“Ti Agbasa Usarenna Koma ti Panangilasin”

“Inton makitayo ti makarimon a banag a mamataud iti panaglangalang . . . a sitatakder iti maysa a nasantuan a disso, . . . iti kasta dagidiay adda idiay Judea rugianda koma ti agkamang kadagiti bambantay.”​—MATEO 24:15,16.

 1. Ania ti resulta ti pakdaar nga inted ni Jesus a masarakan iti Lucas 19:43, 44?

NO NAPAKDAARANTAYO maipapan iti sumungsungad a didigra, mabalin a maliklikantay dayta. (Proverbio 22:3) Isu nga iladawanyo iti panunotyo ti kasasaad dagiti Kristiano sadi Jerusalem kalpasan ti iraraut dagiti Romano idi 66 K.P. Impakpakauna idi ni Jesus a malakub ken madadael ti siudad. (Lucas 19:43, 44) Saan nga intaltalek ti kaaduan a Judio ni Jesus. Ngem impangag dagiti adalanna ti pakdaarna. Kas resultana, nakalasatda iti didigra idi 70 K.P.

2, 3. Apay a rumbeng nga interesadotayo iti padto ni Jesus a nailanad iti Mateo 24:15-21?

² Iti padto nga addaan kaipapanan kadatayo ita, nangdakamat ni Jesus iti ragup a pagilasinan a pakairaman dagiti gubat, panagkirang ti taraon, ginggined, angol, ken pannakaidadanes dagiti Kristiano a mangaskasaba maipapan iti Pagarian ti Dios. (Mateo 24:4-14; Lucas 21:10-19) Nangipaay met ni Jesus iti pangripiripan a makatulong kadagiti adalanna a mangammo nga asidegen ti panungpalan​—ti ‘makarimon a banag a mamataud iti panaglangalang a sitatakder iti nasantuan a disso.’ (Mateo 24:15) Usigentayo manen dagita a nabagas a sasao tapno makitatayo no kasano nga apektaranda ti biagtayo ita ken iti masanguanan.

³ Kalpasan a dinakamatna ti pagilasinan, kinuna ni Jesus: “Inton makitayo ti makarimon a banag a mamataud iti panaglangalang, kas naisao babaen ken ni Daniel a mammadto, a sitatakder iti maysa a nasantuan a disso, (ti agbasa usarenna koma ti panangilasin,) iti kasta dagidiay adda idiay Judea rugianda koma ti agkamang kadagiti bambantay. Ti tao nga adda iti tuktok ti balay saan koma a bumaba tapno alaenna dagiti sanikua manipud iti balayna; ket ti tao nga adda iti talon saan koma nga agsubli iti balay tapno alaenna ti makinruar a kawesna. Asi pay dagiti masikog a babbai ken dagidiay agpaspasuso iti ubing kadagita nga aldaw! Itultuloyyo nga ikararag a ti panagtalawyo saan koma a mapasamak iti panawen ti lam-ek, wenno iti aldaw ti sabbath; ta iti kasta addanto dakkel a rigat a ti kasta di pay napasamak nanipud idi pangrugian ti lubong.”​—Mateo 24:15-21.

 4. Ania ti mangipakita a naaddaan ti Mateo 24:15 iti kaitungpalan idi umuna a siglo?

⁴ Mangipaay kadagiti kanayonan a detalye dagiti salaysay da Marcos ken Lucas. Iti Mateo, naaramat ti sasao a “sitatakder iti maysa a nasantuan a disso,” ngem iti Marcos 13:14, naaramat ti sasao nga “agtaktakder idiay saanna a rebbeng.” Iti Lucas 21:20, nainayon ti sasao ni Jesus nga: “Inton makitayo ti Jerusalem a nalikmut kadagiti nagpakarso a buybuyot, iti kasta ammuenyo a ti pannakalangalangna immasidegen.” Tulongannatay daytoy a mangtarus a ti umuna a kaitungpalan ket napasamak idi rinaut dagiti Romano ti Jerusalem ken ti templona​—disso a nasantuan kadagiti Judio ngem saan idin a ti disso a nasantuan ken Jehova​—a nangrugi idi 66 K.P. Napasamak ti naan-anay a pannakalangalang idi rinebbek dagiti Romano agpadpada ti siudad ken ti templo idi 70 K.P. Ania idi ti “makarimon a banag”? Ken kasano a ‘sitatakder iti nasantuan a disso’? Ti sungbat dagitoy a saludsod ket makatulong a manglawlawag iti kaitungpalanna iti agdama a panawen.

5, 6. (a) Apay a dagiti agbasa iti Daniel kapitulo 9 kasapulanda idi ti pannakaawat? (b) Kasano a natungpal ti padto ni Jesus maipapan iti “makarimon a banag”?

⁵ Indagadag ni Jesus kadagiti agbasa nga usarenda ti pannakaawat. Agbasa iti ania? Nalabit, iti Daniel kapitulo 9.Iti dayta, makasaraktayo iti padto a mangipasimudaag no kaano nga agparang ti Mesias ken nangipadto nga isu ket “madadaelto” kalpasan ti tallo ket kagudua a tawen. Kuna ti padto: “Iti payak dagiti kinarimon umayto ti maysa a mamagbalin a langalang; ket maibuyatto ti pungtot iti nalangalang agingga met laeng iti naan-anay a panungpalan ket dayta naikeddeng.”​—Daniel 9:26, 27; kitaenyo met ti Daniel 11:31; 12:11.

⁶ Impagarup dagiti Judio a natungpal daytoy idi tinulawan ni Antiochus IV ti templo agarup 200 a tawen sakbayna. Nupay kasta, impakita ni Jesus a saan pay idi a natungpal daytoy, nga indagadagna ti panangaramat iti pannakaawat agsipud ta “ti makarimon a banag” agparangto pay laeng ken agtakder iti “nasantuan a disso.” Nabatad a tuktukoyen idi ni Jesus ti buyot ti Roma nga immay idi 66 K.P. nga addaan kadagiti naidumduma a bandera. Dagiti kasta a bandera, a nabayag idin a maus-usar, ket naibilang nga idolo ken makarimon kadagiti Judio.a Ngem kaanoda nga ‘agtakder iti nasantuan a disso’? Napasamak dayta idi a ti buyot ti Roma, nga addaan kadagiti bandera, rinautda ti Jerusalem ken ti templona, nga imbilang dagiti Judio a nasantuan. Rinugian pay ketdi idin dagiti Romano a dupraken ti pader ti templo. Pudno la unay a ti nabayag idin a makarimon ket sitatakderen iti nasantuan a disso!​—Isaias 52:1; Mateo 4:5; 27:53; Aramid 6:13.

Ti Moderno-Aldaw a “Makarimon a Banag”

 7. Ania a padto ni Jesus ti matungtungpalen iti tiempotayo?

⁷ Nanipud idi Gubat Sangalubongan I, nakitatayon ti dakdakkel a kaitungpalan ti pagilasinan nga inted ni Jesus a nailanad iti Mateo kapitulo 24. Ngem, laglagipenyo ti imbagana: “Inton makitayo ti makarimon a banag a mamataud iti panaglangalang . . . a sitatakder iti maysa a nasantuan a disso, . . . iti kasta dagidiay adda idiay Judea rugianda koma ti agkamang kadagiti bambantay.” (Mateo 24:15, 16) Adda met la ketdi kaitungpalan daytoy a paset ti padto iti tiempotayo.

 8. Iti las-ud ti adun a tawen, kasano nga impabigbig dagiti Saksi ni Jehova no ania ti “makarimon a banag” iti moderno a panawen?

⁸ Mangipakpakita iti panagtalek dagiti adipen ni Jehova a matungpal daytoy a padto, ti The Watchtower nga Enero 1, 1921 impamaysana dayta mainaig kadagiti mapaspasamak idiay Makintengnga a Daya. Idi agangay, iti ruar a Disiembre 15, 1929, iti panid 374, sibabatad a kinuna ti The Watchtower: “Interamente nga agannayas ti Liga de Naciones a mangyadayo kadagiti tattao manipud iti Dios ken ni Kristo, ket maysa ngarud daytoy a mamaglangalang a banag, aramid ni Satanas, ken makarimon iti imatang ti Dios.” Isu nga idi 1919, nagparang ti “makarimon a banag.” Idi agangay, inwayaan ti Liga ti Naciones Unidas. Nabayagen nga ibutbutaktak dagiti Saksi ni Jehova dagitoy nga organisasion ti tao maipaay iti talna kas makarimon iti imatang ti Dios.

9, 10. Kasano a ti immun-una a pannakaawat iti dakkel a rigat inimpluensiaanna ti panangmatmattayo iti panawen a panagtakder ti “makarimon a banag” iti nasantuan a disso?

⁹ Ginupgop ti immuna nga artikulo ti naparayray a pannakailawlawag ti adu a paset ti Mateo kapitulo 24 ken 25. Maitutop kadi ti ad-adda a pananglawlawag iti ‘makarimon a banag a sitatakder iti nasantuan a disso’? Nabatad a kasta. Innaig ti padto ni Jesus ti ‘panagtakder iti nasantuan a disso’ iti panangrugi ti naipadto a “rigat.” No kasta, uray pay no nabayagen nga adda ti “makarimon a banag,” ti pannakainaig ti ‘panagtakder daytoy iti nasantuan a disso’ iti dakkel a rigat apektaranna ti panagpampanunottayo. Kasano a kasta?

¹⁰ Adda idi tiempo a ti pannakaawat ti ili ti Dios ket nangrugi ti umuna a paset ti dakkel a rigat idi 1914 ket mapasamakto ti maudi a pasetna iti gubat ti Armagedon. (Apocalipsis 16:14,16; idiligyo ti The Watchtower, April 1, 1939, panid 110.) Maawatantayo ngarud no apay a naipagarup idi a ti “makarimon a banag” iti maud-udi nga aldaw nagtakder la ketdi iti nasantuan a disso di nagbayag kalpasan ti Gubat Sangalubongan I.

11, 12. Idi 1969, ania a nagbaliw a panangilawlawag maipapan iti dakkel a rigat ti naidatag?

¹¹ Nupay kasta, idi bumaybayag naiduman ti pannakaawattayo kadagiti bambanag. Idi Huebes, Hulio 10, 1969, iti “Talna Ditoy Daga” nga Internasional a Kombension idiay New York City, ni F. W. Franz, ti bise-presidente idi ti Watch Tower Bible and Tract Society, ket nangipaay iti makapagagar unay a palawag. Iti panangrepasona iti napalabas a pannakaawat iti padto ni Jesus, kinuna ni Brother Franz: “Nailawlawag a nangrugi ti ‘dakkel a rigat’ idi 1914 K.P. ket saan a napalubosan a maitungpal a naan-anay iti daydi a tiempo no di ket pinagpatingga ti Dios ti Gubat Sangalubongan I idi Nobiembre 1918. Manipud idin, ipalpalubos ti Dios a maaddaan dagiti pinulotanna a natda kadagiti napili a Kristiano iti panawen a mangaramid iti aktibidadda sakbay nga ituloyna ti maudi a paset ti ‘dakkel a rigat’ iti gubat ti Armagedon.”

¹² Kalpasanna, naidatag ti nabaliwan nga eksplanasion: “Tapno maitupag kadagiti pasamak idi umuna a siglo, . . . saan a nangrugi ti antitipiko a ‘dakkel a rigat’ idi 1914 K.P. Imbes ketdi, ti napasamak iti iladladawan ti Jerusalem iti moderno a panawen idi 1914-1918 ket ‘pangrugian [laeng] dagiti ut-ot ti panagrigat’ . . . Mapasamakto pay laeng iti masanguanan ti ‘dakkel a rigat’ a dinto mauliten uray kaano, ta kaipapananna ti pannakadadael ti sangalubongan nga imperio ti palso a relihion (a pakairamanan ti Kakristianuan) sa sarunuen ti ‘gubat ti naindaklan nga aldaw ti Dios a Mannakabalin-amin’ inton Armagedon.” Kayat a sawen daytoy a mapasamakto pay laeng iti masanguanan ti intero a dakkel a rigat.

13. Apay a nainkalintegan a kunaen nga addanto masanguanan a ‘panagtakder [ti “makarimon a banag”] iti nasantuan a disso’?

¹³ Direkta a nainaig daytoy iti panangammo no kaano ti panagtakder ti “makarimon a banag” iti nasantuan a disso. Lagipenyo ti napasamak idi umuna a siglo. Rinaut dagiti Romano ti Jerusalem idi 66 K.P., ngem kellaat a nagsanudda, a nangted kadagiti Kristiano a “lasag” iti gundaway a maisalakan. (Mateo 24:22) No kasta, namnamaentayo nga asidegen a mangrugi ti dakkel a rigat, ngem mapaababanto dayta gapu kadagiti pinili ti Dios. Tandaananyo daytoy napateg a punto: Iti nagkauna a padron, ti ‘makarimon a banag a sitatakder idi iti nasantuan a disso’ ket nainaig iti iraraut dagiti Romano iti panangipangulo ni Heneral Gallus idi 66 K.P. Ti moderno-aldaw a katupag dayta nga iraraut​—ti panagbettak ti dakkel a rigat​—ket mapasamakto pay laeng iti masanguanan. Gapuna, nabatad nga agtakderto pay laeng iti nasantuan a disso ti “makarimon a banag a mangpataud iti pannakalangalang,” nga addan manipud pay idi 1919.b Kasanonto a mapasamak daytoy? Ken kasanotay a maapektaran?

Masanguanan nga Iraraut

14, 15. Kasano a matulongannatayo ti Apocalipsis kapitulo 17 a mangtarus kadagiti pasamak nga agturong iti Armagedon?

¹⁴ Deskribiren ti libro nga Apocalipsis ti masanguanan a pannakaraut ken pannakadadael ti palso a relihion. Ilawlawag ti kapitulo 17 ti panangukom ti Dios iti “Babilonia a Dakkel, ti ina dagiti balangkantis”​—ti sangalubongan nga imperio ti palso a relihion. Ti Kakristianuan ti kangrunaan a paset daytoy, nga agkunkuna a naitulag iti Dios. (Idiligyo ti Jeremias 7:4.) Dagiti palso a relihion, a pakairamanan ti Kakristianuan, ket nabayagen a makiab-abig kadagiti“ar-ari ti daga,” ngem agtungpalto daytoy iti pannakalangalang dagita a relihion. (Apocalipsis 17:2, 5) Siasinonto ti mamaglangalang?

¹⁵ Nailadawan iti Apocalipsis ti “maysa nga eskarlata ti marisna nga atap nga animal” a timpuar, nagpukaw, sa nagparang manen. (Apocalipsis 17:3, 8) Daytoy nga animal ket supsuportaran dagiti agtuturay iti lubong. Dagiti detalye a naipaay iti padto tulongannatayo a mangilasin iti daytoy a simboliko nga animal kas maysa nga organisasion a maipaay iti talna a nabuangay idi 1919 kas Liga de Naciones (maysa a “makarimon a banag”) ket dayta ita ti Naciones Unidas. Ipakita ti Apocalipsis 17:16, 17 a dumtengto pay laeng ti tiempo a tignayen ti Dios dagiti natauan nga agtuturay a prominente iti daytoy nga “animal” tapno paglangalangenda ti sangalubongan nga imperio ti palso a relihion. Dayta nga iraraut ti pangrugian ti dakkel a rigat.

16. Ania ti nakakadkadlaw a mapaspasamak mainaig iti relihion?

¹⁶ Tangay mapasamakto pay laeng iti masanguanan ti panangrugi ti dakkel a rigat, masanguananto pay laeng kadi ti nadakamat a ‘panagtakder iti nasantuan a disso’? Nabatad a kasta. Nupay nagparang ti “makarimon a banag” iti rugrugi daytoy a siglo ken addan iti sumagmamano a dekadan, agsaadto iti naisangsangayan a pamay-an “iti nasantuan a disso” iti asidegen a masanguanan. Kas kadagiti pasurot ni Kristo idi umuna a siglo a nangpaliiw la ketdi a naimbag no kasano a matungpal idi ti nadakamat a ‘panagtakder iti nasantuan a disso,’ kasta met dagiti Kristiano ita. Pudno a nasken nga urayentayo ti aktual a kaitungpalanna tapno maammuantayo ti amin a detalye. Ngem makapainteres ta iti dadduma a pagilian, addan nakakadkadlaw ken kumarkaro nga ibubusor iti relihion. Dagiti dadduma a napolitikaan nga elemento, a nakikappon kadagiti dati a Kristiano a simmiasi iti pudno a pammati, iparparegtada ti ibubusor iti relihion, nangruna kadagiti pudno a Kristiano. (Salmo 94:20, 21; 1 Timoteo 6:20, 21) No kasta, dagiti napolitikaan a pannakabalin ‘makibakbakalda iti Kordero’ uray ita, ket kas ipakita ti Apocalipsis 17:14, dumegdegto daytoy a dangadang. Nupay saanda a literal a makaranget ti Kordero ti Dios​—ni Jesu-Kristo nga adda iti natan-ok, nadayag a kasasaad​—ipapasdanto ti busorda kadagiti pudno nga agdaydayaw iti Dios, nangruna dagiti ‘sasantona.’ (Daniel 7:25; idiligyo ti Roma 8:27; Colosas 1:2; Apocalipsis 12:17.) Ipatalged kadatayo ti Dios nga agbiktorianto ti Kordero ken dagidiay kakaduana.​—Apocalipsis 19:11-21.

17. Nupay saantayo a dogmatiko, ania ti maikunatayo no kasano nga agtakderto iti nasantuan a disso ti “makarimon a banag”?

¹⁷ Ammotayo nga asidegen ti pannakalangalang ti palso a relihion. “Nabartek [ti Babilonia a Dakkel] iti dara dagiti sasanto” ket agtigtignay a kasla maysa a reyna, ngem sigurado a madadaelto. Agbaliwto a mamimpinsan ti narugit nga impluensiana kadagiti ari iti daga inton isu ket siraranggas a guraen ti ‘sangapulo a sara ken ti atap nga animal.’ (Apocalipsis 17:6, 16; 18:7, 8) Inton atakaren ti “eskarlata ti marisna nga atap nga animal” ti narelihiosuan a balangkantis, agtakderto a mangipangpangta ti “makarimon a banag” iti makunkuna a nasantuan a disso ti Kakristianuan.c No kasta, ti pannakalangalang ket mangruginto iti awanan pammati a Kakristianuan, a mangibilbilang iti bagina a nasantuan.

“Panagtalaw”​—Kasano?

18, 19. Ania dagiti naipaay a rason a mangipakita a ti ‘panagkamang kadagiti bambantay’ dina kaipapanan ti panangbaliw iti relihion?

¹⁸ Kalpasan nga impakpakaunana ti ‘panagtakder ti makarimon a banag iti nasantuan a disso,’ pinakdaaran ni Jesus dagiti addaan pannakaawat nga agtignayda. Kayatna kadi a sawen nga iti dayta a naladaw a kanito​—inton ‘sitatakder iti nasantuan a disso’ “ti makarimon a banag”​—adunto a tattao ti mangpanaw iti palso a relihion ket alagadenda ti pudno a panagdayaw? Saan. Usigenyo ti umuna a kaitungpalan. Kinuna ni Jesus: “Dagidiay adda idiay Judea rugianda koma ti agkamang kadagiti bambantay. Ti tao nga adda iti tuktok ti balay saan koma a bumaba, wenno sumrek iti uneg tapno mangala iti aniaman a banag manipud iti balayna; ket ti tao nga adda iti talon saan koma nga agsubli kadagiti bambanag iti likudan tapno alaenna ti makinruar a kawesna. Asi pay dagiti masikog a babbai ken dagidiay agpaspasuso iti ubing kadagita nga aldaw! Itultuloyyo nga ikararag a saan koma a mapasamak dayta iti panawen ti lam-ek.”​—Marcos 13:14-18.

¹⁹ Saan nga imbaga ni Jesus a dagidiay laeng adda sadi Jerusalem ti nasken a pumanaw, a kas man la nasken a rummuarda iti sentro a pagdaydayawan dagiti Judio; saan met a dinakamat ti pakdaarna ti panangbaliw iti relihion​—panangpanaw iti palso ken panangalagad iti pudno. Nalawag a saan a kasapulan idi a mapakdaaran dagiti adalan ni Jesus a pumanawda iti maysa a relihion sa mapan iti sabali; nagbalinda idin a pudno a Kristiano. Ket ti iraraut a napasamak idi 66 K.P. dina ginutugot dagiti mangan-annurot iti Judaismo sadi Jerusalem ken iti intero a Judea a panawanda dayta a relihion ket agbalinda a Kristiano. Kuna ni Propesor Heinrich Graetz a nagsubli dagidiay nangsunson kadagiti nagsanud a Romano iti siudad: “Dagiti Zealot, a nagkakanta gapu iti panagballigida iti gubat, nagsublida idiay Jerusalem (maika-8 ti Oktubre), a nalapunos ti pusoda iti ragsak a mangnamnama iti wayawaya ken panagwaywayas. . . . Saan kadi a siaasi a tinulongan ida ti Dios a kas iti panangtulongna kadagiti ammada? Awan panagamak dagiti Zealot iti masanguanan.”

20. Kasano nga impangag dagiti nagkauna nga adalan ti pakdaar ni Jesus nga agkamangda kadagiti bambantay?

²⁰ No kasta, kasano nga impangag dagiti sumagmamano a napili ti balakad ni Jesus? Babaen ti panangpanawda iti Judea ken panagkamangda kadagiti bambantay iti ballasiw ti Jordan, impakitada a saanda a paset ti Judio a sistema, iti napolitikaan wenno narelihiosuan a pamay-an. Pinanawanda dagiti talon ken pagtaenganda, a saanda pay ketdi nga intugot dagiti sanikuada nga adda kadagiti balayda. Gapu ta agtalekda iti pannalaknib ken pannarabay ni Jehova, inyun-unada ti panagdayaw kenkuana ngem ti aniaman a kasla napateg.​—Marcos 10:29, 30; Lucas 9:57-62.

21. Ania ti saantay a namnamaen inton rumaut ti “makarimon a banag”?

²¹ Usigentay ita ti dakdakkel a kaitungpalan. Adun a dekada nga idagdagadagtayo kadagiti tattao a rummuarda iti palso a relihion ket alagadenda ti pudno a panagdayaw. (Apocalipsis 18:4, 5) Minilion ti nangaramiden iti kasta. Saan nga ipasimudaag ti padto ni Jesus nga apaman a mangrugi ti dakkel a rigat, umariwekwek dagiti agturong iti nasin-aw a panagdayaw; nalawag nga awan ti sapasap a pannakakomberte dagiti Judio idi 66 K.P. Ngem addaanto dagiti pudno a Kristiano iti napigsa a pakatignayan a mangipangag iti pakdaar ni Jesus ken agtalaw.

22. Ania ti nalabit ramanen ti panangipangagtayo iti balakad ni Jesus maipapan iti panagkamang kadagiti bambantay?

²² Iti agdama, saantay nga ammo ti amin a detalye maipapan iti dakkel a rigat, ngem lohikal a maikunatayo a para kadatayo, ti panagkamang a dinakamat ni Jesus ket saanto a literal a panagkamang iti maysa a disso. Addan dagiti tattao ti Dios iti aglikmut ti lubong, gistay iti amin a suli. Ngem masiguradotayo nga inton kasapulan ti panagkamang, nasken nga itultuloyto dagiti Kristiano a manteneren ti nabatad a pakaidumaanda kadagiti palso a narelihiosuan nga organisasion. Imutektekantay met ta namakdaar ni Jesus maipapan iti di panagsubli iti balay tapno mangala kadagiti kawes wenno dadduma pay a sanikua. (Mateo 24:17,18) Isu a mabalin nga addanto dagiti pakasuotan no kasano ti panangmatmattayo kadagiti material a banag; dagitoy aya ti kapatgan, wenno napatpateg ti pannakaisalakan dagiti amin nga adda iti dasig ti Dios? Wen, ti panagtalawtayo mabalin a ramanenna dagiti pakarigatan ken panagkurang kadagiti masapsapul iti biag. Nasken a nakasaganatayto a mangaramid iti aniaman a kasapulan, kas iti inaramid dagiti katupagtayo idi umuna a siglo, a pinanawanda ti Judea sada nagkamang idiay Perea, iti ballasiw ti Jordan.

23, 24. (a) Sadino laeng a makasaraktayo iti proteksion? (b) Ania ti epekto koma kadatayo ti pakdaar ni Jesus maipapan iti ‘makarimon a banag a sitatakder iti nasantuan a disso’?

²³ Masapul a siguraduentayo a ni Jehova ken ti arig bantay nga organisasionna ti agtultuloy a pagkamangantayo. (2 Samuel 22:2, 3; Salmo 18:2; Daniel 2:35, 44) Dita ti pakasalaknibantayo! Ditay tultuladen ti kaaduan iti sangatauan nga agkamangto “kadagiti rukib” ken aglemmeng “kadagiti masa a batbato kadagiti bantay”​—dagiti natauan nga organisasion ken institusion a nalabit agtalinaed iti apagbiit kalpasan a malangalang ti Babilonia a Dakkel. (Apocalipsis 6:15; 18:9-11) Pudno, mabalin a narigrigatto ti kasasaad​—kas idi 66 K.P. para kadagiti masikog a babbai a nangpanaw iti Judea wenno para iti asinoman a nasken nga agdaliasat iti nalam-ek, matutudo a panawen. Ngem masiguradotayo a pagbalinen ti Dios a posible ti pannakaisalakan. Uray pay itan, pabilgentayo ti panagtalektayo ken Jehova ken iti Anakna, nga agturturayen a kas Ari ti Pagarian.

²⁴ Awan ti rumbeng a pagbutngantayo iti mabalin a mapasamak iti masanguanan. Saan idi a kayat ni Jesus nga agbuteng dagiti adalanna, ket dina met kayat nga agbutengtayo, ita man wenno iti masanguanan. Pinakdaarannatayo tapno maisaganatayo ti puso ken panunottayo. Total, saanto a madusa dagiti natulnog a Kristiano inton madadael ti palso a relihion ken ti dadduma pay a paset daytoy dakes a sistema. Maawatandanto ti mapaspasamak ket ipangagdanto ti pakdaar maipapan iti ‘makarimon a banag a sitatakder iti nasantuan a disso.’ Determinadodanto nga agtignay maibatay iti di maisin a pammatida. Pulos a ditay koma liplipatan ti inkari ni Jesus: “Ti nakapagibtur agingga iti panungpalan isunto ti maisalakan.”​—Marcos 13:13.

[Dagiti Footnote]

Malagipyo Kadi?

◻ Kasano a nagparang idi umuna a siglo ti “makarimon a banag a mangpataud iti pannakalangalang”?

◻ Apay a nainkalintegan a panunoten a ti moderno-aldaw a “makarimon a banag” agtakderto iti nasantuan a disso iti masanguanan?

◻ Ania nga iraraut ti “makarimon a banag” ti naipadto iti Apocalipsis?

◻ Ania a kita ti ‘panagkamang’ ti nalabit kasapulanto pay laeng nga aramidentayo?

[Ladawan iti panid 16]

Maawagan ti Babilonia a Dakkel a “ti ina dagiti balangkantis”

[Ladawan iti panid 17]

Ti eskarlata ti marisna nga atap nga animal iti Apocalipsis kapitulo 17 isu ti “makarimon a banag” a dinakamat ni Jesus

[Ladawan iti panid 18]

Ti eskarlata ti marisna nga atap nga animal ti mangidaulonto a rumaut ken mangdadael iti relihion