Kaanotay a manamnama nga umayen ti Pagarian ti Dios? Idi sinungbatan ni Jesus dayta a saludsod, impakpakaunana a makitanto ti lubong ti agsasaganad a pasamak kas pagilasinan nga asidegen nga agtignay ti Pagarian. Imbagana a ti itataud ‘dagiti angol iti nadumaduma a disso’ ti maysa kadagitoy. (Lucas 21:10, 11; Mateo 24:3, 7) Ti Griego a sao para iti “angol” tukoyenna ti “aniaman a makapapatay ken makaakar a sakit.” Sigurado a nakitan iti maika-20 a siglo ti nakaam-amak nga itataud ti angol, agpapan pay iti amin a nagrang-ayan ti siensia medikal.​—Kitaem ti kahon a “Dagiti Natay Gapu iti Angol Sipud Idi 1914.”

Kas naipadto iti Apocalipsis a libro ti Biblia, a mayataday iti imbaga ni Jesus kadagiti Ebanghelio, ipamatmatna nga adda sumagmamano a kumakabalio a kakuyog ni Jesu-Kristo inton agturay idiay langit. Ti maikapat a kumakabalio ket nagsakay iti “nabessag a kabalio,” ken nangpataud iti “makapapatay a saplit” kas resultana. (Apocalipsis 6:2, 4, 5, 8) No usigentayo dagiti natay gapu iti sumagmamano a nakaro ken makaakar a sakit sipud idi 1914, mapatalgedan a talaga a nagsakayen daytoy piguratibo a kumakabalio. Ti sangalubongan a panagsagaba iti “makapapatay a saplit” ti maysa pay nga ebidensia nga asidegen ti iyaay ti Pagarian ti Dios.b​—Marcos 13:29.

[Kahon iti panid 12]

Dagiti Natay Gapu iti Angol Sipud Idi 1914

Pattapatta laeng dagitoy a bilang. Ngem talaga nga ipakitada ti kinasaknap ti inapektaran dagiti angol iti intero a lubong sipud idi 1914.

◼ Burtong (300 a milion agingga iti 500 a milion) Awan pay ti napataud nga epektibo a pangagas iti burtong. Adda nasaknap a programa ti panagbakuna a nagballigi met laeng a nangpukaw iti dayta a sakit idi 1980.

◼ Tuberculosis (100 a milion agingga iti 150 a milion) Ti tuberculosis ti mangpappapatay itan iti agarup dua a milion a tattao iti kada tawen, ken agarup 1 iti tunggal 3 a tattao ditoy lubong ti addaan iti bacillus, ti bakteria ti tuberculosis.

◼ Malaria (80 a milion agingga iti 120 a milion) Iti immuna a kagudua ti maika-20 a siglo, nagtalinaed nga agarup dua a milion iti kada tawen dagiti natay iti malaria. Ti kaaduan a natay ket idiay makintengnga a paset ti Africa nga abagatan ti Sahara. Iti kada tawen, nasurok a maysa a milion ti matay sadiay gapu iti malaria.

◼ Trangkaso Espaniol (20 a milion agingga iti 30 a milion) Kuna ti dadduma a historiador nga ad-adu nga amang dagiti natay. Daytoy makapapatay nga epidemia ti nangapektar iti lubong idi 1918 ken 1919, kalpasan unay ti umuna a gubat sangalubongan. “Uray ti epidemia bubonica ket saan a sidadaras a nangpapatay iti nagadu a tattao,” kuna ti libro a Man and Microbes.

◼ Tipus (agarup 20 a milion) Dagiti epidemia ti tipus masansan a kakuykuyogda ti gubat, ket ti umuna a gubat sangalubongan pinadegdegna ti epidemia ti tipus a nangapektar kadagiti pagilian iti Makindaya a Europa.

◼ AIDS (nasurok a 20 a milion) Daytoy moderno nga epidemia ti mangpappapatay itan iti tallo a milion a tattao iti kada tawen. Ipakita dagiti nabiit pay a pattapatta ti programa ti United Nations maipapan iti AIDS a “gapu ta awan ti nasaknap a pananglapped ken panangagas, 68 a milion a tattao ti matayto . . . iti nagbaetan ti 2000 ken 2020.”