Tuladenyo ti Asi ti Dios Itan
“Matnagta koma, pangaasim, iti ima ni Jehova, ta dagiti kaasina dadakkelda.”—2 SAMUEL 24:14.
1. Kasanot’ panagrikna ni David maipapan ti asi ti Dios, ken apay?
NI Ari David ammona manipud kapadasan a ni Jehova ad-adda a naasi ngem kadagiti tattao. Addaan panagtalek a ti daldalan ti Dios, wenno dagiti danana, ket kasayaatan, tinarigagayan ni David nga adalen dagiti daldalanna ken magna iti kinapudnona. (1 Cronicas 21:13; Salmo 25:4, 5) Mariknayo kadi ti kas ken David?
2. Ania a balakad ti inted ni Jesus idiay Mateo 18:15-17 maipapan ti panangtaming ti serioso a basol?
2 Itukon kadatayo ti Biblia ti pannakaawat iti panagpampanunot ti Dios, uray kadagiti bambanag a kas ti no ania ti aramidentayo no adda agbasol maibusor kadatayo. Imbaga ni Jesus kadagiti apostolna, nga iti kamaudiananna agbalindanto a Kristiano a manangaywan: “Ket no ni kabsatmo makabasol kenka, inka ibaga kenkuana ti basolna a dakdakayo. No denggenna, naalam ni kabsatmo.” Ti basol a nairaman ditoy ket saan a basta personal a di panagkinnaawatan laeng no di ket maysa a serioso a basol, a kas ti panangulbod wenno panangpardaya. Kinuna ni Jesus a no daytoy nga addang dina solbaren ti banag ken no adda dagiti saksi, daydiay a nakabasolan ikuyogna ida tapno paneknekan nga adda basol. Daytoy kadi ti maudi nga addang? Saan. “No [ti managbasol] dina denggen ida, ipulongmo iti kongregasion. Ket no dina ipangag uray ti kongregasion, ibilangmo a tao dagiti nasnasion ken agsingsingir ti buis.”—Mateo 18:15-17.
3. Aniat’ kayat a sawen ni Jesus iti panangikunana a ti di agbabbabawi a managbasol ibilang a “kas tao dagiti nasnasion ken agsingsingir ti buis”?
3 Bilang Judio, dagiti apostol maawatanda no ania ti kaipapanan ti panangtrato iti managbasol “kas tao dagiti nasnasion ken agsingsingir ti buis.” Liniklikan ni Jesus ti pannakitimpuyog kadagiti tattao ti nasnasion, ken linalaisda dagiti Judio a nagtrabaho kas agsingsingir ti buis ti Romano.a (Juan 4:9; Aramid 10:28) Gapuna, balbalakadan ni Jesus dagiti apostol a no ti kongregasion inlaksidna ti maysa a managbasol, isardengda ti makitimpuyog kenkuana. Kasano, nupay kasta, a maitunos dayta iti pannakikadua ni Jesus no dadduma kadagiti agsingsingir ti buis?
4. Iti panangmatmat kadagiti sasaona idiay Mateo 18:17, apay a nakilangen ni Jesus kadagiti sumagmamano nga agsingsingir ti buis ken managbasol?
4 Kunaen ti Lucas 15:1: “Ket dagiti isuamin nga agsingsingir ti buis ken dagiti managbasol immasidegda kenkuana tapno agdengngegda kenkuana.” Saan a tunggal agsingsingir ti buis ken managbasol addada sadiay, ngem “amin” iti kaipapanan nga adu. (Idiligyo ti Lucas 4:40.) Siasinoda? Dagidiay nga interesado iti pannakapakawan ti basbasolda. Dadduma a kakasta ti nasapsapa a naiturong iti mensahe ni Juan a Mammautisar ti panagbabawi. (Lucas 3:12; 7:29) Gapuna idi a ti dadduma immayda ken Jesus, ti panangaskasabana kadakuada dina salungasingen ti balakadna idiay Mateo 18:17. Kitaenyo ta “adu dagiti agsingsingir ti buis ken managbasol [a nakangngeg ken Jesus] ket rinugianda ti sumurot kenkuana.” (Marcos 2:15) Saan nga isuda dagiti tarigagayanda ti agtultuloy iti dakes a wagas ti panagbiag, a pagkedkedanda ti aniaman a tulong. Imbes ketdi, nangngegda ti mensahe ni Jesus ket nasagid ti puspusoda. Uray no agbasbasolda pay laeng, nupay mabalin a pinadpadasda ti agbalbaliw, “ti naimbag a pastor” babaen panangaskasabana kadakuada tultuladenna ti naasi nga Amana.—Juan 10:14.
Panangpakawan, Maysa a Nakristianuan nga Annongen
5. Ania ti pamunganayan a takder ti Dios no iti panangpakawan?
5 Addaantayo kadagitoy nabara a pammasiguro ti kinatulok ti Amatayo a mamakawan: “No ipudnotayo dagiti basbasoltayo, isu ti mapagtalkan ken nalinteg a mamakawan kadagiti basbasoltayo ken mangugas kadatayo iti amin a kinakillo.” “Isuratko kadakayo dagitoy a bambanag tapno dikay koma agbasol. Ket, no addanto siasinoman a makabasol, addaantayo ti katulongan iti Ama, ni Jesu-Kristo, a nalinteg.” (1 Juan 1:9; 2:1) Posible kadi ti pammakawan iti tao a nailaksid?
6. Kasano a mapakawan ken maisubli ti maysa a nailaksid a tao?
6 Wen. Iti tiempo ti panangilaksid iti maysa gapu ti di pagbabawyan a basol, dagiti panglakayen a mangibagi ti kongregasion ilawlawagda kenkuana a posible ti panagbabawi ken umawat ti pammakawan ti Dios. Mabalinna ti tumabuno kadagiti gimong idiay Kingdom Hall, a sadiay makangngeg ti pannursuro ti Biblia a makatulong kenkuana nga agbabawi. (Idiligyo ti 1 Corinto 14:23-25.) Inton agangay mabalinnanton a sapulen ti pannakaisublina iti nadalus a kongregasion. No dagiti panglakayen kasaritadan, padasendanto nga ammuen no nagbabawin ken pinanawannan ti managbasol a kursona. (Mateo 18:18) No dayta ti kaso, mabalin nga isut’ maisubli, maitunos iti padron idiay 2 Corinto 2:5-8. No isut’ nailaksid iti adun a tawtawen, kasapulanna ti mangaramid ti napasnek a panagregget tapno rumang-ay. Kasapulanna met ti adu a tulong kalpasanna tapno mapadakkelna ti pannakaammo ken apresasionna iti Biblia tapno agbalin a maysa a Kristiano a napigsa iti naespirituan.
Panagsubli ken Jehova
7, 8. Ania a padron ti impasdek ti Dios mainaig iti nakayawan nga ilina?
7 Ngem mabalin kadi dagiti panglakayen a mismo ti umun-una a mangala ti aniaman a tignay nga umasideg iti nailaksid a tao? Wen. Ti Biblia ipakitana a ti asi maiyebkas saan laeng a basta babaen ti negatibo a panangliklik a mangipaay ti dusa ngem masansan babaen kadagiti positibo a tignay. Addaantayo ti ulidan ni Jehova. Sakbay nga inyegna ti di matalek nga ilina iti pannakakayaw, naimpadtuan nga impresentarna ti inanama ti panagsublida: “Laglagipem dagitoy a bambanag, O Jacob, ken sika, O Israel, ta sika ti adipenko. . . . Siak pinukawko a kasla ulep a napuskol dagiti kinasukirmo, ken kas maysa nga ulep dagiti basbasolmo. Agsublika kaniak, ta siak sinubbotka.”—Isaias 44:21, 22.
8 Kalpasanna, kabayatan ti pannakakayaw, nangala ni Jehova kadagiti kanayonan nga addang, a nagtignay iti positibo a pamay-an. Nangibaon kadagiti mammadto, dagiti pannakabagina, tapno awisen ti Israel tapno ‘isut’ sapulen ken birukenda.’ (Jeremias 29:1, 10-14) Idiay Ezequiel 34:16, inyarigna ti bagina iti maysa a pastor ken dagiti tattao ti nasion ti Israel iti napukaw a karnero: “Sapulekto daydiay napukaw, ket iyawidkonto daydiay napapanaw.” Idiay Jeremias 31:10, inusar met ni Jehova ti buya ti panagbalinna kas pastor dagiti Israelitas. Saan, dina inladawan ti bagina kas maysa a pastor idiay pagtaraknan nga agur-uray ti panagsubli ti napukaw; imbes ketdi, impakitana ti bagina kas maysa a pastor a mangsapsapul kadagiti napukaw. Imutektekanyo nga uray bayat a dagiti tattao nga en heneral ket dida nagbabawi ken nakayawanda, ti Dios nangaramid kadagiti panagregget tapno sapulenna ti panagsublida. Ken maitunos ti Malakias 3:6, di balbaliwan ti Dios ti pannakilangenna iti Nakristianuan nga urnos.
9. Kasano a nasurot ti ulidan ti Dios iti kongregasion Kristiano?
9 Saanna kadi nga isingasing daytoy a mabalin nga adda rason iti panangaramid kadagiti addang maipaay ti dadduma a nailaksid ken mabalin nga itan ket agbabbabawidan? Laglagipenyo a ni apostol Pablo nangted panangiwanwan nga ikkaten ti dakes a tao manipud ti kongregasion ti Corinto. Kamaudiananna binagbagaanna ti kongregasion a pasingkedanda ti ayatda iti lalaki gapu ti panagbabawina, a nangiturong iti sumaruno a pannakaisublina iti kongregasion.—1 Corinto 5:9-13; 2 Corinto 2:5-11.
10. (a) Ania a motibo ti mangtignay ti aniaman a panagregget a kasao ti sumagmamano a nailaksid a tattao? (b) Apay a saan a dagiti Kristiano a kakabagian ti umun-una nga agtignay a makisao?
10 Ti enciclopedia a nakutar a nasapsapa kinunana: ‘Ti pamunganayan a rason ti panang-ekskomunikar isut’ panangsalaknib kadagiti pagalagadan ti grupo: “ti bassit a lebadura banglesenna ti amin a masa” (1 Cor. 5:6). Daytoy a motibo ket nalawag iti kaaduan a biblikal ken ekstrakanonikal a sasao, ngem ti pannakaseknan iti indibidual, uray pay kalpasan ti pannakaikkat, isut’ pakaibatayan ti pakpakaasi ni Pablo idiay 2 Cor. 2:7-10.’ (Kuami dagiti italiko.) No kasta, daytoy a kita ti pannakaseknan nainkalintegan a maipakita koma itatta babaen kadagiti papastor ti arban. (Aramid 20:28; 1 Pedro 5:2) Dagiti dati a gagayyem ken kakabagian mabalin nga inanamaenda a ti nailaksid agsublinto; ngem manipud panagraem iti bilin idiay 1 Corinto 5:11, dida makitimpuyog iti napagtalaw a tao.b Bay-anda a dagiti nadutokan a papastor ti umun-una a mangala ti tignay a mangkita no ti kasta a tao ket interesado iti panagsubli.
11, 12. Ania a kita dagiti nailaksid ti di kalikaguman dagiti panglakayen a kasao, ngem ania a kita ti sarungkaranda?
11 Ad-adda pay a saan a maiparbeng para kadagiti panglakayen ti umun-una a mangala ti tignay kadagidiay sumagmamano a napagtalaw a tattao, kas kadagiti apostata, nga ‘agsao kadagiti nakas-ang a banag tapno guyugoyenda dagiti adalan a sumurot kadakuada.’ Dagitoy dagiti ‘ulbod a mannursuro a mangiserrek kadagiti makadadael a sekta ken tapno gundawayanda ti kongregasion kadagiti nakillo a sasao.’ (Aramid 20:30; 2 Pedro 2:1, 3) Di met mangipaay ti Biblia ti aniaman a pakaibatayan ti panangsapul kadagiti nailaksid a bumusbusor wenno aktibo a mangiparparegta ti panagbasol.—2 Tesalonica 2:3; 1 Timoteo 4:1; 2 Juan 9-11; Judas 4, 11.
12 Nupay kasta, adu a napagtalaw ti saanda a kasta. Mabalin a ti maysa ket insardengnan ti serioso a panagbasol a nakailaksidanna. Ti sabali mabalin a nagus-usar ti tabako, wenno iti napalabas mabalin a sobra ti panagin-inumna, ngem itan dinan padpadasen nga iturong dagiti sabsabali iti panagbasol. Lagipenyo nga uray pay sakbay a ti nakayawan nga Israel nagsubli iti Dios, nangibaon kadagiti pannakabagina a mangipakpakaasi nga agbsublida. No ni Pablo man wenno dagiti panglakayen idiay kongregasion ti Corinto ti immun-una a nangala ti tignay tapno kitaen ti nailaksid a tao, ti Biblia dina ibaga. Idi a nagbabawi dayta a lalaki ken impatinggana ti imoralidadna, imbilin ni Pablo ti panangisubli kenkuana ti kongregasion.
13, 14. (a) Aniat’ mangipakita a dadduma a napagtalaw mabalin a sumungbat kadagiti naasi a tignay? (b) Kasano a maiyurnos ti bagi dagiti panglakayen ti pannakisao?
13 Kadagiti nabiit pay a tiempo addada dagiti kaso a ti maysa a panglakayen nakasarak ti nailaksid a tao.c No sadino a mayanatup, ti pastor imbalabalana iti ababa dagiti addang nga alaen maipaay ti pannakaisubli. Dadduma a tattao a kas itoy nagbabawida ket naisublida. Dagiti kakasta a narag-o a pagtungpalan ipakitada a mabalin nga adda dagiti nailaksid wenno nakisina a sumungbat iti naasi nga iyaasideg dagiti papastor. Ngem kasano a tamingen dagiti panglakayen daytoy a banag? Maminsan iti makatawen iti kaaduanna, ti bagi dagiti panglakayen usigenda koma no addada kakasta a tattao nga agnanaed iti teritoriada.d Iturong dagiti panglakayen ti atensionda kadagidiay a napagtalaw iti nasuroken a makatawen. Sigun kadagiti sirkumstansia, no mayanatup, dutokanda ti dua a panglakayen (mainanama a dagidiay pamiliar iti situasion) a mangsarungkar ti kasta nga indibidual. Awan maaramid a panagsarungkar iti asinoman a mangipakpakita ti manangbabalaw, napeggad a kababalin wenno dagidiay nangipakaammo a dida kayat ti tulong.—Roma 16:17, 18; 1 Timoteo 1:20; 2 Timoteo 2:16-18.
14 Mabalin a dagiti dua a papastor umawagda iti telepono a mangkiddaw iti ababa nga isasarungkar, wenno mabalin a dumagasda iti maibagay a tiempo. Kabayatan ti panagsarungkar, dina kasapulan nga estrikto ti langada wenno uray kalmado no di ket ipakitada koma a sibabara ti naasi a pannakaseknanda. Imbes a lagipen manen ti napalabas a kaso, mabalin a pagsasaritaanda dagiti teksto ti Biblia a kas ti Isaias 1:18 ken 55:6, 7 ken Santiago 5:20. No interesado ti tao nga agsubli iti arban ti Dios, mabalin a siaanus nga ilawlawagda no ania dagiti addang nga alaenna, kas ti panangbasa ti Biblia ken dagiti publikasion ti Watch Tower Society ken itatabuno kadagiti gimong idiay Kingdom Hall.
15. Ania koma ti laglagipen dagiti panglakayen a makisao iti nailaksid a tao?
15 Kasapulanto dagitoy a panglakayen ti sirib ken pannakaawat tapno maammuanda no adda pakakitaan ti panagbabawi ken no kasapulan ti pasaruno a panagsarungkar. Pampanunotenda koma, siempre, a dadduma a nailaksid a tattao didanto pulos ‘matignay iti panagbabawi.’ (Hebreo 6:4-6; 2 Pedro 2:20-22) Kalpasan ti panagsarungkar, dagiti dua mangtedda ti ababa nga imbalikas a report iti Komitiba ti Serbisio ti Kongregasion. Isuda, met, pakaammuanda ti bagi ti panglakayen iti sumaruno a mitingda. Ti naasi a tignay dagiti panglakayen maisarmingnanto ti panangmatmat ti Dios: “‘Sumublikayo kaniak, ket siak sumubliakto kadakayo,’ kuna ni Jehova dagiti buybuyot.”—Malakias 3:7.
Dadduma a Naasi a Tulong
16, 17. Kasanot’ panangmatmattayo kadagiti Kristiano a kakabagian ti maysa a nailaksid?
16 Ket dagidiay ngay saan a manangaywan kadatayo ken saanto nga umun-una a mangala ti kasta a tignay kadagidiay nailaksid a tattao? Ania ti maaramidantayo maitunos iti daytoy nga urnos ken iti panangtulad ken Jehova?
17 No adda maysa a nailaksid wenno nakisina, kasapulan a surotentayo ti instruksion: “Dikay makikadkadua iti uray siasino a managanan kabsat no isu mannakikamalala wenno naagum wenno agrukbab kadagiti ladawan wenno managsao ti dakes wenno managbarbartek wenno nagaramugam, iti kasta a tao uray makipangan kenkuana, saan.” (1 Corinto 5:11) Ngem daytoy Biblikal a bilin saanna koma nga apektaran ti panangmatmattayo kadagiti Kristiano a kameng ti pamilia a makipagnanaed iti nailaksid a tao. Dagiti kadaanan a Judio bimmusorda iti kasta unay kadagiti agsingsingir ti buis ta ti gurada dimmanon uray pay iti pamilia ti agsingsingir ti buis. Di insuro ni Jesus dayta. Kinunana a ti managbasol nga agkedked iti tulong ket maibilang “a kas maysa a tao dagiti nasnasion ken agsingsingir ti buis”; dina kinuna a dagiti Kristiano a kameng ti pamilia maibilangda a kasta.—Mateo 18:17.
18, 19. Ania dagiti sumagmamano a pamay-an a maipakitatayo ti Kinakristiano kadagiti matalek a kakabagian ti napagtalaw a tao?
18 Kasapulan a manangtulongtayo a nangnangruna kadagiti matalek a Kristiano a kameng ti pamilia. Mabalin a maipaspasangodan kadagiti rigat ken lapped gaput’ panagnaed iti pagtaengan nga adda ti napagtalaw a tao nga itan ket mangup-upay kadagiti naespirituan a kalatda. Mabalin a kaykayatna nga awan sumarungkar a Kristiano iti pagtaengan; wenno no umayda kitaen dagiti matalek a kameng ti pamilia, mabalin nga isut’ umadayo manipud kadagiti bisita. Mabalin a lappedanna met ti panagregget ti pamilia a mapan kadagiti amin a Nakristianuan a gimong ken asamblea. (Idiligyo ti Mateo 23:13.) Dagiti Kristiano nga adda kadagiti kakasta a kinarigat pudno a maikarida iti asitayo.—2 Corinto 1:3, 4.
19 Maysa a pamay-an a maipakitatayo ti naayat nga asi isut’ ‘panagsao a makaliwliwa’ ken maaddaan makaparegta a pannakisarsarita kadagiti kakasta a matalek iti sangakabbalayan. (1 Tesalonica 5:14) Addada met nasayaat a gundaway a panangted tulong sakbay ken kalpasan dagiti gimong, bayat iti serbisio ti tay-ak, wenno no agtitipon iti sabsabali a tiempo. Ditay kasapulan a dakamaten ti panangilaksid ngem pagsasaritaan dagiti makaparegta a bambanag. (Proverbio 25:11; Colosas 1:2-4) Bayat nga itultuloy dagiti panglakayen nga ipastoran dagiti Kristiano iti pamilia, mabalin a masarakantayo a makasarungkartayo nga awan dagiti pannakilangenlangen iti napagtalaw a tao. No ti nailaksid ti nairana a sumungbat no sumarungkartayo wenno agteleponotayo, mabalin a basta saludsodentayo ti Kristiano a kabagian nga intay kitaen. No dadduma dagiti Kristiano a kameng ti pamilia mabalin a makaawatda ti imbitasion iti pagtaengantayo maipaay ti panagtitimpuyog. Ti punto ket: Isuda—agtutubo ken nataengan—ket padatayo nga ad-adipen, maay-ayat a kameng ti kongregasion ti Dios, a saan a maisinsina.—Salmo 10:14.
20, 21. Kasano koma ti panagriknatayo ken panagtignaytayo no ti maysa ket naisublin?
20 Aglukat ti sabali pay a lugar a pangipakitaan ti asi no ti maysa a napagtalaw ket naisublin. Ti ilustrasion ni Jesus itampokna ti rag-o idiay langit no ‘ti maysa a managbasol agbabawi.’ (Lucas 15:7, 10) Nagsurat ni Pablo kadagiti taga Corinto maipapan ti lalaki a nailaksid: “Iti kasta rebbengyo ketdi a pakawanen ken liwliwaen, di la ket ta dayta a tao malmes iti aglablabes a liday. Gapuna dawatek kadakayo a paneknekanyo ti ayatyo kenkuana.” (2 Corinto 2:7, 8) Iyaplikartay dayta a balakad a siseserioso ken siaayat kadagiti al-aldaw ken lawlawas kalpasan a naisubli ti maysa a tao.
21 Ti pangngarig ni Jesus iti bayanggudaw nga anak dakamatennna ti maysa a peggad a kasapulantay a liklikan. Ti inauna a kabsat di nagrag-o iti panagsubli ti bayanggudaw ngem nagluksaw. Saantay koma a kasta, nga ing-ingpen ti sakit ti nakem gapu ti napalabas a basol wenno kagura ti pannakaisubli ti maysa a tao. Imbes ketdi, ti kalattayo ket kas ti ama, a nangiladawan ti tignay ni Jehova. Maragsakan ti ama a ti anakna, a napukaw ken naibilang a natay, ket nasarakan, wenno nagbiag. (Lucas 15:25-32) Maitunos la unay, boluntariotayto a makisarita iti naisublin a kabsat ken isut’ paregtaen. Wen, pagbalinentay koma a nalawag a mangipakpakitatay ti asi, kas ar-aramiden ti manangpakawan ken naasi nga Amatayo.—Mateo 5:7.
22. Aniat’ nairaman iti panangtuladtayo ken Jehova a Dios?
22 Awan duadua a no kayattayo a tuladen ti Dios, masapul nga ipakitatayo ti asi maitunos kadagiti bilbilinna ken ti kinahustisiana. Kastoy ti panangiladawan kenkuana ti salmista: “Ni Jehova managparabur ken nakaasi, naanat nga agpungtot ken dakkel ti kinamanagayatna. Ni Jehova naimbag iti isuamin, ket dagiti nadungngo a kaasina adda iti amin nga ar-aramidna.” (Salmo 145:8, 9) Anian a naayat a padron para iti amin Kristiano a tuladen!
[Dagiti Footnote]
a “Dagiti agsingsingir ti buis ket nangnangruna a linais dagiti Judio nga umili ti Palestina gapu kadagiti nadumaduma a rason: (1) kinolektada ti kuarta nga agpaay ti ganggannaet a turay a nangsakup iti daga ti Israel, gapuna supsuportaranda a di direkta daytoy a kinadangkok; (2) nalatakda nga awan prinsipiona, bumakbaknangda gapu ti pinansial a pakarigatan ti sabsabali iti bukodda nga ili; ken (3) ti trabahoda inramanna ida iti regular a pannakilangenlangen kadagiti Gentil, a mamagbalin kadakuada a seremonial a di nadalus. Ti pananglais kadagiti agsingsingir ti buis ket masarakan agpadpada idiay [B]aro a [T]ulag ken ti rabiniko a literatura . . . Sigun iti naud-udi, ti gura maidanon uray pay iti pamilia ti agsingsingir ti buis.”—The International Standard Bible Encyclopedia.
b No iti maysa a Kristiano a sangakabbalayan adda nailaksid a kabagian, isu ket paset pay laeng ti normal, aginaldaw a panaglalangen ken ar-aramid iti sangakabbalayan. Iramanna daytoy ti kaadda a presente no mausig ti naespirituan a material kas maysa a pamilia.—Kitaenyo ti Nobiembre 15, 1988 a Ti Pagwanawanan, panid 19-20.
c Kitaenyo ti 1991 Yearbook of Jehovah’s Witnesses, panid 53-4.
d No asinoman a Saksi, iti binalay-balay a panangaskasaba wenno iti sabali pay a wagas, maammuanna nga adda nailaksid a tao nga agnanaed idiay teritoria, itedna koma dayta nga impormasion kadagiti panglakayen.
Nabigbigyo Kadi Dagitoy a Punto?
◻ Kasanot’ panangtrato ni Jesus kadagiti agsingsingir ti buis ken managbasol, ngem apay a nakilangen ni Jesus iti dadduma kadagiti kakasta?
◻ Aniat’ adda a Nainkasuratan a pakaibatayan iti panangala ti umun-una a naasi a tignay kadagidiay adu a napukaw a tattao?
◻ Kasano a makaala dagiti bagi dagiti panglakayen iti kasta a tignay, ken kadagiti siasino?
◻ Kasanot’ panangipakitatay ti asi kadagidiay naisublin ken kadagiti pamilia dagiti nailaksid a tattao?
[Kahon iti panid 23]
Asinoman a dati a paset ti nadalus ken naragsak a kongregasion ti Dios ngem nailaksid wenno naisina itan dina kasapulan nga agtalinaed iti kasta a kasasaad. Imbes ketdi, dayta ket mabalinna ti agbabawi ken umun-una a mangala ti tignay a makisarita kadagiti panglakayen ti kongregasion. Ti dalan nga agsubli ket silulukat.
[Picture Credit Line iti panid 24]
Garo Nalbandian