Kapitulo 10
Agturturayen ti Pagarian ti Dios
1, 2. Kasano a napaneknekan a di makabael dagiti gobierno ti tao?
NALABIT napadasanyon ti gimmatang iti maysa a makina, ket natakuatanyo a dadael gayam. Ipapantayon a nangayabkayo iti agtarimaan. Nupay kasta, di nagbayag kalpasan a “tinarimaanna” ti makina, nadadael manen. Anian a makapaupay!
2 Kasta ti kayarigan dagiti gobierno ti tao. Idi pay a tinartarigagayan ti sangatauan ti maysa a gobierno a mangipanamnama iti talna ken ragsak. Ngem, napaay dagiti napinget a panagregget a mangsolbar kadagiti parikut iti kagimongan. Nakaad-adun dagiti katulagan iti kappia a naaramid—ngem nawaswas met laeng dagitoy. Maysa pay, ania a gobierno ti nakapagpatingga iti kinapanglaw, panangidumduma, krimen, sakit, ken pannakadadael ti ekolohia? Saanen a matarimaan ti turay ti tao. Uray ni masirib nga Ari Solomon ti Israel insaludsodna: “No maipanggep iti naindagaan a tao, kasano ti pannakaawatna iti dalanna?”—Proverbio 20:24.
3. (a) Aniat’ inkaskasaba ni Jesus? (b) Kasanot’ panangiladawan dagiti dadduma a tattao iti Pagarian ti Dios?
3 Dikay mapukawan iti namnama! Saan a maysa laeng nga arapaap ti natalged a sangalubongan a gobierno. Isu dayta ti inkaskasaba ni Jesus. Inawaganna dayta iti “pagarian ti Dios,” ken insurona dagiti pasurotna nga ikararagda dayta. (Lucas 11:2; 21:31) Agpayso a madakdakamat sagpaminsan ti Pagarian ti Dios kadagiti relihioso a grupo. Kinapudnona, riniwriw ti inaldaw a mangikarkararag iti dayta no ulit-ulitenda ti Kararag ti Apo (maawagan met iti Amami wenno modelo a kararag). Ngem nadumaduma ti sungbat dagiti tattao iti saludsod nga, “Ania ti Pagarian ti Dios?” Kuna ti dadduma, “Adda dayta iti pusom.” Langit ti awag ti dadduma iti dayta. Ipaay ti Biblia ti nalawag a sungbat, kas makitatayto.
MAYSA A PAGARIAN NGA ADDAAN PANGGEP
4, 5. Apay nga inkeddeng ni Jehova ti mangbukel iti baro nga ebkas ti kinasoberanona, ket anianto ti aramiden dayta?
4 Kankanayon a ni Jehova a Dios ti Ari, wenno Soberano nga Agturay, iti uniberso. Maikari iti dayta a nangato a saad agsipud ta isu ti nangparsua kadagiti amin a bambanag. (1 Cronicas 29:11; Salmo 103:19; Aramid 4:24) Ngem ti Pagarian nga inkasaba ni Jesus ket sumarsaruno, wenno sumegunda, iti sapasap a kinasoberano ti Dios. Adda espesipiko a panggep dayta a Mesianiko a Pagarian, ngem ania kadi dayta?
5 Kas nailawlawag iti Kapitulo 6, immalsa iti turay ti Dios ti immuna a pagassawaan. Gapu kadagiti isyu a napataud, inkeddeng ni Jehova ti mangbukel iti baro nga ebkas ti kinasoberanona. Impakaammo ti Dios ti panggepna a mangpataud iti maysa a “bin-i” a mangrumek iti Serpiente, ni Satanas, ken mangikkat kadagiti epekto ti basol a natawid ti sangatauan. Ni Jesu-Kristo ti kangrunaan a “bin-i,” ket “ti pagarian ti Dios” ti ahensia a mangparmek a naan-anay ken ni Satanas. Babaen iti daytoy a Pagarian, isublinto ni Jesu-Kristo ti kinaturay iti rabaw ti daga iti nagan ni Jehova ken alangonennanto ti nainkalintegan a kinasoberano ti Dios a mamimpinsan iti amin a panawen.—Genesis 3:15; Salmo 2:2-9.
6, 7. (a) Sadino ti yan ti Pagarian, ket siasino ti Ari ken dagiti kaduana nga agturay? (b) Siasino dagiti iturayan ti Pagarian?
6 Sigun iti maysa a patarus ti sasao ni Jesus kadagiti nadangkes a Fariseo, kinunana: “Ti pagarian ti Dios adda iti unegyo.” (Lucas 17:21, King James Version) Kayat kadi a sawen ni Jesus nga adda ti Pagarian kadagiti dakes a puso dagidiay a rinuker a tattao? Saan. Kastoy ti kuna ti mas umiso a patarus ti orihinal a Griego: “Ti pagarian ti Dios adda iti tengngayo.” (Baro a Lubong a Patarus) No kasta, tinukoy ni Jesus, nga adda idi iti tengngada, ti bagina kas ti masanguanan nga Ari. Ti Pagarian ti Dios ket maysa a napaypayso, agan-andar a gobierno nga addaan iti agturay ken iturayan, a saan ket a maysa a banag nga adda iti puso ti maysa a tao. Maysa dayta a nailangitan a gobierno, ta agpada a maawagan iti “pagarian ti langlangit” ken “pagarian ti Dios.” (Mateo 13:11; Lucas 8:10) Iti sirmata, nakita ni propeta Daniel ti Agturay iti dayta kas “maysa a kasla anak ti tao” a naidatag iti saklang ti Mannakabalin-amin a Dios ken naikkan iti agnanayon a “panagturay ken dayag ken maysa a pagarian, tapno amin dagiti il-ili, nasnasion ken pagsasao agserbida koma kenkuana.” (Daniel 7:13, 14) Asino daytoy nga Ari? Bueno, iti Biblia, maawagan ni Jesu-Kristo a “ti Anak ti tao.” (Mateo 12:40; Lucas 17:26) Wen, dinutokan ni Jehova ti Anakna, ni Jesu-Kristo, kas Ari.
7 Saan nga agmaymaysa ni Jesus nga agturay. Kaduana a kas ar-ari ken papadi ti 144,000 a “nagatang manipud iti daga.” (Apocalipsis 5:9, 10; 14:1, 3; Lucas 22:28-30) Ti iturayan ti Pagarian ti Dios isu dagiti tao iti intero a globo nga agpaspasakup iti panangidaulo ni Kristo. (Salmo 72:7, 8) Nupay kasta, kasanotay a masigurado a talaga nga alangonento ti Pagarian ti kinasoberano ti Dios ken isublinanto dagiti pimmaraiso a kasasaad iti dagatayo?
TI KINAAGPAYSO TI PAGARIAN TI DIOS
8, 9. (a) Kasanotay a mayilustrar ti kinamapagtalkan dagiti kari ti Pagarian ti Dios? (b) Apay a masiguradotayo nga agpayso ti Pagarian?
8 Ipapantayon a nauram ti balayyo. Ita inkari ti adda mabalinna a gayyemyo a tumulong a mangbangon manen iti balayyo ken mangsustento iti pamiliayo. No kanayon a pudno ti imbagbaga dayta a gayyem, diyo kadi patien? No ngay iti panagawidyo manipud iti trabaho iti sumaruno nga aldaw ket nasangpetanyo a rinugianen dagiti trabahador a dalusan ti tidda ti apuy ken napatulodanen iti taraon ti pamiliayo. Awan duadua a naan-anay nga agtalekkayo nga iti saan a mabayag, saanto laeng a maisubli dagiti bambanag no di ket nasaysayaatto pay ngem iti sigud.
9 Kasta met, ipanamnama ni Jehova kadatayo ti kinaagpayso ti Pagarian. Kas naipakita iti libro ti Biblia a Hebreo, adu dagiti paset ti Linteg a nangiladawan iti urnos ti Pagarian. (Hebreo 10:1) Naimpadtuan met a nailadawan ti Pagarian ti Dios iti naindagaan a pagarian ti Israel. Saan a gagangay a gobierno dayta, ta nagtugaw dagiti agtuturay iti “trono ni Jehova.” (1 Cronicas 29:23) Maysa pay, adda a naipadto: “Dinto umadayo ti setro ken Juda, uray ti sarukod ti agturay di umadayo iti baet dagiti sakana, agingga iti di umay ti Shiloh; ket isu tulnoganto dagiti il-ili.” (Genesis 49:10)a Wen, nagtaud ni Jesus, ti permanente nga Ari ti gobierno ti Dios, iti daytoy a kapuonan dagiti ari ti Juda.—Lucas 1:32, 33.
10. (a) Kaano a naipasdek ti pundasion ti Mesianiko a Pagarian ti Dios? (b) Bayat nga addada ditoy daga, ania a napateg a trabaho ti idaulo dagiti makipagturay ken Jesus?
10 Naipasdek ti pundasion ti Mesianiko a Pagarian ti Dios iti pannakapili dagiti apostol ni Jesus. (Efeso 2:19, 20; Apocalipsis 21:14) Dagitoy ti immuna kadagiti 144,000 a makipagturay ken Jesu-Kristo kas ar-ari idiay langit. Bayat nga addada ditoy daga, idaulo dagitoy a makipagturay [ken Jesus] ti maysa a kampania a panangsaksi, kas panangtungpal iti bilin ni Jesus nga: “Inkayo . . . ket mangaramidkayo kadagiti adalan a tattao iti isuamin a nasnasion, a bautisaranyo ida iti nagan ti Ama ken ti Anak ken ti nasantuan nga espiritu.”—Mateo 28:19.
11. Kasano a maipatpatungpal ita ti trabaho a panangikasaba iti Pagarian, ken aniat’ magapgapuananna?
11 Matungtungpal ita ti bilin a mangaramid kadagiti adalan iti awan pay kapadana a kasaknap. Iwarwaragawag dagiti Saksi ni Jehova ti naimbag a damag ti Pagarian iti intero a globo, maitunos iti naimpadtuan a sasao ni Jesus: “Daytoy naimbag a damag ti pagarian maikaskasabanto iti isuamin a mapagnaedan a daga a maipaay a pangsaksi kadagiti isuamin a nasnasion; ket iti kasta umayton ti panungpalan.” (Mateo 24:14) Kas paset ti trabaho a panangikasaba iti Pagarian, maipatpatungpal ita ti maysa a dakkel a programa a panangisuro. Mapaspasaranen dagidiay mangan-annurot kadagiti linteg ken prinsipio ti Pagarian ti Dios ti talna ken panagkaykaysa a di maragpat dagiti gobierno ti tao. Silalawag a paneknekan amin daytoy nga agpayso ti Pagarian ti Dios!
12. (a) Apay a maikanatad a maawagan dagiti manangiwaragawag ti Pagarian iti Saksi ni Jehova? (b) Kasano a naiduma ti Pagarian ti Dios kadagiti gobierno ti tao?
12 Kinuna ni Jehova kadagiti Israelita: “Dakayo dagiti saksik, . . . ken ti adipenko a pinilik.” (Isaias 43:10-12) Sireregta nga impakaammo ni Jesus, “ti Matalek a Saksi,” ti naimbag a damag ti Pagarian. (Apocalipsis 1:5; Mateo 4:17) Isu a maikanatad a napanaganan dagiti agdama a manangiwaragawag ti Pagarian iti inted-Dios a nagan a Saksi ni Jehova. Ngem apay a mangbusbusbos dagiti Saksi iti nakaad-adu a panawen ken kasta unay ti reggetda a makisarsarita kadagiti sabsabali maipapan iti Pagarian ti Dios? Ar-aramidenda daytoy agsipud ta ti Pagarian ti kakaisuna a namnama ti sangatauan. Adda tiempo a panagpatingga dagiti gobierno ti tao, ngem pulos a di agpatingga ti Pagarian ti Dios. Iti Isaias 9:6, 7, ti Agturay iti dayta, ni Jesus, ket naawagan iti “Prinsipe ti Kappia” sana inayon: “Ti idadakkel ti panangiturayna ken ti kappia awanto ti inggana.” Ti Pagarian ti Dios ket saan a kas kadagiti gobierno ti tao—a di agpaut. Kinapudnona, kuna ti Daniel 2:44: “Ti Dios ti langit mamangonto iti maysa a pagarian a kaanoman dinto madadael. Ket ti pagarian a mismo dinto met maited iti sabali nga ili. . . . Isu agtalinaedto iti agnanayon.”
13. (a) Aniada a parikut ti tamingento a sibaballigi ti Pagarian ti Dios? (b) Apay a masiguradotayo a matungpalto dagiti kari ti Dios?
13 Asino ti ari a tao a makarisut iti gubat, krimen, sakit, bisin, ken kinaawan pagtaengan? Maysa pay, asino ti naindagaan nga agturay a makapagungar kadagiti natay? Tamingento ti Pagarian ti Dios ken ti Arina dagitoy a bambanag. Saan nga agdepekto ti Pagarian, kas iti addaan depekto a makina a kanayon a kasapulan a tarimnen. Imbes ketdi, agballiginto ti Pagarian ti Dios, ta inkari ni Jehova: “Ti saok a rummuar iti ngiwatko . . . dinto agsubli kaniak nga awan ti pagmamaayanna, no di ket tungpalennanto ti pagayatak, ken agballiginto iti banag a nangibaonak iti dayta.” (Isaias 55:11) Saan a mapaay ti panggep ti Dios, ngem kaano a mangrugi ti panagturay ti Pagarian?
PANAGTURAY TI PAGARIAN—KAANO?
14. Aniat’ di naawatan dagiti adalan ni Jesus maipanggep iti Pagarian, ngem aniat’ ammo ni Jesus maipapan iti panagturayna?
14 “Apo, isublim kadi ti pagarian ti Israel iti daytoy a tiempo?” Ipalgak daytoy a saludsod dagiti adalan ni Jesus a saanda pay idi nga ammo ti panggep ti Pagarian ti Dios ken ti naituding a tiempo a panangrugina nga agturay. Kas ballaag a saanda nga agpattapatta maipapan iti dayta a banag, kinuna ni Jesus: “Saan nga agpaay kadakayo ti panangammo kadagiti tiempo wenno pampanawen nga inkabil ti Ama iti bukodna a masakupan.” Ammo ni Jesus a ti panagturayna iti daga ket maaramidto pay laeng iti masanguanan, mabayag pay kalpasan ti panagungar ken iyuulina sadi langit. (Aramid 1:6-11; Lucas 19:11, 12, 15) Impakpakauna daytoy ti Kasuratan. Kasano?
15. Kasanonatay a lawlawagan ti Salmo 110:1 maipanggep iti panawen ti panagturay ni Jesus?
15 Iti naimpadtuan a panangtukoyna ken Jesus kas “Apo,” kinuna ni Ari David: “Ni Jehova kinunana iti Apok: ‘Agtugawka iti makannawan nga imak agingga nga ikabilko dagiti kabusormo a pagbatayan dagiti sakam.’” (Salmo 110:1; idiligyo ti Aramid 2:34-36.) Ipakita daytoy a padto a saan a nangrugi a dagus ti panagturay ni Jesus kalpasan ti iyuulina sadi langit. Imbes ketdi, nagur-uray iti makannawan ti Dios. (Hebreo 10:12, 13) Kasanot’ kabayag daytoy a panaguray? Kaano a nangrugi ti panagturayna? Tulongannatay ti Biblia a mangammo kadagiti sungbat.
16. Aniat’ napasamak idi 607 K.K.P., ken kasano a nainaig daytoy iti Pagarian ti Dios?
16 Ti laeng Jerusalem ti siudad iti intero a daga a nangikabilan ni Jehova iti naganna. (1 Ar-ari 11:36) Isu met dayta ti kabesera ti naindagaan a pagarian nga inanamongan ti Dios a mangiladawan iti nailangitan a Pagarian ti Dios. Gapuna, dakkel ti kaipapanan ti panangdadael dagiti taga-Babilonia iti Jerusalem idi 607 K.K.P. Daytoy a pasamak ti pangrugian ti naunday a pannakasinga ti direkta a panangituray ti Dios iti ilina ditoy daga. Agarup innem a siglo kalpasanna, impasimudaag ni Jesus a madama pay la idi daytoy a panawen ti nasinga a panagturay, ta kinunana: “Ti Jerusalem ibaddebaddekto dagiti nasion, agingga a ti naituding a pampanawen dagiti nasion matungpalda.”—Lucas 21:24.
17. (a) Ania “ti naituding a pampanawen dagiti nasion,” ken kasanot’ kapautda? (b) Kaano a nangrugi ken nagpatingga “ti naituding a pampanawen dagiti nasion”?
17 Bayat ti “naituding a pampanawen dagiti nasion,” mapalubosan dagiti nailubongan a gobierno a mangsinga iti turay nga inanamongan ti Dios. Nangrugi dayta a panawen iti pannakadadael ti Jerusalem idi 607 K.K.P., ket impasimudaag ni Daniel nga agpaut dayta iti “pito a panawen.” (Daniel 4:23-25) Kasanot’ kabayag dayta? Ipakita ti Biblia a ti katupag ti tallo ket kagudua a “panawen” ket 1,260 nga aldaw. (Apocalipsis 12:6, 14) No madoble dayta a periodo, wenno pito a panawen, katupag dayta ti 2,520 nga aldaw. Ngem awan ti naisangsangayan a napasamak iti ngudo dayta ababa a panawen. Nupay kasta, no iyaplikartayo ti “tunggal aldaw kabatoganna ti maysa a tawen” iti padto ni Daniel ken agbilangtayo iti 2,520 a tawen manipud 607 K.K.P., makagtengtayo iti tawen 1914 K.P.—Numeros 14:34; Ezequiel 4:6.
18. Aniat’ inaramid ni Jesus di nagbayag kalpasan ti panangawatna iti turay ti Pagarian, ken kasano nga inapektaran daytoy ti daga?
18 Nangrugi kadin nga agturay ni Jesus idiay langit iti dayta a tiempo? Masalaysay iti sumaganad a kapitulo dagiti Nainkasuratan a rason iti panangikuna nga isu ket agturturayen. Siempre, iti panangrugi ti panagturay ni Jesus saan a naipasdek nga insigida ti talna ditoy daga. Ipakita ti Apocalipsis 12:7-12 a kalpasan la unay ti panangawatna iti Pagarian, intappuak ni Jesus ni Satanas ken dagiti demonio nga anghelna manipud langit. Riribuk ti kaipapanan daytoy para iti daga, ngem makaparagsak a mabasa nga addaan laengen ti Diablo iti ‘ababa a periodo ti tiempo.’ Din agbayag, makapagrag-otayton saan laeng a gapu ta agturturayen ti Pagarian ti Dios no di pay ket gapu ta mangyegto kadagiti bendision iti daga ken iti natulnog a sangatauan. (Salmo 72:7, 8) Kasanot’ pannakaammotayo nga asidegen a mapasamak daytoy?
[Footnote]
a Ti kayulogan ti nagan a Shiloh ket “Daydiay Mangik-ikut iti Dayta; Daydiay Akinkukua iti Dayta.” Idi agangay, sibabatad a naipakita a ti “Shiloh” isu ni Jesu-Kristo, “ti Leon a nagtaud iti tribu ni Juda.” (Apocalipsis 5:5) Sinuktan ti sumagmamano a Judio a Targum ti sao a “Shiloh” iti “Mesias” wenno “ari a Mesias.”
SUBOKENYO TI PANNAKAAMMOYO
Ania ti Pagarian ti Dios, ken sadinot’ pagturayanna?
Asino ti agturay iti Pagarian, ken siasino dagiti iturayanna?
Kasano nga impanamnama ni Jehova kadatayo nga agpayso ti Pagarianna?
Kaano a nangrugi ken nagpatingga “ti naituding a pampanawen dagiti nasion”?
[Kahon iti panid 94]
DAGITI SUMAGMAMANO A NAPATEG A PASAMAK A NAINAIG ITI PAGARIAN TI DIOS
• Impakaammo ni Jehova ti panggepna a mangpataud iti maysa a “bin-i” a mangrumek iti Serpiente, ni Satanas a Diablo.—Genesis 3:15.
• Idi 1943 K.K.P., impasimudaag ni Jehova nga agtaudto daytoy a “bin-i” iti kapuonan ni Abraham.—Genesis 12:1-3, 7; 22:18.
• Nangipaay ti Linteg ti tulag a naited iti Israel idi 1513 K.K.P. iti “anniniwan dagiti naimbag a bambanag nga umayto.”—Exodo 24:6-8; Hebreo 10:1.
• Nangrugi ti naindagaan a pagarian ti Israel idi 1117 K.K.P., ken nagtultuloy kamaudiananna iti kapuonan ni David.—1 Samuel 11:15; 2 Samuel 7:8, 16.
• Nadadael ti Jerusalem idi 607 K.K.P., ken nangrugi “ti naituding a pampanawen dagiti nasion.”—2 Ar-ari 25:8-10, 25, 26; Lucas 21:24.
• Idi 29 K.P., napulotan ni Jesus kas Nadutokan nga Ari ken inrugina ti ministeriona ditoy daga.—Mateo 3:16, 17; 4:17; 21:9-11.
• Idi 33 K.P., immuli ni Jesus sadi langit, a sadiay nagur-uray iti makannawan ti Dios agingga iti panangrugi ti panagturayna.—Aramid 5:30, 31; Hebreo 10:12, 13.
• Naitrono ni Jesus iti nailangitan a Pagarian idi 1914 K.P. iti panagpatingga “ti naituding a pampanawen dagiti nasion.”—Apocalipsis 11:15.
• Naitappuak ni Satanas ken dagiti demoniona iti kaparanget ti daga ken dinegdeganda ti rigat ti sangatauan.—Apocalipsis 12:9-12.
• Imatmatonan ni Jesus ti sangalubongan a panangikasaba iti naimbag a damag ti Pagarian ti Dios.—Mateo 24:14; 28:19, 20.