Sisasaganakay Koma!

“Addakay met koma a sisasagana, ta iti oras a dikay ipappapan ti Anak ti tao umay.”​—LUCAS 12:40.

 1. Aniat’ kinuna ni Jesus maipapan iti pannakasapul ti panagsalukag?

INGGUNAMGUNAM ni Jesu-Kristo kadagiti pasurotna nga agsalukagda. Kas pangarigan, kunana: “Ngem agannadkayo koma; adtoy imbagakon amin nga impakpakauna kadakayo. . . . Ket iti kasta makitadanto ti Anak ti tao kadagiti ul-ulep nga umay agraman iti dakkel a pannakabalin ken dayag. . . . Ngem ti maipapan iti dayta nga aldaw wenno dayta nga oras, awan ti makaammo, uray pay dagiti anghel sadi langit, uray pay toy Anak, no di laeng ni Ama. Kitaenyo, agsalukagkayo ken agkararagkayo, ta dikay ammo ti aldaw no kaanonto. Kas iti maysa a tao nga agtataeng iti sabali a daga isu a pinanawanna ti balayna ket inikkanna dagiti adipenna ti turay ti tunggal maysa iti annongna, imbilinna met iti manangaywan ti ruangan nga agsalukag. Agsalukagkay ngarud, ta dikay ammo no kaano ti iyaay ti apo ti balay, no iti malem wenno iti tengnga ti rabii, wenno inton panagtaraok ti kawitan, wenno iti bigat; di la ket ta inton umay a kellaat, masarakannakayo a matmaturog. Ket ti kunak kadakayo, kunak kadagiti isuamin, Agsalukagkayo.”​—Marcos 13:23-37.

 2. Apay a ti modelo a kararag ipasimudaagna ti panagsalukag, ngem kasano a pinakapuy dagiti iglesia ti Kakristianuan ti pananginanama ti Pagarian?

² Dagiti pakpakauna nga artikulo nangtedda ti nawadwad nga ebidensia manipud kadagiti neutral a gubuayan a dagiti iglesia ti Kakristianuan ket saanda a ‘nagsalukag.’ Sigun iti The Catholic Encyclopedia, pinakapuyda ti pananginanama ti Pagarian babaen ti panagkunada a “ti pagarian ti Dios kaipapananna . . . ti panagturay ti Dios iti puspusotayo,” iti kasta inikkatda amin ti kaipapanan ti modelo a kararag, wenno ti Kararag ti Apo. Kaskasdi kuna ti The New Encyclopædia Britannica: “Dagiti araraw ti Kararag ti Apo ipasimudaagna ti makariribuk unay a kasasaad a ti nagan ken pagayatan ti Dios ti maabuso, a ti Pagarianna ket saan pay nga immay.” Wen, ti modelo a kararag ipasimudaagna ti panagsalukag. Sipipiho, agpaay kadagiti ania a bambanag a dagiti Kristiano idi ket agtalinaedda a sisasalukag koma?

“Agsalukag”​—Agpaay ti Ania?

 3. Apay a di rebbeng a laksiden dagiti Kristiano ti elemento ti panawen?

³ Ti nasinged a panangsukimat kadagiti padto ti Biblia maipapan kadagiti “Maudi a Bambanag” ipanayagna ti apagpag-isu a bambanag a masapul a “pagsalukagan” dagiti Kristiano. Umuna, saanda koma a liplipatan iti elemento ti panawen, ta nagsao ni Jesu-Kristo maipapan iti “naituding a panawen” a pagaammo laeng ni Amana. (Marcos 13:32, 33) Mainayon pay, imbaga ni Jesus kadagiti adalanna a ti Jerusalem ket “ibaddekto dagiti nasnasion, agingga iti pannakatungpal dagiti naituding a panawen ti nasnasion [Gentil].” (Lucas 21:24) Nalawag, inted ni Jesus kadagiti paspasurotna daytoy nga impormasion tapno matulonganna ida a mangilasin ti panawen ti panungpalan, ta daytat’ paset ti sungbatna iti saludsod: “Mannursuro, kaanonto a maaramid dagitoy a bambanag, ket anianto ti pagilasinan no mangrugida a maaramid dagitoy a banag?”​—Lucas 21:7.

 4. Agpaay iti ania a “pagilasinan” ti pagsalukagan wenno siputan dagiti Kristiano?

⁴ Mainayon pay iti panangasikasoda iti elemento ti panawen, masapul a dagiti Kristiano agsalukagda maipaay iti inkalikagumda a “pagilasinan,” a nadakamat met idiay Mateo 24:3 ken Marcos 13:4. Daytoy nagadut’ ramitna a pagilasinan​—agraman dagiti internasional a gubgubat, bisin, ginggined, angol ken ti pannakaidadanes dagiti pudno a Kristiano​—ti maisinggalutda iti kaitungpalan dagiti padto ti panawen a mangilasin ti “kaputotan” a “dinton lumabas” aginggana amin dagiti bambanag a mapasamakto iti panawen ti panungpalan ket aktualdanton a mapagteng.​—Lucas 21:10-12, 32.

 5. Kasano a ni Kristo adda kadagiti pudno a paspasurotna kadagiti isuamin a siglo, ngem isu laeng aya daytoy ti kayatna a sawen idi intedna ti pagilasinan ti “kaaddana”?

⁵ Ania dagiti nasken a pasamak a nainaig iti “panungpalan ti sistema dagiti bambanag” ti impakpakauna daytoy a pagilasinan? Dagiti adalan ni Jesus ti nagsaludsod kenkuana: “Anianto ti pagilasinan iti kaaddam [Griego, pa·rou·siʹa]?” (Mateo 24:3) Aniantot’ kaipapanan ti “kaadda” ni Kristo? Ad-adda pay ngem ti kaaddana a naespirituan a kadua dagiti pudno a pasurotna inton agtitiponda wenno inton itungpalda ti nakaibaonanda a panagaramid ti ad-adalan. Supsuportarannanto dagiti pasurotna iti daytoy a pamay-an kadagiti panaglabas dagiti siglo. (Mateo 18:20; 28:18-20) Uray pay dagiti teologo ti Kakristianuan inadmitirda a ti sao a “kaadda” ti addaan ti naisangsangayan a kaipapanan. Ti The New International Dictionary of New Testament Theology kunana: “Ti idea ti parousia naisinggalut iti pananginanama ti iglesia iti panagparang ni Kristo iti panungpalan ti panawen.” Manipud maysa nga ungto agingga iti sabali, ti Kristiano a Griego a Kasuratan binagbagaanna dagiti Kristiano nga agbiagda a mangin-inanama iti kaadda ni Kristo.​—Mateo 24:3, 27, 37, 39; Santiago 5:7, 8; 2 Pedro 3:3, 4; 1 Juan 2:28; Apocalipsis 1:7; 22:7.

 6. (a) Aniat’ kaipapanan ti kaadda ni Kristo a maipaay iti daytoy dakes a sistema dagiti bambanag? (b) Kasano nga apektaran ti kaadda ni Kristo dagiti napulotan a Kristiano a natay a simamatalek ken kadagidiay adda pay a sibibiag ditoy daga?

⁶ Ti kaadda ni Kristo ket kaipapananna met ti “panungpalan ti sistema dagiti bambanag.” (Mateo 24:3; Marcos 13:4) Kaipapananna met a ti agdama a dakes a sistema dagiti bambanag simreken iti “panawen ti panungpalanna,” wenno “maudi nga al-aldawna.” (Daniel 12:4, 9; 2 Timoteo 3:1-5) Kaipapananna a ni Kristo inawatnan manipud ken Amana ti bilin a mangwatwat iti panagturaynan ti Pagarian iti intero a daga ‘iti tengnga dagiti kabkabusorna.’ (Salmo 110:2; 2:6-9; Apocalipsis 11:15-18) Sakbay ti panangukomna iti lubong nga en heneral, sukimaten pay ni Jesus ti mismo a kongregasionna ken dagiti napagungar a napulotan a Kristiano a natay a simamatalek. (1 Corinto 15:21, 23; 1 Tesalonica 2:19; 3:13; 4:13-17; 2 Tesalonica 2:1) Dagidiay napulotan a Kristiano nga adda pay a sibibiag ditoy daga ken simamatalek nga agtigtignay kas “ad-adipen ni Kristo” babaen ti panagtalinaedda a siririing a naespirituan ken mangipapaay ti naespirituan a “taraon iti umiso a tiempona” ti dutokanto ni Kristo “iti amin a gamengna,” wenno intereses ti Pagarian ditoy daga. (Mateo 24:45-47; Lucas 12:42-44) Masapul a daytoy a “matalek ken naannad nga adipen” ti makipaset ken mangaywan iti sangalubongan a trabaho a panangikasaba iti “daytoy naimbag a damag ti pagarian,” ket ‘kalpasanna umayton ti panungpalan.’​—Mateo 24:14.

 7. Uray bayat ti kaadda ni Kristo, ania a dadduma a pagilasinan ti masapul a siputan dagiti Kristiano, ket apay nga itultuloyda nga ikararag ti “iyaay” ti Pagarian ti Dios?

⁷ Rebbeng a dagiti pudno a Kristiano “agsalukagda” nga agpaay kadagitoy amin a bambanag a mangpaneknek a sibibiagda inton panawen ti kaadda ni Kristo, ken “ti panungpalan ti sistema dagiti bambanag.” Ngem uray pay bayat “ti panawen ti panungpalan,” rebbeng nga agsalukagda a maipaay iti “pagilasinan ti Anak ti tao,” ti “iyaayna” a mangukom a maibusor iti nadangkes a sistema dagiti bambanag ni Satanas. (Mateo 24:30, 44; Marcos 13:26, 35; Lucas 12:40; 21:27; 2 Tesalonica 1:7-10) Gapuna, numan pay isut’ ‘addan’ ken ti Pagarianna ti addan a naipasdek, agpadpada nga isu ken ti Pagarianna ti kaskasdi nga “umayto” ken “rumekenna ken pagpatinggaenna” dagiti nasnasion ken pagpagarian ti lubong ni Satanas. (Daniel 2:44) Daytoy ti mangilawlawag no apay, kalpasan ti panangtedna kadagiti elemento ti “pagilasinan” ti kaaddana, innayon ni Kristo: “Inton makitayo dagitoy a maar-aramid, ammuenyo a ti pagarian ti Dios asidegen.” (Lucas 21:31) Wen, uray pay bayat ti kaadda ni Kristo, kaskasdi nga ikararag pay met laeng dagiti Kristiano ti iyaay ti Pagarian ti Dios, ket kaskasdi a kasapulanda a “kitaen” ken “agsalukag” a maipaay iti naituding a panawen “ti panungpalan” ken ti “pannakaispalda.”​—Marcos 13:7, 29, 32-37; Lucas 21:9, 28.

Asinot’ Napaneknekan a ‘Sisasalukag’?

 8. Ibinsabinsa manen dagiti bambanag a masapul a pagsalukagan dagiti Kristiano.

⁸ Kakitkitatay pay laeng a dagiti Kristiano rebbeng nga agbiagda a mangin-inanama ti panungpalan “ti naituding a panawen dagiti nasnasion.” Masapul nga agsalukagda a maipaay ‘ti pagilasinan ti kaadda ni Kristo ken ti panungpalan ti sistema dagiti bambanag.’ Namnamaenda met ti panagungar dagiti napulotan a Kristiano a natay a simamatalek ken ti nalawag a pakailasinan ti klase “matalek ken naannad nga adipen” a madutokanto kadagiti naindagaan nga intereses ti Pagarian ni Kristo. Kamaudiananna, daytoy nga “adipen” agtultuloy a mangipaay iti naespirituan a taraon, bayat a mangidadaulo met iti pannakaikasaba “daytoy naimbag a damag ti pagarian . . . kadagiti amin a mapagnaedan a daga” sakbay “ti panungpalan.” “Ti pagilasinan ti Anak ti tao” agparangto babaen ti “iyaayna” a mangdadael iti nadangkes a sistema dagiti bambanag ni Satanas.

 9. Asinot’ napaneknekan nga agsipsiput iti panungpalan “ti naituding a panawen dagiti nasnasion,” ket kasano a ti Zion’s Watch Tower tinulonganna dagiti Kristiano a nagtalinaed a siririing ti naespirituan?

⁹ Asinot’ napaneknekan a “sisasalukag” a maipaay kadagiti amin a bambanag? Uray pay idi 1876, ni Charles T. Russell ti Pittsburgh, Pennsylvania, ti sipapasneken a mangsipsiput iti panungpalan “ti naituding a panawen dagiti nasnasion,” wenno “panawen Gentil.” (King James Version) Iti dayta a tawen impablaakna ti artikulo a napauloan “Dagiti Panawen Gentil: Kaanot’ Panagpatinggada?” Iti daytoy imbagana a “dagiti pito a panawen agpatinggadanto inton A.D. 1914.” Manipud 1880 agtultuloy, dayta met laeng nga impormasion ti naipablaak kadagiti binatog ti Zion’s Watch Tower. Iti ruarna ti Marso 1880 kunana: “‘Ti Panawen Gentil’ ti dimmanon aginggat’ 1914, ket ti nailangitan a pagarian dinto pay agturay agingga a madanon dayta.” Pudno, dagiti estudiante ti Biblia a nangisurat kadagitoy nga artikulo saanda idi a tinagiragsak agingga iti dayta a tiempo, dagiti apagpag-isu a Biblikal ken historikal a pannakaawat iti aktual a kaipapanan ti panungpalan dagidiay a “naituding a panawen dagiti nasnasion,” kas ti pannakaawattayon kadagiti bambanag itatta.a Ngem ti importante a punto a ta addada a “sisasalukag” ket natulonganda dagiti padada a Kristiano a nagalibtak iti naespirituan.

10. Kasano a napagbalin a nalawag ti pudpudno a kaipapanan ti “kaadda” ni Kristo?

¹⁰ Dayta met laeng a grupo dagiti estudiante ti Biblia a naitimpuyog ken Charles Russell ken ti magasin a Zion’s Watch Tower ti nakatulong met kadagiti napasnek a Kristiano a nakaawat a ti “kaadda” ni Kristo ti rebbeng a tarusan a di makita, ket isut’ saanton nga agsubli ditoy daga nga agturay kas nailasagan nga ari. Itultuloyda nga inyeg iti atension kadagiti “sangakabbalayan” ti Apo dagiti paspasamak ti lubong a maitunos iti “pagilasinan” ti kaadda ni Kristo ken “ti panawen ti panungpalan.”

11. (a) Aniat’ di naan-anay a natarusan iti dayta a tiempo maipapan kadagiti naindagaan a pagarian ken maipapan iti “pannakaitayab” dagiti napulotan a Kristiano? (b) Ania a nasaysayaat a pannakaawat ti adda kadatayo itan iti Daniel 2:44 ken 1 Tesalonica 4:15-17?

¹¹ Di mailibak, maipagarup a ti pannakaipasdek ti Pagarian kadagiti langlangit ket kaipapananna ti dagdagus a pannakadadael dagiti naindagaan a pagpagarian ket dagiti napulotan a Kristiano “maitayabdanto” a tumipon kadagiti pimmusayen a napulotan a Kristiano a mapagungarto iti tiempo ti kaadda ni Kristo. (2 Tesalonica 2:1) Ngem asinot’ mangpabasol kadakuada iti saanda a pannakaawat a naan-anay iti dayta a tiempo iti naindaklan a trabaho a panangurnong a mapasamak pay iti nagbaetan ti pangrugian ken ti panungpalan ti kaitungpalan ti Daniel 2:44, wenno iti “pannakaitayab” a nadakawat idiay 1 Tesalonica 4:15-17 tuktukoyenna iti insigida a panagungar dagiti napulotan a natay kalpasan ti pangrugian ti umuna a panagungar?​—1 Corinto 15:36, 42-44; Roma 6:3.

12. (a) Aniat’ ninamnama ni Kristo a makitana nga ar-aramiden ti matalek nga “adipenna” inton umay a mangsukimat ti sangakabbalayanna, ket asino ti nasarakanna a mangar-aramid iti kasta? (b) Aniat’ intultuloy nga inaramid ti matalek a klase “adipen” manipud idin?

¹² Natarusantayon dagitoy a bambanag itatta, pagyamanan iti rumangrang-ay a lawag a naisilnag iti Sao ti Dios babaen ti klase “matalek ken naannad nga adipen.” (Proverbio 4:18) Maipapan iti dayta nga “adipen,” kuna ni Jesus: “Siasino ngarud ti adipen a mapagtalkan ken naannad nga inkabil ti apona nga agaywan iti sangakabbalayanna tapno ikkanna ida ti taraon no umiso a tiempona? Naragsak daydiay nga adipen a masarakanto ni apona, inton umay a kasta ti aramidenna. Pudno kunak kadakayo, Nga ikabilnanto nga agaywan kadagiti amin a gamengna.” (Mateo 24:45-47) Idi a ti naitronon nga Apo Jesus sinukimatna ti sangakabbalayanna idi 1919, nasarakanna ti grupo dagiti Kristiano a naitimpuyog iti magasin a Pagwanawanan ti sisusungdo a pagregreggetanda ti “agsalukag” babaen iti tulong ti naespirituan a “taraon iti umiso a tiempona.” Agingga iti daytoy nga aldaw, dayta a klase nga “adipen” ti simamatalek nga agtultuloy a mangipapaay ti naespirituan a taraon tapno makapagtalinaed a “siririing, sisasalukag” dagiti “sangakabbalayan” ti Apo ken dagiti kakaduada.​—Marcos 13:33.

Kinaalibtak wenno Panaglaladot?

13. Ania a salsaludsod ti rebbeng nga isaludsod dagiti manangbabalaw kadagiti Saksi ni Jehova iti bagbagida?

¹³ Naglaka para kadagiti naipasdeken nga iglesia ti Kakristianuan ken dadduma a tattao a mangbabalaw kadagiti Saksi ni Jehova gapu ta dagiti publikasionda, no maminsan, sawenda dagiti sumagmamano a bambanag a mapagteng kadagiti naikeddeng a petsa. Ngem saan kadi a ti kasta a panagtignay ket maitunos iti bilin ni Kristo nga “agsalukag”? (Marcos 13:37) Iti sabali a bangir, parparegtaen aya dagiti iglesia ti Kakristianuan ti panagsalukag Kristiano babaen ti panangisursuroda a ti Pagarian ket “ti panagturay ti Dios kadagiti puspusotayo”? Imbes ketdi, saan aya nga imparegtada iti naespirituan a panaglaladot babaen ti panangibilangda ti pananginanama “ti panungpalan” nga “awan kaes-eskanna” wenno “maysa laeng nga awan serserbina nga es-estoria”? Dagiti apostata a nagkuna a “dagiti maudi nga al-aldaw” nangrugidan idi Pentecostes ket saklawenda ti intero a Panawen Kristiano imparegtana aya ti Nakristianuan a panagalibtak? Imbes ketdi, saanda aya nga imparegta ti naespirituan a panagdudungsa?

14. Ania a pangarigan ti adda maipapan kadagiti matalek nga adipen ni Jehova idi un-unana a nagagarda unay a makakita ti pannakatungpal ti pangpanggep ti Dios?

¹⁴ Pudno, dadduma a pananginanama nga agparang a kasla supsuportaran ti kronolohia ti Biblia ket saanda a natungpal iti daydiay ninamnama a panawen. Ngem saan aya nga ad-adda a nasaysayaat ti panagaramid ti sumagmamano a panagbiddut gapu iti nalabes a panaggagar a makita ti pannakatungpal dagiti pangpanggep ti Dios ngem ti panagdungsa a naespirituan no maipapan ti kaitungpalan ti padto ti Biblia? Saan aya a nakaaramid ni Moises ti 40-años a miskalkulasion iti panangpadpadasna nga agtignay nga umun-una tapno maikkat ti panagrigat ti Israel? (Genesis 15:13; Aramid 7:6, 17, 23, 25, 30, 34) Saan aya a dagiti apostoles ni Kristo sumgada unay a makakita ti pannakaipasdek ti Pagarian, malaksid laeng ti di naan-anay a di umiso a pannakaawatda no ania a talaga ti Pagarian? (Aramid 1:6; idiligyo ti Lucas 19:11; 24:21.) Saan aya a dagiti napulotan a Kristiano idiay Tesalonica agganatda a makakita “ti kaadda ni Apotayo a Jesu-Kristo” ken “ti aldaw ni Jehova”?​—2 Tesalonica 2:1, 2.

15. Ania dagiti pangarigan a mangipakita a di nainkasuratan ti panangusar ti kronolohia iti panangdeterminar no kaano ti kaitungpalan ti pangpanggep ti Dios, ket ania iti ipukpukkaw ti adu kadagiti matalek nga adipen ni Jehova, iti napalabas ken iti agdama?

¹⁵ Iti kangrunaanna awan iti aniaman a di nainkasuratan iti panangusar ti kronolohia iti panagregget a maammuan “ti naituding a panawen” a maipaay iti kaitungpalan dagiti pangpanggep ti Dios. (Habakuk 2:3) Kinalkular ni Daniel no kaano ti panagpatingga ti pannakadadael ti Jerusalem. (Daniel 9:1, 2) Dagiti matalek a natda a Judio iti umuna a siglo mangin-inanamada met iti iyaay ti Mesias agsipud ta kinalkularda ti panungpalan ti panawen, a naibasar iti padto. (Daniel 9:25; Lucas 3:15) Iti arinunos ti maika-19 a siglo ken ti karrugi ti maika-20 siglo nabalinan dagiti Kristiano ti nagbiag a mangin-inanama iti panagturay ti Pagarian ti Dios a nasapa pay sakbay ti 1914 agsipud ta kinalkularda no kaano ti panagpatingga ti “naituding a panawen dagiti nasnasion.” (Lucas 21:24; Daniel 4:16, 17) Ngarud, maawatan no apay nga addada dagiti panagregget a mangusar kadagiti dadduma a mangipamatmat ti panawen ti Biblia tapno masarakan no kaano ti kaitungpalan dagiti nabayagen nga ur-urayen a namnama. Dagiti matalek nga ad-adipen ni Jehova kadagiti napalabas ipukkawda: “Kasano ti kabayagna, O Jehova?”​—Isaias 6:11; Salmo 74:10; 94:3.

Apay a “Sisasaganakay Koma”?

16. (a) Ipaawat kadi ti Marcos 13:32 a ditayo rebbeng a mangipakita ti interes no kaano iti iyaay ti panungpalan? (b) Ania ti sibabataden a “pagilasinan,” ngem ania pay a sabali a “pagilasinan” ti ur-urayentayo?

¹⁶ Yantangay silalawag a kinuna ni Jesus nga awan tao a makaammo iti “aldaw” wenno “oras” inton bilinen ti Ama ti anakna nga ‘umay’ a maibusor iti nadangkes a sistema dagiti bambanag ni Satanas, mabalin a maisaludsod ti dadduma, ‘Apay aya a nakagangganat ti agbiag a mangin-inanama ti panungpalan?’ Daytat’ naganat gapu ta maigiddato iti dayta, innayon ni Jesus: “Kitaenyo, agsalukag ken agkararagkayo . . . agsalukagkay ngarud.” (Marcos 13:32-35) Ti “pagilasinan” ti parousia ni Jesus ti sibabataden nanipud pay 1914. Ur-urayentay itan “ti pagilasinan ti Anak ti tao,” inton isu ti ‘umay’ kas Mammapatay ni Jehova.

17, 18. (a) Apay nga inggunamgunam ni Jesus kadagiti Kristiano idi umuna a siglo a pumanawda manipud Jerusalem apaman a makitada ti pagilasinan iti umadanin a pannakadadael? (b) Apay a napeggad ti panangtagibassit ti kinaganat ti panawentayo?

¹⁷ Idi nangted ni Jesus kadagiti Kristiano a taga Judea idi umuna a siglo ti pagilasinan a pakaammuanda iti panawen a panagkamangda manipud Jerusalem, inyunay-unayna ti pannakasapul ti panagtignayda nga insigida. (Lucas 21:20-23) Apay iti kasta a kinaganat, yantangay ngangngani uppat pay a tawen ti limmabas manipud panagparang ti pagilasinan idi 66 K.P. ken ti aktual a pannakadadael ti Jerusalem idi 70 K.P.? Agsipud ta ammo ni Jesus a no agtaktakda, mabalin nga itantantandanto ti panagkamangda ket inton agangay makemmegda babaen kadagiti buybuyot ti Roma.

¹⁸ Umasping met itatta, nakapegpeggad unay para kadagiti Kristiano nga ipadpad-en maipapan ti kinaganat dagiti panawentayo ket maaddaan ketdi ti “agpalpallailang a pegges” ti kababalin a mangisarsarming ti panagduadua maipapan iti kinaasidegen ti panungpalan.

19. Ania a pakdaar ti inted da Pedro ken Jesus?

¹⁹ Ti parousia, wenno kaadda, ni Kristo ti nakagteng itan iti 70 a tawtawen, ket ti “iyaayna” a maipaay iti “aldaw ni Jehova” a panangdadael iti lubong ni Satanas ti sipapardas metten nga umay. Kuna ni apostol Pedro a daytoy nga aldaw ket “umay kas maysa a mannanakaw,” ket sana innayon a masapul nga ‘urayen ken silalagipkayo iti kaadda ti aldaw ni Jehova.’ (2 Pedro 3:10-12) Pinakdaarannatay met ni Jesus: “Ket agaluadkayo di la ket ta dagiti puspusoyo mapnoda ti kinarawet ken panagbartek ken kadagiti tarigagay itoy a biag, ket iti kasta umayto a kellaat kadakayo dayta nga aldaw. . . . Agsalukagkayo ngarud.”​—Lucas 21:34-36.

20. Iti aniat’ rebbeng a pagyamanantayo, ken kasano a ti umiso a Nakristianuan a pananginanama ti makasaluad kadatayo?

²⁰ Anian a rebbeng a maragsakan ken siyayaman dagiti Saksi ni Jehova a nakapagtalinaedda a siririing iti naespirituan babaen iti matalek ken siririing a klase “adipen”! Ti umiso a Nakristianuan a panagur-uray ti mangsalaknib kadatayo bayat dagitoy napeggad a “maudi nga al-aldaw” ket tignayennatayo a makipaset a sireregta iti panangikasaba iti “daytoy naimbag a damag ti pagarian.” Iti kasta tultulongantayo met dagiti dadduma nga agsalukag ken makalasat nga agturong iti dayta baro a sistema dagiti bambanag nga idiay “ti pagtaengan ti kinalinteg.”​—2 Timoteo 3:1-5; Mateo 24:14; 2 Pedro 3:13.

[Dagiti Footnote]

Malagipyo pay Aya?

◻ Apay a di rebbeng a laksiden dagiti Kristiano ti elemento ti panawen iti kronolohia ti Biblia?

◻ Ania ti espesial a kaipapanan ti sao a “kaadda”?

◻ Apay a kaskasdi a maiyanatup a kararagen ti iyaay ti Pagarian ti Dios?

◻ Kasanoyo a sungbatan dagidiay mangbabbabalaw kadagiti Saksi ni Jehova maipapan iti kronolohia?

◻ Apay a nakapegpeggad ti pananglaglag-an ti kinaganat ti panawentayo?

[Kahon iti panid 18]

Bambanag a Siputan dagiti Kristiano

Ti panungpalan “ti naituding a panawen dagiti nasnasion.”​—Lucas 21:24.

“Ti pagilasinan” ti kaadda ni Kristo “ken ti panungpalan ti sistema dagiti bambanag.”​—Mateo 24:3–​25:46.

Ti nalawag a pakailasinan ti klase “matalek ken naannad nga adipen.”​—Mateo 24:45-47.

Ti “pagilasinan ti Anak ti tao,” inton isu ti ‘umay’ a mangitungpal kadagiti panangukom ni Jehova.​—Mateo 24:30.

[Ladawan iti panid 17]

Ni C. T. Russell ken dagiti kakaduana sisasalukagda