KAPITULO 110
Maudi nga Aldaw ni Jesus Idiay Templo
MATEO 23:25–24:2 MARCOS 12:41–13:2 LUCAS 21:1-6
INTULOY NI JESUS A BINABALAW DAGITI LIDER TI RELIHION
MADADAELTO TI TEMPLO
NANGTED ITI DUA A SINSILIO TI NAPANGLAW A BALO
Idi maudi nga ipapan ni Jesus idiay templo, intuloyna nga imbutaktak a managinsisingpet dagiti eskriba ken Fariseo. Nagusar iti mangiladawan nga ilustrasion. Kinunana: “Daldalusanyo ti ruar ti kopa ken pinggan, ngem napno ti unegda iti kinaagum ken nalabes nga ar-aramid. Dakayo a bulsek a Fariseo, dalusanyo pay nga umuna ti uneg ti kopa ken pinggan tapno nadalus met ti ruarna.” (Mateo 23:25, 26) Istrikto dagiti Fariseo no maipapan iti kinadalus ken iti makinruar a langa, ngem baybay-anda ti makin-uneg a kinatao ket saanda a dalusan ti piguratibo a pusoda.
Aginsisingpetda met ta agaramid ken arkosanda ti tanem dagiti propeta. Ngem kas kinuna ni Jesus, dagitoy ket ‘annak dagidiay nangpapatay kadagiti propeta.’ (Mateo 23:31) Pudno dayta ta inkagumaanda a papatayen ni Jesus.—Juan 5:18; 7:1, 25.
Imbaga ngarud ni Jesus ti mapasamak kadagitoy a lider ti relihion no saanda nga agbabawi: “Dakayo nga annak ti uleg, kasanoyo a malisian ti pannakadusayo idiay Gehenna?” (Mateo 23:33) Maus-usar idi ti Tanap ti Hinnom a pagpuoran kadagiti basura, a nalawag a mangiladawan iti agnanayon a pannakadadael dagiti dakes nga eskriba ken Fariseo.
Dagiti adalan ni Jesus ti mangirepresentar kenkuana kas “propeta, masirib a tattao, ken mannursuro.” Kasanonto a matratoda? Kinuna ni Jesus maipapan kadagiti lider ti relihion: “Papatayen ken ilansayonto ti sumagmamano [kadagiti adalak], ken saplitenyonto ti dadduma kadakuada kadagiti sinagoga ken idadanesyonto ida iti amin a siudad. Iti kasta, manungsungbatkayto iti dara ti amin a napapatay a nalinteg a tattao, manipud ken Abel agingga ken Zacarias . . . a pinapatayyo.” Impakdaarna: “Ibagak kadakayo, mapasamak amin dagitoy a banag iti daytoy a henerasion.” (Mateo 23:34-36) Kasta ti napasamak idi 70 C.E. idi dinadael dagiti soldado ti Roma ti Jerusalem ket rinibu a Judio ti natay.
Maladingitan ni Jesus idi pampanunotenna dayta. Kinunana: “Jerusalem, Jerusalem, a nangpapatay kadagiti propeta ken nangubor kadagiti imbaon ti Dios! Namin-adu a kayatko nga ummongen dagiti annakmo a kas iti panangummong ti upa kadagiti piekna iti sirok dagiti payakna! Ngem saanyo a kinayat. Gapuna, mabaybay-anto ti balayyo.” (Mateo 23:37, 38) Nalabit nasdaaw dagiti nakangngeg no ania ti kayat a sawen ti tinukoyna a ‘balay.’ Tuktukoyenna kadi ti nakapimpintas a templo idiay Jerusalem, a kasla salsalakniban ti Dios?
Kalpasanna, innayon ni Jesus: “Ibagak kadakayo, saandakton a makita manipud ita agingga nga ibagayo, ‘Mabendisionan koma daydiay umay iti nagan ni Jehova!’” (Mateo 23:39) Inadawna dagita a naimpadtuan a sasao iti Salmo 118:26: “Mabendisionan koma daydiay umay iti nagan ni Jehova; bendisionandakayo manipud iti balay ni Jehova.” Nalawag a kalpasan a madadael ti templo, awanen ti umay iti dayta iti nagan ti Dios.
Napanen ni Jesus iti paset ti templo nga ayan dagiti kasla trumpeta ti sukogna a pagitinnagan iti kontribusion. Itinnag dagiti tattao ti kontribusionda kadagiti babassit nga abut iti rabawna. Nakita ni Jesus dagiti Judio a mangitintinnag iti kontribusion, kas dagiti baknang nga “agipispisok iti adu a sinsilio” kas sagut. Kalpasanna, napaliiwna ti napanglaw a balo a nangitinnag iti “dua a babassit a sinsilio a nakabasbassit ti pategna.” (Marcos 12:41, 42) Ammo ni Jesus a maragragsakan ti Dios iti sagutna.
Inayaban ni Jesus dagiti adalanna. Kinunana: “Kinaagpaysuanna, ad-adu ti impisok daytoy napanglaw a balo ngem kadagiti amin a nagipisok iti kuarta kadagiti pagitinnagan iti kontribusion.” Kasano a kasta? Inlawlawagna: “Tedtedda laeng ti impisokda. Ngem ti balo, nupay napanglaw, impisokna ti kakaisuna nga adda kenkuana, ti amin a pagbiagna.” (Marcos 12:43, 44) Naiduma unay ti panagpampanunot ken aramid ti balo kadagiti lider ti relihion!
Idi mumalemen iti Nisan 11, pimmanaw ni Jesus idiay templo iti maudin a gundaway. Kinuna ti maysa kadagiti adalan: “Mannursuro, kitaem! Nagpipintas dagiti bato ken patakder!” (Marcos 13:1) Kinapudnona, nagdadakkel ti dadduma a bato iti pader ti templo, a mangipakita iti kinalagdana. Ngem makapasiddaaw ti imbaga ni Jesus: “Makitam kadi dagita a dadakkel a patakder? Awanto a pulos ti bato nga agtalinaed iti bato a nakaituonanna, marpuogdanto amin.”—Marcos 13:2.
Idi naibaganan dagitoy, bimmallasiw ni Jesus ken dagiti apostolna iti Tanap ti Kidron ket napanda iti Bantay Dagiti Olibo. Kaduana idi da Pedro, Andres, Santiago, ken Juan. Manipud iti dayta, makitada ti nakapimpintas a templo.