken ken agsabongda ken ipurruak ti bukbukelda sakbay a matayda. Agtartrabahoda ngem saanda nga agab-aburido. Ti Dios ti mangipapaay para kadagiti tumatayab ken dagiti lirio. ‘Saan aya a nangnangruna a dakayo ti kawesannanto, O dakayo a bassitan ti pammati?’—Mateo 6:30.
13. (a) Apay a maiyanatup ken Jesus nga usaren ti rukod a sangkasiko idi agsasao maipapan iti panangnayon ti kapaut ti biag ti maysa? (b) Kasanoyo a paatiddogen ti biagyo iti awan inggana a minilion a milia, iti kaiyariganna?
13 Gapuna maaddaan pammati. Dikay agagawa. Ti panagagawa ket awan balbaliwanna. “Asino kadakayo ti makabalin a gapu iti panagagawana,” insaludsod ni Jesus, “mabalinna a nayonan ti sangkasiko ti rukod ti biagna?” (Mateo 6:27) Ngem apay nga innaig ni Jesus ti pisikal a rukod ti distansia, a kasiko, iti rukod ti panawen iti kapaut ti biag? Nalabit gapu ta ti Biblia masansan iyar-arigna ti kapaut ti biag dagiti tattao iti panagdaliasat, nga us-usaren dagiti sasao kas “ti dalan dagiti managbasol,” “ti dana ti nalinteg,” ti ‘nalawa a dalan nga agturong pakadadaelan,’ ken ti ‘nailet a dalan nga agturong iti biag.’ (Salmo 1:1; Proverbio 4:18; Mateo 7:13, 14) Ti panagagawa maipapan iti inaldaw a kasapulan saanna a manayonan ti biag ti maysa uray sangkabassit, “ti sangkasiko,” iti kaiyariganna. Ngem adda dalan a mangpaunday ti biagyo iti awan inggana a minilmilion a milia, no iyar-arig met. Saan a babaen iti panagagawa ken panagkuna: “Ania ti kanenminto?” wenno “Ania ti inumenminto?” wenno “Ania ti pagpagan-anayminto?” no di ket babaen ti kaaddat’ pammati ken ti panangaramid iti imbaga ni Jesus nga aramidentayo: “Itultuloyyo, ngarud, a biruken nga umuna ti pagarian ken ti kinalintegna, ket isuamin dagitoy a bambanag mainayondanto kadakayo.”—Mateo 6:31-33.
Pananggun-od ti Pagarian ti Dios ken ti Kinalintegna
14. (a) Aniat’ tema ti Sermon idiay Bantay? (b) Iti ania a di umiso a pamay-an a birbiruken dagiti eskriba ken Fariseo ti Pagarian ken ti kinalinteg?
14 Iti panglukat a sasao iti Sermonna idiay Bantay, nagsao ni Jesus maipapan ti Pagarian ti langit kas kukua dagidiay silalagip kadagiti naespirituan a kasapulanda. Iti maikapat a sentensia, kunana a dagidiay mabisin ken mawaw iti kinalinteg mapnekdanto. Ditoy inkabil ni Jesus agpadpada ti Pagarian ken ti kinalinteg ni Jehova nga umun-una. Isudat’ tema ti Sermon idiay Bantay. Isudat’ sungbat kadagiti kasapulan ti sangatauan. Ngem babaen iti ania a pamay-an a magun-odanto ti Pagarian ti Dios ken ti kinalinteg ti Dios? Kasanotay nga itultuloy a biruken ida? Saan a babaen ti panangbiruk dagiti eskriba ken Fariseo. Binirukda ti Pagarian ken ti kinalinteg babaen iti Linteg Mosaiko, a kunada ramanenna dagiti tradision, ta patienda nga agpadpada a ti naisurat a Linteg ken dagiti tradision ket inted ida ti Dios babaen ken Moises idiay Bantay Sinai.
15. (a) Sigun kadagiti Judio, kaano a namunganay dagiti tradisionda, ken kasano nga intan-okda dagita a nangatngato ngem ti naisurat a Linteg Mosaiko? (b) Kaano a talaga ti panangrugi dagitoy a tradision, ken aniat’ epektona iti Linteg Mosaiko?
15 Ti tradisionda maipapan iti daytoy kunana: “Inawat ni Moises ti Linteg [footnote, “Ti ‘Oral a Linteg’”] manipud Sinai ket impakumitna dayta ken Josue, ket ni Josue kadagiti panglakayen, dagiti panglakayen kadagiti Mammadto; ket dagiti Mammadto impakumitda met dayta kadagiti lallaki iti Dakkel a Sinagoga.” Idi agangay ti oral a lintegda naitan-ok a nangatngaton ngem iti naisurat a Linteg: “[No] masalungasingna dagiti sasao ti [naisurat a] Linteg, isut’ awan basolna,” ngem no “nayonanna ti sasao dagiti Eskriba [dagiti ugali wenno tradision],isut’ adda basolna.” (Mishnah) Dagiti tradisionda saan a nangrugi idiay Sinai. Kinapudnona, nangrugida nga agurnong a sipapardas agarup dua a siglo sakbay ni Kristo. Nagnayonda, nagkissayda, ket pinagbalinda nga awan mamaayna ti naisurat a Linteg Mosaiko.—Idiligyo ti Deuteronomio 4:2; 12:32.
16. Kasano a rumsua ti kinalinteg ti Dios maipaay iti sangatauan?
16 Ti kinalinteg ti Dios rimsuada saan a babaen iti Linteg no di ket naisina iti dayta: “Awanto ti lasag a maibilang a nalinteg iti sango ti Dios gapu kadagiti ar-aramid ti linteg, ta gapu iti linteg isut’ umiso a pannakaammo ti basol. Ngem ita naiparangarang ti maysa a kinalinteg ti Dios iti ruar ti linteg, a mapaneknekan ti Linteg ken dagiti Mammadto; wen, ti kinalinteg ti Dios gapu iti pammati ken Jesu-Kristo.” (Roma 3:20-22) Gapuna ti kinalinteg ti Dios umay gapu iti pammati ken Kristo Jesus—a daytoy ti nawadwad a “mapaneknekan ti Linteg ken dagiti Mammadto.” Dagiti Mesianiko a padpadto natungpalda ken Jesus. Tinungpalna met ti Linteg; daytat’ naiwalin babaen ti pannakailansana iti kayo a pagtutuokan.—Lucas 24:25-27, 44-46; Colosas 2:13, 14; Hebreo 10:1.
17. Sigun ken apostol Pablo, kasano a naikapis dagiti Judio a mangammo ti kinalinteg ti Dios?
17 Gapuna, nagsurat ni apostol Pablo maipapan ti pannakapaay dagiti Judio a mangbiruk ti kinalinteg: “Ta paneknekak ida nga adda regtada a maipapan iti Dios; ngem saan a kas mayannurot iti umiso a pannakaammo; ta, idinto a dida ammo ti kinalinteg ti Dios ket idinto nga agawaanda nga isaad ti bukodda a kinalinteg, saanda a nagtulnog iti kinalinteg ti Dios. Ta ni Kristo isut’ panungpalan ti Linteg, tapno pakagun-odan ti kinalinteg ti tunggal maysa a mamati.” (Roma 10:2-4) Nagsurat met ni Pablo maipapan ken Kristo Jesus: “Daydi saan a nakaammo ti basol inaramidna a basol gapu kadakatayo, tapno makapagbalintayo a kinalinteg ti Dios gapu kenkuana.”—2 Corinto 5:21.
18. Kasano a ti “nailansa a Kristo” minatmatan dagiti manangannurot ti tradision a Judio, dagiti pilosopo a Griego, ken “dagidiay naawagan”?
18 Minatmatan dagiti Judio ti matmatay a Mesias kas banag a nakapuy. Kinatkatawaan dagiti Griego a pilosopo ti kasta a Mesias a kas minamaag. Nupay kasta, kas iti inwaragawag ni Pablo: “Ta dagiti Judio dumawatda kadagiti pagilasinan ket dagiti Griego agsapulda ti sirib; ngem ibunannagtayo ni Kristo a nailansa, maysa a pakaitibkolan kadagiti Judio ket kinamaag kadagiti nasnasion; ngem, kadagiti maayaban, Judio man ken Griego, ni Kristo ti pannakabalin ti Dios ken ti kinasirib ti Dios. Ta ti kinanengneng iti Dios nasirsirib ngem kadagiti tattao, ket ti kinakapuy iti Dios napigpigsa ngem kadagiti tattao.” (1 Corinto 1:22-25) Ni Kristo Jesus ti nakaiparangarangan ti pannakabalin ken kinasirib ti Dios ket isut’ pamay-an ti Dios ti kinalinteg ken biag nga agnanayon iti natulnog a sangatauan. “Awan ti sabali a pakaisalakanan, uray siasino, ta awan ti sabali a nagan iti babaen ti langit a naited kadagiti tao a pakabalinantayo a maisalakan.”—Aramid 4:12.
19. Aniat’ ipakitanto ti sumaganad nga artikulo?
19 Ti sumaganad nga artikulo ipakitana a tapno malisiantay ti pannakadadael ken magun-odantayo ti biag nga agnanayon, masapul nga itultuloytay a biruken ti Pagarian ti Dios ken ti kinalintegna. Masapul a maaramidan dayta saan laeng a babaen ti panagimdeng iti sasao ni Jesus no di ket babaen ti panangtungpal met kadakuada.
Salsaludsod a Pagrepaso
◻ Iti aniat’ namagbalinan dagiti relihionista a Judio iti limosda ti asi, karkararag, ken panagay-ayunar?
◻ Sadino ti lugar a natalged a pangurnongan ti kinabaknangyo?
◻ Apay rebbeng a liklikantayo ti panagagawa kadagiti material a kasapulantayo?
◻ Ania nga ulbod a panagkuna ti inaramid dagiti Judio maipapan iti namunganayan ti tradision wenno ug-ugalida?
◻ Babaen iti ania a pamay-an nga umayto ti Pagarian ti Dios ken ti kinalintegna?
[Ladawan iti panid 16]
Kaykayat dagiti Fariseo ti agkarkararag a sitatakder kadagiti pagsulian dagiti kalsada, a sadiay makita ida dagiti tattao